Apple trang bị cho iPhone 14 và 15 tính năng nhắn tin vệ tinh, trong khi Huawei Mate 60 Pro có khả năng gọi điện qua hệ thống này.
Điện thoại vệ tinh, hay satphone, sử dụng kết nối từ vệ tinh quay quanh Trái đất để cung cấp dịch vụ thoại và dữ liệu. Không như điện thoại thông thường vốn dựa vào mạng lưới tháp di động và trạm gốc trên mặt đất, điện thoại vệ tinh có thể hoạt động ở mọi nơi trên Trái đất, kể cả vùng sâu vùng xa. Không những thế, loại thiết bị này có ưu thế về mã hóa, độ trễ thấp và không gặp trở ngại trước thiên tai hay tấn công mạng kiểu truyền thống.
iPhone 15 Pro Max [trái] và Mate 60 Pro là hai smartphone hỗ trợ liên lạc vệ tinh. Ảnh: DrTech/YouTube
Satphone không mới và đã xuất hiện cả thập kỷ qua, nhưng smartphone có thể liên lạc qua vệ tinh mới chỉ xuất hiện gần đây. Trong số đó, nổi bật là Huawei và Apple - hai nhà sản xuất được đánh giá có thể sẽ định hình cuộc đua thời gian tới. Samsung, hãng điện thoại lớn nhất thế giới, cũng sắp tham gia thị trường.
Hai thế hệ iPhone 14 và iPhone 15 có thể gửi tin nhắn qua vệ tinh trong trường hợp khẩn cấp, có tùy chọn chuyển đổi giữa mạng vệ tinh và mạng di động. Còn Mate 60 Pro, được Huawei ra mắt cuối tháng 8, hỗ trợ gọi điện và được xem là smartphone đầu tiên trên thế giới trang bị tính năng này.
Theo Research & Markets, cả Apple và Huawei đều hướng tới mục tiêu chiếm được thị phần lớn trong thị trường smartphone vệ tinh đang phát triển, dự kiến đạt 5,5 tỷ USD vào năm 2026. Báo cáo trích dẫn lý do hai hãng này theo đuổi mục tiêu mới, gồm nhu cầu ngày càng tăng về thông tin liên lạc đáng tin cậy và sự an toàn, đặc biệt trong các lĩnh vực như quốc phòng, hàng hải, hàng không và dịch vụ khẩn cấp.
Trong khi đó, công ty nghiên cứu Global Market Insights nhận định nhu cầu về satphone thông minh đang tăng nhanh, đặc biệt ở thị trường mới nổi, nơi cơ sở hạ tầng mặt đất còn thiếu hoặc kém ổn định. Quy mô thị trường toàn cầu đã được định giá 4,4 tỷ USD vào năm 2020 và dự kiến tăng trưởng với tốc độ hàng năm 7,1% giai đoạn từ 2021 đến 2027. Những người cần đến loại thiết bị này là cơ quan chính phủ, quân nhân, người ứng cứu khẩn cấp, chuyên gia truyền thông và khách du lịch.
Theo Tekedia, có một số thách thức và hạn chế mà người sử dụng smartphone vệ tinh có thể gặp phải. Thực tế, sóng vệ tinh không tiếp cận được một số nơi trên Trái đất, do bị chặn ở một số khu vực hoặc quốc gia, liên quan đến vấn đề pháp lý hoặc chính trị. Bên cạnh đó, vệ tinh có quỹ đạo thấp hoặc chùm tia hẹp, yêu cầu người dùng phải đưa điện thoại theo hướng hoặc góc cụ thể.
Điện thoại loại này cũng phải tuân theo quy định và luật khác nhau, tùy thuộc khu vực nơi chúng được sử dụng. Một số quốc gia yêu cầu giấy phép, trong khi những nước khác hạn chế hoặc cấm hoàn toàn.
