Phương thức phân tích báo cáo tài chính [tiếng Anh: Methods of Analyzing a Financial Statement] được hiểu là phương thức hay cách thức và lề lối tiếp cận, nghiên cứu các chỉ tiêu phản ánh trên báo cáo tài chính.
Hình minh hoạ [Nguồn: freepik]
Phương thức phân tích báo cáo tài chính
Khái niệm
Phương thức phân tích báo cáo tài chính trong tiếng Anh được gọi là Methods of Analyzing a Financial Statement.
Phương thức phân tích báo cáo tài chính được hiểu là phương thức hay cách thức và lề lối tiếp cận, nghiên cứu các chỉ tiêu phản ánh trên báo cáo tài chính nhằm nắm bắt được một cách chính xác tình hình, xu hướng và bản chất biến động của các chỉ tiêu tài chính.
Qua đó giúp những người sử dụng thông tin đánh giá được thực trạng và an ninh tài chính, tình hình và khả năng thanh toán, hiệu quả kinh doanh, xác định chính xác giá trị doanh nghiệp và dự báo được những rủi ro tài chính.
Một số phương pháp phân tích sử dụng chủ yếu khi phân tích báo cáo tài chính
- Phương pháp so sánh
So sánh là phương pháp được sử dụng phổ biến trong phân tích để đánh giá kết quả, xác định vị trí và xu hướng biến động của chỉ tiêu phân tích.
Trong phân tích báo cáo tài chính, phương pháp so sánh thường được sử dụng bằng cách so sánh ngang và so sánh dọc.
So sánh ngang báo cáo tài chính là việc so sánh, đối chiếu tình hình biến động cả về số tuyệt đối và số tương đối trên từng chi tiêu của từng báo cáo tài chính.
Còn so sánh dọc là việc sử dụng các tỉ suất, các hệ số thể hiện mối tương quan giữa các chỉ tiêu trong từng báo cáo tài chính và giữa các báo cáo dể rút ra kết luận.
- Phương pháp chi tiết chỉ tiêu phân tích
Cũng như hầu hết mọi chỉ tiêu, các chỉ tiêu phản ánh trên các báo cáo tài chính đều có thể và cần thiết được chi tiết theo nhiều hướng khác nhau mà qua đó, các nhà phân tích có thể đánh giá chính xác kết quả và hiệu quả đạt được một cách chính xác.
- Phương pháp liên hệ cân đối
Các mối quan hệ cân đối đã dẫn đến sự cân bằng về mức biến động [chênh lệch] giữa kì phân tích so với kì gốc của từng đối tượng.
Dựa vào các mối quan hệ cân đối này, người phân tích sẽ xác định được ảnh hưởng của các nhân tố đến sự biến động của chỉ tiêu phản ánh đối tượng phân tích.
- Phương pháp Dupont
Phương pháp Dupont là phương pháp phân tích dựa trên mối quan hệ tương hỗ giữa các chỉ tiêu tài chính để biến đổi một chỉ tiêu tổng hợp thành một hàm số của một loạt các biến số.
- Phương pháp loại trừ
Theo phương pháp này, để nghiên cứu ảnh hưởng của một nhân tố nào đó, nhà phân tích phải loại trừ ảnh hưởng của các nhân tố còn lại.
Đặc trưng nổi bật của phương pháp loại trừ là luôn đặt đối tượng nghiên cứu vào các trường hợp giả định khác nhau để xác định ảnh hưởng của các nhân tố đến sự biến động của chỉ tiêu nghiên cứu.
- Phương pháp xác định giá trị theo thời gian của tiền
Phương pháp này để đánh giá chính xác hiệu quả vốn đầu tư và thường được sử dụng để phân tích các dự án đầu tư.
[Tài liệu tham khảo: Giáo trình Phân tích Báo cáo tài chính, PGS.TS Nguyễn Văn Công, NXB Giáo dục Việt Nam]
PHÂN TÍCH THEO CHIỀU NGANG
Phân tích theo chiều ngang là cách tiếp cận được sử dụng để phân tích báo cáo tài
chính bằng cách so sánh thông tin tài chính cụ thể của một kỳ kế toán nhất định
với thông tin từ các kỳ khác. Các nhà phân tích sử dụng cách tiếp cận như vậy để
phân tích các xu hướng lịch sử.
Các xu hướng hoặc thay đổi được đo lường bằng cách so sánh giá trị của năm hiện
tại với giá trị của năm cơ sở. Mục đích là để xác định bất kỳ sự gia tăng hoặc suy
giảm nào trong các giá trị cụ thể. Một tỷ lệ phần trăm hoặc một so sánh tuyệt đối
có thể được sử dụng trong phân tích ngang.
Phân tích theo chiều ngang là việc so sánh các thông tin tài chính lịch sử qua các
kỳ báo cáo khác nhau.
Nó giúp xác định sự tăng trưởng và vị thế tài chính của một công ty so với các đối
thủ cạnh tranh.
Kỹ thuật phân tích theo chiều ngang sử dụng năm gốc và năm so sánh để xác định
mức tăng trưởng của công ty.
PHÂN TÍCH THEO CHIỀU DỌC
Phân tích theo chiều dọc là phân tích tỷ lệ của một báo cáo tài chính, trong đó mỗi
mục hàng trên báo cáo tài chính được liệt kê dưới dạng tỷ lệ phần trăm của một
khoản mục khác. Điều này có nghĩa là mọi chi tiết đơn hàng trên báo cáo thu nhập
được nêu dưới dạng phần trăm tổng doanh thu, trong khi mọi chi tiết đơn hàng trên
bảng cân đối kế toán được nêu dưới dạng phần trăm tổng tài sản.
Việc sử dụng phổ biến nhất của phân tích theo chiều dọc là trong báo cáo tài chính
cho một kỳ báo cáo, để người ta có thể thấy được tỷ lệ tương đối của các số dư tài
khoản. Phân tích dọc cũng hữu ích cho việc phân tích xu hướng, để xem những
thay đổi tương đối trong các tài khoản theo thời gian, chẳng hạn như trên cơ sở so
sánh trong khoảng thời gian 5 năm. Ví dụ: nếu giá vốn hàng bán có lịch sử là 40%
doanh thu trong mỗi bốn năm qua, thì tỷ lệ mới là 48% sẽ là một nguyên nhân
đáng báo động.