Thứ hai, 11/12/2023 06:30 [GMT+7]
Mời bạn cùng tìm hiểu về cuộc đời và sự nghiệp của Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân, liệt sĩ Bế Văn Đàn - người anh hùng lấy thân mình làm giá súng.
Theo hướng dẫn của Hội đồng Đội TP.HCM, chủ đề sinh hoạt của đội viên, thiếu nhi TP trong tháng 12-2023 là "Anh Bế Văn Đàn - Người anh hùng lấy thân mình làm giá súng".
Anh Bế Văn Đàn là Anh hùng lực lượng vũ trang, hy sinh vào ngày 12-12-1953 tại Mường Pồn trong giai đoạn chuẩn bị cho chiến dịch Điện Biên Phủ.
Lúc hy sinh, anh là tiểu đội phó thuộc Đại đoàn 316, là đảng viên Đảng Cộng sản Việt Nam.
Anh Bế Văn Đàn, người anh hùng lấy thân mình làm giá súng
Tấm gương dũng cảm của người anh hùng đã cổ vũ cán bộ, chiến sĩ trên toàn mặt trận hăng hái thi đua giết giặc lập công, góp phần làm nên chiến thắng Điện Biên Phủ chấn động địa cầu.
Ngã xuống ở Mường Pồn anh đâu biết có mùa cam Anh chỉ thấy dây thép gai đồn giặc Tôi yêu những người chửa hình dung ra hạnh phúc Lúc đồng đội cần, dẫu chết chẳng từ nan!
Chế Lan Viên
Tên của anh được đặt cho nhiều công trình, đường phố, trường học ở khắp các tỉnh, thành trong nước, trong đó có TP.HCM.
Riêng tại quê hương anh [xã Bế Văn Đàn, huyện Quảng Hòa, tỉnh Cao Bằng] còn có một khu tưởng niệm. Công trình được khánh thành năm 2019.
Mực Tím mời bạn cùng tìm hiểu về cuộc đời và sự nghiệp của Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân, liệt sĩ Bế Văn Đàn qua 10 câu hỏi trắc nghiệm dưới đây.
Đồng chí Bế Văn Đàn sinh năm 1931, dân tộc Tày, quê ở xã Quang Vinh [nay là xã Triệu Ẩu], huyện Phục Hoà, tỉnh Cao Bằng.
Tháng l năm 1948, đ/c Bế Văn Đàn xung phong vào bộ đội và tham gia nhiều chiến dịch, đồng chí luôn nêu cao tinh thần dũng cảm, tích cực vượt qua mọi khó khăn ác liệt, kiên quyết chấp hành mọi chỉ thị mệnh lệnh nghiêm túc, chính xác kịp thời, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao.
Cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp bước vào giai đoạn quyết liệt, Đảng ta quyết định mở chiến cuộc Đông Xuân năm 1953 – 1954, khi đó Bế Văn Đàn làm liên lạc tiểu đoàn thuộc Đại đoàn 316.
Trong trận Mường Pồn [Lai Châu, tháng 12 năm 1953], địch phản kích lần thứ ba, chúng điên cuồng mở đường tiến, đại đội bị thương vong nhiều, chỉ còn 17 người, bản thân Bế Văn Đàn cũng bị thương, nhưng đồng chí vẫn tiếp tục chiến đấu. Một khẩu trung liên của đơn vị không bắn được vì xạ thủ hy sinh. Khẩu trung liên của Chu Văn Pù cũng chưa bắn được vì không có chỗ đặt súng, tình thế hết sức khẩn trương, không ngần ngại Bế Văn Đàn chạy lại cầm 2 khẩu trung liên đặt lên vai mình và hô bạn bắn. Đồng chí Pù còn do dự thì Bế Văn Đàn đã nói: ”Kẻ thù trước mặt, đồng chí có thương tôi thì bắn chết chúng nó đi”. Đồng chí Pù nghiến răng nổ súng vào đội hình quân địch quật ngã hàng chục tên. Địch hoảng hốt bỏ chạy, đợt phản kích này của chúng bị bẻ gãy. Trong lúc lấy thân mình làm giá súng, đồng chí Bế Văn Đàn bị hai vết thương nữa và đã anh dũng hy sinh, hai tay vẫn còn ghì chặt súng trên vai mình. Tấm gương hy sinh dũng cảm của đồng chí đã cổ vũ cán bộ, chiến sĩ trên toàn mặt trận hăng hái thi đua giết giặc lập công, góp phần làm nên chiến thắng Điện Biên Phủ chấn động địa cầu.
