So sánh Việt Nam và Singapore

Đó là một trong nhiều thông tin được Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Mai Tiến Dũng thông báo tại họp báo Chính phủ diễn ra cuối chiều qua, 30.10, ngay sau khi Chính phủ kết thúc phiên họp thường kỳ tháng 10 diễn ra cùng ngày.

Xuất siêu kỷ lục

Theo Bộ trưởng Mai Tiến Dũng, nội dung chính của cuộc họp Chính phủ là bàn về tình hình kinh tế - xã hội tháng 10 và 10 tháng đầu năm với nhiều điểm sáng. Chỉ số giá tiêu dùng [CPI] tháng 10 chỉ tăng 0,09% so với tháng trước, và là mức thấp nhất trong giai đoạn 2016 - 2020. Bình quân 10 tháng năm 2020, CPI chỉ tăng 3,71% so với cùng kỳ năm trước, dưới mức Quốc hội giao. Tốc độ giải ngân vốn đầu tư công là điểm sáng, tháng 10 và 10 tháng qua đều đạt mức cao nhất trong giai đoạn 2016 - 2020 [tháng 10 tăng 42,2%; 10 tháng tăng 34,4%].

Nông nghiệp tiếp tục giữ ổn định, thể hiện vai trò trụ đỡ của nền kinh tế, trong khi sản xuất công nghiệp tháng 10 tiếp đà khởi sắc, mở ra hy vọng sớm phục hồi và tăng trưởng kinh tế trong những tháng cuối năm, đặc biệt là ngành chế biến, chế tạo, với mức tăng 8,3% so với cùng kỳ năm trước. Số lượng doanh nghiệp thành lập mới tháng 10 tăng 18,4% so với tháng trước cùng số doanh nghiệp quay trở lại hoạt động cũng tăng 10,4% so với cùng kỳ...

Đáng nói là trong bối cảnh dịch Covid-19 diễn biến phức tạp, làm đứt gãy thương mại quốc tế, thì hoạt động xuất khẩu hàng hóa của Việt Nam vẫn là một điểm sáng với tổng kim ngạch xuất, nhập khẩu hàng hóa 10 tháng ước đạt hơn 439 tỉ USD, tăng 2,5%; xuất khẩu ước đạt gần 229 tỉ USD, tăng 4,5%; nhập khẩu ước đạt hơn 210 tỉ USD, tăng 0,4%. Xuất siêu kỷ lục hơn 18,7 tỉ USD nhờ công lớn đóng góp của 31 mặt hàng xuất khẩu đạt hơn 1 tỉ USD, trong đó có 5 mặt hàng xuất khẩu hơn 10 tỉ USD.

Đặc biệt, ông Dũng thông tin, Quỹ tiền tệ quốc tế [IMF] đánh giá Việt Nam là nền kinh tế tăng trưởng dương duy nhất trong Asean với GDP năm 2020 và 2021 lần lượt đạt tăng trưởng 1,6% và 6,7%. Với mức tăng này, quy mô GDP của Việt Nam năm 2020 ước tính đạt 340,6 tỉ USD, vượt Singapore [337,5 tỉ USD], Malaysia [336,3 tỉ USD], đứng thứ 4 ở khu vực Đông Nam Á.

Khơi thông luồng vốn

Dù vậy, ông Dũng cho hay Chính phủ nhận định khó khăn, thách thức trong thời gian tới còn rất lớn, tiềm ẩn nhiều rủi ro. Trước hết, các bộ, ngành, địa phương cần tập trung, dồn “cả tâm cả sức” khắc phục nhanh nhất hậu quả thiên tai nặng nề tại các tỉnh miền Trung, nhanh chóng ổn định cuộc sống người dân. Khẩn trương có phương án chạy đua với thời gian, cứu người là ưu tiên cao nhất cùng với khôi phục lại cơ sở hạ tầng phục vụ hoạt động sản xuất và đời sống của người dân.

