Mẹo Hay Cách

Cách chăm sóc người bị ung thư máu

BVK - Trong quá trình chăm sóc người thân nằm viện, đặc biệt người mắc bệnh ung thư có nhiều nhu cầu đặc biệt, người nhà người bệnh có thể cảm thấy luôn có rất nhiều công việc cần làm trong ngày, ví dụ như:

Cho người thân ăn 3-5 bữa/ngày
Mua đồ ăn
Mua thuốc
Nhận thuốc và chỉ dẫn từ nhân viên y tế
Giờ tiêm, truyền, hóa trị, xạ trị
Đưa người thân đi làm các xét nghiệm
Giúp người bệnh vệ sinh, tắm gội, thay quần áo…

Rất nhiều áp lực chăm sóc và tinh thần khi đồng hành cùng người bệnh ung thư có thể khiến người nhà cảm thấy hoang mang, choáng ngợp, thậm chí kiệt sức. Phần lớn người chăm sóc bệnh nhân ung thư đều có nhiều ảnh hưởng về sức khỏe và cuộc sống cá nhân. Khi ở cạnh chứng kiến nỗi đau đớn của người bệnh, người nhà thường cảm thấy cần ưu tiên nhu cầu của người bệnh hơn cả, dần dần họ có thể cảm thấy mình không còn thời gian cho bản thân, thậm chí có cảm giác tội lỗi khi dành thời gian để giải trí, vui vẻ... Ngược lại, khi chứng kiến người thân bị đảo lộn cuộc sống hay mệt mỏi, người bệnh ung thư rất dễ nảy sinh tâm lý áy náy, tội lỗi, kìm nén cảm xúc, sợ trở thành gánh nặng cho gia đình, từ đó có nguy cơ mắc thêm các rối loạn về tâm lý và suy giảm thể chất, giảm ý chí và động lực điều trị. Do vậy, việc nhận biết và duy trì sức khỏe thể chất và tinh thần của người chăm sóc bệnh nhân ung thư đóng vai trò quan trọng và gián tiếp góp phần vào hiệu quả điều trị cho người bệnh ung thư. Dưới đây là một số lưu ý cho người nhà trong quá trình chăm sóc người bệnh ung thư để đảm bảo sức khỏe tâm thần và thể chất để đồng hành cùng người bệnh trong suốt chặng đường chiến đấu với ung thư:

Sử dụng thời gian hiệu quả

Trong thời gian nằm viện, người bệnh có thể cần chụp chiếu, nằm truyền thuốc hoặc chợp mắt nhiều lần trong ngày, người nhà nên tranh thủ những khoảng thời gian ngắn này để làm những việc tốt cho bản thân như:

Tranh thủ ngồi tĩnh tâm 5-10 phút. Nhắm mắt, hít thở sâu, tưởng tượng các cảnh tượng thư giãn trong tâm trí.
Nghe nhạc, xem một clip vui nhộn trên điện thoại [lưu ý đeo tai nghe để tránh làm phiền người khác, giữ âm lượng ở mức vừa phải để tránh căng thẳng và vẫn theo dõi được người bệnh]
Đọc sách, truyện và ngồi ở tư thế thư giãn.
Tự massage, xoa bóp cho bản thân.

Chủ động sắp xếp lịch trình

Để duy trì cảm giác tự tin và cân bằng cuộc sống tốt hơn, người bệnh nên cố gắng tìm cách làm chủ thời gian của mình để khiến mỗi ngày diễn ra một cách hiệu quả và có thời gian dành cho bản thân. Người nhà nên chủ động trao đổi cùng các nhân viên y tế để tìm hiểu trước lịch vào viện, kế hoạch điều trị, thời gian đi làm xét nghiệm…của người bệnh, từ đó sắp xếp các việc mình có thể tham gia và cảm thấy sẵn sàng hơn cho quá trình điều trị.

Tận dụng tối đa nguồn lực

Quá trình chiến đấu với ung thư của người bệnh có thể kéo dài, do vậy gia đình người bệnh ung thư nên tìm cách chia sẻ và huy động sự đồng cảm, hỗ trợ từ con cái, anh chị em họ hàng, bạn bè thân…để cùng giúp chăm sóc người bệnh. Hãy cho mọi người biết nhu cầu của người bệnh và bản thân và đề nghị giúp đỡ. Nếu không có người thân nào có thể thay thế dài ngày, hãy tìm người giúp đỡ trong vài giờ mỗi tuần, cố gắng linh hoạt tối đa có thể. Cần lưu ý đảm bảo người thay thế biết những thông tin cơ bản và cách thông báo cho nhân viên y tế chăm sóc người bệnh như thế nào nếu tình huống khẩn cấp xảy ra lúc người nhà không có mặt.