Đồng chí Bế Văn Đàn lúc hy sinh là Tiểu đội phó, Đảng viên Đảng Cộng sản Việt Nam. Tại đại hội mừng công của đơn vị, đồng chí Bế Văn Đàn được truy tặng Huân chương chiến công hạng nhất và được bình bầu là chiến sĩ thi đua số một của tiểu đoàn. Với những thành tích đặc biệt xuất sắc, ngày 31/8/1955, đồng chí được Nhà nước truy tặng danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân và Huân chương quân công hạng nhì.
Trong 56 ngày đêm diễn ra chiến dịch Điện Biên Phủ những chiến công của anh Phan Đình Giót, Tô Vĩnh Diện, Bế Văn Đàn, Trần Can đã trở nên bất diệt.
Chiến công bất diệt
Liệt sĩ Bế Văn Đàn sinh năm 1931 [người dân tộc Tày], tại xóm Bản Buống, xã Triệu Ẩu [nay là xã Bế Văn Đàn]. Xuất thân trong một gia đình nghèo, ngay từ thời niên thiếu, anh đã vất vả lam lũ với cuộc sống, chứng kiến nỗi nhục mất nước. Tháng 1.1949, Bế Văn Đàn đã xung phong vào bộ đội với mong muốn được ra trận chiến đấu, giải phóng quê hương.
Anh được biên chế vào Đại đội 674, Tiểu đoàn 251, Trung đoàn 174, Đại đoàn 316, quân chủ lực của Bộ Quốc phòng. Những năm 1949 - 1953, chiến sĩ Bế Văn Đàn đã cùng đơn vị tham gia nhiều trận đánh trong các chiến dịch. Thời cơ đến, Bộ Chính trị chủ trương mở cuộc tiến công chiến lược Đông - Xuân 1953 - 1954, quyết tâm tiêu diệt địch cụm cứ điểm Điện Biên Phủ, giải phóng Tây Bắc.
Khi ấy, người chiến sĩ trẻ Bế Văn Đàn được chỉ huy phân công làm liên lạc viên tiểu đoàn. Một đại đội thuộc tiểu đoàn được giao nhiệm vụ bao vây giữ chặt địch ở Mường Pồn, huyện Điện Biên. Bị khóa chặt, cô lập, địch tập trung hai đại đội có phi pháo yểm trợ phản kích, hòng thoát khỏi vòng vây của ta. Trận đánh diễn ra mỗi lúc càng ác liệt giằng co hơn.
Sau một lần làm nhiệm vụ truyền tin từ các chỉ huy tới các đơn vị, anh Bế Văn Đàn bị thương, song khi cấp trên lệnh ở lại cùng anh em trực tiếp chiến đấu, anh chấp hành tắp lự. Sau hai đợt nhào ra bị thất bại, đến lần thứ ba địch điên cuồng phản kích, bằng mọi cách nhằm chọc thủng vòng vây của ta.
Lúc này, đơn vị thương vong nhiều, chỉ còn lại 17 tay súng, bản thân Bế Văn Đàn cũng bị thương, nhưng anh vẫn giữ vững vị trí chiến đấu. Khẩu trung liên của chiến sĩ Chu Văn Pù không nhả đạn được vì địa hình khi đó khuất tầm ngắm bắn, 1 khẩu khác người ngắm bắn đã hy sinh.
Nghe thấy súng của ta thưa dần, địch lại rào rào bắn phá, tình thế cấp bách hơn bao giờ hết. Lúc này, chiến sĩ Bế Văn Đàn lao đến, ngồi xuống trong tư thế quỳ, cầm khẩu trung liên đặt hai chân đế lên bờ vai giữ chặt và hô đồng đội bắn ngay.
Đồng chí Pù còn chần chừ chưa bóp cò. Trong giây lát, anh hùng Bế Văn Đàn hô to: “Kẻ thù đang trước mặt, đồng chí có thương tôi thì bắn chết chúng nó đi!”. Anh Chu Văn Pù nghiến răng bóp cò, trút lửa về phía địch, hàng chục tên ngã xuống, đợt phản kích của chúng bị bẻ gẫy hoàn toàn.
