So sánh hệ nội tiết và hệ ngoại tiết

Các tuyến nội, ngoại tiết giúp duy trì ổn định và cân bằng cho cơ thể. Nhờ có mạng dưới dày đặc của hai tuyến này giúp cơ thể cân bằng cả ở bên trong, thích nghi với môi trường sống ở bên ngoài. Cùng chúng tôi so sánh tuyến nội tiết và tuyến ngoại tiết để thấy rõ sự thú vị, tuyệt vời của nó đối với cơ thể sống.

Tuyến nội tiết là gì?

Tuyến nội tiết là một trong những mạng lưới sản sinh ra hoocmon quan trọng của cơ thể, nó giúp các tế bào liên kết với nhau. Hệ thống nội tiết có vai trò cực kỳ quan trọng, duy trì sự ổn định của mọi tế bào, phối hợp nhịp nhàng giữa các cơ quan trong cơ thể với nhau.

So sánh hệ nội tiết và hệ ngoại tiết

Các tuyến nội tiết nằm trong cơ thể con người

Trong hệ nội tiết, các bộ phận và cơ quan chịu trách nhiệm sản sinh ra hoocmon để thúc đẩy sự tăng trưởng, trao đổi chất của các cơ quan từ sinh dưỡng tới sinh sản. Ngoài ra, nó còn có tác dụng giải phóng hormone, kiểm soát tâm trạng cho cơ thể con người. Các hoocmon sau khi được hệ nội tiết sinh ra sẽ hòa vào máu, theo hệ thống tuần hoàn di chuyển đến các bộ phận của cơ thể.

Hệ nội tiết có nhiều tuyến để tạo ra các hoocmon đặc trưng khác nhau, đáp ứng nhu cầu sử dụng của các bộ phận. Nhiều tuyết tổng hợp lại sẽ tạo ra hệ nội tiết hoàn chỉnh cho cơ thể. 

Các nhóm chính:

 – Tuyến yên: Mạng lưới các tuyến nội tiết đều chịu sự quản lý của vùng dưới đồi, tuyến yên. Các bộ phận này này trong não của con người, kết nối bởi hệ thống thần kinh, liên lạc, chỉ huy sản xuất. Trong đó tuyến yên đóng vai trò quan trọng nhất. Nó nhận thông tin từ não, điều khiển các tuyến trong cơ thể sản sinh và phân bổ hoocmon. Các hormone tăng trưởng điển hình như: prolactin, hormone luteinizing, estrogen, testosterone,… đều được chỉ huy sản xuất tại đây.

 – Tuyến tùng: Đây là tuyến tạo ra một dạng chất gọi là melatonin, chất này giúp cơ thể nhận biết giấc ngủ, chuẩn bị chìm vào giấc ngủ sâu.

 – Tuyến giáp: Nơi tạo ra những loại hoocmon kiểm soát sự trao đổi chất trong cơ thể. Thiếu hormon tuyến giáp khiến cho mọi thứ trong cơ thể con người diễn ra chậm hơn, tim đập chậm, tăng cân,… Ngược lại nếu tăng quá nhanh sẽ khiến tim mệt mỏi, giảm cân, tiêu chảy,…

 – Tuyến cận giáp: Có tác dụng và vai trò trong việc kiểm soát photpho và canxi trong cơ thể, kiểm soát tính rắn chắc của xương.

 – Tuyến ức: Tạo ra các tế bào miễn dịch (tế bào bạch cầu gọi là tế bào lympho T). Đây là những tế bào trong máu giúp chống nhiễm trùng.

 – Tuyến thượng thận: Sản sinh ra hormone epinephrine, corticosteroid liên quan tới hoạt động tình dục, trao đổi chất.

 – Tuyến tụy: Sản xuất enzym tiêu hóa, kiểm soát hormone insulin và glucagon thích hợp 

 – Buồng trứng: Tạo ra estrogen và progesterone điều hòa chu kỳ kinh nguyệt và mang thai ở nữ giới.

 – Tinh hoàn: Tạo ra testosterone sản sinh tinh trùng và phát triển các đặc điểm ở nam giới.

Tuyến ngoại tiết là gì?

So sánh hệ nội tiết và hệ ngoại tiết

Tuyến ngoại tiết nằm dưới da

Tuyến ngoại tiết là những tuyến sinh ra các sản phẩm từ ống dẫn và sản xuất lên bề mặt cơ thể. Tuyến này có vai trò quan trọng, giúp cơ thể giữ liên lạc với biểu mô. Liên lạc được thể hiện dưới dạng ống bài xuất, có cấu tạo gồm tế bào biểu mô phủ, chức năng chính xuất chất tiết của tuyến ra ngoài.

