I. BAO CAO SU :
1. Định nghĩa :
Bao cao su là một trong những biện pháp tránh thai tạm thời thông dụng.
Bao cao su là bao mỏng làm bằng chất latex hoặc bằng những chất khác. Bao cao su được lồng vào dương vật đã cương cứng khi giao hợp để tránh thai.
2. Ưu điểm :
BCS là 1 BPTT rất hiệu quả, an toàn và dễ sử dụng. Trong 100 cặp bạn tình sử dụng bao cao su đúng cách và thường xuyên, thì có khoảng 3 phụ nữ sẽ có thai trong năm đầu tiên.
Bạn không cần đến cơ sở y tế để kê đơn hoặc khám. BCS có thể phòng tránh được các bệnh LQĐTD và HIV/AIDS.
3. Nhược điểm :
BCS cũng có nhược điểm là làm gián đoạn hoạt động tình dục. Một số người cảm thấy bị giảm khoái cảm và phải chuẩn bị sẵn bao cao su trước khi quan hệ tình dục.
4. Bao cao su sử dụng thích hợp trong trường hợp nào?
- Khi bạn muốn tránh thai tạm thời và thích sử dụng 1 BP mà bạn có thể ngưng sử dụng bất cứ lúc nào.
- Khi bạn tình nữ có tình trạng y khoa không nên dùng các BPTT khác.
- Khi bạn bất chợt thực hiện 1 lần quan hệ tình dục.
- Khi bạn cảm thấy có nguy cơ bị nhiễm các bệnh LQĐTD
5. Sử dụng bao cao su như thế nào :
Cần sử dụng bao cao su đúng các theo các bước sau:
- Xé túi đựng bao, cẩn thận không làm rách bao
- Giữ chóp bao bằng ngón tay cái và ngón trỏ, vuốt bao cao su xuống, đến khi trùm hết dương vật đã cương cứng
- Để lại một khoảng trống ở chóp bao để chứa tinh dịch
- Sau khi phóng tinh, giữ mép bao và đưa dương vật ra khỏi âm đạo trước khi hết cương.
II. VIÊN THUỐC TRÁNH THAI KẾT HỢP:
1. Định nghĩa :
Viên thuốc tránh thai kết hợp là một BP tạm thời chứa 2 loại nội tiết tố estrogen và progestin, có tác dụng phòng tránh thai bằng cách ức chế rụng trứng.
2. Ưu điểm :
- Nếu được sử dụng đúng cách, viên thuốc tránh thai kết hợp rất có hiệu quả. Trong 100 cặp bạn tình sử dụng đúng cách, thì có 1 phụ nữ có thai trong năm đầu tiên.
- Giúp tránh thai tạm thời có thời hạn.
- Giúp bạn có chu kỳ kinh đều, lượng máu và số ngày hành kinh ít hơn, giảm đau bụng khi có kinh.
3. Nhược điểm :
Viên thuốc tránh thai kết hợp có nhược điểm là không thể sử dụng ở người huyết áp cao, bệnh van tim, rối loạn đông máu, tiền sử tắc mạch máu, bệnh gan mật, tiểu đường.v.v hoặc đang cho con bú dưới 6 tháng tuổi.
4. Sử dụng viên tránh thai kết hợp:
- Uống viên đầu tiên vào bất kỳ ngày nào trong 5 ngày đầu tiên của chu kỳ kinh, uống mỗi ngày 1 viên, vào một giờ nhất định.
- Nếu bạn dùng vỉ 28 viên, khi uống hết vỉ, bạn phải uống viên đầu tiên của vỉ tiếp theo vào ngày hôm sau.
- Nếu bạn dùng vỉ 21 viên, khi hết vỉ , nghỉ 7 ngày rồi dùng tiếp vỉ khác.
5. Xử trí khi quên thuốc
- Nếu quên 1 viên, uống ngay 1 viên khi nhớ ra, đến giờ uống thuốc hàng ngày uống 1 viên như thường lệ.
- Nếu quên 2 viên, uống ngay 2 viên khi nhớ ra, ngày hôm sau, đến giờ uống thuốc hàng ngày uống 2 viên, rồi tiếp tục như thường lệ. Dùng BPTT hỗ trợ như bao cao su trong 7 ngày.
