Hai bánh truyền chuyển động cho nhau thì số vòng quay bánh bị dẫn được kĩ hiệu là
|
ư ơ TRUYỀN VÀ BIẾN Đổl CHUYEN động Bài 29 TRUYỀN CHUYỂN ĐỘNG Hiểu được tại sao cần phải truyền chuyển động ? Biết được cấu tạo, nguyên lí làm việc và ứng dụng của một số cơ câ'u truyền chuyển động. - TẠI SAO CẦN TRUYỀN CHUYỂN ĐỘNG ? Máy hay thiết bị gồm nhiều bộ phận hợp thành. Mỗi bộ phận được đặt ở các vị trí khác nhau. Hãy quan sát cơ cấu truyền chuyển động của chiếc xe đạp trong hình 29.1 và trả lời các câu hỏi sau : b Hình 29.1. a) Xe đạp ; b) Cơ cấu truyền chuyển động. Tại sao cần truyền chuyển động quay từ trục giữa tới trục sau ? Tại sao số răng của đĩa lại nhiều hơn số răng của líp ? Sở dĩ trong máy cần có các bộ truyền chuyển động là vì : Các bộ phận của máy thường đặt xa nhau và đều được dẫn động từ một chuyển động ban đầu. Các bộ phận của máy thường có tốc độ quay không giống nhau. Vậy, nhiệm vụ của các bộ truyền chuyển động là truyền và biến đổi tốc độ cho phù hợp với tốc độ của các bộ phận trong máy. - Bộ TRUYỀN CHUYỂN ĐỘNG Truyền động ma sát - truyền động đai Truyền động ma sát là cơ cấu truyền chuyển động quay nhờ lực ma sát giữa các mặt tiếp xúc của vật dẫn và vật bị dẫn. Trong hai vật nối với nhau bằng khớp động người ta gọi vật truyền chuyển động (cho vật khác) là vật dẫn, còn vật nhận chuyển động là vật bị dẫn. a b Cấu tạo bộ truyền động đai (h.29.2) Hình 29.2. Truyền động đai Hai nhánh đai mặc song song Hai nhánh đai mắc chéo nhau ì. Bánh dẫn ; 2. Bánh bị dẫn ; Dây đai. Cấu tạo bộ truyền động đai gồm : bánh dẫn 1, bánh bị dẫn 2 và dây đai 3 mắc căng trên hai bánh đai. Dây đai được làm bằng da thuộc, vải dệt nhiều lớp hoặc bằng vải đúc với cao su. Em hãy cho biết bánh đai thường được làm bằng vật liệu gì ? Nguyên lí làm việc Khi bánh dẫn 1 (có đường kính Dj) quay với tốc độ nd (nj) (vòng/phút), nhờ lực ma sát giữa dây đai và bánh đai, bánh bị dẫn 2 (có đường kính D2) sẽ quay với tốc độ nbd (n2) (vòng/phút), tỉ số truyền i được xác định bởi công thức : i _ nM n2 = Dị nd nj D2 ni D2 hay n2 = n, X D2 Từ hệ thức trên em có nhận xét gì về mối quan hệ giữa đường kính bánh đai và số vòng quay của chúng ? Muốn đảo chiều chuyển động của bánh bị dẫn, ta mắc dây đai theo kiểu nào ? ứng dụng Bộ truyền động đai có cấu tạo đơn giản, làm yiệc êm, ít ồn, có thể truyền chuyển động giữa các trục cách xa nhau, nên được sử dụng rộng rãi trong nhiều loại máy khác nhau như máy khâu, máy khoan, máy tiện, ôtô, máy kéo... Khi ma sát giữa bánh và dây đai không đủ đảm bảo thì chúng có thể bị trượt nên tỉ số truyền bị thay đổi. Truyền động ăn khớp Để khắc phục sự trượt của truyền động đai, người ta dùng truyền động ăn khớp. Một cặp bánh răng hoặc đĩa - xích truyền chuyển động cho nhau được gọi là bộ truyền động ăn khớp. Bộ truyền động ăn khớp điển hình là truyền động bánh răng và truyền động xích (h.29.3). Hình 29.3. Các bộ truyền động ăn khớp