Phần lớn người chăm sóc thường cảm thấy do dự và thậm chí áy náy, tội lỗi khi cho mình quyền được nghỉ ngơi so với trách nhiệm chăm sóc người bệnh. Sự thật là ai cũng có nhu cầu giải trí và được chăm sóc, và chỉ khi chúng ta hạnh phúc chúng ta mới có thể lan truyền điều đó tới người bệnh. Do vậy dù rất bận rộn, người nhà cần sắp xếp để cho mình nghỉ ngơi và vận động thể chất dù chỉ trong khoảng thời gian ngắn trong ngày, hoặc 1-2 giờ đi dạo/tuần nơi có ánh nắng, cây xanh, quang cảnh đẹp hoặc bất cứ hoạt động nào có thể giúp bản thân vui vẻ và thư giãn hơn. Ngay cả trong các việc bắt buộc phải làm, người nhà cũng có thể tự tạo cảm hứng cho chính mình, ví dụ nghe nhạc, hát thầm khi đi mua đồ ăn...

Chia sẻ cảm xúc, tôn trọng giới hạn và tìm kiếm hỗ trợ

Một trong những điều quan trọng người nhà chăm sóc người bệnh ung thư cần nhớ: “Sự an toàn và khỏe mạnh của mình là ưu tiên hàng đầu”. Do vậy đừng cố gắng một mình làm hết mọi việc và kìm nén cảm xúc. Nhận biết giới hạn của bản thân và tìm kiếm sự giúp đỡ là một kỹ năng cần thiết đối với người nhà người bệnh. Ví dụ nếu người nhà bị đau lưng và người bệnh bị hạn chế đi lại, người nhà có thể nhờ những người xung quanh hỗ trợ khi cần nhấc đỡ người bệnh, hỏi mượn thêm xe đẩy để dùng khi cần, hoặc học hỏi nhân viên y tế cách lăn trở người bệnh an toàn và dễ dàng hơn.

Trong quá trình điều trị, người bệnh có thể phải trải qua nhiều cung bậc cảm xúc khác nhau, đôi khi người nhà có thể cảm thấy người thân thay đổi tính cách, dễ cáu gắt, tiêu cực...và nảy sinh những mâu thuẫn ngay cả vì những lý do rất nhỏ. Hãy lắng nghe và chân thành với những mong muốn của người bệnh, đáp ứng trong mức có thể và học cách động viên người bệnh cũng như chính mình vì những nỗ lực trong hành trình này. Chia sẻ cảm xúc với người bệnh và hướng tới những điều tích cực là một phần quan trọng để chiến thắng căn bệnh ung thư.

Bất cứ khi nào trong quá trình này, nếu người nhà cảm thấy bản thân bị quá tải, ức chế, căng thẳng, lo âu, buồn chán quá mức, hoặc mất ngủ kéo dài hay các vấn đề tâm lý khác, hãy chia sẻ với những người xung quanh và trao đổi với bác sĩ để được hỗ trợ. Nghiên cứu cho thấy cứ 4 người chăm sóc người bệnh ung thư thì trung bình có 1 người gặp khó khăn về tâm lý cần được tư vấn, trị liệu hay hỗ trợ thuốc nếu cần. Khi những người thân càng sớm cân bằng và ổn định về tinh thần thì chặng đường đồng hành với người bệnh ung thư để chiến đấu với bệnh tật sẽ càng thuận lợi và ý nghĩa hơn.

Hiện nay tại Bệnh Viện Bình Dân Đà Nẵng, khoa YHCT đã sử dụng thuốc Nam để đặc trị các bệnh mãn tính và bệnh hiểm nghèo, ung thư có hiệu quả lành bệnh cao. Trong thời gian qua đã chữa trị thành công hàng nghì trường hợp các bện mãn tính, nan y có hiệu quả lành bệnh : Tiểu đường, gout, xơ vữa động mạch ,tai biến mạch máu não, nhồi máu cơ tim, thiểu năng vanh, viêm gan, xơ gan, lupus ban đỏ, viêm đại tràng mãn, tổ đỉa, vẩy nến…và một số bệnh ung thư : ung thư tuyến giáp, ung thư gan, ung thư phổi, ung thư hạch, ung thư máu, ung thư bàng quang…

Ung thư máu là gì?

Ung thư máu là loại ung thư ác tính, xuất hiện khi cơ thể bắt đầu có hiện tượng bạch cầu gia tăng đột biến. Bạch cầu vốn đảm nhiệm nhiệm vụ bảo vệ cơ thể nên khi tăng số lượng một cách đột biến như vậy, nó sẽ bị thiếu thức ăn cũng như nguồn cấp dinh dưỡng, vì thế bạch cầu sau đó thường ăn chính hồng cầu – thành phần quan trọng của máu. Hồng cầu sẽ bị phá hủy dần dần, vì thế người bệnh khi mắc bệnh sẽ bị thiếu máu đến chết

Các loại ung thư máu

Có ba nhóm chính của ung thư máu gồm :

1.Bệnh bạch cầu

Bạch cầu có chức năng chống nhiễm trùng quan trọng trong hệ thống miễn dịch, thường xảy ra đột ngột, tiến triển nhanh chóng và cần phải được điều trị khẩn cấp.Khi mắc phải bệnh bạch cầu cấp tính, cơ thể đã sản xuất một số lượng lớn các tế bào máu trắng chưa trưởng thành làm tắc nghẽn tủy xương và ngăn chặn tủy xương sản xuất các tế bào máu khác cần thiết để xây dựng nên hệ thống miễn dịch cân bằng và dòng máu khỏe mạnh.

Đồng thời khi tế bào bạch cầu tăng số lượng đột biến sẽ làm bản thân nó thiếu thức ăn và buộc phải ăn hồng cầu, gây nên hiện tượng thiết hụt hồng cầu trong cơ thể.

2.LyXmphoma

Lymphoma là một loại ung thư máu có ảnh hưởng đến hệ bạch huyết - một phần quan trọng của hệ thống miễn dịch, giúp bảo vệ cơ thể khỏi bị nhiễm trùng và bệnh tất.

Khi có u lympho nghĩa là cơ thể sản sinh quá nhiều tế bào lympho một cách vô tổ chức và các tế bào lympho này tồn tại được lâu hơn gây nên tình trạng quá tải, làm tổn hại hệ thống miễn dịch của cơ thể. Lymphoma có thẻ phát triển trong nhiều bộ phận của cơ thể, bao gồm cả hạch bạch huyết, tủy xương, máy, lá lách và các cơ quan khác..

3.Đau tủy

Đây là một bệnh ung thư máu của các tế bào plasma. Tế bào plasma được tìm thấy trong tủy xương và tạo các kháng thể giúp chống lại nhiễm trùng.

Trong đa u tủy số lượng lớn bất thường của các tế bào plasma tụ tập trong tủy xương và ngăn chặn nó sản xuất một phần quan trọng của hệ thống miễn dịch.

Nguyên nhân gây bệnh ung thư máu

Nguyên nhân đích thực của bệnh ung thư máu chưa được biết rõ, nhưng một số tác nhân có thể gây ra bệnh. Đó là:

Tiếp xúc với các nguồn phóng xạ, hoặc ở bệnh nhân tiếp nhận xạ trị.
Bệnh nhân ung thư được điều trị bằng dược phẩm.
Làm việc trong môi trường có nhiều hóa chất như benzene, formaldehyde.
Một số bệnh do thay đổi gene như hội chứng Down, do virus hoặc vài bệnh về máu.

Triệu chứng bệnh ung thư máu

Triệu chứng bệnh ung thư máu phụ thuộc nhiều vào số lượng các tế bào bạch cầu ác tính có trong máu cũng như cả vào vị trí các tế bào này gây ảnh hưởng tới cơ thể. Bệnh nhân có thể có những chứng sau:

Đốm đỏ: Đốm đỏ hoặc tím trên da là hệ quả của việc sụt giảm số lượng tiểu cầu trong cơ thể.
Nhức đầu: Nhức đầu dữ dội, đi kèm đó là hiện tượng đổ mồ hôi, da dẻ xanh xao. Do sự suy thoái lưu lượng máu đưa lên não khiến cho não không được cung cấp đủ oxy nên gây đau đầu.
Đau xương: Một trong những triệu chứng chính của ung thư máu chính là đau xương. Các cơn đau có thể xuất hiện tùy theo mức độ của bệnh và thường xuất hiện ở khớp xương chân, đầu gối, cánh tay, lưng.
Sưng hạch bạch huyết: Sưng hạch bạch huyết thường nổi dưới da của bệnh nhân ung thư máu và không gây đau.
Xanh xao, mệt mỏi: Khi mắc ung thư máu, lượng hồng cầu có trong máu bị suy giảm đáng kể, hiện tượng này còn gọi dễ hiểu hơn là “thiếu máu” . Thiếu máu khiến cơ thể trở nên mệt mỏi, xanh xao bởi cơ thể không đáp ứng được nhu cầu trao đổi dưỡng khí.
Chảy máu cam: Chảy máu cam là hiện tượng khá thường gặp nhưng nếu trong trường hợp chảy máu nhiều, liên trục nhiều ngày thì ngay lập tức phải khám bệnh càng sớm càng tốt bởi đây có thể là hệ quả của việc suy giảm số lượng tiểu cầu – tế bào có tác dụng cầm máu.
Sốt cao thường xuyên: Bệnh nhân mắc ung thư máu bị suy giảm trầm trọng khả năng miễn dịch biểu hiện qua những cơn sốt cao, những vết thương nhiễm trùng khó lành.
Đau bụng: Khi ung thư máu đã tiến triển đến gan và lá lách, nó có thể gây sưng tấy ở các bộ phận này. Vì thé, bệnh nhân sẽ có cảm giác đau bụng, đầy hơi, mất cảm giác ngon miệng, buồn nôn, hoặc ói mửa.

Chẩn đoán bệnh ung thư máu

Căn cứ vào triệu chứng lâm sàng và xét nghiệm để chẩn đoán bệnh.xét nghiệm cần để chẩn đoán căn bệnh ung thưu máu hiện nay là:

1.Xét nghiệm công thức máu

Phương pháp này dùng để xác định số lượng hồng cầu, tiểu cầu, bạch cầu đồng thời tiến hành phân loại tế bào bạch cầu. Đối với những người bình thường tế bào máu ngoại vi không tồn tại các tế bào máu non [tế bào máu chưa trưởng thành – Juvenile cell].

Khi bệnh nhân mắc ung thư máu các Juvenile cell này trong tủy không thể phát triển thành các tế bào máu trưởng thành mà nó buộc phải giải phóng ra các tế bào máu ngoại vi, vì thế, khi xét nghiệm công thức máu sẽ phát hiện ra các tế bào non này.

2.Xét nghiệm tủy

Phương pháp chọc tủy xét nghiệm là bắt buộc phải thực hiện để phân loại và xác định các loại tế bào máu trong tủy.

Bình thường, lượng Juvenile cell có trong trong tủy không được vượt quá 5%, những bệnh nhân mắc ung thư máu thì lượng Junvenile cell tăng cao, có thể vượt quá 30%.

Ung thư máu được chia làm nhiều loại khác nhau, với mỗi loại ung thư máu khác nhau thì các bác sỹ sẽ có phương pháp chẩn đoán, xét nghiệm khác nhau.

Các giai đoạn bệnh ung thư máu và tiên lượng sống,

1.Ung thư máu sống được bao lâu?

Thời gian sống ung thư máu còn phụ thuộc vào tình trạng phát triển của lượng bạch cầu có trong máu và cách phát triển của từng loại bệnh. Người ta tiên lượng cho từng loại bệnh như sau:

Bệnh bạch cầu dòng tủy mạn tính: Người được chẩn đoán ở giai đoạn đầu có thể sống trung bình 98 tháng [khoảng 8 năm]; Những người được chẩn đoán ở giai đoạn giữa, có thời gian sống trung bình là 65 tháng [ 5,5 năm]; Ở giai đoạn cuối, thời gian sống chỉ còn 42 tháng [khoảng gần 4 năm].
Bệnh bạch cầu dòng tủy cấp tính: Đây là dòng phổ biến nhất của bệnh bạch cầu ở người trưởng thành. Nếu phát hiện sớm, thống kê cho thấy 20% đến 40% bệnh nhân sống ít nhất 60 tháng [5 năm]. Tuy nhiên, người lớn tuổi mắc bệnh này thường có tiên lượng khá kém.
Bệnh bạch cầu lympho mạn tính: Nếu bệnh chỉ ảnh hưởng đến các tế bào B, bệnh nhân có thể sống từ 10-20 năm. Tuy nhiên, những người có bệnh bạch cầu lympho mãn tính tế bào T có tuổi thọ rất thấp.
Bệnh bạch cầu lympho cấp tính: Bệnh này thường tiến triển rất nhanh khiến cho những người mắc loại bệnh bạch cầu này trung bình chỉ sống được 4 tháng. Tuy nhiên, khoảng 80% trẻ em bị bệnh bạch cầu lympho cấp tính có thể chữa khỏi hoàn toàn.