Tuy nhiên, sự tham gia của Apple và Huawei được đánh giá là yếu tố giúp thiết bị phổ biến hơn trong tương lai, mở ra cuộc đua mới giữa các công ty vệ tinh và nhà sản xuất điện thoại. Điều này cũng đặt ra thách thức cho các công ty viễn thông truyền thống vốn đầu tư nhiều vào xây dựng và duy trì mạng lưới mặt đất.
"Họ có thể có nguy cơ mất khách hàng và doanh thu vào tay nhà cung cấp điện thoại vệ tinh - những công ty sẵn sàng nâng cấp vùng phủ sóng, chất lượng và bảo mật tốt hơn với mức giá cạnh tranh", Tekedia bình luận.
Một số nhà mạng và dịch vụ viễn thông truyền thống cũng nhận ra cơ hội, bằng cách bắt tay với nhà cung cấp dịch vụ nhằm đưa ra giải pháp lai, kết hợp mạng mặt đất và vệ tinh. Chẳng hạn, AT&T hợp tác cùng Iridium Communications, một trong những đơn vị cung cấp điện thoại vệ tinh hàng đầu của Mỹ, để triển khai gói Iridium Certus cho phép người dùng sử dụng thiết bị của họ liên lạc qua sim và qua 66 vùng phủ sóng vệ tinh quỹ đạo thấp [LEO].
Tương tự, Verizon hợp tác với Inmarsat phát triển dịch vụ Globalstar cho phép người dùng sử dụng sim truy cập dịch vụ thoại và dữ liệu qua sóng mặt đất cũng như mạng lưới 24 vệ tinh LEO.
Theo các chuyên gia, bằng cách cung cấp giải pháp kết hợp, các đơn vị sản xuất và triển khai dịch vụ satphone có thể tận dụng cơ sở hạ tầng và khách hàng hiện tại để mở rộng phạm vi ảnh hưởng. Ngoài ra, đây cũng là cách để họ tạo sự khác biệt so với đối thủ cạnh tranh, tạo ra nguồn doanh thu mới từ các dịch vụ giá trị gia tăng như chuyển vùng, gọi quốc tế, bán gói dữ liệu và cho thuê thiết bị.
Viễn cảnh liên hệ với vệ tinh để gửi tin nhắn hoặc liên hệ với các dịch vụ khẩn cấp có thể sớm trở thành hiện thực dễ dàng khi các công ty khởi nghiệp chuyển từ khái niệm sang sản phẩm thực tế.
Cách đây vài năm, việc kết nối một chiếc điện thoại thông minh có sẵn như Samsung hoặc iPhone của năm ngoái với vệ tinh nghe có vẻ như là một điều viển vông. Nhưng giờ đây, các công ty viễn thông Mỹ đang tranh giành vị trí khi các dịch vụ vệ tinh được dùng như một ưu đãi hấp dẫn đối với bất kỳ gói cước di động hoặc kiểu điện thoại nào trong vài năm tới.
Cách tiếp cận của Lynk, một công ty viễn thông, là cung cấp dịch vụ SMS phổ biến nhất có thể cho càng nhiều nơi trên hành tinh càng tốt, với hy vọng rằng tín hiệu vệ tinh sẽ giúp khách hàng của mình ở những khu vực không có tín hiệu.
Công ty đã đạt được các thỏa thuận trên khắp thế giới với nhiều nhà mạng khác nhau và hiện đang ở ngay ngưỡng cửa của Mỹ, nơi có môi trường pháp lý khó khăn. Dường như Lynk đã tìm ra một hướng đi riêng với thỏa thuận được ký với nhà mạng lớn nhất của Canada, Rogers.
Mặc dù ý tưởng là tất cả mọi người sẽ có thể sử dụng dịch vụ này, nhưng mọi trạm di động vệ tinh vẫn cần hoạt động thông qua một nhà cung cấp dịch vụ được cấp phép. Thỏa thuận Rogers không nhất thiết có nghĩa là một công ty được độc quyền hoàn toàn dịch vụ tại Canada, nhưng Giám đốc điều hành Lynk Charles Miller nói rằng để tìm ra ai có và không có quyền truy cập không phải lúc nào cũng đơn giản.
