[SGTT] – Tổ ong vò vẽ vằn vện nhiều người gọi là tổ ong mặt quỷ, có độc tính cao và có thể gây chết người. Vì vậy, có nhiều người vô tình hay cố ý loại bỏ chúng dù sự thật rằng loại ong này ăn sâu rầy, giúp bảo vệ mùa màng.
- TPHCM: Gần Tết, bán rùa trái phép trên đường phố lại “nhộn nhịp”
- Du lịch sinh thái Lào: kế sinh nhai không còn là săn bắt động vật hoang dã
Cây sào lửa bắt ong vò vẽ
Vào một buổi tối, ông Nguyễn Quang, ở xã Xuân Quang 3, huyện Đồng Xuân, tỉnh Phú Yên, cầm bó đuốc, vác theo cây sào đi bắt ong vò vẽ. Đến nơi ông Quang buộc bó đuốc vô cây sào rồi mồi đuốc cháy đưa cây sào đuốc lên tổ ong vò vẽ.
Ông Quang “miệng nói tay làm”: Nhìn từ xa tổ ong vò vẽ vằn vện như mặt quỷ, dù to hay nhỏ chỉ có một cửa ra vào. Cửa tổ ong bằng ngón tay cái, khi đốt đuốc đưa lên miệng cửa thì hằng ngàn ong vò vẽ từ trong tổ bay ra, có con lao vào bó đuốc chết cháy, có con bị ngọn lửa đốt cháy cánh rớt xuống đất. Chỉ có cách này mới bắt được ong vò vẽ, còn ban ngày mà đi đốt đuốc bắt ong là rất nguy hiểm.
Nhìn lên chỗ bó đuốc đang cháy, hàng trăm con ong đang chết cháy và rụng cánh rớt xuống đất, ông Quang nói tiếp “Ong vò vẽ hung dữ, ban ngày mình đứng từ xa cầm cây sào lửa giơ lên chưa đến miệng tổ, ong ‘bắt hơi người’ [mùi mồ hôi] cả bầy lao ra tấn công. Có người bỏ chạy, nó theo về đến nhà, chui vô buồng ngủ nó cũng theo. Các loại ông khác chích như kim tiêm, còn ong vò vẽ chích như đinh ‘đóng’ vô da thịt.
Ông Mạnh Bình người phụ với ông Quang vác thang tre, khi đốt cháy đàn ong bắc thang leo lên bắt tổ, chia sẻ ong vò vẽ chỉ cần “đóng” một mũi là nóng- lạnh, nằm đắp mềm rên liền. Có người khi bị ong vò vẽ đuổi chạy lặn xuống sông, một con bay theo phát tín hiệu cả bầy lao đến bay quần trên mặt nước chờ người đang lặn trốn ngoi đầu lên nó “đâm” nọc độc vô đầu đau như cây củi bủa trên đầu bủa xuống.
Ngoài ra, ngòi của ong vò vẽ khác với ong mật, nó không có ngạnh, nhờ đó chúng có thể “đâm” nhiều lần cho hết nọc đọc mà không bị mất ngòi. Còn ong mật thì vòi có ngạnh, chích một lần dính ngòi lại trên da thịt con người, vì vậy, sau khi chích ong bị “rách đít” bay về tổ, con ong đó sau sẽ chết. “Ong vò vẽ hung dữ khi mình phá tổ, còn không thì nó vẫn hiền như các loại ong khác”, ông Bình nói.
Tổ ong vò vẽ mà ông Quang, ông Bình đốt đuốc bắt, làm tổ trên mái nhà người quen. Thời gian qua, chủ nhà đi làm ăn xa không về quê, ngôi nhà bỏ hoang, ong vò vẽ làm tổ gần cửa ra vào, sợ đứa con gái học lớp 4 đang ở với ông bà nội gần đó chạy đi chạy về… nguy hiểm nên bà nội đứa bé nhờ ông Quang bắt tổ ong.