a) Truyền động bánh tăng ; b) Truyền động xích. Bánh dẫn ; 2. Bánh bị dẫn. 1. Đĩa dẫn ; 2. Đĩa bị dẫn ; 3. Xích. Cấu tạo bộ truyền động Quan sát hình 29.3 hoàn thành các câu sau : Bộ truyền động bánh răng gồm : Bộ truyền động xích gồm : Muốn truyền chuyển động giữa các trục cách xa nhau, có thể dùng bộ truyền động xích hoặc dùng nhiều cặp bánh răng kế tiếp nhau. Để hai bánh răng ăn khớp được với nhau, hoặc đĩa ăn khớp được với xích cần đảm bảo những yếu tố gì ? Tính chất Nếu bánh 1 có số răng Zj quay với tốc độ ni (vòng/phút), bánh 2 có số răng z2 quay với tốc độ n2 (vòng/phút) thì tỉ số truyền : Z, z2 hay n2 = rq X Zị. z2 Từ hệ thức trên ta thấy bánh răng (hoặc đĩa xích) nào có số răng ít hơn thì sẽ quay nhanh hơn. ứng dụng - Bộ truyền động bánh răng dùng để truyền chuyển động quay giữa các trục song song hoặc vuông góc nhau, có tỉ số truyền xác định và được dùng trong nhiều hệ thống truyền động của các loại máy thiết bị khác nhau như : đồng hồ, hộp số xe máy... - Bộ truyền động xích dùng để truyền chuyển động quay giữa hai trục xa nhau có tỉ số truyền xác định như trên xe đạp, xe máy, máy nâng chuyển... Ghi nhớ Máy hay thiết bị cần có cơ cấu truyền chuyển động vì các bộ phận của máy thường đặt xa nhau và có tốc độ không giống nhau, song đểu được dẫn động từ một chuyển động ban đầu.. Thông số đặc trưng cho các bộ truyền chuyển động quay là tỉ số truyền i : ị - nbd _ n2 _ Dị _ Zị nd n, D2 Z2 Câu hỏi Tại sao máy và thiết bị cần phải truyền chuyển động ? Thông số nào đặc trưng cho các bộ truyền chuyển động quay ? Lập công thức tính tỉ số truyền của các bộ truyền động. Cho biết phậm vi ứng dụng của các bộ truyền động. Đĩa xích của xe đạp có 50 răng, đĩa líp có 20 răng. Tính tỉ số truyền i và cho biết chi tiết nào quay nhanh hơn ? Máy hay những thiết bị cần có cơ cấu tổ chức truyền chuyển động vì những bộ phận của máy thường đặt xa nhau và có vận tốc quay không giống nhau tuy nhiên đều được dẫn động từ một chuyển động khởi đầu .Nhiệm vụ của những bộ truyền chuyển động là : Truyền và biến hóa vận tốc cho tương thích với vận tốc của những bộ phận trong máy . 1. Truyền động ma sát – truyền động đai a ) Cấu tạo bộ truyền động đạiTruyền động ma sát là là cơ cấu tổ chức truyền chuyển động quay nhờ lực ma sát giữa những mặt tiếp xúc của vật dẫn và vật bị dẫn .Gồm 3 bộ phận chính : bánh dẫn, bánh bị dẫn, dây đai. Dây đai : làm bằng vật tư tạo ma sát tốt, bánh đai : Kim loại, gỗ … vv 
c ) Ứng dụngCấu tạo đơn thuần, thao tác êm, ít ồn, hoàn toàn có thể truyền chuyển động giữa những trục ở cách xa nhau, được sử dụng rộng rải như : máy khâu, máy tiện, xe hơi vv …Khi ma sát giữa bánh và dây đai không đủ bảo vệ thì chúng hoàn toàn có thể bị trượt nên tỉ số truyền bị đổi khác . 