- Nếu bạn quên 3 viên trở lên: bỏ vỉ thuốc đó đi và bắt đầu dùng 1 vỉ mới.
6. Viên thuốc tránh thai kết hợp thích hợp với những trường hợp nào?
VTTKP rất thích hợp trong trường hợp sau:
- Khi bạn muốn 1 BP không ảnh hưởng đến sinh hoạt của cặp bạn tình.
- Khi bạn muốn dùng 1 BP mà bạn có thể tự mình ngưng sử dụng
- Khi bạn có những vấn đề kinh nguyệt có thể giảm nhẹ khi dùng thuốc
III. VIÊN THUỐC TRÁNH THAI CHỈ CÓ PROGESTIN:
1. Định nghĩa :
Viên thuốc tránh thai chỉ có progestin là một loại thuốc viên tránh thai chỉ chứa 1 nội tiết nữ progestin, không có estrogen. Có tác dụng phòng tránh thai bằng cách ức chế rụng trứng.
2. Ưu điểm :
- Hiệu quả cao khi dùng đúng cách. Đối với phụ nữ đang cho con bú thì hiệu quả đạt gần 100% và không ảnh hưởng đến nuôi con bằng sữa mẹ.
- Không ảnh hưởng đến sinh hoạt tình dục.
- Giảm đau và giảm lượng máu khi hành kinh.
3. Sử dụng viên thuốc tránh thai chỉ có progestin như thế nào?
- Uống viên đầu tiên vào bất kỳ ngày nào trong 5 ngày đầu tiên của chu kỳ kinh hoặc tuần lễ thứ sáu sau sinh.
- Uống mỗi ngày 1 viên, vào đúng một giờ nhất định trong ngày.
- Nếu bạn dùng vỉ 28 viên, khi uống hết vỉ , bạn phải uống viên đầu tiên của vĩ tiếp theo vào ngày hôm sau.
- Nếu bạn dùng vỉ 21 viên, khi hết vỉ , nghỉ 7 ngày rồi dùng vĩ tiếp theo.
4. Nếu quên uống thuốc, thì xử trí ra sao?
- Nếu bạn uống thuốc muộn 3 tiếng hoặc hơn so với giờ quy định. Dùng 1 BPTT hỗ trợ trong 48 giờ tiếp theo.
- Nếu quên 1 viên, uống ngay 1 viên khi nhớ ra, rồi uống viên tiếp theo vào giờ quy định. Dùng 1 BPTT hỗ trợ trong 48 giờ tiếp theo.
- Nếu quên uống từ 2 viên trở lên, uống ngay 2 viên khi nhớ ra, ngày hôm sau, uống 2 viên vào giờ quy định. Dùng BPTT hỗ trợ cho đến khi hết vỉ thuốc đó.
5. Viên thuốc tránh thai chỉ có progestin thích hợp với những trường hợp nào?
- Khi bạn muốn 1 BP không ảnh hưởng đến sinh hoạt vợ chồng
- Khi bạn muốn dùng 1 BP mà bạn có thể tự mình ngưng sử dụng
- Khi không thể sử dụng viên thuốc tránh thai kết hợp do có các bệnh huyết áp cao, bệnh van tim, rối loạn đông máu, tiền sử tắc mạch máu, bệnh gan mật, tiểu đường.v.v hoặc đang cho con bú dưới 6 tháng tuổi.
IV. THUỐC TIÊM TRÁNH THAI DMPA:
1. Định nghĩa :
Thuốc tiêm tránh thai DMPA là loại thuốc tránh thai dài hạn có chứa progestin. Có tác dụng phòng tránh thai bằng cách ức chế rụng trứng. Thuốc được tiêm 3 tháng 1 lần.
2. Ưu điểm :
- Hiệu quả cao khi dùng đúng cách. Trong 100 cặp bạn tình sử dụng đúng cách 1 năm , thì có khoảng 1 phụ nữ có thai.
- Không ảnh hưởng đến sinh hoạt tình dục.
- Không phải uống thuốc hàng ngày.
