Cách xác định hướng Đông Bắc

Hướng dẫn các cách nhận biết hướng Đông, Tây, Nam, Bắc đơn giản, dễ ứng dụng trong đời sống.

Việc xác định phương hướng có ý nghĩa rất lớn đối với đời sống, hỗ trợ nhiều công việc liên quan đến đo đạc, tính toán hướng nhà, hướng gió, hướng ánh nắng mặt trời, hướng di chuyển,... Có rất nhiều phương pháp để nhận biết hướng mà không cần đến dụng cụ quá phức tạp; mỗi người đều có thể tự thực hiện một cách nhanh chóng, mang lại kết quả chính xác.

Nói về hướng, chúng ta có:

• 4 hướng chính Đông Tây Nam Bắc
• 4 hướng phụ là Đông Bắc Đông Nam Tây Bắc Tây Nam
• Còn có 8 hướng chi tiết là Bắc Tây Bắc Bắc Đông Bắc Đông Đông Bắc Đông Đông Nam Nam Đông Nam Nam Tây Nam Tây Tây Nam Tây Tây Bắc

Muốn xác định được 16 hướng trên đều phải dựa trên 4 hướng chính là Đông - Tây - Nam - Bắc.

Dưới đây là một số cách mà bạn đọc có thể sử dụng để nhận biết hướng Đông - Tây - Nam - Bắc dễ dàng hơn.

Dùng bóng cọc để xác định hướng

Theo nguyên tắc, mặt trời mọc ở hướng Đông, lặn ở hướng Tây, vì vậy, bóng của mặt trời đổ xuống cũng chuyển động theo hướng đó. Dựa vào sự quan sát chuyển động của bóng để xác định hướng.

Vật dụng cần chuẩn bị:

• Một chiếc cọc thẳng dài khoảng 0,6 1,5 mét
• Một chiếc que dài khoảng 30 cm
• Hai hòn đá hoặc các vật khác (chọn những vật đủ nặng để không bị gió thổi sang chỗ khác).

Cách thực hiện:

• Cắm cọc thẳng đứng trên mặt đất. Đặt một hòn đá đánh dấu đầu bóng cọc trên mặt đất.
• Chờ khoảng 15-20 phút, sẽ thấy bóng cọc di chuyển.
• Đánh dấu vị trí mới của đầu bóng cọc bằng hòn đá thứ hai.
• Nếu có thời gian, bạn cũng có thể chờ thêm và dùng đá để đánh dấu các vị trí bóng di chuyển.
• Nối các điểm đã đánh dấu với nhau, có thể vẽ một đường thẳng trên mặt đất giữa hai điểm, hoặc dùng chiếc que ngắn hơn để nối hai điểm.
• Theo nguyên lý thì cái bóng sẽ di chuyển ngược lại với hướng mặt trời, do đó đường thẳng này xác định đường Đông Tây: điểm đầu tiên là hướng Tây, và điểm thứ hai là hướng Đông.

Lưu ý, nếu không nhớ thứ tự các hướng, bạn có thể bắt đầu với hướng Bắc, di chuyển theo chiều kim đồng hồ và dùng cụm từ Bắt Đầu Nổi Tiếng. Hoặc, bạn có thể vẽ hình chiếc đồng hồ với vị trí 12 giờ ở hướng Bắc, 3 giờ là hướng Đông, 6 giờ tương ứng hướng Nam và 9 giờ ở hướng Tây. Phương pháp này chỉ gần đúng và có thể có sai số khoảng 23 độ.

Dựa vào mặt trời

Đây chính là cách xác định phương hướng đã được ứng dụng từ rất sớm, khi chưa có sự xuất hiện của thiết bị điện tử, mọi người sẽ lấy mặt trời làm cơ sở để xác định đâu là Đông - Tây - Nam - Bắc. Phương pháp này mang đến tính chính xác khá cao nếu biết cách áp dụng.

Ngoài ra, cũng có thể kết hợp xác định phương hướng thông qua mặt trời với đồng hồ, bạn cần chuẩn bị một chiếc đồng hồ kim có giờ chạy đảm bảo tính chính xác cao.

