Sơ thẩm, phúc thẩm, giám đốc thẩm và tái thẩm khác nhau ra sao trong xét xử hình sự? Luật Tường & Cộng Sự sẽ giải đáp tường tận cho quý khách hàng.
Trong các thủ tục tố tụng hình sự, các đương sự thường nghe đến những cụm từ như sơ thẩm, phúc thẩm, giám đốc thẩm, tái thẩm nhưng không thật sự hiểu rõ. Hiểu và phân biệt rõ các khái niệm này giúp đương sự cũng như người tư vấn tránh được những hiểu lầm không đáng có.
➤ Đọc thêm: Luật sư tố tụng hình sự.
Sơ thẩm và phúc thẩm đều là cách gọi của các cấp xét xử trong các thủ tục tố tụng. Việc đưa chế độ xét xử sơ thẩm, phúc thẩm vào luật pháp là một trong những biểu hiện của dân chủ và tiến bộ trong tố tụng hình sự. Trong Bộ Luật tố tụng hình sự quy định thực hiện chế độ xét xử sơ thẩm, phúc thẩm với tư cách là một trong những nguyên tắc cơ bản của tố tụng hình sự nước ta.
Sơ thẩm là gì?
Sơ thẩm là lần xét xử đầu tiên của một vụ án dựa theo thẩm quyền của từng cấp Tòa án.
Phúc thẩm là gì?
Phúc thẩm là cấp xét xử cuối cùng và cao nhất của trình tự tố tụng hình sự trong chế độ tư pháp Việt Nam.
Sự khác nhau giữa phiên tòa hình sự sơ thẩm và phiên tòa phúc thẩm
Tiêu chí so sánhPhiên tòa sơ thẩmPhiên tòa phúc thẩmPhạm vi xét xửXét xử các vụ án mà các bản án do tòa công bố chưa phát sinh hiệu lực pháp luật ngay lập tức [nhưng chưa được thi hành ngay], trừ các tòa án chuyên trách của Tòa án nhân dân tối cao và Tòa án quân sự trung ương.
- Tòa án nhân dân cấp tỉnh có thẩm quyền xét xử phúc thẩm bản án, quyết định của Tòa án nhân dân cấp huyện bị kháng cáo, kháng nghị.
- Tòa án nhân dân cấp cao có thẩm quyền xét xử phúc thẩm bản án, quyết định của Tòa án nhân dân cấp tỉnh thuộc phạm vi thẩm quyền theo lãnh thổ bị kháng cáo, kháng nghị.
- Tòa án quân sự cấp quân khu có thẩm quyền xét xử phúc thẩm bản án, quyết định của Tòa án quân sự khu vực bị kháng cáo, kháng nghị.
- Tòa án quân sự trung ương có thẩm quyền xét xử phúc thẩm bản án, quyết định của Tòa án quân sự cấp quân khu bị kháng cáo, kháng nghị. Thủ tục
phiên tòa
1. Thủ tục phiên tòa bắt đầu với việc khai mạc và đọc quyết định vụ án. Sau đó chủ tọa kiểm tra sự có mặt của các đương sự và người tham gia.
2. Các thủ tục hỏi được tiến hành để xác định yêu cầu, hòa giải của đương sự. Các đương sự lần lượt trình bày và trả lời câu hỏi để làm rõ nội dung của vụ án.
3. Tiến hành tranh luận dựa trên các phát biểu của các bên đương sự. Sau đó đến phần phát biểu quan điểm của Kiểm sát viên về cách giải quyết vụ án.
4. Tòa Nghị án và tuyên án.
- Thủ tục bắt đầu phiên tòa và thủ tụng tranh tụng tại phiên tòa phúc thẩm được tiến hành như phiên tòa sơ thẩm nhưng trước khi xét hỏi, một thành viên của Hội đồng xét xử trình bày tóm tắt nội dung vụ án, quyết định của bản án sơ thẩm, nội dung kháng cáo, kháng nghị.
- Chủ tọa phiên tòa hỏi người kháng cáo có thay đổi, bổ sung, rút kháng cáo hay không; nếu có thì chủ tọa phiên tòa yêu cầu Kiểm sát viên trình bày ý kiến về việc thay đổi, bổ sung, rút kháng cáo.
- Chủ tọa phiên tòa hỏi Kiểm sát viên có thay đổi, bổ sung, rút kháng nghị hay không; nếu có thì chủ tọa phiên tòa yêu cầu bị cáo và những người liên quan đến kháng nghị trình bày ý kiến về việc thay đổi, bổ sung, rút kháng nghị.
- Khi tranh tụng tại phiên tòa, Kiểm sát viên, người khác liên quan đến kháng cáo, kháng nghị phát biểu ý kiến về nội dung kháng cáo, kháng nghị; Kiểm sát viên phát biểu quan điểm của Viện kiểm sát về việc giải quyết vụ án.” Thành phần Hội đồng xét xửHội đồng xét xử của Tòa án sơ thẩm gồm có một thẩm phán và hai hội thẩm nhân dân, nếu xét xử vụ án nghiêm trọng, thì có hai thẩm phán và ba hội thẩm nhân dânHội đồng xét xử phúc thẩm gồm ba Thẩm phán, trong trường hợp cần thiết có thể có thêm hai Hội thẩm.
