Cách tháo lắp máy phát điện trên ô tô

Tháo Ắc quy

GHI CHÚ: Các bước tháo trong quy trình này có thể chứa các chi tiết quy trình lắp.
1. Tham Khảo: Kết nối và ngắt kết nối bình ắc quy (414-01 Ắc quy, khung và dây cáp, Quy Trình Chung).
2. Momen: 12 Nm
3. Momen: 15 Nm

4. Lắp

Để lắp lại, thực hiện ngược với quy trình tháo.

Tháo và lắp khay đựng ắc quy
Dụng Cụ Chuyên Dùng (SST) / Thiết Bị Chung

418-537

Drill Bush, Powertrain Control

Module

418537
Dụng Cụ Chuyên Dùng (SST) / Thiết Bị Chung

Mũi khoan 3.5 mm

Đột trung tâm

Tháo
GHI CHÚ: Các bước tháo trong quy trình này có thể chứa các chi tiết quy trình lắp.
1. Tham Khảo: Ắc quy (414-01 Ắc quy, khung và
dây cáp, Tháo và Lắp).
2. Những xe có tấm bảo vệ PCM
3. Dụng Cụ Chuyên Dùng (SST): 418-537
Thiết Bị Chung: Đột trung tâm
Thiết Bị Chung: Mũi khoan 3.5 mm
THÁO VÀ LẮP
Tất cả các xe
4. Momen: 10 Nm
5. Momen: 12 Nm
Lắp
1. Để lắp lại, thực hiện ngược với quy trình tháo.
THÁO VÀ LẮP
Những xe có tấm bảo vệ PCM
2. Xiết chặt bu lông cho đến khi đầu bu lông bị trượt.

Tháo lắp Ắc quy
Tháo máy phát điện ô tô
1. Tham Khảo: Kết nối và ngắt kết nối bình ắc quy (414-01 Ắc quy, khung và dây cáp, Quy Trình Chung).
2. Tham Khảo: Đai dẫn động phụ trợ (303-05 Dẫn động phụ trợ – 1.4L Duratec-16V (Sigma)/1.6L Duratec-16V Ti-VCT (Sigma), Tháo và Lắp).
Lắp máy phát điện ô tô
1. Momen: 10 Nm GHI CHÚ: Chỉ được vặn các đai ốc và bu lông bằng tay ở giai đoạn này.

2. Momen: 48 Nm
3. Momen: 15 Nm
4. Tham Khảo: Đai dẫn động phụ trợ (303-05 Dẫn động phụ trợ – 1.4L Duratec-16V (Sigma) /1.6L Duratec-16V Ti-VCT (Sigma), Tháo và Lắp).
5. Tham Khảo: Kết nối và ngắt kết nối bình ắc quy (414-01 Ắc quy, khung và dây cáp, Quy Trình Chung ).

Tác giả: Vương Ngọc Thắng Ngày đăng: 23/05/2021

Khái quát về hệ thống nạp: Hệ thống nạp sản suất ra điện năng để cung cấp nguồn điện cần thiết cho các phụ tải điện và để nạp ắc-quy khi động cơ của xe hoạt động. Ngay sau khi động cơ khởi động, dây đai dẫn động sẽ làm cho máy phát hoạt động.

Máy phát điện là một bộ phận quan trọng trong hệ thống nạp. Nó có nhiệm vụ nạp cho ắc - quy khi ắc - quy hết điện. Và cung cấp điện phụ với ắc - quy (khi động cơ đang hoạt động) khi tải cao (các phụ tải điện sử dụng nhiều).

Cách tháo lắp máy phát điện trên ô tô

Hình 3.1: Các bộ phận của hệ thống nạp.

1. Máy phát điện; 2. Ắc-quy; 3. Đèn báo nạp; 4. Công tắc máy

-    Sơ lược về máy phát: Khi động cơ khởi động, dây đai dẫn động sẽ làm cho pu-ly của máy phát quay. Kết quả là rotor quay và dòng điện được phát ra từ cuộn sta-to.

Cách tháo lắp máy phát điện trên ô tô

Hình 3.2: Các chi tiết bên trong máy phát
1. Puly; 2. Rotor; 3. Stato; 4. Bộ chỉnh lưu; 5. Bộ ổn áp; 6. Cực B

Chức năng của máy phát điện ô tô

-    Chức năng phát điện: Khi động cơ khởi động, dây đai dẫn động sẽ truyền chuyển động quay của động cơ đến pu-ly máy phát, nó làm cho rotor (ký hiệu trên hình là số 
1) quay. Kết quả là cuộn sta-to (ký hiệu trên hình là số 2) phát ra dòng điện xoay chiều.

Cách tháo lắp máy phát điện trên ô tô

Hình 3.3: Chức năng phát điện của máy phát.

