Thế nào là văn hóa thống nhất mà đa dạng
|
 LINK DOWNLOAD
LINK DOWNLOAD
Đặc điểm của văn hóa Việt Nam là sự thống nhất trong đa dạng. Dân tộc Việt Nam có nền văn hóa lâu đời, mang bản sắc riêng, đầy sức sống và đã từng có những mặt phát triển cao, ví dụ: nghệ thuật đúc trống đồng, các tri thức về nông nghiệp, y học, kỹ thuật quân sự... Trong phong tục tập quán, có những phong tục, tập quán mang bản sắc dân tộc, duy trì tinh thần cộng đồng. Những thuần phong mỹ tục cùng với toàn bộ nền văn hóa ấu nói lên những nét hồn nhiên, chất phát, yêu đất nước, yêu con người, lạc quan, quyêu đời và đậm đà tình nghĩa, Việt Nam là một quốc gia đa tộc người.. Mỗi người dân có vốn văn hóa riêng, tạo nên những vùng địa - tộc người rất phong phú, đa dạng. Nhưng do yêu cầu chống thiên tai, chống ngoại xâm và do sự giao lưu, hội nhập văn hó, cả cộng đồng dân tộc Việt Nam vẫn có mẫu số chung của một nền văn hóa thống nhất trong đa dạng, một ý thức chung về vận mệnh của cộng đồng; tính cụ thể trực quan là biểu hiện đậm nét trong tư duy dân gian. Với các yếu tố văn hóa ở ngoài vào (Nho giáo, Phật giáo) thì vừa tiếp thu, tuy nhiên ngay trong các mặt tiếp thu đã có sự thay đổi nhất định về nội dung.
Sự hòa quyện bất phân giữa bốn yếu tố này tạo nên cho người Việt truyền thống một quan điểm sống, một lối suy nghĩ tương đối hoàn chỉnh để xuất cũng như xử, hành cũng như tàng. Về hình thức, đó là những cái khác nhau, thậm chí có những yếu tố đối lập nhau, nhưng chúng lại thống nhất, hòa quyện, nhào nặn và tạo nên một cái chỉnh thể, đó là tư duy người Việt. Giữa chúng cũng vô hình chung có sự phân công, hợp tác, nương tựa, bổ sung cho nhau. Mỗi yếu tố đều có cái mạnh, cái yếu, sở trưởng, sở đoản của mình. Mỗi yếu tố đều xem xét, phản ánh những mặt, những đời sống khía cạnh khác nhau của đời sống con người. Nho giáo thì mạnh về chính trị - xã hội, đề cao tam cương - ngũ thường, coi trọng những quan hệ vua tôi, cha con, chồng vợ. Lão giáo chủ trương xa lánh những gì là nhân tạo, quay về bắt chước tự nhiên, sống tự nhiên như nhiên, vô vi đạm bạc. Cả hai đạo đều không hề đả động đến vấn đề sống chết, họa phúc, sướng khổ. Chẳng hạn, Nho giáo cho rằng chưa biết được việc sống thì làm sao biết được việc chết, giàu sang tại mệnh, phú quý tại trời; còn Lão giáo lại cho rằng sống chết, sướng khổ, họa phúc là những điều tự nhiên, không cần can thiệp để ý vì trong cái này đã có cái kia và ngược lại, cụ thể trong phúc có họa, trong họa có phúc. Những lý giải đó không thỏa mãn nhu cầu nhận thức, tâm lý của người Việt cổ truyền. Đạo Phật với một hệ thống giáo lý phong phú, chặt chẽ, trong đó có những học thuyết có thể giải quyết được những nhu cầu, nhiệm vụ hầu như bỏ trống này. Sự phân công mang tính tự phát do nhu cầu cuộc sống quy định, đã hình thành nên một cách tự nhiên tư duy của người Việt truyền thống. Có điều, nếu Nho giáo hơi nghiêng về nhập thể thì Phật - Lão giáo lại hơi nghiêng về xuất thế. Điều này đã được Mâu Tử nói rõ từ thế kỉ II. Nếu Nho giáo nghiêng về đối nhân xử thế, Lão giáo nghiêng về lối sống, thì Phật giáo nghiêng về triết học tâm linh. Cái chung của cả ba đạo trên là tu dưỡng đạo đức. Tất nhiên đi sâu thì việc tu dưỡng này cũng mang những sắc thái khác nhau. Như vậy, nếu xét tư duy người Việt truyền thống trên góc độ lý luận, triết học thì tỷ trọng tham gia của Phật giáo trong sự tổng hợp trên là lớn hơn, căn bản hơn, có hệ thống hơn. Chính vì vậy mà nó tồn tại lâu dài hơn, bề thế hơn, vững chắc hơn. |