Bí quyết bắt ong “bằng lửa” này, mấy năm trước ông Quang đi hái cà phê ở Đắk Lắk vô tình thấy một người đi bắt ong vò vẽ làm mồi nhậu, ông học lóm. Ông Quang cũng nhận định cách bắt “bằng lửa” tận diệt đàn ong cả ngàn con, kể cả lứa ong cha mẹ và lứa con non.
Còn đối với ong khác như ong ruồi, ong lỗ, chỉ cần phà khói thuốc vào tổ, cầm chà lá đập nhẹ chúng bay… “Thời gian qua cánh đàn ông ở các vùng quê hay bắt ong vò vẽ làm mồi nhậu. Do bổ dưỡng nên nhiều người rảo khắp vùng gò đồi săn lùng bắt ong vò vẽ theo kiểu tận diệt, vì vậy, các vùng gò đồi trước đây có nhiều tổ ong vò vẽ nay hiếm thấy”, ông Quang tâm sự.
Thuốc bảo vệ thực vật tàn sát ong vò vẽ
Ong vò vẽ làm tổ to bằng cái thúng, màu xám, chúng tha hàng ngàn viên bùn đất về làm tổ. Ong vò vẽ thường làm tổ nơi lộ thiên, trên cành cây hay bụi cây, có khi làm tổ trong mái nhà. Tổ ong là nơi nuôi dưỡng trứng, nhộng nên chúng rất quyết liệt trong việc bảo vệ tổ.
Thức ăn chủ yếu của ong vò vẽ là các loài côn trùng và sâu rầy, từ đó, góp phần bảo vệ mùa màng, thụ phấn bầu bí. Một tổ ong vò vẽ có đến hàng ngàn con nhưng cực hiếm. Nay nhiều người tàn sát ong vò vẽ không chỉ làm mồi nhậu mà khi phun thuốc bảo vệ thực vật giết chết ong vò vẽ, vì thế ruộng lúa bị sâu hại tấn công, cây trái mất mùa.
Ông Lê Chí Thuận, ở xã Xuân Phước, huyện Đồng Xuân nói, ông để ý nhiều lần thấy, khi lúa giai đoạn mạ sâu xuất hiện cắn phá lúa thì ong vò vẽ tìm đến ăn sâu, nọc độc ong vò vẽ chích vào sâu nái [một loại sâu xanh ăn lá] to bằng ngón tay cái chết tại chỗ. “Có lần tôi phun thuốc trừ bệnh đạo ôn cho lúa, ong vò vẽ đang ăn sâu dính thuốc ngã xuống nước chết. Còn bữa tôi phun thuốc trị vàng lá trên bàu rau muống, tay quơ vòi trên cao, ong vò vẽ tha con sâu bay qua, trúng thuốc rớt xuống chết. Đâu phải một người phun, cả cánh đồng hàng trăm người phun thuốc vô tình tàn sát ong vò vẽ và các loại ong khác”, ông Thuận nói.
Cũng chính vì ong vò vẽ bị tàn sát bởi cách bắt bằng sào lửa, chết nhiều vì thuốc bảo vệ thực vật và các loại ong khác cũng ngã gục vì thuốc bảo vệ thực vật nên nông dân trồng bầu bí mất mùa vì không ra trái. Bà Trần Thị Hiền, cũng ở xã Xuân Phước cho hay “Mùa này bà thường trồng giàn bí bầu sau hè ăn tết. Bầu bí ra bông không thấy con ong nào bay đến giúp thụ phấn bầu bí”.
“Trồng giàn bí ngô ra bông nào héo bông nấy không đậu một trái biết ơn. Cũng bí ngô loại giống bí ngô bánh xe này mấy năm trước một dây bí ra 5-7 trái, ăn không hết còn phải cho bớt”, bà Hiền nói.
