Nói Lái Là Gì, Định nghĩa về nói lái
Nói lái [còn gọi là nói trại] là một cách nói kiểu chơi chữ của dân Việt. Đối với từng vùng miền khác nhau thì do cách nói của tiếng địa phương nên tiếng nói lái sẽ có thay đổi một chút.
Cách Thức
Có nhiều cách nói lái:
Cách 1: Đổi âm sau, giữ chữ đầu và thanh. Ví dụ: mèo cái mài kéo, đơn giản đang giỡn [đối với miền Nam], trời cho trò chơi, đại học độc hại [đối với miền Nam], vô hàng giang hồ [đối với miền Nam], mau co mo cau,...
Cách 2: Đổi toàn bộ, trước ra sau, nhưng giữ thanh. Ví dụ: đầu tiên tiền đâu, từ đâu đầu tư,...
Cách 3: Đổi dấu thanh. Ví dụ: Thụy Điển thủy điện, bí mật bị mất,...
Cách 4: Đổi phụ âm đầu. Ví dụ: cao đẳng đau cẳng [đối với miền Nam], giải pháp phải giáp...
Cách 5: Đổi âm sau và thanh sau, giữ phụ âm đầu. Ví dụ: bí mật bật mí, một cái mái cột, mèo cái mái kèo, trâu đực trực đâu, trâu cái trái cau [đối với miền Nam], mắc cười mười cắc
Lưu ý: Không phải từ nào cũng có thể nói lái được. Những từ láy toàn bộ, hai từ lặp lại hoàn toàn, từ có chung dấu thanh và âm đầu, dấu thanh và âm sau, âm đầu và âm sau đều không nói lái được.
Ví dụ: luôn luôn, mãi mãi, đi đâu [có chung phụ âm đầu và dấu thanh]
Ví Dụ
Ví dụ 1
Dòng châu lai láng, đĩa dầu chong
Công khó đợi chờ, biết có không ?
Nhắc bạn thêm thương người nhạn bắc
Trông đời ngao ngán giữa trời đông
Một dị bản khác:
Nhắc bạn thêm thương tình nhạn bắc
Trông đời chỉ thấy cảnh trời đông
Đêm thâu tiếng dế đau thêm mãi
Công khó chờ nhau biết có không ?
Ví dụ 2
Một bài thơ của Thảo Am viết sau khi nghe tin giặc Pháp chiếm lại đồn Mang Cá, 1946
Lũ quỷ nay lại về luỹ cũ
Thầy tu mô Phật cũng thù Tây.
Ví dụ 3
làng vọng còn hơn cái lọng vàng
Mang sơ tấm áo, chớ mơ sang
Nhắn bạn lên non đừng bắn nhạn
Hang lỗ tìm vào bắt hổ lang
Nguồn [wikimedia].