Nhu cầu kẽm cho phụ nữ mang thai

Bảo đảm sức khỏe của phụ nữ mang thai là điều quan trọng. Người phụ nữ trước và trong thai kỳ này là cần bổ sung đầy đủ các khoáng chất, các chất dinh dưỡng cần thiết. Điều này không chỉ đảm bảo sức khỏe tốt của người mẹ mà còn đảm bảo sự phát triển thích hợp của thai nhi.

1. Tại sao kẽm cần thiết khi mang thai?

Chế độ ăn của bà mẹ mang thai và cho con bú phải có đầy đủ kẽm.

Kẽm có vai trò chính trong sự phát triển và hoạt động của cơ thể. Là một khoáng chất mang lại những lợi ích sức khỏe tốt nhất cho phụ nữ mang thai và thai nhi. Kẽm có thể được tìm thấy tự nhiên trong một số loại thực phẩm hoặc cũng có thể được thêm vào chế độ ăn uống của thai phụ dưới dạng chất bổ sung.

Kẽm thường được biết đến để duy trì một hệ thống miễn dịch khỏe mạnh, thúc đẩy sự phát triển bình thường của cơ thể, giúp chuyển hóa DNA và cũng giúp chữa lành vết thương nhanh chóng.

Kẽm được yêu cầu với số lượng nhiều hơn bình thường trong thời kỳ mang thai và cho con bú. Bổ sung đủ kẽm trong thời kỳ mang thai rất quan trọng đối với sức khỏe của em bé và thai phụ. 

Vai trò quan trọng của kẽm trong quá trình phân chia tế bào, tổng hợp protein và tăng trưởng có nghĩa là việc cung cấp đầy đủ kẽm là đặc biệt quan trọng đối với phụ nữ mang thai. Trong thời kỳ mang thai, tình trạng thiếu kẽm và các vi chất dinh dưỡng khác khá phổ biến do nhu cầu chất dinh dưỡng của người mẹ và thai nhi đang phát triển cần tăng lên. Những thiếu hụt này có thể tác động tiêu cực đến kết quả mang thai, bao gồm cả sức khỏe của bà mẹ và trẻ sơ sinh.

Kẽm giúp cân bằng nội tiết tố cho phụ nữ mang thai.

1.1 Lợi ích của kẽm đối với phụ nữ mang thai

• Kẽm giúp duy trì một hệ thống miễn dịch mạnh mẽ
• Ngăn ngừa nhiễm trùng trong tử cung
• Giúp cân bằng nội tiết tố
• Hỗ trợ sản xuất nhau thai
• Duy trì vị giác và khứu giác

1.2 Lợi ích của kẽm đối với sự phát triển của thai nhi

Kẽm cực kỳ quan trọng trong quá trình người mẹ mang thai, tác động đến sự phát triển của thai nhi, cần thiết cho tế bào đang trong quá trình phát triển nhanh, ngoài ra còn có vai trò:

• Tăng cường sản xuất và hoạt động DNA - bản thiết kế di truyền của cơ thể
• Cung cấp hỗ trợ cấu trúc cho các protein tạo nên tế bào
• Thai nhi cần kẽm để tăng trưởng tế bào và phát triển trí não

1.3 Bà bầu cần bao nhiêu kẽm?

Khi mang thai hoặc cho con bú, phụ nữ cần một lượng kẽm nhiều hơn bình thường một chút. Theo Viện Dinh dưỡng Quốc gia, phụ nữ có thai cần 15 - 25mg kẽm nguyên tố/ngày. Lượng kẽm hàng ngày cho phụ nữ mang thai phụ thuộc rất nhiều vào yếu tố tuổi tác và tình trạng thiếu hụt kẽm được đánh giá qua xét nghiệm. Tuy nhiên, việc chỉ định bổ sung kẽm luôn được các chuyên gia dinh dưỡng, các bác sĩ khuyến khích tăng cường qua chế độ ăn đa dạng thực phẩm, ăn các loại thực phẩm giàu kẽm, thực hiện những thói quen ăn uống có lợi cho hấp thụ kẽm…

1.4 Dấu hiệu thiếu, thừa kẽm khi mang thai

Sự hiện diện của kẽm trong cơ thể cần được kiểm soát bởi dư thừa kẽm có thể dẫn đến nôn, buồn nôn, tiêu chảy hoặc thậm chí đau bụng. Một người trưởng thành không nên nạp quá 40mg kẽm trong thời gian một ngày. Thai phụ có thể nhận biết dấu hiệu như sau:

Dư thừa kẽm khi mang thai có thể dẫn đến nôn, buồn nôn, tiêu chảy hoặc thậm chí đau bụng. 