Các nhóm chính theo chức năng:

 – Tuyến toàn vẹn: Đây là nơi tiết ra các hạt theo kiểu xuất bào. Các hạt tiết ra nguyên vẹn sau khi sản xuất. Tuyến này thường nằm ở tụy.

 – Tuyến toàn hủy: Chất tiết ở dạng cấu trúc của tế bào và bị đẩy khỏi tuyến.

 – Các tuyến bán hủy: Chất tiết gồm có các bào tương ở trên nhân tế bào chế tiết, bào tương không nhân.

Các nhóm chính theo sản phẩm:

 – Tuyến tiết dịch: Tiết ra các chất dạng dung dịch, cực kỳ giàu protein

 – Tuyến tiết nhầy: Sản sinh ra các chất dạng nhớt, giàu chất hữu cơ hay cacbohidrat.

 – Tuyến tiết bã nhờn: Các sản phẩm tiết ra nhiều lipid dạng dầu.

||Tham khảo: So sánh mô biểu bì và mô liên kết chi tiết đầy đủ nhất

So sánh tuyến nội tiết và tuyến ngoại tiết chi tiết

So sánh hệ nội tiết và hệ ngoại tiết

So sánh tuyến nội tiết và tuyến ngoại tiết khách quan nhất

Những so sánh tuyến nội tiết và tuyến ngoại tiết dưới đây sẽ giúp bạn có cái nhìn tổng quát hơn về hai khái niệm này:

Giống nhau

Hai tuyến nội tiết và ngoại tiết đều có một số điểm giống nhau như:

  • Cả hai tuyến đều có hiện tượng sinh ra chất tiết
  • Các sản phẩm đều tham gia quá trình điều hòa hoạt động sinh lý của cơ thể

Khác nhau

Các điểm khác nhau giữa tuyến nội tiết và tuyến ngoại tiết như sau:

 

Tuyến nội tiết

Tuyến ngoại tiết

Kích thước

 – Cực kỳ nhỏ

 – Kích thước lớn hơn

Cấu tạo

 – Hệ thống không có ống dẫn, các chất tiết ra được chuyển luôn vào máu đến cơ quan cần thiết.

 – Hệ thống có những ống dẫn biệt lập đến các cơ quan cần thiết.

Hoạt động

 – Các hoocmon không nhiều nhưng có tính mạnh

 – Các chất tiết ra nhiều nhưng hoạt tính của nó không mạnh

Chức năng

 – Có tác dụng điều khiển các hoạt động của các cơ quan khác nhau, duy trì, điều hòa tính ổn định

 – Tác dụng lớn trong quá trình thải bãi, tiêu hóa thức ăn, điều hòa thân nhiệt thích nghi với môi trường.

Với những so sánh tuyến nội tiết và tuyến ngoại tiết, hy vọng bạn đã nắm được cụ thể sự giống và khác nhau giữa chúng. Đây là kiến thức rất quan trọng trong môn sinh học và cả thực tế. Nắm được rõ giúp bạn hiểu hơn về cơ thể mình, những hoạt động cụ thể đang diễn ra trong nó.

||Bài viết liên quan khác:

Với bài 1 trang 175 sgk Sinh học lớp 8 được biên soạn lời giải chi tiết sẽ giúp học sinh biết cách làm bài tập môn Sinh học 8. Mời các bạn đón xem:

Giải Sinh học 8 Bài 55: Giới thiệu chung hệ nội tiết

Bài 1 trang 175 sgk sinh học lớp 8: Lập bảng so sánh cấu tạo và chức năng của tuyến nội tiết và tuyến ngoại tiết. Chúng giống và khác nhau ở những điểm nào?

Lời giải:

- Giống nhau: Đều tạo ra sản phẩm tiết tham gia điều hòa các quá trình sinh lí của cơ thể (trao đổi chất, chuyển hóa vật chất và năng lượng...)

- Khác nhau:

Cấu tạo

Chức năng

Tuyến ngoại tiết

Bởi tế bào tuyến

Tiết ra chất tiết tập trung vào ống dẫn để đổ ra ngoài.

Tuyến nội tiết

Bởi các tế bào tuyến

Tiêt ra hoocmôn ngấm thẳng vào máu.

So sánh hệ nội tiết và hệ ngoại tiết

Xem thêm lời giải bài tập Sinh học lớp 8 hay, chi tiết khác:

Câu hỏi trang 174 sgk Sinh học lớp 8: Tìm hiểu đường đi của các sản phẩm tiết trên hình 55-1, 55-2 và nêu rõ sự khác biệt giữa tuyến nội tiết...

Bài 2 trang 175 sgk Sinh học lớp 8: Nêu vai trò của một số hoocmon, từ đó xác định tầm quan trọng của hệ nội tiết nói chung...