Em hãy làm rõ tác phẩm văn học thiếu nhi có tác dụng lòng nhân ái cho trẻ
|
08:13, 11/04/2015 Show Văn học có vai trò quan trọng trong việc giáo dục toàn diện nhân cách trẻ em cả về đạo đức, trí tuệ và tình cảm thẩm mỹ. Ở lứa tuổi mầm non, với tâm hồn thơ ngây, trong trắng, chưa có nhiều những trải nghiệm, nhận thức về thế giới xung quanh còn ở mức cảm tính thì việc được tiếp xúc với cái đẹp lấp lánh của ngôn từ và trí tưởng tượng phong phú trong các tác phẩm văn học thiếu nhi sẽ góp phần rất lớn hình thành nên tích cách, tạo nên “thế giới quan” sơ khai cho trẻ, giúp các em cảm nhận được vẻ đẹp về một thế giới bao la đầy âm thanh, màu sắc và sự huyền bí. Trong truyện cổ tích, trẻ được gặp ông Bụt, bà Tiên tốt bụng với những phép biến hóa thần thông, những nàng công chúa xinh đẹp, những chàng hoàng tử thông minh, can đảm… Trong truyện thần thoại, các em lại gặp lối nhân hóa và sự tưởng tượng nghệ thuật, ở đó các con vật, cỏ cây, hoa lá hiện lên một cách sinh động, thể hiện tình cảm gắn bó sâu sắc giữa con người với thiên nhiên. Trẻ thơ vốn đã sẵn trong đầu trí tưởng tượng phong phú nên khi gặp những yếu tố kì ảo, đẹp đẽ trong các tác phẩm văn học thì trí tưởng tượng ở trẻ càng được thăng hoa, giúp các em phát triển trí tuệ và thưởng thức cái đẹp, tâm hồn nhạy cảm, tinh tế hơn. Văn học thiếu nhi có vai trò quan trọng trong việc phát triển ngôn ngữ cho trẻ, cung cấp cho trẻ một vốn từ ngữ khổng lồ, đặc biệt là những từ ngữ nghệ thuật. Vì vậy, khi trẻ thường xuyên tiếp xúc với các tác phẩm văn học, vốn từ ngữ của các em phong phú và sống động hơn. Từ đó, các em tự hình thành cho mình khả năng diễn đạt vấn đề một cách mạch lạc, giàu hình ảnh và biểu cảm. Đối với trẻ mầm non, sự phát triển ngôn ngữ ấy thể hiện qua hoạt động bắt chước lời nói, việc làm của các nhân vật hoặc những cách diễn đạt trong tác phẩm. Chính quá trình trẻ được nghe kể diễn cảm truyện, thơ và được trực tiếp tham gia vào hoạt động đọc, kể lại truyện thơ sẽ giúp trẻ tích lũy và phát triển thêm nhiều từ mới. Điều này giúp chúng ta có thể dễ dàng hơn trong việc rèn luyện khả năng biểu cảm trong ngôn ngữ nói, ngôn ngữ miêu tả, ngôn ngữ đối thoại với trẻ. Văn học lứa tuổi mầm non có nội dung phù hợp với thị hiếu, tâm lý trẻ thơ và hướng dẫn tới cái đẹp chân - thiện – mỹ. Việc phát huy phương tiện giáo dục này có lẽ là một điều cần thiết để làm thay đổi những cách giáo huấn khô khan, những lời dạy dỗ cứng ngắc song ít hiệu quả mà lâu nay chúng ta vẫn áp dụng với trẻ. Vì thế, trong môi trường giáo dục gia đình, cha mẹ cần tác động đến nhân cách trẻ em thông qua con đường văn học. Trẻ em ở lứa tuổi mầm non chưa biết đọc, biết viết nên việc tiếp xúc với văn học thiếu nhi chủ yếu là qua lời đọc, lời kể của ông bà, cha mẹ, thầy cô... Điều quan trọng là cha mẹ phải biết cách tạo hứng thú cho trẻ với việc đọc sách, cần nắm được những đặc điểm tâm lý của trẻ để chọn những tác phẩm phù hợp với tính cách của trẻ. Nguyễn Thị Kim Hồng (Khoa Sư phạm, Đại học Tây Nguyên)