Các dấu hiệu thiếu kẽm ở phụ nữ mang thai: Khứu giác suy yếu. Thai phụ có cảm giác chán ăn. Thiếu khả năng miễn dịch với dị ứng, nhiễm trùng và làm suy giảm sự phát triển của thai nhi.  

2. Thực phẩm tốt nhất bổ sung kẽm khi mang thai

Các loại hạt:  Hầu hết các loại hạt đều là nguồn cung cấp kẽm dồi dào. Các loại hạt như vừng, cây gai dầu, mù tạt, bí ngô, hạt chia, hạnh nhân, hạt điều, đậu phộng, quả óc chó... là nguồn cung cấp kẽm tuyệt vời. 

Ngũ cốc nguyên hạt:  Bà bầu có thể nhận được lượng kẽm từ ngũ cốc nguyên hạt như lúa mì, yến mạch và gạo. Tuy nhiên, ngũ cốc có chứa một chất kháng dinh dưỡng gọi là phytate, làm giảm sự hấp thụ kẽm của cơ thể. 

Các loại thịt:  Tất cả các loại thịt đều có lượng kẽm dồi dào. Hãy ăn thịt gia cầm bỏ da hoặc thịt nạc với ít chất béo hơn để có đủ lượng kẽm.

Sữa ít béo và sữa chua:  Các sản phẩm từ sữa có rất nhiều canxi và cũng đồng thời chứa kẽm. Uống sữa hoặc sữa chua hàng ngày có thể bổ sung nhu cầu kẽm của bà bầu. Một cốc sữa chua nguyên chất ít béo chứa 2,2mg kẽm.

Các loại đậu: Các loại đậu có một lượng kẽm dồi dào. Tuy nhiên, cũng như ngũ cốc, sự hấp thụ kẽm có trong các loại đậu ít hơn, vì trong các loại đậu có chất kháng dinh dưỡng, phytates.

Hải sản:  Hàu là lựa chọn tốt nhất để đáp ứng các yêu cầu về kẽm của phụ nữ mang thai. Một con hàu cỡ trung bình chứa khoảng 5,3mg kẽm. Hàu thực sự là nguồn thực phẩm giàu kẽm nhất - chỉ cần hai con có thể cung cấp nhiều hơn lượng khuyến nghị cho cả ngày. Nhưng các chuyên gia lưu ý không nên ăn hàu sống trong khi mang thai (hoặc bất kỳ thịt, thịt gia cầm, động vật có vỏ, cá hoặc trứng sống hoặc nấu chưa chín) vì có nguy cơ mắc bệnh truyền qua thực phẩm. Hơn nữa, hàu có thể được thu hoạch từ một số khu vực có chứa hàm lượng thủy ngân cao. Tôm hùm và cua cũng có một lượng lớn kẽm.

3. Lời khuyên của bác sĩ

Hãy luôn hỏi ý kiến bác sĩ để có các khuyến nghị về chế độ ăn uống phù hợp và lựa chọn bổ sung khi thai phụ lo lắng về kẽm.

Bổ sung kẽm khi mang thai: Phụ nữ mang thai ăn không đủ chất như thịt, hải sản... có nguy cơ bị thiếu kẽm. Khi chế độ ăn uống bình thường không đủ nhu cầu kẽm của cơ thể, bác sĩ sẽ chỉ định  bổ sung các viên bổ sung kẽm.

Kẽm như một chất bổ sung thường có ba dạng, tức là chất bổ sung qua đường uống, dạng xịt mũi và ở dạng vitamin trước khi sinh. Đối với phụ nữ mang thai, bác sĩ khuyên nên ưu tiên các loại vitamin trước khi sinh. Phụ nữ mang thai chỉ nên dùng viên kẽm trong thai kỳ cùng với thức ăn theo chỉ định của bác sĩ. Việc bổ sung kẽm có thể dẫn đến khó chịu cho dạ dày nếu chỉ dùng riêng viên kẽm.

