Hướng dẫn cài đặt, lập trình Python trên Ubuntu [Linux].
[Xem thêm: Hướng dẫn cài đặt, lập trình Python trên Windows]
Cài Python qua repository
Đây là cách đơn giản nhất, các bạn không cần phải lên trang chủ python để tải file, giải nén…
Chỉ cần chạy lệnh là được.
B1: Update lại repository
sudo apt-get update
B2: Cài python
sudo apt-get install python
Mặc định nó sẽ cài cho bạn 2 bản python là 2.x và 3.x
Để kiểm tra version của python sau khi cài đặt các bạn dùng lệnh sau:
Với python 2.x: python
hoặc python -V
Với python 3.x: python3
hoặc python3 -V
Demo:
Chạy lệnh python
và nhập print['hello']
sau đó ấn enter sẽ thấy nó in ra dòng hello
Cài đặt pip cho python
pip [python package manager] là một trình quản lý module, thư viện của python.
Ví dụ bạn muốn thực hiện kết nối tới database bằng python thì bạn phải có module mysqlclient [trong
java thì là thư viện jdbc]. Nhưng khi cài python nó chưa có sẵn module đó, để cài module mysqlclient ta cài qua pip bằng lệnh pip install mysqlclient
Thông thường các bản python mới sẽ tích hợp sẵn pip. Để kiểm tra pip đã cài chưa, các bạn dùng lệnh pip –version với python 2.x hoặc pip3 –version với python 3.x
Trường hợp python của bạn chưa tích hợp sẵn pip
thì bạn có thể cài đặt pip bằng lệnh sau:
sudo apt-get install pip
hoặc
sudo apt-get install pip3
Nếu để chọn một hệ điều hành thực sự tốt, ổn định cho lập trình Python, tôi sẽ khuyên bạn dùng MacOSX. Tuy nhiên nếu do điều kiện hạn chế, máy tính của bạn không thể cài đặt Hackintosh hoặc quá yếu thì Linux là một lựa chọn thứ 2 chứ không phải là Windows.
Nguyên nhân tại sao lại dùng Linux để lập trình Python mà không phải là Windows?
- Linux mặc định có terminal giúp việc chạy script python rất thuận lợi. Code mẫu trên mạng thường ví dụ trên Mac và Linux
- Việc học lập trình của bạn ít bị phân tâm bởi các games, hãy những ứng dụng giải trí vốn rất nhiều trên Windows
- Hệ điều hành Linux dạng như Zorin Lite, Raspian, Xubuntu chỉ yêu cầu số lượng RAM khiếm tốn cỡ 600Mb
Hiện nay, Python đã có bản 3.7.3. Ubuntu bản 19.04 mới nhất mới cài kèm Python 3.7.3, còn bản Ubuntu 18.04 chỉ có Python 3.6. Tốt nhất bạn hãy cài Xubuntu 19.04 vì bản này dùng trình quản lý giao diện XCFE rất tin gọn.
Ngay sau khi cài đặt xong Xubuntu 19.04 hãy mở terminal gõ lệnh như sau:
you@ubuntu:~$ python3
Python 3.7.3 [default, Apr 3 2019, 05:39:12]
[GCC 8.3.0] on linux
Type "help", "copyright", "credits" or "license" for more information.
>>>
Tiếp đó bạn cài package để tạo virtual environment
sudo apt-get install python3-venv
Tạo thư mục dự án và tạo môi trường ảo Virtual Environment để gói gọn các gói python cài trong một thư mục, không ảnh hưởng đến các thư mục khác
you@ubuntu:~$ mkdir pyproject
you@ubuntu:~$ cd pyproject
you@ubuntu:~/pyproject$ python3 -m venv env
you@ubuntu:~/pyproject$ source env/bin/activate
[env] cuong@ubuntu:~/pyproject$ pip3 list
Package Version
------------- -------
pip 18.1
pkg-resources 0.0.0
setuptools 40.8.0
[env] you@ubuntu:~/pyproject$
Để chạy được Matplot Lib thì các bạn cần phải bổ xung thêm các gói Python kết hợp Tinker
sudo apt-get install tcl-dev tk-dev python-tk python3-tk
Rồi bây giờ tạo thử một file Python là sin.py
import matplotlib.pyplot as plt
import numpy as np
x = np.arange[0, 10, 0.2]
y = np.sin[x]
fig, ax = plt.subplots[]
ax.plot[x, y]
plt.show[]
Bạn cũng có thể cài đặt Pycharm Community vào Linux.
Ở bài trước chúng ta đã biết sơ qua về Python, ưu điểm và những lĩnh vực có thể sử dụng ngôn ngữ lập trình này. Để bắt đầu làm quen với Python, trước tiên bạn cần cài đặt Python trên máy tính đang dùng, có thể là Windows, macOS hoặc Linux.
- Python là gì? Tại sao nên chọn Python?
Python là một ngôn ngữ lập trình đa nền tảng, có nghĩa là nó có thể chạy trên nhiều nền tảng khác nhau và thậm chí đã được chuyển sang các máy ảo Java và .NET. Nó là phần mềm mã nguồn mở và hoàn toàn miễn phí.
Mặc dù hầu hết các máy Linux và Mac ngày nay đều được cài đặt sẵn Python, nhưng phiên bản này có thể đã lỗi thời. Vì vậy, bạn nên cài đặt phiên bản mới nhất. Dưới đây là hướng dẫn cài đặt Python trên máy tính, cụ thể cho từng hệ điều hành.
Cách dễ nhất để chạy Python
Cách dễ nhất để chạy Python là sử dụng Thonny IDE. Thonny IDE đi kèm với phiên bản Python mới nhất được đóng gói trong đó. Vì vậy, bạn không cần phải cài đặt Python một cách riêng biệt.
Làm theo các bước sau để chạy Python trên máy tính:
- Tải xuống Thonny IDE.
- Chạy file cài đặt Thonny vừa tải về trên máy tính của bạn.
- Vào phần File > New, sau đó, lưu tệp với phần mở rộng là .py. Ví dụ:
hello.py
,quantrimang.py
... - Bạn có thể đặt bất kỳ tên nào cho tệp miễn là phải kết thúc bằng .py.
- Viết mã Python vào tệp và lưu nó
- Sau đó, đi tới phần Run > Run current script hoặc đơn giản hơn là nhấn F5 để chạy file đó.
Cài đặt và chạy Python riêng biệt trên Windows
Bước 1: Tải Python tại đây: //www.python.org/downloads/, chọn phiên bản bạn cần, phiên bản mới nhất khi tôi viết bài viết này là Python 3.10.6.
Bước 2: Chạy tệp trình cài đặt và làm theo các bước để cài đặt Python
Trong quá trình cài đặt, hãy chọn Add Python to environment variables. Thao tác này sẽ thêm Python vào các biến môi trường và bạn có thể chạy Python từ bất kỳ phần nào của máy tính.
Ngoài ra, bạn có thể chọn đường dẫn nơi Python sẽ được cài đặt.
Sau khi hoàn tất quá trình cài đặt, bạn có thể chạy Python.
1. Chạy Python ở chế độ Ngay lập tức [Immediate mode]
Sau khi Python được cài đặt, chúng ta có thể nhập trực tiếp mã Python vào cửa sổ dòng lệnh và nhấn Enter để nhận kết quả đầu ra ngay lập tức. Hãy nhập lệnh sau vào cửa sổ lệnh:
python
Sau khi nhận được thông báo về phiên bản Python đã cài đặt, bạn có thể sử dụng nó như một máy tính. Hãy thử nhập:
1 + 1
Sau đó nhấn Enter để nhận kết quả. Nhấn Enter nếu bạn muốn thoát hoàn toàn khỏi chế độ chờ lệnh của Python.
2. Chạy Python trong Môi trường IDE
Bạn có thể sử dụng bất kỳ phần mềm soạn thảo văn bản nào để viết kịch bản Python, miễn là lưu nó với phần đuôi mở rộng là .py. Tuy vậy, sử dụng IDE sẽ khiến việc viết code trở nên đơn giản hơn rất nhiều với các tính năng hữu ích như gợi ý, đánh dấu, kiểm tra cú pháp hay trình quản lý tệp... dành cho lập trình viên.
Cùng với việc cài đặt Python, một IDE có tên IDLE cũng được cài đặt và bạn có thể sử dụng nó để chạy Python trên máy tính của mình.
Khi bạn mở IDLE, một giao diện Python Shell sẽ được mở.
Để tạo file mới trong IDLE bạn nhấp vào File > New Windows hoặc nhấn tổ hợp phím tắt Ctrl+N.
