Vào năm 1959, nhóm hoạ sỹ gồm: Lê Minh Hiền, Trương Qua, Hồ Quảng của Xưởng phim hoạt họa Việt Nam [nay là Công ty TNHH MTV Hãng phim Hoạt hình Việt Nam ] đã bắt tay thực hiện bộ phim hoạt hình đầu tiên của Điện ảnh cách mạng Việt Nam. Phim được chuyển thể từ câu chuyện “Con cáo và tổ ong”. Phim mang tựa đề “Đáng đời thằng Cáo”, có độ dài 10 phút.
Trước thời gian này, tất cả các nhà điện ảnh Việt Nam đều chưa từng quen biết công việc vẽ phim và cũng không có nổi một dây chuyền sản xuất phim hoạt hình . Bộ phim đã được trao tặng giải thưởng Bông sen Vàng tại Liên hoan phim Việt Nam lần thứ hai [1973]. Hoạ sỹ Hồ Quảng và Trương Qua nhận giải đồng hạng: Họa sĩ xuất sắc nhất.
“Đáng đời thằng Cáo” kể về tình bạn khăng khít của Gấu và Gà. Gấu và Gà sống trong một khu rừng, rất thương yêu và quan tâm lẫn nhau. Một lần, trong lúc Gà đang ngủ thì bị một tên Cáo gian ác tìm đến lừa ăn thịt. Gấu lúc đó đang chặt cây trong rừng, nghe tiếng kêu cứu của bạn mình liền vội chạy đi tìm bạn nhưng không thấy bạn Gà của mình đâu.
Nghĩ là bạn Gà của mình đã bị Cáo ăn thịt nên Gấu rủ các bạn Ong về nhà mình ở cùng cho vui. Tên Cáo gian ác lại tìm đến ngôi nhà của Gà khi xưa để thực hiện mục đích ăn thị Gà cho bằng được. Không ngờ, khi chui vào nhà Cáo liền bị đàn Ong đốt cho đau điếng. Tên Cáo gian ác tháo chạy nhưng không ngờ bị Gấu đuổi kịp, nện cho một gậy rơi tõm xuống suối. Cuối cùng, Gấu đã tìm lại được Gà. Cả Gấu, Gà và Ong đã về sống chung một nhà, vui hát bên nhau.
Cốt truyện phim đồng thoại giản dị, kịch bản có cấu trúc chặt chẽ theo logic phát triển khách quan của tình tiết và nhân vật, chứa đựng những đặc thù của thể loại phim hoạt họa.
Theo nhìn nhận của các nhà làm phim thì các nhân vật trong phim này gần như chuyển động liên tục trong mọi tình huống cho thấy rằng số lượng hình vẽ để tạo ra chuyển động cho phim này là rất nhiều. Tất cả các hình vẽ trong các khung hình trong phim đều có sự nhất quán. Đặc biệt, các nhân vật được vẽ hết sức đơn giản nhưng lại có rất nhiều các chuyển động hết sức phức tạp. Ví dụ: Cáo với thân hình cực kỳ uyển chuyển; Gấu có rất nhiều chi tiết mà họa sĩ phải xử lý về mặt phối cảnh và tạo khối khi nhân vật quay đầu qua các hướng khác nhau ở tốc độ thấp; Gà có rất nhiều đường cong mạnh tương phản với đôi chân thẳng gầy, đuôi gà được tạo thành một mảng lớn mang tính tương phản so với đầu gà... Tất cả tạo nên một sự bắt mắt và hài hòa rất tuyệt đối.
Ở Việt Nam trước đây, nếu sản xuất một bộ phim truyện có độ dài trung bình, chiếu trên màn ảnh rộng khoảng một tiếng rưỡi [nghĩa là phim phải dài 2100m đến 2500m] thì ít nhất cần thời gian từ 8 đến 12 tháng. Trong khi đó, nếu sản xuất một phim hoạt hình hoặc búp bê có độ dài chừng một đến hai cuộn [tức là 280m đến 500m cũng phải mất từ 8 đến 12 tháng. Như vậy, quỹ thời gian để làm một bộ phim hoạt hình tương đương với quỹ thời gian làm một phim truyện vừa. Làm phim hoạt hình là công việc đòi hỏi các đức tính công phu, tỉ mỉ, kiên nhẫn rất cao.