Bổ sung kẽm khi mang thai đảm bảo duy trì tình trạng sức khỏe bình thường của người mẹ và thai nhi. Tuy nhiên hãy luôn hỏi ý kiến bác sĩ để có các khuyến nghị về chế độ ăn uống phù hợp và lựa chọn bổ sung khi thai phụ lo lắng về việc có thiếu kẽm hay không.

Cơ thể thiếu kẽm sẽ xảy ra những vấn đề không nhỏ với sức khỏe mọi lứa tuổi

Xem thêm video đang được quan tâm:

Tại sao tiêm phòng cúm mùa lại quan trọng đối với thai phụ

Bài viết được tham vấn chuyên môn cùng BSCK II Nguyễn Thị Phương Loan - Bác sĩ Sản phụ khoa - Khoa sản phụ khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Hải Phòng.

Do cơ thể của mỗi con người không thể tự sản sinh kẽm, vì vậy việc bổ sung kẽm cho cơ thể là rất cần thiết. Đối với bà mẹ mang thai nếu thiếu kẽm có nguy cơ sinh non gấp 3 lần, trẻ sinh ra nhẹ cân, chiều cao. Đối với trẻ em, thiếu kẽm trẻ sẽ chậm tăng trưởng, dễ bị suy dinh dưỡng, rối loạn sự hình thành xương, chậm dậy thì....

Kẽm là một trong những vi chất rất cần thiết đối với cơ thể, bởi kẽm luôn tham gia thành phần cấu trúc tế bào, tác động đến hầu hết tất cả các quá trình sinh học trong cơ thể, hoạt hóa nhiều enzym khác nhau và tác động chọn lọc lên những quá trình tổng hợp, phân giải acid nucleic và protein, đây là những thành phần quan trọng nhất của cơ thể con người.

Bên cạnh đó, khả năng miễn dịch của cơ thể sẽ được tăng cường nhờ kẽm bởi nó giúp hoạt hóa hệ thống miễn dịch thông qua cơ chế kích thích các đại thực bào, tăng các tế bào lympho T,... để chống nhiễm trùng.

Kẽm có trong máu bình thường sẽ ở mức 100 microgam/100ml, tuy nhiên nếu kẽm ở mức bằng hay thấp hơn 70 microgam/100ml thì được chẩn đoán là thiếu kẽm.

• Đối với bà mẹ mang thai: Kẽm giúp phân chia tế bào, nhất là trong giai đoạn bào thai, trẻ nhỏ. Một khi bà mẹ mang thai thiếu kẽm thì sẽ có nguy cơ sinh non gấp 3 lần, trẻ sinh ra nhẹ cân, chiều cao thấp hơn so với các bà mẹ mang thai bình thường.
• Đối với trẻ em: Nếu như trẻ bị thiếu kẽm sẽ dẫn đến việc trẻ sẽ chậm tăng trưởng, suy dinh dưỡng; rối loạn sự hình thành xương dẫn đến kém về chiều cao và cân nặng; trẻ cũng có thể bị chậm dậy thì, giảm chức năng sinh dục.

Mẹ bầu thiếu kẽm có nguy cơ sinh non cao gấp 3 lần bình thường

Nguyên nhân:

• Chế độ dinh dưỡng nghèo nàn: Ăn ít chất sắt nên thường sẽ dẫn đến ít kẽm; chất lượng bữa ăn kém, ăn nhiều ngũ cốc, ít thức ăn có nguồn gốc động vật là một trong những nguyên nhân gây ra tình trạng thiếu kẽm nên cần phải bổ sung kẽm.
• Do bệnh tật : Các bệnh lý về đường ruột, ung thư, bệnh gan mãn tính, bệnh thận mãn tính,...làm cho kẽm khó hấp thu;
• Do di truyền: Các bệnh acrodematis, cơ thể không hấp thu được kẽm, da bị nám xung quanh khuỷu tay, đầu gối, mặt, mông);

Khi bị thiếu kẽm, cơ thể con người sẽ không thể tạo ra các tế bào mới khỏe mạnh, nên sẽ dẫn đến các triệu chứng như sau:

• Tự nhiên giảm cân bất thường
• Vết thương khó lành
• Tổn thương mắt và da, niêm mạc
• Giảm chức năng khứu giác và vị giác
• Chức năng hệ thống miễn dịch bị suy giảm
• Rụng tóc, tiêu chảy, nhiễm khuẩn hô hấp
• Các vết thương như bỏng, vết loét chậm lành
• Viêm lưỡi, loạn dưỡng móng, rụng tóc, rụng lông
• Thiếu tỉnh táo
• Ăn không ngon
• Chậm phát triển

Một số loại thực phẩm giàu kẽm

Bổ sung đủ kẽm, trẻ thấp lùn có thể đạt chiều cao bình thường (chứ chưa hẳn đạt chiều cao lý tưởng vì còn nhiều yếu tố khác kể cả di truyền). Bổ sung đủ kẽm (dĩ nhiên cần phối hợp các biện pháp khác), trẻ suy dinh dưỡng sẽ sớm được cải thiện.

