Tổng quan về định dạng ngày và thời gian
Áp dụng định dạng được xác định trước
Ví dụ về định dạng được xác định trước
Áp dụng định dạng tùy chỉnh
Ví dụ về định dạng tùy chỉnh
Ký tự định dạng tùy chỉnh
Đặt định dạng ngày/giờ trong một ứng dụng Access trên web
Thời gian được tính bằng năm, tháng, tuần, ngày, giờ, phút, giây, Đêm. Trong đó, đơn vị cơ sở là "ngày", một ngày được chia làm 24 giờ [12 canh giờ - cách tính thường sử dụng thời xưa], 1 giờ chia thành 60 phút, 1 tuần gồm 7 ngày, 1 tháng bao gồm 28 đến 31 ngày tuỳ thuộc vào tháng trong năm,...
Theo quy ước hiện đại trong vật lý 1 giây được định nghĩa như sau:[2][3]
Giây là khoảng thời gian bằng 9,192,631,770 lần chu kỳ của bức xạ điện từ phát ra bởi nguyên tử Cs133 khi thay đổi trạng thái giữa hai mức năng lượng đáy siêu tinh vi.Các đơn vị thời gian thông dụng khác được định nghĩa dựa trên khái niệm giây như sau:
Trong lý thuyết tương đối của Albert Einstein, đại lượng ct, với c là vận tốc ánh sáng và t là thời gian, được coi như là một chiều đặc biệt thêm vào cho không gian ba chiều để tạo thành không-thời gian[4][cần dẫn nguồn]. Việc cho thêm chiều thời gian giúp việc định vị các sự kiện được dễ dàng khi hệ quy chiếu thay đổi, tương tự như định vị các điểm trong không gian ba chiều cổ điển.
Vật lý cũng như nhiều ngành khoa học khác xem thời gian là một trong số những đại lượng cơ bản ít ỏi.[5]
Nó được dùng định nghĩa nhiều đại lượng khác như vận tốc nhưng nếu dùng những đại lượng như vậy mà định nghĩa trở lại thời gian sẽ tạo ra lối định nghĩa lòng vòng [tiếng Anh: circular definition].[6]
Một dạng định nghĩa operational về thời gian được diễn tả như sau: quan sát số lần lập cụ thể của một sự kiện có tính chu kì [như chuyển động của con lắc tự do] nảy sinh một loại đơn vị tiêu chuẩn như giây.
Thời Cổ đại người Trung Quốc thường tính thời gian theo Can Chi tức là chia thời gian theo các Canh theo thứ tự 12 con Giáp để tính thời gian trong ngày.
Trên thế giới còn rất nhiều dân tộc như Do Thái, Thổ dân Châu Mỹ, Người Khơ Me.... dùng nhiều Lịch khác nhau để tính thời gian khác nhau.
| Yocto giây | 10−24 s | |
| Zepto giây | 10−21 s | |
| Atto giây | 10−18 s | Khoảng thời gian nhỏ nhất có thể đo được chính xác |
| Femto giây | 10−15 s | Xung thời gian trên tia laser nhanh nhất |
| Pico giây | 10−12 s | |
| Nano giây | 10−9 s | Thời gian cho các phân tử để phát huỳnh quang. |
| Micro giây | 10−6 s | |
| Milli giây | 0,001 s | |
| Giây | 1 s | Đơn vị cơ bản trong SI |
| Phút | 60 s | |
| Giờ | 60 phút | |
| Ngày | 24 giờ | |
| Tuần | 7 ngày | |
| Fortnight | 14 ngày | Tương đương với 2 tuần |
| Tuần trăng | 27.2–29.5 ngày | Các khái niệm khác nhau của tháng âm lịch |
| Tháng | 28–31 ngày | |
| Quý | 3 tháng | |
| Năm | 12 tháng | |
| Năm thường | 365 ngày | 52 tuần + 1 ngày |
| Năm nhuận | 366 ngày | 52 tuần + 2 ngày |
| Năm nhiệt đới | 365,24219 ngày | Trung bình |
| Năm Gregoria | 365,2425 ngày | Trung bình |
| Olympiad | chu kỳ 4 năm | |
| Thập niên | 10 năm | |
| Thế hệ | 17-35 năm | Thay đổi khác nhau, tùy ngữ cảnh |
| Thế kỷ | 100 năm | 10 thập kỉ |
| Thiên niên kỷ | 1.000 năm | 10 thế kỉ |
| Exa giây | 1018 s | Gần 32 tỉ năm, gấp hơn 2 lần tuổi của vũ trụ tính theo thời gian hiện tại |
Trong hệ đo lường SI cơ bản, đơn vị của thời gian là giây. Từ đó các đơn vị lớn hơn như phút, giờ, và ngày được tính dựa theo đó, các đơn vị thứ cấp này gọi là đơn vị không SI do chúng không được sử dụng trong hệ thống thập phân. Tuy nhiên, chúng cũng được chấp nhận chính thức cùng với SI. Không có tỉ số cố định giữa giây và tháng hay năm, trong khi tháng và năm có những thay đổi đáng kể trong năm về độ dài.[2]
Định nghĩa về giây chính thức trong SI như sau:[2][3]
Giây là một khoảng thời gian bằng 9.192.631.770 thời lượng bức xạ tương ứng trong sự chuyển tiếp giữa hai mức năng lượng trong trạng thái cơ bản của nguyên tử caesium 133.
Trong một hội nghị về thời gian năm 1997, CIPM thông báo rằng định nghĩa này đề cập đến một nguyên tử caesium trong trạng thái cơ bản ở 0 K.[2] Trước đó vào năm 1967, giây đã được định nghĩa là:
tỷ lệ 1/31.556.925,9747 của một năm nhiệt đới vào ngày 0 tháng 1 năm 1900 lúc 12 giờ thời gian thiên văn.
Định nghĩa giây hiện tại, kết hợp với định nghĩa hiện tại về met, được dựa trên thuyết tương đối hẹp, để khẳng định rằng không-thời gian của chúng ta là một không gian Minkowski.
Điều cơ bản trong khoa học thời gian là việc tính liên tục đơn vị giây dựa trên đồng hồ nguyên tử trên toàn thế giới, hay gọi là thời gian Nguyên tử Quốc tế.
Giờ phối hợp quốc tế [UTC] là giờ chuẩn hiện đang được sử dụng trên khắp thế giới.
Giờ GMT là một giờ chuẩn cũ, tính từ ngành đường sắt Anh năm 1847. Sử dụng kính thiên văn thay vì đồng hồ nguyên tử, GMT được hiệu chỉnh theo thời gian Mặt Trời trung bình tại Đài thiên văn Greenwich ở Vương quốc Anh. Giờ vũ trụ [UT] là một thuật ngữ hiện đại được dùng trong hệ thống quốc tế dựa trên quan sát bằng kính thiên văn, được chấp nhận để thay thế cho Giờ trung bình Greenwich ["Greenwich Mean Time"] năm 1928 bởi Hiệp hội Thiên văn Quốc tế. Những quan sát tại đài thiên văn Greenwich đã chấm dứt năm 1954, mặc dù vị trí này vẫn còn được sử dụng làm mốc cho hệ thống tọa độ. Do chu kỳ quay của Trái Đất không phải lúc hoàn toàn cố định, khoảng thời gian giây có thể thay đổi nếu được hiệu chỉnh theo tiêu chuẩn dựa trên kính thiên văn như GMT hay UT - trong đó giây được xác định là một tỷ lệ của ngày hay năm.
Hệ thống định vị toàn cầu [GPS] cũng phát đi các tín hiệu thời gian rất chính xác trên toàn cầu, với những chỉ dẫn về cách chuyển đổi giữa giờ GPS và UTC.
Trái Đất được chia thành các múi giờ. Hầu hết mỗi múi giờ cách nhau một giờ, và tính toán giờ địa phương khi cộng thêm vào giờ UTC hay GMT. Ở một số nơi việc cộng thêm giờ thay đổi theo năm do những quy ước về giờ tiết kiệm ánh sáng ngày.
Nguyên tắc hoạt động của đồng hồ voi - Nguồn: YouTube
Cứ thế tiếp tục. Cách 1 giờ 30 phút, người dân sẽ được thông báo giờ giấc.