Vào tháng 4/2012, NSND Trương Qua đã trao tặng những hiện vật - tư liệu điện ảnh quý giá của hoạt hình Việt Nam cho Trung tâm Nghiên cứu và Lưu Trữ Điện ảnh Việt Nam tại TP. HCM. Trong số các hiện vật - tư liệu được trao tặng có chiếc máy quay của Đức 8 ly AK8 - chiếc máy đã quay bộ phim hoạt hình đầu tiên “Đáng đời thằng cáo”.
Có thể nói, bộ phim “Đáng đời thằng Cáo” ra đời đã đặt cột mốc đáng nhớ cho con đường phát triển của hoạt hình Việt Nam. Từ đó đến nay, Hãng phim Hoạt hình Việt Nam đã vượt qua nhiều khó khăn để cho ra đời hơn 600 bộ phim hoạt hình được thế hệ trẻ đón nhận.
Đã từng có thời điểm, Việt Nam là một trong những quốc gia đi đầu trong việc sản xuất phim hoạt hình tại khu vực Đông Nam Á nói riêng và Châu Á nói chung. Sau bộ phim hoạt hình “Đáng đời thằng Cáo”, là hàng loạt những bộ phim đạt giải cao trong nước và quốc tế như: “Mèo con” - giải Bạc tại LHP Rumani 1966, bằng khen tại LHP ở Đức năm 1967; “Chuyện Ông Gióng” với giải Vàng tại LHP ở Đức năm 1971, bằng khen tại LHP Matxcova 1971… Tuy nhiên, đến thời điểm này, phim hoạt hình Việt Nam đang hoàn toàn mất chỗ đứng và trở lên lạ lẫm với chính trẻ em Việt Nam.
Tính đến thời điểm này, cả nước có hai đơn vị nhà nước chuyên sản xuất phim hoạt hình là Công ty TNHH MTV Hãng phim hoạt hình Việt Nam và Xưởng sản xuất phim hoạt hình thuộc Hãng phim truyền hình Việt Nam [VFC]. Tư nhân có hai hãng là B&C Areka, Dolfilm nhưng số phim làm ra còn quá khiêm tốn so với nhu cầu của khán giả.
Mỗi năm Hãng phim hoạt hình Việt Nam cho “ra lò” khoảng 10-15 tác phẩm và thường xuyên được đem đi “tranh tài” ở các kỳ LHP trong nước và trên thế giới. Thế nhưng một điều bất thường là rất ít hoặc hiếm bộ phim hoạt hình nào được đến tay khán giả nhí Việt vì phải đắp chiếu, cất kho.
Hà Tùng Long
Nhắc đến phim hoạt hình, phần lớn khán giả nhí sẽ nghĩ ngay đến những bộ phim Disney hay anime Nhật Bản. Sự thiếu vắng những bộ phim hoạt hình do Việt Nam sản xuất chắc chắn sẽ khiến nhiều khán giả đặt câu hỏi: hiện nay, công nghệ sản xuất phim hoạt hình trong nước đang ở đâu so với quốc tế? Trong bài viết này POPS Kids giới thiệu đến bạn bộ phim hoạt hình đầu tiên của Việt Nam và những bộ phim hoạt hình Việt Nam được thế hệ thiếu nhi yêu thích nhé!
Đáng Đời Thằng Cáo
- Năm phát hành: 1960
- Thời lượng: 10 phút
- Đơn vị sản xuất: Xưởng phim hoạt họa Việt Nam
Đáng Đời Thằng Cáo là bộ phim hoạt hình đầu tiên của Việt Nam sản xuất vào năm 1959. Bộ phim được chuyển thể từ câu chuyện Con Cáo Và Tổ Ong và thực hiện bởi nhóm họa sĩ Trương Qua, Lê Minh Hiền, Hồ Quảng của Xưởng phim hoạt họa Việt Nam [ngày nay là Công ty TNHH MTV Hãng phim Hoạt hình Việt Nam].
Bộ phim kể về tình bạn của Gấu và Gà trong một khu rừng. Một lần, trong khi Gà đang ngủ thì bị cáo đến lừa để ăn thịt. Lúc đó Gấu đang đốn cây trong rừng, nghe tiếng kêu cứu liền chạy đi tìm nhưng không thấy Gà đâu. Nghĩ rằng bạn mình bị Cáo bắt nạt nên Gấu rủ Ong đến nhà ở cùng để tính kế. Cáo vẫn không bỏ qua cơ hội ăn thịt Gà nên một lần nữa mò đến nhà Gà để thực hiện âm mưu. Ai ngờ đâu, vừa vào đến nhà thì Cáo đã bị nhóm bạn của Gấu, Gà, Ong phục kích đánh ngã xuống suối.