Vanvn- Lễ phát động Cuộc vận động Sáng tác văn học về đề tài thiếu nhi và trao Giải thưởng Tác giả trẻ lần thứ nhất năm 2021 do Hội Nhà văn Việt Nam tổ chức vừa diễn ra tại Hà Nội sáng 09.01.2022. Nhà thơ Nguyễn Quang Thiều – Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam đã chia sẻ những điều tâm huyết nhất của mình. Xin trân trọng giới thiệu bài viết của ông. >> Chủ tịch nước tham dự Cuộc vận động Sáng tác văn học về đề tài thiếu nhi >> Tài sản của người sáng tạo >> Sáng tác văn học – gieo hạt giống nhân ái và cái đẹp vào tâm hồn trẻ Trong diễn từ nhận giải Nobel của nhà văn Toni Morison năm 1993, bà kể về một nhà tiên tri có khả năng nhìn thấy tương lai. Một hôm, có những đứa trẻ đến trước bà. Chúng nhìn bà với một đôi mắt vô cảm và đầy thách thức rồi cất tiếng: “Này bà tiên tri, bà là một mụ già nhìn thấy được tương lai. Vậy bà hãy nói cho chúng ta biết: Con chim trong tay chúng ta sống hay chết”. Bà tiên tri rùng mình trước câu hỏi của những đứa trẻ. Bà ngước đôi mắt và nhìn thấy tương lai của những đứa trẻ ấy và nhìn thấy một phần tương lai của thế giới thông qua những đứa trẻ đó. Lòng bà đau đớn vô cùng bởi bà biết rõ rằng: Nếu bà nói con chim còn sống thì ngay lập tức những đứa trẻ đó sẽ bóp chết con chim trong tay để chứng minh bà tiên tri sai. Và kinh hãi hơn là để chứng minh quyền lực độc ác của chúng. Số phận con chim kia phụ thuộc vào tình yêu thương của những đứa trẻ. Cũng như số phận thế gian này phụ thuộc vào lòng yêu thương của con người.  Câu hỏi thách thức đầy tính độc ác của những đứa trẻ đã cảnh báo về một thế giới mà con người có nguy cơ không dùng tình yêu thương để xây dựng nó mà dùng bạo lực để thống trị nó. Những đứa trẻ đứng trước bà tiên tri với câu hỏi như vậy chính là sự hiện diện của cái ác đang đe dọa giá trị tinh thần của nhân loại. Để cứu thế gian này, hay để dựng lên một thế gian mà nhân loại hằng mơ ước không còn con đường nào khác là con đường của tình yêu thương và sự dâng hiến không một chút vụ lợi. Câu chuyện trên của nhà văn đã cảnh báo về một đời sống vô cảm và bạo lực đã đang xâm lấn tâm hồn trẻ thơ. Và nhà văn cũng gửi đi một thông điệp rằng: Tất cả những người có lương tâm và vì con người đều có thể trở thành nhà tiên tri của dân tộc mình, bởi qua tâm hồn những đứa trẻ hôm nay, họ có thể nhìn thấy số phận của dân tộc họ ngày mai. Họ hiểu rằng: Chỉ có thể làm cho tương lai tốt đẹp khi thấu hiểu hiện tại và chuẩn bị cho tương lai của dân tộc mình bằng cách chuẩn bị cho hiện tại với một trách nhiệm cao cả nhất và nhân văn nhất. Khi chúng ta đặt văn hóa lên tầm cao nhất của đời sống, nghĩa là chúng ta đã thấu hiểu con đường đi tới hạnh phúc của dân tộc. Đấy chính là một trong những lý do Hội Nhà văn Việt Nam thực hiện chiến lược văn học cho thiếu nhi để kêu gọi các nhà văn hãy viết những tác phẩm đẹp nhất, nhân văn nhất cho trẻ em và kêu gọi xã hội cùng Hội Nhà văn mang những tác phẩm văn học thiếu nhi xuất sắc của nền văn học Việt Nam cho trẻ em, đặc biệt là trẻ em miền núi và vùng sâu vùng xa. Và đấy cũng chính là lý do Hội Nhà văn Việt Nam lập ra Giải thưởng Tác giả trẻ để khích lệ các nhà văn trẻ, để họ tiếp tục sự nghiệp của các nhà văn các thế hệ đi trước và mở ra những giá trị nhân văn mới, để muốn nói rằng: Chúng tôi tin tưởng những nhà văn trẻ và đợi chờ họ bằng những trang viết của mình làm cho chủ nghĩa nhân văn lan tỏa trong mọi ngóc ngách của đời sống này. Tất cả những gì mà các nhà văn làm hôm nay cho trẻ em và cho thế hệ trẻ dù