4.1. Liều lượng bổ sung cho bà mẹ và bé

Liều lượng hằng ngày phù hợp để bổ sung kẽm cho mẹ bé như sau:

• Bổ sung kẽm cho trẻ sơ sinh 0 - 6 tháng tuổi: 2 mg/ngày;
• Bổ sung kẽm cho trẻ sơ sinh 7 - 11 tháng tuổi: 3 mg/ngày
• Bổ sung kẽm cho bé từ 1 - 3 tuổi: 3 mg/ngày;
• Bổ sung kẽm cho trẻ em 4 - 8 tuổi: 5 mg/ngày;
• Bổ sung kẽm cho trẻ em 9 - 13 tuổi: 8 mg/ngày;
• Bổ sung kẽm cho phụ nữ mang thai: 11- 12 mg/ngày;
• Bổ sung kẽm cho mẹ đang cho con bú: 12 - 13 mg/ngày

4.2. Cách bổ sung kẽm đúng cách cho bà mẹ và bé

Bà mẹ và trẻ bổ sung kẽm đúng cách theo phương pháp sau đây:

• Bổ sung kẽm bằng thuốc: Nếu bạn đang thiếu kẽm nên bổ sung các thuốc có chứa kẽm như gluconat kẽm hay sulfat kẽm. Bạn nên uống sau ăn 30 phút và bổ sung kẽm trong thời gian 2-3 tháng.

Lưu ý: Phải chữa các bệnh gây thiếu kẽm trước khi bổ sung và khi dùng kẽm nên dùng thêm vitamin C, A, B6 và phospho vì các vitamin này làm tăng sự hấp thu kẽm. Nếu dùng thêm sắt thì dùng cách xa nhau, dùng kẽm trước rồi mới dùng sắt, bởi sắt làm cản trở sự hấp thu kẽm.

• Bổ sung kẽm bằng ăn uống: Bổ sung kẽm cho bà mẹ và bé bằng chế độ ăn đa dạng thực phẩm trong các bữa ăn hằng ngày. Chọn thức ăn giàu kẽm như sữa, một số chế phẩm chứa vitamin muối khoáng, rau xanh, hoa quả, tôm, cua, hàu, cá... Tuy nhiên, cần ăn cân đối giữa thức ăn động vật và thực vật. Có thể bổ sung thêm giá đỗ, dưa chua lên men trong bữa ăn vì các thức ăn này có quá trình làm tăng hàm lượng vitamin C và giảm axit phytic trong thực phẩm nên sẽ làm tăng hấp thu sắt và kẽm từ khẩu phần ăn.
• Nuôi con bằng sữa mẹ: Nuôi con bằng sữa mẹ và ăn bổ sung kẽm hợp lý là biện pháp tốt nhất phòng chống thiếu kẽm ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Nên cho con bú trong vòng nửa giờ đầu sau khi sinh, cho trẻ bú mẹ hoàn toàn đến 6 tháng tuổi và tiếp tục cho bú tới 24 tháng tuổi. Tìm hiểu thêm về dinh dưỡng nuôi con bằng sữa mẹ.

Video đề xuất:

Khám sức khỏe định kỳ tại Vinmec: Bảo vệ bạn trước khi quá muộn!

Để được tư vấn trực tiếp, Quý Khách vui lòng bấm số 1900 232 389 (phím 0 để gọi Vinmec) hoặc đăng ký lịch khám tại viện TẠI ĐÂY. Nếu có nhu cầu tư vấn sức khỏe từ xa cùng bác sĩ Vinmec, quý khách đặt lịch tư vấn TẠI ĐÂY. Tải ứng dụng độc quyền MyVinmec để đặt lịch nhanh hơn, theo dõi lịch tiện lợi hơn

XEM THÊM: