Với những người trong ngành điện thì chắc ai cũng biết điện một pha được sử dụng trong sinh hoạt hộ gia đình. Gồm 2 loại là dây pha, dây trung tính trong mỗi hệ thống dẫn điện đều bắt buộc có.
Dây nóng mọi người còn gọi dây pha còn đối với dây trung tính thì được gọi dây nguội. Có khá nhiều người thường nghe đến 2 loại dây trên nhưng lại không phải ai cũng biết rõ về nó. Vậy chúng tôi sẽ giúp bạn hiểu rõ về nó thông qua bài viết dưới đây.
Mục lục
Định nghĩa dây pha là gì?
Đối với dây pha nó dược sử dụng cho các dòng điện điện xoay chiều. Ở mỗi quốc gia, thì dây nóng có mức hiệu điện thế khác nhau ở từng nơi cung cấp. Ngoài ra, ở nhiều trường hợp thay vì dùng 1 dây nóng và 1 dây lạnh thì người ta lại dùng 2 dây nóng; có thể từ 2 pha của dòng điện 3 pha hoặc từ biến thế có 1 pha hoạt động.
Việc sử dụng các thiết bị hoặc muốn sửa chữa các thiết bị gia đình cần chắc chắn dây pha trong hệ thống điện không còn điện. Hãy dùng bút thử điện để biết chắc rằn dây nóng không hoạt động.
Để không có dòng điện hoạt động trong dây L gia đình cần hạ cầu giao điện để ngắt điện cho hệ thống kết nối. Để tránh bị điện giật, gây nguy hiểm tính mạng người sửa chữa, tài sản trong gia đình.
Ví dụ: Đối với Hoa Kỳ và Nhật Bản thì hiệu điện thế là 110V thay vì 220V như ở Việt Nam.
Đặc biệt: Dây pha chỉ dùng để phân biệt cho dây dẫn điện chứ không dung cho các ổ điện. Do đó, các kỹ sư có thể thoải mái cắm mà không cần lo lắng đã đúng chiều hay chưa.
Dây pha tiếng anh là gì?
Đối với các các kỹ thuật cũng như những ai đang học điện tử thì chưa chắc đã biết tên tiếng anh của các loại dây điện. Và hiện sự xuất hiện của dòng điện năng lượng mặt trời nữa thì các tên gọi các loại dây ddienj trong tiếng anh sẽ không được nhắc đến.
Tuy nhiên, chúng tôi sẽ cho bạn biết trong tiếng anh dây pha được gọi là Line và được viết tắc là L. Còn đối với dây trung tính là Neutral và dây tiếp đất là Earth.
Ký hiệu dây nóng dây nguội là gì?
- Dây pha [dây nóng] là P hoặc L.
- Dây trung tính [ dây nguội ] là N. Loại dây cùng điện thế với đất và không dây giật điện như dây pha. Tác dụng của dây trung tính này dùng để cân bằng điện áp trên dây 3 pha đồng thời giữ kín mạch điện 1 pha.
Với dây điện trung tính dù không giật nhưng cũng cần đấu nối cho an toàn. Nó sẽ làm bạn giật điện nếu có hiệu điện thế khác đất hoặc khi việc truyền tải điện không cân bằng trên điện áp trên dây mát bằng 5% điện áp trên dây pha.
Quy định màu dây dẫn điện
– Đối với dòng điện 1 pha
Dây pha có màu đỏ
– Đối với dòng điện 3 pha
Dây nóng1 có màu đỏ
Với dây pha 2 có màu trắng hoặc vàng
Dây nóng 3 có màu xanh dương
Phân biệt dây pha – dây trung tính
Cách nhận biết dây pha, dây trung tính không thể nào dựa vào màu sắc dây được tạo bởi vật liệu cách điện nó chỉ đúng một phần nào đó. Tuy nhiên, mọi người có thể dựa vào tiết diện của dây. Bởi dây Line luôn có tiết diện dây điện lớn hơn dây trung tính.
Ngoài ra, trong qua trình sửa chữa lắp đặt điện nên sử dụng bút thử điện để kiểm tra để đảm bảo độ an toàn. Đối với, dây pha thì bút thử điện sẽ sáng dây trung tính sẽ không sáng. Bởi dây Line có điện áp khoảng 220V còn dây trung tính có điện không thì nó có hiệu điện thế 0V hoặc có thể rất thấp.
Nguy hiểm khi tiếp xúc trực tiếp với dây pha điện hạ áp
Nếu như người sử dụng vô tình chạm trực tiếp vào dây pha; thì vô tình sẽ trở thành vật dẫn nối ngắn mạch hay nói cách khác khi nối tiếp qua thiết bị dùng điện; đồng nghĩa làm khép kín mạch điện và dòng điện sẽ chạy qua cơ thể. Nếu nhưng dòng điện quá lớn sẽ dẫn đến tình trạng giật điện, dẫn đến thương tích thậm chí có thể gây tư vong tại chỗ.
Để đảm bảo an toàn cho người thân và bản thân của mình; cần có những kiến thức cơ bản về dây pha sẽ có mức độ nguy hiểm của nó có thể gây ra. Vì vậy, khi lắp điện hoặc sửa chữa điện cần phòng ngừa các dạng khép kín mạch điện qua người tối đa. Vậy là sao để tránh được tình trang này cần có những cách sau đây:
Dây trung tính là một thành phần quan trọng trong hệ thống điện, đặc biệt là điện 3 pha. Vậy chúng thực chất là dây gì và có đặc điểm ra sao? BKAII cùng các bạn tìm hiểu nhé!
Dây trung tính còn được gọi là: dây mass, dây mát, dây nguội,... thường kí hiệu dây trung tính là N [neutral wire] nên còn gọi là dây N. Nó xuất hiện ở các mạch điện khác nhau, từ mạch 1 pha đến mạch 3 pha. Trong mạch 1 pha, dây trung tính giúp làm kín mạch điện, từ đó đưa dòng điện vào vận hành trong gia đình. Với mạch điện 3 pha, dây trung tính là dây nguội có vai trò cân bằng điện áp của các pha trong mạch.
Dây trung tính có tác dụng gì?
- Dây trung tính có công dụng làm kín mạch điện 1 pha. Giúp dòng điện vận hành trong hệ thống điện nhỏ như hệ thống điện của gia đình.
- Với mạch điện 3 pha, dây N có tác dụng ổn định điện áp, truyền tải nguồn điện đi nuôi các thiết bị điện tiêu thụ.
- Dây trung tính còn giúp tạo ra hai trị số điện áp khác nhau gồm: điện áp dây và điện áp pha. Điều này giúp việc sử dụng đồ điện thuận tiện hơn.
- Dây nguội đảm bảo an toàn cho hệ thống điện. Sợi dây này có thể ngăn cản và hạn chế tình trạng rò rỉ điện. Đồng thời giúp giảm điện áp khi thực hiện tiếp địa hoặc nối đất.
- Ngoài ra, dây trung tính còn có tác dụng chống nhiễu rất tốt.
Cách phân biệt dây trung tính
Để phân biệt dây trung tính, có một số phương pháp sau:
- Kiểm tra màu sắc: Dây trung tính thường được sơn màu trắng, xám hoặc đen. Đây là màu sắc phổ biến để phân biệt với các dây pha được sơn màu đỏ, và dây dẫn trở được sơn màu xanh.
- Sử dụng thiết bị đo: Sử dụng bộ đo điện để đo điện trở giữa dây trung tính và các dây pha. Nếu giá trị đo lớn hơn 0, tức là dây trung tính có điện.
- Kiểm tra tần số: Dây trung tính được sử dụng để giảm nhiễu điện từ và tạo sự cân bằng trong mạch điện. Nếu tần số của dòng điện cao hơn 50 Hz, dây trung tính sẽ không hiệu quả và có thể gây giật điện. Do đó, kiểm tra tần số của dòng điện cũng là một cách để phân biệt dây trung tính.
- Xem ký hiệu trên dây: Dây trung tính thường có ký hiệu “N” hoặc “NT” in trên vỏ dây. Đây là ký hiệu dễ nhận biết để phân biệt với các dây pha khác.
Chú ý rằng, dù là phương pháp nào cũng cần được thực hiện cẩn thận và đúng kỹ thuật để tránh tai nạn.
Dây trung tính có làm giật không?
Dựa vào lý thuyết, dây trung tính có mức điện áp bằng 0V. Vì thế, dây trung tính không giật khi chạm vào. Nhưng trên thực tế, dây trung tính vẫn có điện và có khả năng làm giật do trong quá trình truyền tải điện có sự lệch pha và dây trung tính luôn có điện áp. Khi không có dây nối đất, các thiết bị rò rỉ điện có dẫn tới tình trạng giật nhẹ.
Phân biệt dây trung tính và dây tiếp địa
Mặc dù dây trung tính và dây tiếp địa đều có điện áp = 0V về lý thuyết, nhưng bản chất 2 dây này là khác nhau.
Dây tiếp địa hay dây nối đất, tác dụng của dây này là để “giải phóng” lượng điện rò rỉ khi sử dụng các thiết bị điện, tránh tình trạng bị giật khi chạm vào các thiết bị này. Vì vậy mà dây tiếp địa thường được nối từ vỏ thiết bị [như ốc vít, bộ phận làm bằng kim loại ở lớp vỏ thiết bị] xuống đất. Dây tiếp địa ngoài trời còn có tác dụng chống sét.
Dây trung tính nằm bên trong mạch điện và không nối đất. Còn trong trường hợp dây trung tính nối đất thì đó là khi muốn “triệt tiêu” lượng điện áp chênh lệch giữa các pha, và mục đích là “không bắt buộc phải sử dụng lại lượng điện tổn hao”.
Ngoài ra, dây trung tính khi đóng mạch có điện áp = điện áp của dây nóng trong khi dây tiếp địa vẫn có điện áp rất nhỏ hoặc = 0V.
Như vậy BKAII đã cùng các bạn có những tìm hiểu cơ bản về dây trung tính, hy vọng qua bài viết các bạn có thể sử dụng hiệu quả dây trung tính trong hệ thống điện của mình. Có thắc mắc hay cần thêm thông tin các bạn liên hệ BKAII nhé!
Tại sao dây trung tính bé hơn dây pha?
Tại sao dây trung tính nhỏ hơn dây pha? Trong mạch điện 3 pha thì dây trung tính chịu dòng điện bằng tổng 3 dòng pha. Nếu các pha cân bằng thì dòng điện này nhỏ hơn nhiều [xấp xỉ bằng 0] so với dòng pha. Vì vậy, các dây trung tính có kích thước nhỏ hơn dây pha.
Dây trung tính ký hiệu là gì?
L = Line có ý nghĩa là dây pha hay còn gọi là dây NÓNG. N \= Neutral có ý nghĩa là dây trung tính hay dây nguội. E = Earth có ý nghĩa là dây tiếp đất.
Tại sao dây trung tính không giật?
Khái niệm dây trung tính là dây không có điện và đã được nối đất tại nhà máy phát điện. Vì vậy hiệu điện thế trên dây trung tính \= 0. Nếu chạm vào sẽ không bị điện giật. Ngược lại, sờ vào dây pha đang có điện có thể nguy hiểm tới tính mạng.
Dây trung tính được lấy từ đâu?
Dây trung tính [Neutral] là dây thứ 4 trong MBA 3 pha, được lấy ra từ điểm chung của 3 cuộn dây đối với MBA có thứ cấp đấu Y. Trong lưới điện dân dụng người ta sẽ tách 1 trong 3 pha của MBA kết hợp với dây trung tính để hình thành nên điện áp 220V.