Đồng hồ nhang
Nguồn hình ảnh, Getty Images
"Tôi vẫn tin vào Chúa [bây giờ tôi là một người vô thần] khi nghe câu hỏi sau đây tại một cuộc hội thảo, lần đầu tiên được Einstein đặt ra, và đã sửng sốt trước sự trang nhã và chiều sâu của nó:"Nếu có một Thượng đế đã tạo ra toàn bộ vũ trụ và TẤT CẢ các định luật vật lý của nó, liệu Ngài có tuân theo luật do chính Ngài tạo ra hay không? Hay Thượng đế có thể vượt khỏi các định luật của chính Ngài, chẳng hạn như đi nhanh hơn tốc độ ánh sáng và do đó có thể hiện diện tại hai nơi khác nhau cùng một lúc?" Liệu câu trả lời có thể giúp chúng ta chứng minh rằng Chúa có tồn tại hay không hay đó là nơi mà chủ nghĩa thực nghiệm khoa học và đức tin tôn giáo giao thoa mà KHÔNG có câu trả lời thật sự?"David Frost, 67 tuổi, Los Angeles.
Chúa có đi nhanh hơn ánh sáng?
Tôi đang trong thời gian bị phong tỏa khi nhận được câu hỏi này và ngay lập tức bị cuốn hút.
Tính cách phương Tây định hình bởi Giáo hội La Mã?
Vũ trụ tồn tại vĩnh viễn hay sẽ diệt vong?
Người ngoài hành tinh nào đang đợi chúng ta?
Thời điểm câu hỏi này được đưa ra không có gì ngạc nhiên - những sự kiện bi thảm, chẳng hạn như đại dịch, thường khiến chúng ta đặt câu hỏi về sự tồn tại của Chúa: nếu có Chúa nhân từ, tại sao thảm họa như thế lại xảy ra? Ý nghĩ rằng Chúa có thể bị 'ràng buộc' bởi các định luật vật lý - vốn cũng chi phối hóa học và sinh học và do đó là giới hạn của y khoa - là điều thú vị để tìm hiểu.
Nếu Chúa không thể phá vỡ các định luật vật lý, thì có lẽ Ngài sẽ không quyền năng như chúng ta mong đợi ở một đấng tối cao.
Nhưng nếu ngược lại, tại sao chúng ta vẫn chưa thấy bất kỳ bằng chứng nào về các định luật vật lý đã từng bị phá vỡ trong Vũ trụ?
Nguồn hình ảnh, NASA
Vật lý lượng tử có thể giúp giải thích được khả năng Thượng đế có thể cùng lúc hiện diện ở hai nơi?
Để giải quyết vấn đề này, hãy chia nhỏ nó một chút.
Thứ nhất, Chúa có thể đi nhanh hơn ánh sáng không?
Hãy xem xét vấn đề này ở bề nổi của nó. Ánh sáng truyền đi với tốc độ xấp xỉ 299.500 km mỗi giây. Ở trường, chúng ta học được rằng không gì có thể di chuyển nhanh hơn tốc độ ánh sáng - ngay cả tàu USS Enterprise trong phim Star Trek khi các tinh thể dilithium của nó được chỉnh ở mức tối đa.
Nếu quay ngược thời gian, loài người sẽ không còn nữa?
Tôn giáo và nhu cầu sống thành nhóm ở loài người
Có phải vật chất tối tạo ra vũ trụ?
Những mối đe dọa lớn nhất loài người phải đối mặt
Nhưng điều đó có đúng không? Vài năm trước, một nhóm các nhà vật lý cho rằng các hạt được gọi là tachyon di chuyển với tốc độ nhanh hơn ánh sáng.
May mắn là, sự tồn tại của chúng dưới dạng các hạt thực được coi là khó xảy ra. Nếu chúng tồn tại, chúng sẽ có dạng khối tưởng tượng và kết cấu không gian và thời gian sẽ trở nên méo mó - dẫn đến vi phạm quan hệ nhân quả [và có thể là nỗi đau đầu của Chúa].
Cho đến nay, dường như không có vật thể nào được quan sát thấy có thể di chuyển nhanh hơn tốc độ ánh sáng. Điều này tự nó không nói được điều gì về Chúa. Nó chỉ củng cố hiểu biết rằng ánh sáng thực sự truyền đi rất nhanh.