Để xác định hướng bằng mặt trời, bạn có thể quan sát mặt trời vào buổi trưa hoặc lúc mặt trời mọc và lặn:

• Xác định phương hướng dựa vào mặt trời buổi trưa: Vào buổi trưa, mặt trời sẽ nằm ở hướng Bắc Nam, từ đây có thể xác định các hướng Tây và Đông.
• Xác định phương hướng dựa vào thời điểm mặt trời mọc và mặt trời lặn: Theo quy luật tự nhiên thì mặt trời luôn mọc ở hướng Đông và lặn ở hướng Tây. Như vậy, khi quay mặt về hướng mặt trời lặn chính là hướng Tây, phía sau lưng chính là hướng Đông.

Một năm ở nước ta được chia thành 4 mùa Xuân - Hạ - Thu - Đông. Trong đó, vào mùa Xuân và Thu, mặt trời mọc đúng ở hướng Đông và lặn ở hướng Tây. Do đó, vào hai mùa này, cách nhận biết hướng Đông - Tây - Nam - Bắc dựa vào mặt trời sẽ rất chính xác.

Tuy nhiên, với hai mùa Hạ và Đông, hướng mọc và lặn của mặt trời có chút thay đổi. Vào mùa Hè, mặt trời sẽ mọc ở hướng Đông Bắc, lặn ở hướng Tây Bắc. Vì vậy, hướng mặt trời sẽ không còn ở chính Đông hay chính Tây nữa, cần có sự xê dịch để đảm bảo độ chính xác.

Quan sát thực vật để xác định hướng

Mặc dù còn nhiều tranh cãi, cho rằng việc quan sát cây cối không có cơ sở khoa học, không có độ chính xác cao; nhưng trong một số trường hợp cần thiết, vẫn có thể áp dụng để xác định hướng một cách tương đối. Ở bán cầu Nam, mặt trời thường ở hướng Bắc trên bầu trời và ngược lại ở bán cầu Bắc. Vì vậy, khi ở bán cầu Nam, các tán mặt Bắc của cây hoặc bụi cây thường sẽ dày, sum suê hơn. Trong khi đó, ở bán cầu Bắc, cây sẽ phát triển tốt ở mặt Nam của cây.

Nhiều tài liệu còn ghi chú rằng, rêu chỉ mọc ở mặt Bắc khi cây sống và bán cầu Bắc, điều này là không hoàn toàn đúng. Rêu thường mọc mọi hướng trên cây, nhưng sẽ mọc dày hơn ở phía nhiều bóng mát (tức là phía Bắc khi ở bán cầu Bắc, phía Nam khi ở bán cầu Nam).

Tính toán phương hướng bằng đồng hồ có kim chỉ giờ và mặt trời

Như đã đề cập ở phương pháp sử dụng mặt trời, chúng ta có thể kết hợp cùng đồng hồ có kim chỉ giờ để nhận biết hướng Đông - Tây - Nam - Bắc.

• Nếu ở bán cầu Bắc, hãy hướng kim chỉ giờ trên đồng hồ về phía mặt trời. Hướng Nam sẽ ở điểm giữa số 12 và kim chỉ giờ, từ đó xác định các hướng còn lại.
• Nếu ở bán cầu Nam, khi điều chỉnh số 12 hướng về mặt trời, điểm giữa số 12 và kim chỉ giờ sẽ chỉ hướng Bắc.
• Khi bạn đứng quay mặt về hướng Bắc, hướng Đông sẽ ở bên phải và hướng Tây sẽ ở bên trái bạn. Ngược lại, khi quay mặt về hướng Nam, hướng Đông sẽ ở bên trái, và hướng Tây sẽ ở bên phải.

Lưu ý:

• Vào mùa hè ở các khu vực có điều chỉnh giờ theo mùa, hãy sử dụng 1 giờ thay cho 12 giờ trên đồng hồ để xác định.
• Phương pháp này chỉ hiệu quả khi đồng hồ được chỉnh đúng giờ, vẫn có sai số khoảng 35 độ và mức độ xác định hướng chỉ tương đối.

Sử dụng sao Bắc cực (ngôi sao phương Bắc) để định hướng

Ở bán cầu Bắc, sao Bắc cực có thể giúp chúng ta tìm được hướng Bắc một cách nhanh chóng, dù không có la bàn hay thiết bị định vị GPS.

Sao Bắc cực là một trong số những ngôi sao sáng nhất trên bầu trời ban đêm, nằm trên bầu trời gần Bắc cực, có đặc điểm là không di chuyển nhiều, vì vậy nên sẽ giúp xác định phương hướng khá chính xác.

Cách xác định vị trí của sao Bắc cực:

• Tìm chòm sao Ursa Major (Đại HùngTinh) và Ursa Minor (Tiểu Hùng Tinh).
• Tưởng tượng chòm sao Ursa Major như một cái gáo múc nước, cạnh ngoài của phần thân gáo (xa nhất so với cán gáo) sẽ hướng đến sao Bắc cực.
• Để chắc chắn hơn, bạn có thể nhìn thấy sao Bắc cực là ngôi sao cuối cùng tạo thành hình cán gáo của chòm Ursa Minor.

Sau đó, vẽ một đường thẳng tưởng tượng từ sao Bắc cực xuống đất, sẽ xác định được hướng Bắc tương đối chính xác. Tiếp tục áp dụng quy tắc, khi quay mặt về hướng chính Bắc; sau lưng sẽ là hướng chính Nam, hướng chính Tây ở bên trái, và hướng chính Đông ở bên phải.

Nhận biết hướng bằng chòm sao Nam Thập

Tương tự, ở Nam bán cầu, chòm sao Nam Thập hay còn gọi là Nam Tào, có thể sử dụng để xác định được hướng Nam. Chom sao Nam Thập gồm 5 ngôi sao và 4 ngôi sao sáng nhất tạo thành hình cây thập tự.

Cách xác định:

• Tìm hai ngôi sao tạo thành chiều dài của cây thập tự, tưởng tượng trong đầu một đường thẳng kéo dài gấp 5 lần chiều dài cây thập tự.
• Khi đến cuối đường thẳng tưởng tượng này, hãy vẽ một đường thẳng khác xuống mặt đất. Đây sẽ là hướng Nam.
• Khi đã xác định được, nên chọn một cột mốc nào đó để làm dấu, và xác định các hướng còn lại theo nguyên tắc đã nêu ở trên

Sử dụng các chú thích để định hướng

Phương pháp này áp dụng trong các bản vẽ, thường đều có chú thích hướng Bắc với mũi tên và ký hiệu chữ B. Bằng cách này, có thể nhận diện các hướng còn lại một cách nhanh chóng, dễ dàng trong việc định hướng nhà, hướng căn hộ hay hướng đất.

Nếu muốn xác định các hướng chính xác, chi tiết hơn, có thể sử dụng la bàn xoay hướng Bắc trên bản đồ sao cho về đúng hướng Bắc, sau đó đặt la bàn vào vị trí mảnh đất, ngôi nhà, căn hộ.

>>> Chi tiết: Cách xem hướng nhà trên sổ đỏ, sổ hồng, bản vẽ chính xác nhất

Cách nhận biết hướng Đông Tây Nam Bắc bằng mặt trăng

Nếu như mặt trời giúp con người định hướng chính xác thì mặt trăng cũng tương tự, là cách hiệu quả để áp dụng vào ban đêm. Chúng ta vẫn có thể xác định đúng vị trí các hướng Đông Tây Nam Bắc dựa trên vị trí của mặt trăng trên bầu trời.

Ông bà ta vốn có câu: Đầu trăng trăng khuyết ở Đông, cuối trăng trăng khuyết ở Tây. Thực tế, mặt trăng cũng mọc ở hướng Đông và lặn ở hướng Tây, nên cách xác định có thể thực hiện như sau:

• Đầu tháng đến trước Rằm (tức là từ ngày 1 đến ngày 14 m lịch), phần khuyết của mặt trăng chỉ về phía Đông.
• Từ ngày Rằm đến cuối tháng (tức là từ ngày 17 đến ngày 30 m lịch), phần khuyết của mặt trăng chỉ về hướng Tây.
• Vào đêm trăng tròn (tức ngày 15, 16 m lịch), có thể sử dụng phương pháp bóng của chiếc gậy giống với mặt trời để định hướng.