Công ty AST SpaceMobile đã phóng vệ tinh thử nghiệm đầu tiên của mình và lần đầu tiên trình diễn một cuộc gọi trực tiếp từ điện thoại đến vệ tinh bằng cách sử dụng điện thoại thông minh thường mà chưa qua sửa đổi. Đây là kết nối hai chiều liên tục giữa điện thoại và vệ tinh, được chuyển tiếp tới mạng mặt đất.
Kỹ thuật liên quan đến việc giúp một chiếc điện thoại thông thường kết nối với thứ gì đó ở quỹ đạo Trái đất thấp vốn đã khó, nhưng duy trì kết nối liên tục là kể cả khó khăn hơn. Mở rộng quy mô là một vấn đề khác mà AST SpaceMobile sẽ phải đối mặt, nhưng khi đã chứng minh được khả năng, thách thức đó giờ đây có vẻ ít khó khăn hơn.
Vệ tinh BW3 của công ty là nguyên mẫu cho một chòm sao vệ tinh sẽ cung cấp vùng phủ sóng “2G, 3G, 4G LTE và 5G” từ không gian, mặc dù hiện tại họ mới chỉ có vệ tinh đầu tiên hoạt động.
Tất nhiên, không thể quên Apple đã gây chú ý với dịch vụ SOS khẩn cấp như nào. Nó sẽ hữu ích nếu người dùng bị mắc kẹt trong một hẻm núi và cần một chiếc trực thăng để cứu hộ, nhưng không hữu ích nếu người dùng muốn kiểm tra thời tiết hoặc gọi điện cho người thân.
T-Mobile và SpaceX cũng có kế hoạch cung cấp kết nối dữ liệu Starlink cho khách hàng. Mặc dù không ai có thể khẳng định khả năng cung cấp tín hiệu từ quỹ đạo của Starlink, nhưng nó vẫn chưa chứng minh được kết nối quỹ đạo với một chiếc điện thoại chưa sửa đổi, điều mà nó được cho là sẽ thực hiện trong năm nay.
Điện thoại vệ tinh hoạt động như thế nào?
Cách kích hoạt. Kích hoạt tính năng gọi điện qua vệ tinh rất nhanh chóng chỉ với các bước đơn giản như sau: Người dùng truy cập vào mục Cài đặt, sau đó nhấn chọn mục SOS khẩn cấp, tiếp tục nhấn chọn mục Dùng thử trong mục SOS khẩn cấp qua vệ tinh là xong.
Gọi điện thoại về tính là gì?
Điện thoại vệ tinh là gì ? Điện thoại vệ tinh là một thiết bị cầm tay hỗ trợ người dùng trong việc liên lạc [thông qua cuộc gọi thoại hoặc tin nhắn ngắn] bằng cách kết nối với các trạm vệ tinh xoay quanh quỹ đạo thay vì sử dụng sóng từ các trạm phát sóng mặt đất.
Sóng điện thoại phát ra từ đâu?
Điện thoại di động sử dụng sóng vô tuyến để truyền tín hiệu không dây. Có hai loại sóng vô tuyến phổ biến được sử dụng trong điện thoại di động: sóng radio và sóng viễn thông. Sóng radio là loại sóng điện từ có thể truyền qua không gian mà không cần một đường dây vật lý.
Điện thoại di động là gì?
Điện thoại di động [ĐTDĐ], còn gọi là điện thoại cầm tay, điện thoại bỏ túi, là loại điện thoại có thể thực hiện và nhận cuộc gọi thoại thông qua kết nối dựa trên tần số vô tuyến vào mạng viễn thông trong khi người dùng đang di chuyển trong khu vực dịch vụ.