Giám đốc thẩm và tái thẩm là gì, có gì khác với sơ thẩm và phúc thẩm?
Khác với sơ thẩm và phúc thẩm, giám đốc thẩm và tái thẩm không phải là cấp xét xử mà là tên của thủ tục xét xử trong tố tụng hình sự. Cấp xét xử được xem là hình thức tổ chức tố tụng. Cấp xét xử [sơ thẩm, phúc thẩm] và thủ tục xét xử [giám đốc thẩm, tái thẩm] là hai khái niệm khác nhau, nhưng lại có sự liên quan mật thiết.
Theo pháp luật Việt Nam, chế độ hai cấp xét xử dùng để đảm bảo sự công bằng, thủ tục xét xử [giám đốc thẩm, tái thẩm] được thực hiện sau khi bản án, quyết định đã có hiệu lực pháp luật chứ không phải là thủ tục tiếp theo của cấp sơ thẩm và cấp phúc thẩm.
Giám đốc thẩm là gì?
Giám đốc thẩm được định nghĩa là thủ tục tố tụng nhằm xem xét lại bản án hoặc quyết định của Tòa án đã có hiệu lực pháp luật nhưng bị kháng nghị do phát hiện vi phạm pháp luật nghiêm trọng trong quá trình giải quyết vụ án.
Tái thẩm là gì?
Là thủ tục tố tụng nhằm xem xét lại bản án, quyết định đã có hiệu lực pháp luật của Tòa án nhưng bị kháng nghị vì do phát hiện tình tiết mới làm thay đổi cơ bản nội dung của bản án, quyết định mà Tòa án chưa biết được khi ra bản án, quyết định đó.
Điểm chung giữa Giám đốc thẩm và Tái thẩm
Mục đích chính của việc thực hiện thủ tục Giám đốc thẩm và Tái thẩm là nhằm đảm bảo vụ án được xét xử theo đúng quy định pháp luật, để hạn chế tình trạng oan sai và bỏ sót tội phạm ngoài vòng pháp luật. Vì thế 2 thủ tục này cũng có những điểm chung nhất định như sau:
- Có thủ tục và quy trình thực hiện trong phiên tòa tương tự nhau.
- Bắt buộc sự có mặt của KSV [Kiểm sát viên] khi thực hiện thủ tục tố tụng.
- Thời hạn mở phiên tòa thực hiện thủ tục là 4 tháng kể từ ngày nhận được quyết định kháng nghị kèm theo hồ sơ vụ án.
- Quyết định của Hội đồng giám đốc thẩm và tái thẩm có hiệu lực pháp luật kể từ ngày ra quyết định.
Phân biệt giữa Giám đốc thẩm và Tái thẩm
Qua bài viết về các cấp xét xử và thủ tục xét xử, Luật Tường & Cộng Sự mong các khách hàng đã hiểu rõ hơn về các cụm từ thường dùng trong tố tụng hình sự. Để liên hệ tư vấn pháp lý chuyên nghiệp, quý khách hàng hãy liên hệ ngay với Công ty Luật Tường & Cộng Sự qua hotline 0901.345.506 hoặc liên hệ trực tiếp tại văn phòng để được tư vấn chuyên nghiệp và uy tín nhất!
Giám đốc thẩm tái thẩm có phải là hai cấp xét xử không tại sao?
Giữa tái thẩm và giám đốc thẩm có những điểm giống nhau cơ bản như: - Là thủ tục đặc biệt mà không phải cấp xét xử, bởi pháp luật tố tụng Việt Nam chỉ tồn tại 02 cấp xét xử là sơ thẩm và phúc thẩm.
Tại sao nói giám đốc thẩm tái thẩm là thủ tục đặc biệt?
Tái thẩm và Giám đốc thẩm không phải là cấp xét xử, mà là thủ tục tố tụng đặc biệt để xem xét lại bản án, quyết định đã có hiệu lực pháp luật, nhằm đảm bảo tính chính xác, khách quan trong phán quyết của Tòa án, đặc biệt là trong lĩnh vực hình sự.
Tính chất của việc giám đốc thẩm vụ án dân sự là gì?
Tính chất của giám đốc thẩm trong tố tụng dân sự được quy định tại Điều 282 Bộ Luật tố tụng dân sự 2004 như sau: Giám đốc thẩm là xét lại bản án, quyết định của Toà án đã có hiệu lực pháp luật nhưng bị kháng nghị vì phát hiện có vi phạm pháp luật nghiêm trọng trong việc giải quyết vụ án.
Ai có thẩm quyền kháng nghị theo thủ tục giám đốc thẩm?
Người có thẩm quyền kháng nghị theo thủ tục giám đốc thẩm gồm: Chánh án Tòa án nhân dân tối cao, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao có thẩm quyền kháng nghị theo thủ tục giám đốc thẩm bản án, quyết định đã có hiệu lực pháp luật của Tòa án nhân dân cấp cao; bản án, quyết định có hiệu lực pháp luật của Tòa án ...