“Thủ tướng yêu cầu càng khó khăn chúng ta càng quyết tâm hơn nữa. Tình cảm tương thân tương ái của nhân dân cả nước với miền Trung chính là phải tăng sức sản xuất, phải làm nhiều hơn nữa để bù đắp cho tổn thất, mất mát về cơ sở vật chất, đời sống của người dân miền Trung”, ông Dũng nói, và thông tin thêm Chính phủ xác định các giải pháp, lĩnh vực ưu tiên cụ thể tập trung triển khai thực hiện trong 2 tháng cuối năm gồm có chính sách tiền tệ, tài khóa; hỗ trợ mạnh mẽ hơn cho doanh nghiệp, người dân, nhất là nhóm bị ảnh hưởng nặng nề bởi dịch Covid-19; tiếp tục đẩy mạnh hơn nữa giải ngân vốn đầu tư công, đặc biệt là các chương trình, dự án ODA và vốn vay ưu đãi nước ngoài. Cùng với đó là các giải pháp khơi thông được các luồng vốn tín dụng, đầu tư tư nhân và có biện pháp kích cầu tiêu dùng mạnh mẽ hơn; các giải pháp nhằm thúc đẩy xuất khẩu, tận dụng các hiệp định thương mại như EVFTA mới có hiệu lực, tiếp tục khơi thông xuất khẩu vào các thị trường trọng điểm, đặc biệt là giải pháp xuất khẩu nông sản chế biến, mang lại giá trị gia tăng cao; đẩy mạnh tăng trưởng thương mại điện tử.

Tin liên quan

Trong bối cảnh dịch Covid-19 gây khủng hoảng kinh tế toàn cầu, Việt Nam là một trong số ít quốc gia trên thế giới kinh tế tăng trưởng dương; trong khu vực Châu Á - Thái Bình Dương, tăng trưởng GDP của Việt Nam chỉ đứng sau Trung Quốc - nền kinh tế có quy mô rất lớn.

Quỹ Tiền tệ quốc tế [IMF] đánh giá Việt Nam là nền kinh tế tăng trưởng dương duy nhất trong ASEAN với GDP năm 2020 và 2021 lần lượt đạt tăng trưởng 1,6% và 6,7%. Với mức tăng này, quy mô GDP của Việt Nam năm 2020 ước tính đạt 340,6 tỷ USD, lần đầu tiên trong lịch sử vượt Singapore [337,5 tỷ USD], Malaysia [336,3 tỷ USD], đứng thứ 4 ở khu vực ASEAN.

Quy mô GDP của Việt Nam năm 2020 ước tính đạt 340,6 tỷ USD, lần đầu tiên trong lịch sử vượt Singapore [337,5 tỷ USD]

 Trao đổi với PV Dân trí bên hành lang Quốc hội sáng nay [4/11], ông Đỗ Văn Sinh - Ủy viên Ủy ban Kinh tế của Quốc hội - đánh giá: “Đây là thành công rất lớn của Việt Nam. Tôi đánh giá rất cao điều hành chính sách tài khóa, chính sách tiền tệ của Chính phủ thời gian qua, từ việc“bơm” tiền tới thu hút đầu tư, ổn định kinh tế vĩ mô. Tuy mức thu ngân sách và thu nhập của người dân có bị giảm sút nhưng chỉ số giá tiêu dùng [CPI] vẫn kiểm soát được, dự trữ ngoại hối tăng lên và tỷ giá ngoại tệ biến động không đáng kể”.

Tuy nhiên, Ủy viên Ủy ban Kinh tế của Quốc hội cũng cho rằng phải đặt ra vấn đề là tăng trưởng kinh tế có bền vững hay không? Đây là vấn đề rất đáng lưu ý để đạt được tăng trưởng bền vững và thực sự mang lại thu nhập của người dân, chứ không phải kinh tế “tăng trưởng hộ”.

Giải thích về “tăng trưởng hộ”, ông Sinh cho biết đó là tăng trưởng rất cao nhưng các nhà đầu tư FDI lại mang hết lợi nhuận về nước họ. Đây là vấn đề rất quan trọng, đòi hỏi phải cân đối để tăng trưởng chất lượng và mang lại lợi ích cho người dân, đời sống người dân tốt hơn.