chỉ là một điều nhỏ bé cũng góp phần vào sự chuẩn bị trọng đại của cả đất nước cho một tương lai tốt đẹp. Xin cám ơn các nhà văn đã và đang viết những tác phẩm xuất sắc cho con người Việt Nam đặc biệt cho trẻ em Việt Nam, xin cám ơn các doanh nhân đã sát cánh với Hội Nhà văn trong chiến lược quan trọng này. Xin chúc các nhà văn trẻ tiếp tục đi trên con đường sáng tạo với nguồn cảm hứng nhân văn vô tận, với một tư duy hiện đại và thấm đẫm tinh thần văn hóa dân tộc. NGUYỄN QUANG THIỀU
3 vai trò của văn học đối với sự phát triển toàn diện của trẻ
Văn học theo cách nói chung nhất, là bất kỳ tác phẩm nào bằng văn bản. Hiểu theo nghĩa hẹp hơn, thì văn học là dạng văn bản được coi là một hình thức nghệ thuật. Văn học có thể phân loại thành: hư cấu hoặc phi hư cấu (theo nội dung), và thơ hoặc văn xuôi (theo hình thức). Thể loại văn xuôi có thể phân loại tiếp thành tiểu thuyết, truyện ngắn và kịch bản. Các tác phẩm văn học có thể được phân loại theo từng giai đoạn lịch sử được nhắc đến, hoặc một số thể loại nội dung hoặc hành văn đặc thù (bi kịch, hài kịch, lãng mạn,…) Vậy cụ thể, vai trò của văn học đối với trẻ là gì? Vai trò của văn học đối với trẻ1. Vai trò của văn học kích thích trí tưởng tượng, khả năng sáng tạo cho trẻVăn học có vai trò quan trọng trong việc giáo dục toàn diện nhân cách trẻ em. Văn học ảnh hưởng đến đời sống con người trên nhiều phương diện: đạo đức, trí tuệ và tình cảm, thẩm mĩ. Việc tiếp xúc với cái đẹp của ngôn từ và trí tưởng tượng phong phú trong tác phẩm văn học sẽ là cơ sở để các bé cảm nhận được vẻ đẹp về một thế giới bao la đầy âm thanh, màu sắc và sự huyền bí. Từ đó giúp trí tưởng tượng và trí tuệ phát triển. Giúp trẻ biết thưởng thức cái đẹp và hình thành tâm hồn tinh tế hơn. Văn học thiếu nhi có có vai trò quan trọng trong việc phát triển ngôn ngữ cho trẻ. Mảng văn học cung cấp cho trẻ thơ một vốn từ ngữ khổng lồ, đặc biệt là những từ ngữ nghệ thuật. Khi trẻ thường xuyên tiếp xúc với các tác phẩm, vốn từ ngữ của các em phong phú và sống động hơn. Các em tự hình thành cho mình khả năng diễn đạt mạch lạc, giàu hình ảnh và biểu cảm. Bởi khi đọc tác phẩm văn chương, các em đã vô thức học được cách diễn đạt sinh động trong tác phẩm của nhà văn. Ở lứa tuổi mầm non, cha mẹ cần tác động đến nhân cách trẻ qua con đường văn học. Đặc biệt, cần quan tâm đến sở thích của trẻ nhỏ. Những hình tượng nghệ thuật giàu giá trị nhân văn kết hợp vần điệu, nhạc điệu trong tác phẩm sẽ gây được những ấn tượng sâu sắc trong tâm hồn trẻ. Điều quan trọng là cha mẹ phải biết gây hứng thú với trẻ trong việc đọc tác phẩm văn học:
Văn học lứa tuổi mầm non giúp hình thành tâm lý và hướng dẫn tới cái đẹp chân – thiện – mỹ. Điều quan trọng là cha mẹ phải biết cách tạo hứng thú cho trẻ với việc đọc sách. Cần nắm được những đặc điểm tâm lý của trẻ để chọn những tác phẩm phù hợp với tính cách của trẻ.
Qua những thông tin Medplus đã tổng hợp, mong rằng sẽ giúp các bố mẹ giải đáp thắc mắc về vai trò của văn học đối với sự phát triển của trẻ Medplus hy vọng các bố mẹ đã có thêm những kiến thức cần thiết để chăm sóc trẻ nhỏ tốt nhất. Đừng quên ghé thăm Medplus.vn hàng ngày để cập nhật những thông tin mới nhất về sức khỏe nhé. Xem thêm các bài viết: Nguồn: Tham khảo |