2. Truyền động ăn khớp Để khắc phục sự trượt của chuyển động đai người ta dùng chuyển động ăn khớp .a ) Cấu tạo bộ truyền độngBánh răng : Bánh dẫn và bánh bị dẫn .Xích : Đĩa dẫn, đĩa bị dẫn, xích . Để hai bánh răng ăn khớp được với nhau thì khoảng cách giữa hai răng kề nhau trên bánh này phải bằng khoảng giữa hai răng kề nhau trên bánh kia. Xem thêm: Con trâu ở làng quê Việt Nam – Soạn văn lớp 9 Để đĩa ăn khớp được với xích thì cỡ răng của đĩa và cỡ xích phải tương ứng .b ) Tính chấtBánh răng 1 có số răng là Z1, vận tốc quay n1, Bánh răng 2 có số răng là Z2, vận tốc quay n2 thì tỉ số truyền i : Xem thêm những loạt bài Để học tốt Công nghệ 8 hay khác : Giới thiệu kênh Youtube VietJack Đã có app VietJack trên điện thoại cảm ứng, giải bài tập SGK, SBT Soạn văn, Văn mẫu, Thi trực tuyến, Bài giảng …. không lấy phí. Tải ngay ứng dụng trên Android và iOS . Nhóm học tập facebook miễn phí cho teen 2k8: fb.com/groups/hoctap2k8/ Theo dõi chúng tôi miễn phí trên mạng xã hội facebook và youtube: Theo dõi chúng tôi miễn phí trên mạng xã hội facebook và youtube: Loạt bài Giải bài tập Công nghệ 8 | Soạn Công nghệ lớp 8 của chúng tôi được biên soạn bám sát nội dung sgk Công nghệ lớp 8. Nếu thấy hay, hãy động viên và chia sẻ nhé! Các bình luận không phù hợp với nội quy bình luận trang web sẽ bị cấm bình luận vĩnh viễn. ly-thuyet-trac-nghiem-cong-nghe-8.jsp
I. Tại sao cần truyền chuyển động Máy hay thiết bị gồm nhiều bộ phận hợp thành, mỗi bộ phận được dặt ở các vị trí khác nhau. Em hãy quan sát cơ cấu truyền chuyển động của chiếc xe đạp trong hình 29.1 và trả lời câu hỏi sau: Câu hỏi: Tại sao cần truyền chuyển động quay từ trục giữa tới trục sau? Trả lời: Ta cần truyền chuyển động quay từ trục giữa tới trục sau vì các bộ phận của trục giữa và các bộ phận của trục sau ở xa nhau. Muốn xe đi được cần truyền chuyển động ban đầu, dùng chân đạp nhẹ xuống đất để xe chuyển động sau đó đạp vào bàn đạp. Nếu chỉ ngồi lên xe rồi đạp vào bàn đạp cho xe chuyển động thì lực kéo ban đầu của xích rất lớn và xích chóng hỏng. Câu hỏi: Tại sao số răng của dĩa lại nhiều hơn số răng của líp? Trả lời: Số răng của đĩa nhiều hơn số răng của líp thì số vòng quay của líp nhiều hơn số vòng quay của đĩa, giúp cho bánh sau quay nhanh, xe sẽ chuyển động nhanh hơn. II. Bộ truyền chuyển động Bộ truyền chuyển động được trang bị phục vụ cho việc nghiên cứu kiến thức mới và thực hành của HS. Để dạy-học bài 29 cần chuẩn bị một số TBDH sau (Bộ GD và ĐT cung cấp theo cơ số 7, GV: 1, HS: 6, lớp chia thành 6 nhóm). A. Chuẩn bị: (cho 1 nhóm)
B. Trình tự tiến hành 1. Tổ chức: - Chia lớp thành 6 nhóm. - Phân TBDH về các nhóm. 2. Tiến hành nghiên cứu - GV: Hướng dẫn HS tên gọi các chi tiết, lần lượt hướng dẫn cách lắp tùng bộ truyền chuyển động. - HS: Tiến hành nghiên cứu theo sự hướng dẫn của GV, chỉ cần biết nguyên lí chung, chưa cần xác định các số liệu cụ thể. Để dễ quan sát và nắm được nguyên lí làm việc của các bộ truyền chuyển động, ta có thể tạm quy ước như sau: Bánh dần 1, dĩa dẫn 1: Đường kính có kích thước lớn. Bánh bị dẫn 2, dĩa bị dẫn 2: Đường kính có kích thước nhỏ. a. Truyền động ma sát - truyền động đai. * Truyền động ma sát: - Lắp bánh dẫn 1 và bánh bị dẫn 2 vào tấm nền (hình 2.10). - Lắp tay quay vào sau bánh dẫn 1. - Quan sát cấu tạo và cơ cấu truyền chuyển động (quan sát tốc độ của bánh 1 và bánh 2). * Truyền động đai. - Truyền động đai dẹt + Lắp bánh dẫn 1 và bánh bị dẫn 2 vào tấm nền (hình 2.11). + Lắp dai dẹt vào 2 bánh. + Lắp tay quay vào sau bánh dẫn 1. Quan sát cấu tạo và cơ cấu truyền chuyển động. - Truyền động đai tròn. + Lắp bánh dẫn 1 và bánh bị dẫn 2 vào tấm nền. + Lắp đai tròn vào 2 bánh: + 2 nhánh đai không chéo nhau (hình 2.12). + 2 nhánh đai mắc chéo nhau (hình 2.13). + Lắp tay quay vào sau bánh dẫn 1 (hình 2.13). - Nguyên lí làm việc:
Câu hỏi: Từ hệ thức trên em có nhận xét gì về mối quan hệ giữa đường kính bánh đai và số vòng quay của chúng? Trả lời: Từ hệ thức trên em thấy bánh đai nào có kích thước nhỏ hơn sẽ quay nhanh hơn. b. Truyền động ăn khớp. * Truyền động bánh răng. - Lắp bánh dẫn 1, bánh bị dẫn 2, bánh bị dẫn 3 lên tấm nền (hình 2.14) - Lắp tay quay vào bánh dẫn 1. - Quan sát cấu tạo và cơ cấu truyền chuyển động của bánh răng.
- Tỉ số truyền: * Truyền động xích. - Lắp theo hình bên (hình 2.15). - Quan sát cấu tạo và cơ cấu truyền chuyển động. - Tỉ số truyền: Câu hỏi: Tại sao máy và thiết bị cần truyền chuyển động? Trả lời: - Các bộ phận của máy thường đặt xa nhau. - Tốc độ quay các bộ phận của máy thường khác nhau. - Cần truyền chuyển động từ một động cơ đến nhiều bộ phận khác nhau của máy. Câu hỏi: Thông số nào đặc trưng cho các bộ truyền chuyến động quay? Lập công thức tính tỉ số truyền của các bộ truyền động. Trả lời: - Thông số đặc trưng cho các bộ truyền chuyển động quay là tỉ số truyền i. - Công thức tính tỉ số truyền của các bộ truyền chuyển động: Câu hỏi: Cho biết ưu nhược điểm và phạm vi ứng dụng của các bộ truyền chuyển động? Trả lời: Ưu nhược điểm và phạm vi ứng dụng của các bộ truyền chuyển động: Bộ truyền động đai Truyền động ăn khớp - Kết cấu đơn giản, dễ chế tạo, giá thành rẻ. - Vận hành êm, không ồn. - Có thể truyền chuyền động giữa các trục cách xa nhau. - Kích thước không gọn. - Do có trượt đai nên không bảo đảm được độ chính xác về tỉ số truyền. - Chế tạo tương đối phức tạp, đòi hỏi độ chính xác cao. - Có nhiều tiếng ồn khi có vận tốc lớn. - Truyền chuyển động giữa các trục xa nhau. - Chỉ cần một xích có thể truyền chuyển động từ trục dẫn tới nhiều trục bị dẫn khác nhau.
Câu hỏi: Đĩa xích của xe đạp có 50 răng, đĩa líp có 20 răng. Tính tỉ số truyền i và cho biết chi tiết nào quay nhanh hơn? Trả lời: Tỉ số truyền: Trục của đĩa líp sẽ quay nhanh hơn trục của đĩa xích 2,5 lần. Câu hỏi: Với bộ truyền chuyển động em đang sử dụng, biết bánh dẫn có số răng 38. bánh bị dẫn có số răng 19. Tính tí số truyền i và cho biết chi tiết nào quay nhanh hơn? Trả lời: Tỉ số truyền: Bánh bị dẫn quay nhanh hơn bánh dẫn 2 lần.
|
