Gia đình bà Đặng Thị Liên là hộ nghèo của thôn Bản Lọt, xã Bản
Cầm. Năm 2018, từ Dự án “Nâng cao tầm vóc đàn trâu trên địa bàn xã Bản Cầm”, gia đình bà được hỗ trợ 01 con trâu giống, kèm theo điều kiện khi trâu sinh sản lứa đầu tiên, gia đình bà phải trả lại con nghé cho Nhà nước để hỗ trợ những hộ khó khăn khác.Sau hơn 01 năm chăn thả, khi trâu được gần 03 năm tuổi, gia đình bà đem đi phối giống nhiều lần nhưng không thành. Thất vọng, chờ lúc được giá nhất, gia đình bà Liên đã đem trâu cái đi bán lấy 21 triệu đồng.
Biết bán trâu hỗ trợ là sai nhưng thấy nhiều người trong thôn, trong xã bán được mình cũng bán.
Bà Đặng Thị LiênHộ nghèo thôn Bản Lọt
“Lúc đầu nhận trâu về, ai cũng chê, bảo bé như con nghé. Nuôi mãi mới lớn nhưng khi cho phối giống thì lại không được, nhưng gia đình vẫn kiên trì nuôi. Sau vì điều kiện khó khăn
quá phải bán đi", bà Liên cho biết.
Cùng gia đình với bà Liên, ở thôn Bản Lọt còn có nhiều hộ khác cũng mang trâu giống đi bán “non”. Đến nay ở thôn đã có 7 hộ gia đình bán trâu giống từ dự án hỗ trợ.
Theo ông Vàng Văn Liểng, khuyến nông viên xã Bản Cầm, trong số 07 hộ tự ý bán trâu trái cam kết, có hộ gia đình trẻ, vợ
chồng đi làm ăn xa không đủ điều kiện nuôi đành phải bán; có hộ thì bán đi để bù thêm tiền mua trâu giống khác to đẹp, nhanh sinh sản hơn.
Được biết, đàn trâu hỗ trợ cho xã Bản Cầm, thuộc Dự án “Nâng cao tầm vóc đàn trâu trên địa bàn xã Bản Cầm” do UBND huyện Bảo Thắng làm chủ đầu tư. Đơn vị thực hiện là Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện; sử dụng kinh phí chủ yếu từ nguồn ngân sách xây dựng nông thôn mới, với tổng số tiền 1,3 tỷ đồng.
Dự án bắt đầu triển khai từ cuối năm 2018. Tổng đàn trâu giống hỗ trợ gồm 36 con, trong đó 34 trâu cái giống và 2 trâu đực giống 24 tháng tuổi. Đối tượng thụ hưởng là 36 hộ nông dân trong diện nghèo, cận nghèo, vừa mới thoát nghèo ở xã Bản Cầm.
Thuyết minh Dự án cho thấy, từ 01 con trâu cái giống ban đầu, với giá giống 26 triệu/con, trọng lượng từ 170-200Kg, tới năm thứ 5 [tức vào năm 2022], trâu cái sẽ đẻ 2 lứa, cho ra 2 nghé con, ước mỗi con nghé giá 20 triệu. Hạch toán tổng chi phí, dự kiến lợi nhuận vào 29 triệu đồng/hộ.
Mục tiêu dự án là vậy, nhưng thực tế diễn ra ở Bản Cầm lại ngược lại. Ngoài 07 con trâu cái giống ở thôn Bản Lọt đã bán mất với giá chỉ ngang giá nghé gây thiệt hại cho Nhà nước, thì đến nay, khi Dự án đã sang năm thứ 4, số trâu được các hộ chăm nuôi chỉ mới có 1 con vừa đẻ được nghé; còn lại mức độ phát triển tầm vóc chỉ ở mức trung bình.
Đối với địa bàn nông thôn như xã Bản Cầm, con trâu vẫn là tài sản lớn, là đầu cơ nghiệp, nhiều hộ gia đình nghèo mong mỏi để có được. Toàn xã có trên 200 hộ nghèo, cận nghèo, trong khi Dự án chỉ hỗ trợ được trâu cho 36 hộ, nhưng hiệu quả của việc hỗ trợ lại chưa đạt như kỳ vọng.
Cũng theo ông Vàng Văn Liểng, khuyến nông viên xã Bản Cầm, “Dự án mang tên “Nâng cao tầm vóc đàn trâu”, nhưng quả thực không phù hợp, vì số trâu giống cấp cho bà con, không trội hơn so với trâu bản địa mà bà con trong xã đang chăn nuôi. Trâu giống được cấp thì
rất nhỏ và quan trọng hơn là, rất nhiều hộ báo về là trâu không lấy giống để sinh sản được.
"Chúng tôi cũng đã thống kê báo cáo về huyện để có hướng xử lý”, ông Liểng thông tin thêm.
Trao đổi với phóng viên về vấn đề này, ông Vũ Kiều Hưng, Phó Trưởng phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Bảo Thắng cho biết: Nguồn trâu giống này được mua tại tỉnh Phú Thọ. Trong quá trình triển khai, có các cơ quan như Mặt trận, Hội đồng nhân dân huyện… giám sát và cơ quan thú y kiểm tra đánh giá sức khỏe của con giống. Sau khi giao trâu giống cho bà con, thì Phòng đã bàn giao cho chính quyền địa phương quản lý, giám sát thường xuyên.
“Đối với việc trâu giống không sinh sản được, chúng tôi đã phối hợp với Trung tâm dịch vụ nông nghiệp huyện xây dựng phương án thụ tinh nhân tạo và phân tích, đánh giá hiệu quả giữa việc thụ tinh nhân tạo và phương pháp thụ tinh tự nhiên. Với những hộ đã bán trâu giống, chúng tôi cũng đã lập biên bản và yêu cầu các hộ cam kết mua bù lại con trâu giống khác”, ông Hưng cho biết thêm.
Đối với những tồn tại của dự án, ông Hưng cũng nhìn nhận, cần phải rút kinh nghiệm trong quá trình theo dõi, giám sát trong quá trình triển khai dự án đối với các đơn vị liên quan; cũng như tăng cường tuyên truyền nâng cao ý thức, trách nhiệm của người dân trong thực hiện cam kết.