Có thể nói, sự ra mắt của bộ phim Đáng Đời Thằng Cáo đã đặt một dấu mốc đáng nhớ cho chặng đường phát triển của phim hoạt hình Việt Nam. Vào năm 1973, bộ phim vinh dự được nhận giải thưởng Bông sen vàng tại Liên hoan phim Việt Nam lần thứ hai.
>>> Xem thêm: 10 Phim Hoạt Hình Việt Nam Hay Và Ý Nghĩa Nhất
Tiểu Sử Anh Hùng Võ Thị Sáu
- Năm phát hành: 2021
- Thời lượng: 1 phút 40 giây
- Đơn vị sản xuất: Hãng phim hoạt hình Goolee Animation
Một bộ phim hoạt hình khai thác đề tài lịch sử nằm trong danh sách những bộ phim hoạt hình đầu tiên của Việt Nam phải kể đến Tiểu Sử Anh Hùng Võ Thị Sáu. Bộ phim được sản xuất bởi Goolee Animation nhằm tôn vinh nữ anh hùng Võ Thị Sáu đã hy sinh thân mình để bảo vệ Tổ quốc. Thông qua những nét vẽ đồ họa 2D tập trung khắc họa rõ nét thần thái và diễn biến tâm lý qua từng dấu mốc trong cuộc đời hoạt động cách mạng của chị Võ Thị Sáu.
Kể từ khi phát hành, bộ phim đã thu hút một lượng lớn người xem trên nền tảng Youtube. Đây là một bộ phim không chỉ mang tính chất giải trí tưởng nhớ vị anh hùng dân tộc mà còn hỗ trợ giáo viên trong quá trình giảng dạy, giúp học sinh hiểu kiến thức nhanh hơn.
Monta Trong Dải Ngân Hà Kỳ Cục
- Năm phát hành: 2018
- Thời lượng: 40 tập [mỗi tập 20 phút]
- Đơn vị sản xuất: Hãng phim hoạt hình VinTaTa [thuộc Tập đoàn Vingroup]
Monta Trong Dải Ngân Hà Kỳ Cục là series phim hoạt hình khoa học viễn tưởng được sản xuất bởi hãng phim hoạt hình VinTaTa. Với cách xây dựng kịch bản độc đáo, rõ ràng kết hợp với đồ họa 2D bắt mắt, mượt mà sẽ đưa khán giả nhí vào một cuộc hành trình vui nhộn – nơi các bé sẽ tìm thấy những thông điệp ý nghĩa được truyền tải một cách chân thực, gần gũi.
Nội dung phim xoay quanh Monta – một chú khỉ học việc trong căn bếp vũ trụ của đầu bếp tối thượng. Trong một lần nghịch ngợm, Monta đã vô tình tạo ra một mớ hỗn độn trong hành tinh kỳ cục và phải chịu hình phạt sắp xếp lại trật tự trong dải ngân hà. Mỗi tập phim sẽ đưa khán giả nhí đặt chân đến một thế giới đầy sắc màu cùng nhiều bài học thú vị.
Bên cạnh kịch bản và hiệu ứng đồ họa thì âm thanh cũng là yếu tố quan trọng làm nên thành công của bộ phim. Ca khúc chủ đề Hey Monta được chắp bút bởi nhạc sĩ Phạm Toàn Thắng và thể hiện bởi ca sĩ trẻ Đức Phúc. Với giai điệu tươi vui cùng ca từ dễ nhớ kết hợp với giọng hát trẻ trung của Đức Phúc sẽ là món quà VinTaTa gửi tặng các em nhỏ khi theo dõi bộ phim.
Monkey Cannon
- Năm phát hành: 2020
- Thời lượng: 5 phút
- Đơn vị sản xuất: Hãng phim hoạt hình Animost Studio
Một trong những bộ phim hoạt hình đầu tiên của Việt Nam được sản xuất theo công nghệ phim 3D mà bạn có thể tham khảo là Monkey Cannon Short Film. Phim xoay quanh câu chuyện về tình bạn rất chân thành và trong sáng giữa con gái của ông chủ rạp xiếc và chú khỉ của rạp xiếc. Bộ phim có thời lượng 5 phút nói về tình bạn chân thành giữa con người với con vật và mang đến những thông điệp ý nghĩa sâu sắc cho người xem.