“Hiện nay, trong lĩnh vực công nghệ, nhà đầu tư nước ngoài chỉ chọn Việt Nam là nơi lắp ráp; may mặc hay dược Việt Nam cũng nhập nguyên liệu về nên lợi nhuận không nhiều. Rõ ràng, Việt Nam chỉ là nơi gia công trong chuỗi kinh tế của các nhà đầu tư. Có nghĩa là Việt Nam có tăng trưởng thật nhưng giá trị để lại cho người dân Việt Nam thì không nhiều” - ông Sinh cho hay.

Theo ông Sinh, Việt Nam phải có giải pháp để khắc phục trong thời gian tới, Việt Nam không nên là đất nước gia công nữa mà phải chủ động nghiên cứu các dây chuyền sản xuất, phải có phát minh của mình và do mình làm chủ.

Ông Đỗ Văn Sinh - Ủy viên Ủy ban Kinh tế của Quốc hội [ảnh: Quốc Chính]

“Quy mô nền kinh tế Việt Nam đứng thứ 4 ASEAN nhưng thực sự năng suất lao động của chúng ta thế nào? Thu nhập bình quân đầu người ra sao?” - ông Sinh nói và cho biết: “Thu nhập bình quân đầu người ở Singapore là mấy chục nghìn USD/người, trong khi ở Việt Nam chỉ là 2.750 USD/người. Vì vậy phải nhìn vào thực chất của vấn đề xem tăng trưởng đó có nâng cao được đời sống của người dân hay không, đây là vấn đề quan trọng”.

Về thu nhập bình quân đầu người, năm 2019 Singapore đạt hơn 69.000 USD/người, còn Việt Nam báo cáo mới nhất của Chính phủ gửi Quốc hội dự kiến đạt mức 2.750 USD/người trong năm 2020. Câu hỏi đặt ra ở đây là: So sánh GDP Việt Nam và Singapore liệu có “khập khiễng” về giá trị tăng trưởng và thu nhập bình quân đầu người?

Trả lời câu hỏi nói trên, Ủy viên Ủy ban Kinh tế của Quốc hội cho hay: “Mọi sự so sánh đều là khập khiễng, bởi thu nhập của họ cao thì họ chi dùng cũng cao. Tôi được biết thời gian tới Chính phủ sẽ đánh giá lại chỉ số GDP tăng thêm khoảng 25%”.

Ông Sinh cũng cho biết thêm: Trong cả nhiệm kỳ này, tăng trưởng GDP của Việt Nam đạt “đỉnh” nhất là năm 2019 với mức 7,09%. Đó là năm điểm cuối của nhiệm kỳ và tất cả mọi thứ đều “chạy” trơn tru. Năm 2021, nếu đánh giá lại để đẩy chỉ tiêu tăng trưởng GDP từ 6% lên 7,5% thì tôi cho rằng đó là một thách thức, đặc biệt trong bối cảnh Việt Nam là nền kinh tế mở nhưng tình hình dịch Covid-19 trên thế giới chưa biết thời điểm kết thúc.

Châu Như Quỳnh

CafeLand - Mới đây, hãng tin Bloomberg dẫn một báo cáo của ngân hàng DBS Bank cho rằng kinh tế Việt Nam sẽ vượt qua Singapore vào năm 2029. Dự báo này gây không ít ngạc nhiên cho nhiều người.

Trên nhiều diễn đàn, mạng xã hội không ít người bình luận, cho rằng đây là một dự báo quá lạc quan, thiếu chính xác. Tuy vậy, số liệu thông kế lại cho thấy quy mô của toàn bộ nền kinh tế Việt Nam tính theo sức mua tương đương đã vượt qua Singapore từ hơn 20 năm trước; còn nếu tính theo giá hiện hành thì có thể vượt Singapore từ năm 2026 chứ không cần phải chờ đến năm 2029.

Hiểu đúng về quy mô nền kinh tế

"Nếu duy trì được tốc độ tăng trưởng này, nền kinh tế Việt Nam sẽ lớn hơn quy mô nền kinh tế Singapore sau 10 năm nữa", chuyên gia kinh tế Irvin Seah của DBS Bank tại Singapore nói trong báo cáo ra ngày 28/5. Như vậy, quy mô nền kinh tế mà vị chuyên gia của DBS nói đến ở đây thực chất được đo lường bằng tổng sản phẩm quốc nội theo giá hiện hành [GDP]. Để hiểu rõ về khái niệm này trước hết chúng ta cần tìm hiểu thêm về khái niệm GDP.