Theo ông Nguyễn Lê Lanh Đa, Chi cục trưởng Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật Phú Yên, ong và các loài thụ phấn khác có vai trò rất quan trọng đối với cây trồng và môi trường sống tự nhiên. Nếu không giải quyết được vấn đề thuốc bảo vệ thực vật và nhiều tác nhân do con người gây ra đang giết ngày một nhiều ong và các loài thụ phấn sẽ dẫn đến sự suy giảm nhanh của quần thể ong và các loài thụ phấn, gây phương hại cho sức khỏe con người và mất cân bằng hệ sinh thái.
Mạnh Hoài Nam
Cùng chủ đề
Thân thương bếp củi
[SGTT] - Có một thời gian dài, người miền quê ở Phú Yên không còn nấu bếp củi, nhà nào cũng sử dụng bếp...
Yêu sao hình bóng cây gòn
[SGTT] - Cây gòn thường mọc cô độc, cao vút giữa nắng gió ở các miền quê của tỉnh Phú Yên. Mùa ra trái,...
Mỗi mục trên trang này đều được một biên tập viên Veranda lựa chọn cẩn thận. Chúng tôi có thể kiếm được hoa hồng trên một số mặt hàng bạn chọn để mua.
Hình ảnh Cappi ThompsongettyGetty Images
Xem những con ong buzz vào và ra khỏi hoa của bạn vào một ngày hè giúp bạn hiểu chính xác những loài côn trùng nhỏ này cần cù như thế nào. Họ làm việc không mệt mỏi vì họ có một công việc lớn trong vườn: ong và các loài thụ phấn khác mang hạt phấn từ một phần của cây này sang phần khác để bón phân cho cây. Không có sự thụ phấn, hầu hết các loại cây có thể tạo ra hạt giống, trái cây và nhiều cây hơn. Trên thực tế, ít nhất 75 phần trăm thực vật có hoa được thụ phấn bởi côn trùng và động vật, bao gồm ong, bướm, chim ruồi, bướm đêm và dơi. Không thụ phấn có nghĩa là không có thức ăn và hoa.
Để thu hút những con ong đến khu vườn của bạn, trồng nhiều loại hoa bao gồm hàng năm, cây lâu năm, cây bụi ra hoa và cây ra hoa để cung cấp thức ăn suốt mùa. Mặc dù những loài côn trùng có lợi này bị thu hút nhiều nhất là màu xanh, tím, tím, trắng và vàng, chúng sẽ đến thăm nhiều loại cây. Nhiều loại thảo mộc cũng thu hút ong và có lợi ích bổ sung là cung cấp hương vị tươi cho công thức nấu ăn của bạn. Khi tạo ra một khu vườn thụ phấn, hãy xem xét việc trồng trong các dòng trôi dạt, hoặc những vệt màu rộng, thay vì chỉ một cây ở đây và ở đó, vì vậy người thụ phấn có thể dễ dàng xác định vị trí hoa. Cuối cùng lưu ý rằng nhiều mục yêu thích của Bee cần mặt trời đầy đủ sáu giờ hoặc nhiều giờ mặt trời trực tiếp mỗi ngày để nở hoa tốt. Đọc để khám phá những bông hoa tốt nhất để thu hút ong đến khu vườn của bạn.
1 trong số 20 of 20
Alyssum ngọt ngào
Hàng năm quyến rũ này là một yêu thích của các loài thụ phấn. Hình thức phát triển thấp của nó làm cho nó trở thành một nhà máy viền hoàn hảo, mặc dù một số giống treo đẹp từ các hộp cửa sổ và giỏ treo. Alyssum ngọt ngào có sắc thái của màu trắng, hồng, và tím và nở hoa từ đầu mùa xuân đến một sự đóng băng cứng.
Mua sắm Alyssum ngọt ngào
2 trên 20 of 20
Salvia lâu năm
Salvia có những ngọn giống hoa tím, hồng hoặc trắng trên đỉnh lá gò. Nó là một loại cây khó chịu chịu được hạn hán, nhiệt và đất nghèo. Nó đặc biệt hấp dẫn khi được trồng trong những giọt nước lớn, và nó cũng có khả năng chống hươu và thỏ.
Cửa hàng Salvia lâu năm
3 trên 20 of 20
Snapdragon
Snapdragons dung nạp nhiệt độ mát mẻ vì vậy chúng là một hàng năm tuyệt vời để trồng vào mùa xuân để cung cấp màu sắc đầu mùa cho các loài thụ phấn. Chúng có xu hướng ngừng nở hoa khi nhiệt độ nóng lên, nhưng cắt lại chúng và chúng có thể hồi sinh khi thời tiết mát mẻ trở lại.
Cửa hàng Snapdragon
4 trên 20 of 20
Hiền nhân
Sage là một loại thảo mộc lâu năm với những bông hoa hoàn toàn đáng yêu nở hoa trong nhiều tuần và tuần. Trồng nó cho những con ong, nhưng bắn ra những chiếc lá tươi cho món hầm, nướng và các món ăn gia cầm.
Cửa hàng hiền nhân
5 trên 20 of 20
Hoa lược
Cây lâu năm nở rộ mùa hè này có trong mọi màu sắc bạn có thể tưởng tượng bao gồm màu hồng nóng, cá hồi, trắng, vàng, cam và đỏ. Các hình nón thực vật ở biên giới hỗn hợp cho màu dài mùa, sau đó để lại những cái đầu hạt còn nguyên vẹn cho các loài chim vào mùa thu và mùa đông.
Cửa hàng Coneflower
6 trên 20 of 20
Bee Balm
Như tên chỉ ra đây là một yêu thích của những con ong. Những bông hoa rìa nở trong nhiều tháng bắt đầu từ đầu mùa hè. Tìm kiếm các giống mới mà don don lan truyền mạnh mẽ nhưng vẫn ở trong các cụm gọn gàng.
Cửa hàng BEE BEE BALM
7 trên 20 of 20
Leo núi húng tây
Đây là một lớp phủ mặt đất phát triển thấp tuyệt vời hoặc nhà máy viền cho lối đi và biên giới. Những bông hoa màu tím, hồng hoặc trắng thu hút những con ong và các loài thụ phấn khác, và bạn có thể sử dụng lá của loại thảo mộc lâu năm này để nấu ăn.
Cửa hàng leo núi húng tây
8 trên 20 of 20
Hoa oải hương
Một khu vườn nhà tranh yêu thích, hoa oải hương là một lâu năm thú vị cho biên giới và giường, được trồng tốt nhất trong những dải lớn. Những con ong thích nó và bạn có thể làm khô những bông hoa để sử dụng trong bánh nướng, nước chanh và gói.
Cửa hàng hoa oải hương
9 trên 20 of 20
Catmint
Nếu bạn đang tìm kiếm một cây lâu năm mạnh mẽ không có tâm trí nóng, hạn hán hoặc đất nghèo, thì hãy trồng catmint. Nó có những tán lá thơm và những bông hoa màu tím nở trong nhiều tuần từ đầu đến cuối mùa hè. Trồng ở biên giới hoặc giường.
Cửa hàng catmint
10 trên 20 of 20
Hẹ
Hẹ là một loại thảo mộc lâu năm nở hoa từ đầu đến giữa mùa xuân và làm một nhà máy vườn nhà tranh đáng yêu. Những con ong ngưỡng mộ chúng! Lá và hoa có thể ăn được, vì vậy hãy thưởng thức hương vị hành tây nhẹ của chúng trong súp, salad, khoai tây và bơ.
Cửa hàng hẹ
11 trên 20 of 20
ASTER
Asters là những cây lâu năm nở rộ vào cuối mùa khi hầu hết các loại cây khác trong khu vườn của bạn đã mờ dần. Một số loại tiếp tục nở rộ vào mùa thu, cung cấp mật hoa cuối mùa cho ong.
Cửa hàng Aster
12 trên 20 of 20
Rau kinh giới
Bạn có thể không nghĩ rằng loại thảo mộc lâu năm này là hấp dẫn đối với những con ong, nhưng những bông hoa của nó nở trong nhiều tuần và tuần giữa mùa hè. Trồng trong chậu hoặc dọc biên giới.
Cửa hàng oregano
13 trên 20 of 20
Vũ trụ
Cosmos là một hàng năm tươi sáng yêu thích tất cả các loại đất và thậm chí dung nạp một chút bóng râm. Nó có những bông hoa daisylike và những tán lá tinh tế làm cho nó trở thành một sự bổ sung hấp dẫn cho các đường viền hỗn hợp.
Cửa hàng vũ trụ
14 trên 20 of 20
Cây lưu ly
Loại thảo mộc gia truyền ít được biết đến này có những bông hoa hình ngôi sao màu xanh tuyệt vời nhất. Mỗi khi bạn nhìn vào nó, bạn sẽ thấy những con ong đến thăm những bông hoa quyến rũ của nó. Mặc dù nó là một loại lưu trữ hàng năm giảm rất nhiều hạt giống, vì vậy cây sẽ xuất hiện trở lại vào năm tới. Trồng nó trong khu vườn ăn được hoặc thảo mộc của bạn.
SHOP BORAGE
15 trên 20 of 20
Hướng dương
Hoa hướng dương có một loạt các màu sắc và chiều cao đáng kinh ngạc, với những cái đầu gật đầu của chúng thêm màu sắc vui vẻ vào vườn từ mùa hè đến đầu mùa thu. Những con ong không thể tránh xa những bông hoa của chúng! Nhà máy ở biên giới hỗn hợp hoặc dọc theo hàng rào.
Cửa hàng hướng dương
16 trên 20 of 20
Larkspur
Larkspur là một bông hoa vườn hoa tinh túy nở hoa vào mùa xuân đến đầu mùa hè. Cây lâu năm lạnh lẽo này cung cấp mật hoa đầu mùa cho những con ong và các loài thụ phấn khác với những bông hoa đáng yêu của nó trong các sắc thái của màu hồng, xanh hoặc tím.
Cửa hàng Larkspur
17 trên 20 of 20
Verbena Bonariensis
Yêu thích gia truyền này có những bông hoa hình quả cầu màu tím đáng yêu làm tăng thêm sự quyến rũ và hay thay đổi cho bất kỳ khu vườn nào. Nó tương đối cao để đặt nó ở phía sau biên giới. Verbena bonariensis là lâu năm ở một số vùng khí hậu nhưng được phát triển như một hàng năm ở phần lớn đất nước.
Cửa hàng Verbena Bonariensis
18 trên 20 of 20
Poppy
Các tờ giấy nở hoa của những bông hoa thanh lịch này mở vào giữa đến cuối mùa xuân. Poppies có sẵn trong một loạt các màu sắc và có thể là hàng năm hoặc lâu năm; Cây giống thú vị của họ trông tuyệt vời trong việc sắp xếp khô.
Cửa hàng thuốc phiện
19 trên 20 of 20
Chăn chăn
Chăn hoa nở liên tục từ mùa xuân đến sương giá. Những bông hoa daisylike vui vẻ tiếp tục diễn ra trong những ngày nóng nhất của mùa hè, và chúng rất tuyệt vời trong các đồn điền hàng loạt.
Cửa hàng chăn chăn
20 trên 20 of 20
Hẹ tỏi
Tỏi hẹ hoa vào cuối mùa hè và nở hoa trong nhiều tuần. Những con ong thích loại thảo mộc lâu năm này, và bạn có thể cắt bỏ lá để thêm hương vị tỏi nhẹ vào các món ăn yêu thích của bạn.
Cửa hàng hẹ tỏi
Arricca Elin Sansonearricca Sansone đã viết về các chủ đề sức khỏe và lối sống để phòng ngừa, sống quốc gia, Ngày của phụ nữ, v.v. Arricca SanSone has written about health and lifestyle topics for Prevention, Country Living, Woman's Day, and more.