Sử dụng Atlat để nhận biết hướng Đông Tây Nam Bắc

Trước tiên, bạn cần chuẩn bị một quyển Atlat địa lý. Trong cuốn sách này sẽ có rất nhiều loại bản đồ khác nhau của nước ta, bao gồm chi tiết các vùng miền, bản đồ công nghiệp, nông nghiệp hoặc khu vực đồi núi

Cách nhận biết hướng Đông Tây Nam Bắc trên Atlat khá đơn giản, với các bước sau:

• Chọn loại bản đồ phù hợp.
• Đọc kỹ các nguyên tắc quy định về hướng, mỗi hướng có 1 ký tự như Đ, T, N, B. Ký tự này sẽ nằm trên các mũi tên thể hiện trên trang giấy.

Như vậy, chúng ta thông qua ký tự có thể xác định được 4 hướng chính, hướng Bắc nằm phía trên; ngược lại với hướng Bắc chính là hướng Nam nằm; hướng Đông sẽ nằm ở bên phải và hướng Tây sẽ nằm phía bên trái.

Tìm phương hướng bằng la bàn

La bàn là vật dụng quen thuộc trong việc xác định phương hướng và được đánh giá cao về độ chính xác. La bàn có thể giúp định hướng trong mọi điều kiện thời tiết, dù vào ban ngày hay ban đêm. Phương pháp này được rất nhiều người ưa chuộng và lựa chọn để tin tưởng.

Tuy nhiên, cần lưu ý rằng, khi la bàn chỉ hướng Bắc nghĩa là nó chỉ bạn đến cực Bắc của từ trường, khác với hướng Bắc thực sự (hướng Nam cũng tương tự như vậy). Khi quay la bàn theo các hướng khác nhau, chiếc kim trong la bàn cũng sẽ quay và chỉ hướng mà người dùng đối diện.

Một số trường hợp, la bàn cũng có thể xảy ra sai sót khi xung quanh có các vật tác động bằng kim loại như chìa khóa, đồng hồ và khóa thắt lưng hoặc các vật có từ tính như một số loại đá hoặc dây tải điện.

Sử dụng thiết bị định vị toàn cầu

GPS là cách dễ nhất để có thể định hướng, tìm đường bởi thiết bị này sử dụng vệ tinh để định vị, do đó, độ chính xác không hề thấp. Thiết bị GPS có thể cho biết bạn đang ở đâu, chỉ đường đến một vị trí cụ thể và theo dõi toàn bộ quá trình di chuyển. Tuy nhiên, thiết bị này cần pin, trả phí và kích hoạt trước khi sử dụng.

Các bước sử dụng GPS để xác định hướng:

• Mở GPS để có tín hiệu cần thiết.
• Thiết bị GPS có la bàn giúp bạn xác định hướng Đông, Tây, Nam, Bắc, và cả mũi tên trên bản đồ chỉ hướng mà bạn đang đối diện.
• Tọa độ của bạn cũng sẽ hiện trên đầu màn hình với thông tin về kinh độ và vĩ độ.
• Vì GPS định hướng qua vệ tinh, nên các tòa nhà cao, cây to và các cấu trúc địa lý khác có thể làm nhiễu tín hiệu.

Tận dụng chiếc điện thoại thông minh

Công nghệ phát triển cũng là một lợi thế lớn trong việc xác định phương hướng. Con người có thể thông qua những thiết bị nhỏ gọn, đa năng để nhận biết hướng Đông Tây Nam Bắc trong nhiều trường hợp mà không cần phải tốn thời gian, cầu kỳ trong khâu chuẩn bị.

Hầu hết các dòng điện thoại thông minh hiện nay đều được trang bị sẵn la bàn, GPS hoặc đồng thời cả 2 ứng dụng. Hoặc nếu không có sẵn, bạn hoàn toàn có thể tải chúng về, tích hợp thêm các phần mềm hỗ trợ (nếu có). Tuy nhiên, để sử dụng GPS trên điện thoại, cần có kết nối mạng internet hoặc wifi, và điều kiện là các dịch vụ định hướng khác phải hoạt động.

Ngoài ra, với chiếc điện thoại thông minh, bạn có thể sử dụng Google Maps để nhận biết hướng Đông Tây Nam Bắc cực kỳ chính xác.

Để sử dụng cách thức này, trước tiên, bạn cần cài đặt và cập nhật ứng dụng Google Maps từ Play Store (CH Play) hoặc App Store. Khi tải ứng dụng hoàn tất, mở ra bạn sẽ thấy biểu tượng hình chiếc la bàn ở phía trên góc phải. Trường hợp không nhìn thấy, hãy di chuyển bản đồ (dùng 2 ngón tay chạm lên màn hình và di chuyển xung quanh) để la bàn xuất hiện.

Nhìn vào la bàn, dựa trên 2 mũi tên ngược chiều, có thể xác định được đâu là hướng Nam, đâu là hướng Bắc. Theo đó, màu đỏ biểu thị cho hướng Bắc, còn mũi tên màu xám luôn chỉ về hướng Nam.

Với Google Maps, bạn còn có thể xác định được hướng di chuyển hiện tại bằng biểu tượng dấu chấm xanh có chùm tia sáng hình chữ V. Chùm tia sáng này luôn chỉ hướng di chuyển hiện tại của bạn.

Ngoài việc sử dụng 2 ngón tay để di chuyển thủ công nhằm xác định phương hướng, người dùng còn có thể bấm trực tiếp lên nút hình la bàn. Với thao tác này, hướng Bắc của bản đồ sẽ được điều chỉnh về phía trên dựa trên vị trí hiện tại. Nghĩa là, nếu chùm tia sáng hình chữ V hướng lên lên, bạn đang đi về phía Bắc, ngược lại, bạn đang di chuyển về hướng Nam.

Cách nhận biết hướng Đông Tây Nam Bắc theo phong thủy

Việc xác định phương hướng bên cạnh phục vụ cho quá trình di chuyển thì còn được ứng dụng nhiều trong phong thủy, đóng vai trò quan trọng đối với việc tính toán những thứ liên quan đến hướng nhà, hướng cửa, hướng cổng, hướng ban công, hướng bàn thờ, hướng giường ngủ,...

>>> Xem thêm:

• Hướng nhà có thực sự quan trọng không?
• Cách xác định hướng nhà bằng la bàn chuẩn nhất

Đối với nhà ở (nhà mặt đất)

• Nếu nhà có sân thì mặt có sân chính là hướng nhà
• Nếu nhà có một mặt giáp đường, các mặt còn lại không giáp đường, thì mặt tiền giáp đường là hướng nhà.
• Nếu nhà có nhiều hơn 1 mặt đường, thì dựa vào cửa chính để xác định hướng nhà. Hướng cửa là hướng của đường thẳng nối từ tâm của ngôi nhà đến cửa chính

Đối với căn hộ chung cư

Với căn hộ ở các tầng khác nhau sẽ có cách xác định khác nhau:

• Nếu căn hộ nằm ở từ tầng 1-10 thì hướng của căn hộ trùng với hướng của tòa nhà.
• Nếu căn hộ nằm từ tầng 11 trở lên thì hướng nhà sẽ có sự thay đổi, không theo hướng của tòa nhà, bị chênh lệch ít nhiều.

Dựa trên nguyên tắc này, gia chủ áp dụng những cách nhận biết hướng Đông Tây Nam Bắc phù hợp để xác định.

Trên đây là một số cách nhận biết hướng Đông, Tây, Nam, Bắc, khá đơn giản và dễ thực hiện, đúc kết từ kinh nghiệm lẫn kết quả nghiên cứu khoa học, cùng 1 số ứng dụng trong đời sống. Việc nắm rõ cách xác định phương hướng sẽ giúp ích rất nhiều trong các lĩnh vực, bạn đọc nên "bỏ túi" để áp dụng khi cần.

Xem thêm:

• Vị trí Ông Địa, Thần Tài: Đặt sao cho đúng?
• Đâu là đầu giường? Tất tần tật về phong thủy đầu giường ngủ
• Hướng dẫn cách đốt trầm trong lư hương đúng phong thủy

Đánh giá của bạn