Sao chép đoạn code Python sau để thử trong file vừa tạo
print["Xin chào!"]
vào file vừa tạo, rồi nhấn Ctrl+S để lưu. File sẽ có đuôi là .py, đặt một cái tên cho nó, chẳng hạn: quantrimang-python.py.
Nhấn Run > Run module hoặc F5 để xem kết quả.
Đó, rất đơn giản và dễ dàng phải không nào. Bây giờ bạn đã chạy xong chương trình Python đầu tiên rồi đó.
Cài đặt và chạy Python trên Ubuntu
Cài đặt các denpendency sau:
$ sudo apt-get install build-essential checkinstall
$ sudo apt-get install libreadline-gplv2-dev libncursesw5-dev libssl-dev libsqlite3-dev tk-dev libgdbm-dev libc6-dev libbz2-dev
Tải Python tại đây: //www.python.org/downloads/source/
Trong terminal, đi đến thư mục chứa file tải về và chạy lệnh sau để giải nén file. Tên file sẽ khác nhau tùy thuộc vào bản bạn tải về.
$ tar -xvf Python-3.6.2.tgz
Đi đến thư mục đã giải nén, nhập lệnh:
$ cd Python-3.6.0
Thực hiện các lệnh sau để biên dịch mã nguồn Python trên Ubuntu.
$ ./configure
$ make
$ make install
Nếu là người dùng mới, bạn nên cài đặt Sublime Text trên máy để viết code Python trên Linux. Nhập lệnh sau để cài:
$ sudo add-apt-repository -y ppa:webupd8team/sublime-text-2
$ sudo apt-get update
$ sudo apt-get install sublime-text
Mở Sublime Text, vào File > New File hoặc nhấn Ctrl + N để tạo một file mới.
Lưu file với tên tùy chọn, chẳng hạn quantrimang-python.py
Viết code và lưu nó:
print["Xin chào!"]
Đi đến Tool > Build [Ctrl+B] bạn sẽ nhìn thấy kết quả của dòng lệnh trên ở cuối cửa sổ Sublime Text.
Và như vậy, bạn vừa chạy xong chương trình Python đầu tiên của mình trên Ubuntu.
Cài đặt và chạy Python trên macOS
Cài Python bằng trình cài đặt chính thức
Cách dễ nhất để tải xuống phiên bản Python mới nhất là thông qua trang web chính thức. Đây là những gì bạn cần làm để bắt đầu:
1. Tải xuống gói trình cài đặt từ trang web chính thức của Python [link ở đầu bài viết].
2. Chờ quá trình tải xuống hoàn tất. Sau khi hoàn tất, hãy nhấp đúp vào gói để bắt đầu quá trình cài đặt. Bạn có thể làm theo hướng dẫn trên màn hình trong trình cài đặt Python cho bước này.
3. Sau khi cài đặt xong, trình cài đặt sẽ tự động mở thư mục cài đặt của Python trong một cửa sổ Finder mới.
Xác nhận cài đặt Python
Bạn cần xác nhận rằng bạn đã cài đặt chính xác Python và IDLE, môi trường phát triển tích hợp đi kèm với Python - chỉ là một trong nhiều công cụ quan trọng đối với các nhà phát triển Python.
1. Trong thư mục cài đặt của Python, bạn sẽ tìm thấy một file có tên IDLE. Nhấp đúp vào nó để khởi chạy và nếu cài đặt thành công, IDLE sẽ mở một shell Python.
2. Để đảm bảo mọi thứ hoạt động trơn tru, hãy nhập một lệnh print Python đơn giản và chạy nó trong IDLE.
print['Hello, world!']
3. Nhấn phím Return [hoặc Enter] và bạn sẽ thấy thông điệp của mình được in trên giao diện nếu mọi thứ hoạt động bình thường.
Mặc dù có nhiều cách để cài đặt Python trên macOS, nhưng cách an toàn nhất là sử dụng trình cài đặt chính thức. Tuy nhiên, bạn cũng có thể sử dụng trình quản lý gói cho macOS như Homebrew - một ứng dụng giúp bạn dễ dàng cài đặt và quản lý phần mềm, dependency và các script khác trên máy tính của mình. Ưu điểm lớn nhất là bạn không chỉ có thể sử dụng Homebrew để cài đặt bất kỳ phiên bản Python nào mà còn nhiều ứng dụng khác nữa.