Ta tiếp tục giữ vững trận địa chiến đấu. Nhưng, trong lúc lấy thân mình làm giá súng, đồng chí Bế Văn Đàn bị thương nặng vùng ngực; anh hy sinh khi quân thù bị đánh tan đội hình phản kích. Khi đó, khẩu súng vẫn được Bế Văn Đàn gá chặt chân đế trên vai mình, hướng nòng súng về phía quân thù. Hình ảnh đó đã trở thành một biểu tượng cao đẹp về ý chí chiến đấu ngoan cường nhằm thẳng quân thù mà bắn.
Xóm làng phát triển
Những ngày cuối tháng 4 lịch sử, trời bắt đầu vào hè, nắng vàng phủ bóng khắp nơi, chúng tôi [PV] tìm về xã Bế Văn Đàn, huyện Quảng Hòa, tỉnh Cao Bằng. Chính thức mang tên theo người anh hùng liệt sĩ từ năm 2020, Bế Văn Đàn đang thay da đổi thịt từng ngày.
Đường đi lại trong lối xóm đã khang trang hơn, nhiều hộ đã vươn lên kinh tế khá giả từ các mô hình chăn nuôi, trồng cây mía đường. Trao đổi với PV, ông Hoàng Văn Đông [SN 1973, xóm Bắc Vọng] - cho biết: “Mỗi năm gia đình đều duy trì việc nuôi và xuất bán 2 lứa lợn [khoảng 3 tấn lợn hơi] sau khi trừ chi phí mỗi năm gia đình thu về khoảng 150 triệu đồng”.
Ông Lý Quốc Hội - Phó Chủ tịch UBND xã Bế Văn Đàn - cho hay: “Thực hiện các chỉ đạo của cấp trên những năm gần đây người dân tăng thu nhập từ việc trồng cây sắn, mía và các chương trình mục tiêu quốc gia”. Mức thu nhập bình quân đầu người năm 2023 đạt 32 triệu đồng/người/năm [so với năm 2019 khoảng 20 triệu đồng/người/năm, thời gian tới địa phương cố gắng giúp bà con tiếp cận các nguồn vốn ưu đãi để phát triển kinh tế gia đình, chuyển đối mô hình kinh tế từ trồng trọt sang chăn nuôi. Hiện cả xã [641 hộ dân] còn 124 hộ nghèo, 115 hộ cận nghèo và tỉ lệ vẫn đang giảm đều qua các năm. Trong các 19 tiêu chí Nông thôn mới, xã đã đạt 15, năm 2024 xã Bế Văn Đàn phấn đấu đạt thêm 4 tiêu chí.
Anh hùng Bế Văn Đàn đã lấy thân mình làm gì?
Trong lúc lấy thân mình làm giá súng, Bế Văn Đàn bị hai vết thương nữa và hy sinh, hai tay vẫn còn ghì chặt súng trên vai mình. Hình ảnh "Bế Văn Đàn lấy thân mình làm giá súng" trở thành một trong những tấm gương tiêu biểu trong Quân đội nhân dân Việt Nam thời kỳ Chiến tranh Đông Dương.
Ai là người đã lấy thân mình làm giá súng trong chiến dịch Điện Biên Phủ năm 1954?
Mỗi người khi đến đây đều mang nhiều cảm xúc, tại ngôi mộ của Anh hùng liệt sĩ Bế Văn Đàn - người đã lấy thân mình làm giá súng cho đồng đội tiến lên, thân nhân của Anh cũng lặn lội từ tỉnh Cao Bằng đến để thắp hương, tri ân trong dịp kỷ niệm 70 năm chiến thắng Điện Biên Phủ.
Anh Bế Văn Đàn lấy thân mình làm giá súng hình ảnh đó gợi cho em điều gì?
Với tấm gương của anh Bế Văn Đàn lấy thân mình làm giá súng là niềm tự hào của dân tộc ta, luôn khắc sâu vào trong tâm trí của mỗi người dân. Có lẽ không chỉ có anh Bế Văn Đàn không thôi đâu mà còn rất nhiều chiến sĩ đã đổ máu vì hòa bình để bây giờ chúng em có thể sống và học tập trong hòa bình và hạnh phúc.
Trong số những anh hùng trẻ tuổi sau đây ai là người đã có hành động dũng cảm lấy thân mình làm giá súng?
Đó là: Bế Văn Đàn lấy vai làm giá súng, Tô Vĩnh Diện dùng thân chèn pháo, Trần Can hiên ngang dẫn đầu tiểu đội vượt qua lô cốt tiền duyên để xông vào sở chỉ huy, rồi cắm cờ lên lô cốt địch ở cứ điểm Him Lam…