Bộ phim sản xuất bởi Animost Studio với hình ảnh 3D và hơn 100 khung hình chuyển động mượt mà. Cùng với đó là những đồ họa nhân vật vô cùng dễ thương. Vào năm 2020, bộ phim đạt giải Vàng tại cuộc thi Digicon6 Việt Nam và vinh dự nhận được đề cử khu vực Châu Á.
Biệt Đội Ion Bạc
- Năm phát hành: 2018
- Thời lượng: 18 tập [mỗi tập 8 phút]
- Đơn vị sản xuất: Hãng phim hoạt hình DeeDee Animation Studio
Bộ phim Biệt Đội Ion Bạc lấy bối cảnh vào những năm 2108 khi con người đang sống hòa bình, vui vẻ cùng robot và những thiết bị hiện đại. Cuộc sống hòa thuận đó chẳng kéo dài được bao lâu thì trong dải ngân hà, một con vi khuẩn vừa thoát khỏi bàn tay của nữ tiến sĩ Lifebuoy đang trên đường đến trái đất. Lúc này, số phận sống còn của cả hành tinh phụ thuộc vào An, Thành, Long. Trên hành trình tìm kiếm và tiêu diệt vi khuẩn, ba bạn nhỏ vô tình được một trí tuệ nhân tạo lựa chọn để trở thành chiến binh bảo vệ trái đất.
Đây là series phim hoạt hình đầu tiên của Việt Nam có sự kết hợp sản xuất bởi hãng phim hoạt hình DeeDee Animation Studio, đầu tư bởi nhãn hàng Lifebuoy và công chiếu trên kênh Youtube POPS Kids thuộc công ty giải trí hàng đầu Việt Nam – POPS Worldwide. Ngay khi ra mắt, bộ phim không chỉ thu hút sự quan tâm của đông đảo trẻ em mà còn thu hút sự quan tâm các bậc phụ huynh bởi nội dung sáng tạo, cách tiếp cận và khai thác vấn đề thông minh, hình ảnh bắt mắt, phù hợp với trẻ em và tính giáo dục được lồng ghép một cách tinh tế và khéo léo.
Dưới Bóng Cây
- Năm phát hành: 2011
- Thời lượng: 7 phút
- Đơn vị sản xuất: Hãng phim hoạt hình Colory Animation Studio
Dưới Bóng Cây là một trong những bộ phim hoạt hình đầu tiên của Việt Nam sản xuất được đông đảo khán giả đón nhận. Bộ phim xoay quanh các nhân vật chính là Chuột, Rắn, Cua, Ếch được tạo hình sinh động bởi kỹ thuật đồ họa phim 3D. Nội dung phim đơn giản nhưng đầy đủ, rõ ràng, sử dụng các tình tiết để tạo nút thắt – mở cho câu chuyện. Bên cạnh đó, lời thoại được sáng tác và lồng tiếng dễ thương, gần gũi, phù hợp với tính cách nhân vật cũng như khán giả nhí.
Thỏ Bonni
- Năm phát hành: 2021
- Thời lượng: nhiều tập
- Đơn vị sản xuất: Hãng phim hoạt hình Việt Nam
Thỏ Bonni là một trong những series phim hoạt hình đầu tiên của việt Nam được sản xuất bởi hãng phim Hoạt hình Việt Nam. Nội dung bộ phim xoay quanh một gia đình Thỏ gồm 6 người: Thỏ ông nội, Thỏ bà nội, Thỏ bố, Thỏ mẹ, Chị thỏ và cậu em trai tinh nghịch Bonni. Cả gia đình luôn bên nhau, cùng nhau trải qua nhiều kỉ niệm đáng nhớ. Mỗi tập phim là một câu chuyện gần gũi, giản dị nhưng không kém phần hài hước, dí dỏm.
Trên đây là những bộ phim hoạt hình đầu tiên của Việt Nam sản xuất được khán giả nhí yêu thích nhất. Ngoài ra còn có rất nhiều những bộ phim hoạt hình Việt Nam hấp dẫn đang chờ đợi các bé đón xem. Truy cập //kids.pops.vn/ để theo dõi nhiều thông tin bổ ích và đón xem những bộ phim hoạt hình và chương trình thiếu nhi thú vị nhé!