-    Chức năng chỉnh lưu: Hệ thống điện của ôtô sử dụng dòng điện một chiều. Do đó một bộ chỉnh lưu (nắn dòng; ký hiệu trong hình là số 1) sẽ thay đổi dòng điện xoay chiều do sta-to phát ra thành dòng điện một chiều.

Cách tháo lắp máy phát điện trên ô tô

Hình 3.4: Chức năng chỉnh lưu của máy phát

-    Chức năng ổn áp: Điện áp của hệ thống điện ôtô được cố định là 12 V. Một bộ ổn áp IC (ký hiệu trong hình là số 1) được sử dụng để điều chỉnh dòng điện ở một điện áp không đổi bất chấp sự thay đổi về tốc độ của máy phát. 

Cách tháo lắp máy phát điện trên ô tô

Hình 3.5: Chức năng ổn áp của máy phát

- Ghi nhận tổng quát: -    Ghi nhận bên ngoài máy phát (có bị hư hỏng bên ngoài gì không? Tình trạng máy phát như thế nào?...)

-    Vệ sinh tổng quát.

Tháo rã máy phát điện xoay chiều trên xe ô tô

-    Bước 1: Tháo cáp âm ắc - quy: Tháo cáp âm ra khỏi ắc quy. Trước khi tháo cáp âm ra khỏi ắc-quy, hãy ghi lại những thông tin lưu trong ECU (như đã đề cập trong bài ắc - quy).

Cách tháo lắp máy phát điện trên ô tô

Hình 3.6: Tháo cáp âm ắc - quy.

-    Bước 2: Tháo cáp và giắc nối máy phát:

Tháo đai ốc bắt cáp máy phát. 

Tháo cáp máy phát.

Cách tháo lắp máy phát điện trên ô tô

Hình 3.7: Tháo cáp máy phát.

Cáp máy phát được nối trực tiếp với ắc-quy, và có một nắp chống ngắn mạch ở cực.

Cách tháo lắp máy phát điện trên ô tô

Hình 3.8: Bố trí nắp chống ngắn mạch trên máy phát
1. Đai ốc bắt; 2. Nắp chống ngắn mạch

Tháo giắc nối (số 1 ký hiệu trên hình) của máy phát: 

Cách tháo lắp máy phát điện trên ô tô

Hình 3.9: Tháo giắc nối máy phát.

-    Bước 3: Tháo máy phát

Nới lỏng bu-lông lắp máy phát và tháo đai dẫn động. Chú ý: Kéo đai dẫn động để tháo máy phát sẽ làm hỏng đai. Tháo bulông bắt máy phát và tháo máy phát.


Cách tháo lắp máy phát điện trên ô tô

Hình 3.10: Tháo đai dẫn động máy phát.

1. Đai dẫn động; 2. Máy phát; 3. Thanh giữ

-    GỢI Ý: Do phần lắp máy phát có bạc để định vị, nó ăn khớp rất chặt. Vì lí do đó, hãy lắc máy phát lên và xuống để tháo ra. 

Cách tháo lắp máy phát điện trên ô tô

Hình 3.11: Lắc nhẹ máy phát để dễ lấy ra.

1. Bạc; 2. Máy phát; 3. Giá đỡ

-    Đối với loại không có puly căng đai (đối với động cơ 1NZ-FE): (không có bu-lông điều chỉnh), lực căng của đai dẫn động được điều chỉnh bằng cách dịch chuyển những bộ phận phụ trợ bằng một cần. Do đó cách tháo cũng có khác đôi chút: -    Tháo đai dẫn động Nới lỏng bu-lông bắt và bu-lông của máy phát mà dùng để điều chỉnh độ căng đai.

Đẩy máy phát về phía động cơ bằng tay và sau đó tháo dây đai ra. Chú ý: Thao tác phải cẩn thận để tránh làm hư dây đai.

Cách tháo lắp máy phát điện trên ô tô

Hình 3.12: Tháo máy phát loại không có pu-ly căng đai.
1. Đai dẫn động; 2. Bulông bắt; 3. Bulông bắt

- Bước 4: Tháo pu-ly máy phát 

  • Bước 1: Lắp SST1-A và SST1-B lên đầu của trục pu-ly. Xiết SST1-A và SST1-B đến mô-men xiết tiêu chuẩn và giữ SST1-A vào trục pu-ly. Mô- men: 39.2 N-m (400kgf-cm)
     

Cách tháo lắp máy phát điện trên ô tô

Hình 3.13: Xiết-giữ dụng cụ chuyên dùng SST vào đầu pu-ly máy phát.
1. SST1-A Cờ-lê trục rô-tô máy phát A; 2. SST1-B Cờ-lê trục rôt-ô máy phát-B

  • Bước 2: Giữ SST2 lên ê-tô và sau đó khi SST1-A và SST1-B còn lắp trên máy phát, cắm đai ốc hãm pu-ly vào phần lục giác của SST.

Cách tháo lắp máy phát điện trên ô tô

Hình 3.14: Gá máy phát lên ê-tô.

SST1 Cờ-lê trục rô-tô máy phát; 2. SST2 Cờ-lê đai ốc bắt pu-ly máy phát; 3.
Đai ốc hãm pu-ly

  • Bước 3: Quay SST1-A theo chiều kim đồng hồ để nới lỏng đai ốc hãm puly. 

Cách tháo lắp máy phát điện trên ô tô

Hình 3.15: Nới lỏng đai ốc hãm pu-ly.

1. SST1 Cờ- lê trục rô-tô máy phát A; 2. SST2 Cờ-lê đai ốc bắt pu-ly máy phát 3.    SST1-A Cờ -lê trục rôt-ô máy phát A; 4. SST1-B Cờ- lê trục rô-tô máy phát-B

  • Bước 4: Tháo máy phát ra khỏi SST2 và sau đó trong khi giữ SST1-B, quay SST1-A theo chiều kim đồng hồ để nới lỏng nó, và tháo SST1-A và SST1-B ra khỏi máy phát. Tháo đai ốc hãm pu-ly và pu-ly máy phát.

Cách tháo lắp máy phát điện trên ô tô

Hình 3.16: Tháo máy phát ra khỏi SST2 (chú thích: xem hình trên)

  • Bước 5: Tháo cụm rotor máy phát: Do thân sau được ăn khớp với rotor bằng vòng bi, nó cần được tách ra bằng SST.
  • Tháo thân sau: Móc vấu của SST để tháo thân sau. 

Cách tháo lắp máy phát điện trên ô tô

Hình 3.17: Tháo thân sau của máy phát
1. SST; 2. Vấu của SST; 3. Thân sau; 4. Vòng bi rotor

Tháo cụm rotor máy phát: Tháo rotor ra khỏi thân sta-to máy phát bằng cách dùng búa gõ vào nó.

LƯU Ý:

Khi gõ, rotor sẽ rơi xuống, nên hãy trải giẻ bên dưới trước.

Cách tháo lắp máy phát điện trên ô tô

Hình 3.18: Tháo cụm rotor máy phát 

1. Rotor; 2. Thân sau; 3. Giẻ; 4. Búa

Kiểm tra các chi tiết:

- Kiểm tra máy phát gồm có: ■    Kiểm tra stator  ■    Kiểm tra cụm rotor máy phát (ký hiệu số 1 trên hình). ■    Kiểm tra bộ chỉnh lưu máy phát (ký hiệu số 2 trên hình).

■    Kiểm tra giá đỡ chổi than máy phát (ký hiệu số 3 trên hình).

Cách tháo lắp máy phát điện trên ô tô

Hình 3.19: Kiểm tra máy phát.

Kiểm tra stator của máy

■    Kiểm tra thông mạch các đầu dây: Bật thang đo điện trở, đo thông mạch các dây pha với nhau, và giữa các dây pha với dây trung hòa. Có điện trở, thông mạch là tốt

Cách tháo lắp máy phát điện trên ô tô

Hình 3.20: Kiểm tra thông mạch cuộn dây stator

■    Kiểm tra cách điện các đầu dây pha với vỏ: Bật thang đo điện trở kiểm tra cách điện các đầu dây pha với vỏ. Không có điện trở là tốt 

Cách tháo lắp máy phát điện trên ô tô

Hình 3.21: Kiểm tra cách điện cuộn dây stator với vỏ

Kiểm tra cụm rotor máy phát:

Kiểm tra bằng quan sát: Kiểm tra cổ góp xem có bị bẩn hay cháy không

Gợi ý:

Cổ góp tiếp xúc với chổi than trong quay quay và phát ra dòng điện.
Tia lửa điện gây ra bởi dòng điện sẽ làm bẩn và cháy. Bẩn và cháy sẽ ảnh hưởng đến dòng điện và làm giảm chức năng của máy phát.

Làm sạch:

Dùng giẻ và chổi, làm sạch cổ góp và rotor. Nếu mức độ bẩn và
cháy tương đối nhiều, hãy thay thế cụm rotor.

Cách tháo lắp máy phát điện trên ô tô

Hình 3.22: Kiểm tra cổ góp.

Kiểm tra thông mạch giữa các cổ góp: Dùng đồng hồ đo điện, kiểm tra thông mạch giữa các cổ góp.

Gợi ý:

Rotor là một nam châm điện quay và có một cuộn dây bên trong. Cả hai đầu của cuộn dây được nối với cổ góp. Kiểm tra thông mạch giữa cổ góp có thể sử dụng để phát hiện hở mạch bên trong cuộn dây. Nếu nhận thấy có vấn đề trong khi kiểm tra cách điện hay thông mạch, hãy thay rotor. 

Cách tháo lắp máy phát điện trên ô tô

Hình 3.23: Kiểm tra thông mạch giữa các cổ góp.

Kiểm tra cách điện giữa cổ góp và rôto: Dùng đồng hồ đo điện, kiểm tra cách điện giữa cổ góp và rotor.

Gợi ý:

Giữa cổ góp và rotor tồn tại một trạng thái ngăn cách mà có tác dụng cắt dòng điện. Nếu cuộn dây trong rotor bị ngắn mạch, điện sẽ chạy giữa cuộn dây và rotor. Kiểm tra cách điện giữa cổ góp và rotor có thể phát hiện ngắn mạch trong cuộn dây. Nếu nhận thấy có vấn đề trong khi kiểm tra cách điện hay thông mạch, hãy thay rotor.

Cách tháo lắp máy phát điện trên ô tô

Hình 3.24: Kiểm tra cách điện giữa cổ góp và rotor.

Đo cổ góp: Dùng thước kẹp, đo đường kính ngoài của cổ góp. 

Cách tháo lắp máy phát điện trên ô tô

Hình 3.25: Đo đường kính ngoài của cổ góp.

Gợi ý:

Nếu kết quả đo vượt quá giới hạn mòn tiêu chuẩn ^ thay rotor. Cổ góp tiếp xúc với chổi than trong khi quay và tạo ra dòng điện. Vì vậy, khi đường kính ngoài của cổ góp thấp hơn so với giá trị tiêu chuẩn, tiếp xúc giữa cổ góp và chổi than sẽ không đủ, nó có thể làm ảnh hưởng đến việc tuần hoàn dòng điện. Kết quả là, nó có thể làm giảm khả năng phát điện của máy phát.

Kiểm tra bộ chỉnh lưu máy phát :

Các chân của Bộ chỉnh lưu: Căn cứ theo sơ đồ hình 4 ta xác định được các diode chỉnh bán kỳ dương, bán kỳ âm. Xác định các điểm đo và tiến hành đo kiểm các cực cùa bộ chinh lưu

Cách tháo lắp máy phát điện trên ô tô

Hình 3.26: Các chân của Bộ chỉnh lưu

Các bước kiểm tra:

  • Xác định các diode chỉnh bán kỳ dương, bán kỳ âm
  • Xác định các điểm đo P1, P2, P3, P4, B, E, P

Kiểm tra các diode

Kiểm tra các diode chỉnh bán kỳ dương:

  • Sử dụng đồng hồ VOM, nối que đỏ (nguồn âm của đồng hồ VOM) với cực (+) của bộ chỉnh lưu, que đen với từng cực của bộ chỉnh lưu đồng hồ báo thông mạch —> tốt.
  • Đổi lại đầu que của đồng hồ VOM để kiểm tra đồng hồ báo không thông tốt.

Cách tháo lắp máy phát điện trên ô tô

Hình 3.27: Kiểm tra các diode chỉnh bán kỳ dương

Kiểm tra các diode chỉnh bán kỳ âm

  • Sử dụng đồng hồ VOM, nối 1 đầu với cực (-) của bộ chỉnh lưu, đầu kia với từng cực của bộ chỉnh lưu.
  • Đổi lại đầu que của đồng hồ VOM để kiểm tra.
  • Kiểm tra thấy 1 hướng đồng hồ VOM báo thông mạch, hướng ngược lại không thông —tốt. 

Cách tháo lắp máy phát điện trên ô tô

Hình 3.28: Kiểm tra các diode chỉnh bán kỳ âm

Cách tháo lắp máy phát điện trên ô tô

Hình 3.29: Kiểm tra thực tế Bộ chỉnh lưu

Kiểm tra giá đỡ chổi than của máy phát

Dùng thước kẹp, đo chiều dài của chổi than.

Gợi ý:

Đo chiều dài của chổi than ở phần giữa chổi, do phần đó mòn nhiều nhất. Cổ góp tiếp xúc với chổi than và truyền dòng điện trong khi quay. Vì lý do đó, khi chiều dài của chổi than ngắn hơn so với giá trị tiêu chuẩn, trạng thái nối sẽ kém đi, làm ảnh hướng đến dòng điện chạy qua. Kết quả là, khả năng phát điện của máy phát giảm. Nếu giá trị đo được thấp hơn tiêu chuẩn, hãy thay thế chổi than cùng với giá đỡ.

Cách tháo lắp máy phát điện trên ô tô

Hình 3.30: Kiểm tra giá đỡ chổi than.
 

Bạn đang xem: Máy phát điện ô tô: Cấu tạo, chức năng, cách kiểm tra, tháo lắp, sửa chữa, bảo dưỡng