3. Có thể tiêm thuốc vào những thời điểm nào ?:
- Trong vòng 7 ngày đầu kể từ ngày hành kinh đầu tiên. Có thể tiêm muộn hơn vào bất cứ ngày nào nhưng phải dùng bao cao su hoặc kiêng giao hợp trong vòng 2 ngày sau khi tiêm.
- Các mũi tiếp theo thực hiện 3 tháng 1 lần nhưng không đến muộn hơn 2 tuần so với ngày hẹn.
4. Thuốc tiêm tránh thai thích hợp với những trường hợp nào?
- Khi bạn muốn sử dụng 1 BP dài hạn, có hiệu quả cao.
- Khi bạn muốn 1 BP không ảnh hưởng đến sinh hoạt tình dục.
- Khi bạn muốn dùng 1 BP mà không phải uống thuốc mỗi ngày.
V. VIÊN TRÁNH THAI KHẨN CẤP:
1. Định nghĩa :
Viên tránh thai khẩn cấp là một biện pháp để tránh thai ngoài ý muốn sau khi giao hợp không được bảo vệ hay có sự cố khi sử dụng một biện pháp tránh thai khác.
2. Ưu điểm :
- Giảm nguy cơ có thai ngoài ý muốn và nạo phá thai. Đặc biệt cho các thanh niên là đối tượng thường ít chuẩn bị cho lần giao hợp đầu tiên.
- Thích hợp để sử dụng sau khi giao hợp không dùng biện pháp tránh thai hoặc thất bại khi sử dụng BPTT khác như quên uống viên uống tránh thai, bao cao su bị thủng
- Là biện pháp an toàn, các tác dụng phụ chỉ tồn tại trong thời gian ngắn.
3. Nhược điểm :
- Hiệu quả không cao: chỉ đạt 75% nếu uống trong vòng 72 giờ đầu.
- Có thể làm rối loạn kỳ kinh tiếp theo
- Phải dùng trong 72 giờ sau giao hợp không được bảo vệ
4. Uống thuốc như thế nào?
- -Viên thuốc tránh thai khẩn cấp chỉ chứa progestin.
+ Loại một viên: chứa 1,5 mg levonorgestrel hoặc 3 mg norgestrel: uống một viên [liều duy nhất].
+ Loại 02 viên: mỗi viên chứa 0,75 mg levonorgestrel. Uống hai lần, mỗi lần một viên cách nhau 12 giờ hoặc uống một lần cả 02 viên.
- -Viên thuốc tránh thai kết hợp [nếu không có viên thuốc tránh thai khẩn cấp]
+ Uống 2 lần cách nhau 12 giờ; mỗi lần 4 viên [mỗi viên chứa 30 mcg ethinyl estradiol và 0,15 mg hoặc 0,125 mg lenovorgestrel] đảm bảo ít nhất mỗi lần 0,1 mg ethinyl estradiol và 0,5 mg levonorgestrel [hoặc 1 mg norgestrel hoặc 2 mg noresthisteron]
5. Viên tránh thai khẩn cấp thích hợp trong những trường hợp nào?
- Khi bạn có quan hệ tình dục không được bảo vệ
- Thất bại khi sử dụng BPTT khác như quên uống viên uống tránh thai, bao cao su bị thủng
V. DỤNG CỤ TỬ CUNG:
1. Định nghĩa :
Dụng cụ tránh thai trong tử cung [DCTC] là một biện pháp tránh thai tạm thời và hiệu quả. DCTC chứa đồng [TCu-380A] được làm từ một thân plastic với các vòng đồng hoặc dây đồng. DCTC TCu-380A có tác dụng trong 10 năm.
2. Ưu điểm :
- Là một trong những biện pháp tránh thai hiệu quả nhất và có thời gian sử dụng kéo dài nhất [10 năm cho một vòng được đặt].
- Có thể phòng tránh được ung thư nội mạc tử cung.
- Chi phí thấp
3. Nhược điểm :
- Không phòng tránh được các bệnh lây qua đường tình dục
- Có thể xảy ra bệnh viêm vùng chậu nếu phụ nữ nhiễm Chlamydia hoặc lậu khi đặt vòng.