GDP viết tắt của chữ Gross Domestic Product – Tổng sản phẩm trong nước là giá trị thị trường của tất cả hàng hóa và dịch vụ cuối cùng được sản xuất ra trong phạm vi một lãnh thổ nhất định [thường là quốc gia] trong một thời kỳ nhất định [thường là một năm hoặc quý].

Trên thực tế, GDP được đo lường thông qua điều tra, khảo sát một nhóm doanh nghiệp, người dân nhất định, sau đó phải ước tính nên số liệu tổng thế cho một nền kinh tế. Chính vì lẽ đó GDP thường chỉ là một con số tương đối, chứ không phải con số chính xác. Nếu thay đổi cách tính thì con số GDP sẽ hoàn toàn khác. Bên cạnh GDP, người ta cũng có khá nhiều chỉ số khác để đo lường quy mô nền kinh tế như GNI, GNDI…

Việc so sánh GDP giữa các quốc gia cũng hết sức tương đối bởi giá cả thị trường ở mỗi quốc gia là hoàn toàn khác nhau. Chẳng hạn, dịch vụ cắt tóc ở Việt Nam chỉ có giá 2 USD/lần, nhưng ở Singapore là 20 USD/lần, cao gấp 10 lần Việt nam, trong khi đó sản phẩm đầu vào đầu ra có thể hoàn toàn như nhau. Những sản phẩm không thể ngoại thương giữa hai quốc gia thường có giá rất khác nhau làm cho việc so sánh GDP giữa hai nền kinh tế thường không chính xác.

Để khắc phục điều này, các nhà kinh tế đưa ra khái niệm GDP theo sức mua tương đương [GDP PPP - purchasing power parity]. GDP được đo lường tất cả hàng hóa dịch vụ ở các quốc gia khác nhau bằng cùng loại tiền tệ, cùng mức giá. Chẳng hạn, dịch vụ cắt tóc thực tế ở Việt Nam trị giá 2 USD, Singapore là 20 USD, tuy nhiên nếu lấy dịch vụ này chuẩn ở mức thì 10 USD, thì khi tính GDP PPP cho nền kinh tế ở Việt Nam và Singapore cùng lấy mức giá là 10 USD.

Thực tế việc tính GDP bằng chỉ số PPP cũng hết sức tương đối vì dựa vào rất nhiều giả định về hàng hóa, dịch vụ tương đương. Hiện nhiều tổ chức thực hiện việc tính này như gồm cả Quỹ tiền tệ quốc tế, Đại học Pennsylvania và Ngân hàng thế giới. Kết quả do các tổ chức khác nhau đưa ra cho cùng một quốc gia có thể có khác biệt, thậm chí khác biệt lớn. Các con số về sức mua tương đương [PPP] đối với nền kinh tế hay bình quân đầu người ở các quốc gia chỉ là ước tính chứ không phải thực tế.

Nguồn: WB

Trở lại với việc so sánh quy mô nền kinh tế Việt Nam và Singapore. Số liệu thống kê cho thấy, GDP Việt Nam năm 2018 đạt khoảng 247 tỉ USD, trong khi đó GDP Singapore đạt 361 tỉ USD. Xét theo thu nhập bình quân đầu người thì ở Việt Nam chỉ đạt 2.587 USD, còn Singapore là 64.041 USD. Xét theo sức mua tương đương tổng GDP của Việt Nam năm 2018 là 716 tỉ USD, còn Singapore là 565 tỉ USD. Trong khi đó, xét về thu nhập bình quân đầu người theo sức mua tương đương thì giữa Việt Nam và Singapore lần lượt là 7.500 USD và 100.344 USD.

Như vậy, xét về quy mô nền kinh tế Việt Nam đã cao hơn Singapore tới 27%, nhưng xét về thu nhập bình quân đầu người theo sức mua tương đương thì người dân Singapore đang cao hơn Việt Nam khoảng 13,3 lần, còn theo giá hiện tại thì cao hơn 24 lần.