Người lớn chỉ có 40% cơ hội chữa khỏi bệnh, và điều này phụ thuộc chủ yếu vào giai đoạn tiến triển của bệnh. Trẻ em trong nhóm tuổi 3-7 có cơ hội phục hồi hoàn toàn cao nhất.

2.Các giai đoạn bệnh ung thư máu

Bệnh ung thư máu phát triển có bốn giai đoạn :

Giai đoạn 1

Giai đoạn 1 của ung thư máu bao gồm sự mở rộng các hạch bạch huyết.

Các hạch bạch huyết mở rộng do sự gia tăng đột ngột của số lượng lympho. Giai đoạn này nếu phát hiện ra sớm thì tỷ lệ chữa khỏi khá cao bởi ung thư vẫn chưa lây lan hoặc ảnh hưởng đến bất kỳ cơ quan nào khác.

Giai đoạn 2

Ung thư máu đã lây lan đến lá lách, gan và hạch bạch huyết. Dù không phải tất cả các cơ quan đều bị ảnh hưởng một lúc nhưng chắc chắn một trong số các cơ quan đã bị xâm lấn. Sự phát triển của lymphoc ở giai đoạn này tăng cao.

Giai đoạn 3

Số lượng bạch cầu gia tăng nhanh dẫn đến tình trạng thiếu máu. Ung thư tiếp tục xâm lấn sang các cơ quan khác. Ở giai đoạn này, đã có ít nhất hai cơ quan khác bị xâm lấn.

Giai đoạn 4

Đây là giai đoạn cực kỳ nguy hiểm và khó điều trị, người bệnh đến giai đoạn này có tỷ lệ sống không cao. Tỷ lệ tiểu cầu bắt đầu giảm nhanh chóng, đồng thời các tế bào ung thư đã lây lan đến phổi.Thiếu máu có biểu hiện cấp tính.

Điều trị bệnh ung thư máu

Một số phương pháp điều trị bệnh ung thư máu:

1.Hóa trị: Sử dụng thuốc để tiêu diệt các tế bào ung thư máu bằng cách uống thuốc, tiêm, truyền thuốc vào tĩnh mạch, tiêm vào dịch não tủy. Hóa trị được làm theo chu kỳ, mỗi chu kỳ có khoảng thời gian điều trị nhất định.

Hóa trị cũng là để ngăn chặn sự tăng trưởng của các tế bào ung thư bạch cầu.

2.Liệu pháp điều trị sinh học: Truyền chất kháng thể đơn dòng vào người bệnh để giết chết các tế bào ung thư máu, cải thiện khả năng đề kháng tự nhiên của cơ thể hoặc có thể làm chậm sự tăng trưởng của tế bào ung thư máu.

3.Xạ trị: Sử dụng các chùm tia năng lượng cao để tiêu diệt các tế bào ung thư máu.

4.Thay tủy/Cấy tế bào gốc: Sau khi áp dụng hóa trị hoặc xạ trị, người bệnh sẽ được cấy những tế bào gốc khỏe mạnh thông qua một tĩnh mạch lớn. Những tế bào máu mới phát triển từ tế bào gốc [của chính cơ thể người bệnh hoặc của bất kỳ thành viên nào trong gia đình] được cấy vào và nó sẽ thay thế những tế bào bị hủy diệt trong quá trình điều trị trước đó.

Điều trị bằng Y Học Cổ Truyền :

Bài thuốc Cổ Phương bí truyền điều trị ung thư máu hiệu quả: Xạ Đen, Nấm Lim xanh, Nấm Đông Cô Nhật, Ngưu Bàng tử… có thể chữa trị bệnh ung thư máu hiệu quả lành bệnh cao. Đây là tin vui cho người bệnh.

BÁC SỸ : VŨ THỊ TƯ HẰNG

Các bản tin khác