Nguồn: WB

Việt Nam sẽ vượt Singapore từ 2026

Xét về quy mô nền kinh tế theo theo USD giá hiện hành thì Hoa Kỳ hiện nay đang đứng đầu thế giới với 19.391 tỉ USD, chiếm 21% GDP toàn cầu. Quốc gia đứng thứ 2 là Trung Quốc với GDP là 1.238 tỉ USD. Như vậy, hiện GDP Trung Quốc đã bằng 65% kinh tế Mỹ, con số này cao hơn rất nhiều so với mức 35%, cách đây 10 năm. Xét về sức mua mua tương đương thì quy mô kinh tế của Trung Quốc đã vượt qua Hoa Kỳ từ năm 2013.

Theo quy luật phát triển kinh tế thì thường các nước có mức thu nhập bình quân càng cao thì tốc độ tăng trưởng càng chậm. Các nước có mức thu nhập trung bình thấp như Việt Nam thường có tốc độ tăng trưởng cao hơn các nước có mức thu nhập cao. Singapore hiện nay là một trong những quốc gia có thu nhập bình quân đầu người cao nhất thế giới, còn Việt Nam vẫn nằm trong nhóm thấp nhất thế giới do đó tăng trưởng kinh tế Việt Nam đang cao hơn khá nhiều so với Singapore.

Thực vậy, tính từ năm năm 2011 đến nay tốc độ tăng trưởng GDP thực trung bình Việt Nam đạt 6,21%, trong khi Singapore chi đạt 3,86%. Tốc độ tăng trưởng GDP tính theo USD giá hiện hành trong giai đoạn này Việt Nam là 9,93%, còn Singapore là 4,74%. Như vậy, dù tính theo GDP thực hay GDP tình theo USD giá hiện hành thì tốc độ tăng trưởng kinh tế Việt Nam vẫn cao hơn Singapore khá nhiều.

Hiện nay, kinh tế Singapore chịu ảnh hưởng khá lớn từ cuộc chiến tranh thương mại giữa Trung Quốc và Hoa Kỳ. HongKong và Trung Quốc Đại lục là những thị trường xuất khẩu lớn nhất của Singapore. Tăng trưởng GDP quý 1-2019 của Singapore chỉ đạt 1,2%, trong khi đó Việt Nam đạt mức 6,79%. Theo dự báo của ADB thì tăng trưởng GDP của Singapore chỉ đạt mức 2-3% trong nhưng năm sắp tới.

Khác với Singapore, Việt Nam là một trong những quốc gia được hưởng lợi bởi chiến tranh thương mại. Thời gian sắp tới chắc chắn sẽ có nhiều doanh nghiệp nước ngoài rút khỏi Trung Quốc và cả những doanh nghiệp Trung Quốc sẽ đầu tư mạnh vào Việt Nam. Do đó, triển vọng tăng trưởng kinh tế Việt Nam là khá sáng sủa. Mức tăng trưởng trung bình có thể đạt 6,5% trong những năm tới.

Như vậy, với giả định tăng trưởng GDP tính theo USD giá hiện hành hàng năm Việt Nam có thể đạt 8%, còn của Singapore đạt 3% [giả định tỷ giá tương đối ổn định] thì chỉ đến năm 2026 thì quy mô kinh tế Việt Nam tính theo giá hiện hành sẽ vượt qua Singapore. Dù vậy, xét về mức sống người dân đo lường bằng GDP bình quân đầu người theo sức mua tương đương thì Việt Nam hiện nay vẫn còn kém hơn 13,3 lần so với Singapore.

Do đó, để đuổi kịp mức sống người dân Singpore hiện nay và mức tăng trưởng vẫn được duy trì như 10 năm gần đây thì Việt Nam cần 40 năm nữa. Trong khi đó, để đuổi kịp được thu nhập danh nghĩa của người dân sống ở Singapore thì kinh tế Việt Nam phải duy trì được mức tăng trưởng cao khoảng 6,5%/năm liên tục trong 60 năm, còn Singapore phải tăng trưởng ở mức khoảng 2%/năm. Đây là một kịch bản vô cùng khó diễn ra trên thực tế.

Nguồn: WB và dự báo của CafeLand