Sự ra đi của lãnh tụ vĩ đại là mất mát lớn với tất cả nhân dân Việt Nam. Có nhiều bài thơ thể hiện niềm thương xót trước sự ra đi của Bác. Một năm sau khi đất nước hoàn toàn thống nhất, Viễn Phương có cơ hội thăm lăng Bác. Sự xót xa và thương nhớ được ông bày tỏ qua bài thơ 'Viếng Lăng Bác'. Mở đầu bài thơ, Viễn Phương miêu tả hoàn cảnh khi ông đến thăm lăng Bác:
'Con từ miền Nam tới thăm lăng Bác
Trước mắt tre trong sương bát ngát
Ôi! Những cánh tre xanh Việt Nam
Bão táp mưa rơi, hàng thẳng đứng'.
Nhà thơ, con người miền Nam xa xôi, không ngần ngại khó khăn để 'thăm lăng Bác'. Tình cảm của ông dành cho Bác thật đáng quý. Miền Nam là nơi trải qua bom đạn và tàn phá trong những năm dài. Nhờ Bác và cách mạng mà miền Nam mới được giải phóng, đất nước thống nhất như ngày hôm nay.
Nhưng Bác không thể có mặt để chứng kiến niềm vui đó, điều đó thật đáng tiếc. Đối với nhân dân miền Nam và cả nước, Bác Hồ như một vị cha đầy kính yêu:
'Bác nhớ miền Nam, niềm nhớ nhà
Miền Nam mong Bác, lòng mong cha' [Tác giả: Tố Hữu]
Đầu ngày, khi nhà thơ đến thăm lăng, ông mới nhận thấy hàng tre 'xanh xanh' trải dài trong sương, dù có bao nhiêu 'bão táp mưa rơi' thì chúng 'vẫn thẳng hàng'. Tre là biểu tượng của tính cách ngay thẳng, kiên cường và dẻo dai của con người Việt. Hàng tre đứng trước lăng tôn lên vẻ uy nghiêm của không gian này. Khi đến lăng, nhà thơ thấy xuất hiện hai hình ảnh mặt trời:
'Ngày ngày mặt trời qua lăng
Thấy mặt trời trong lăng rất đỏ
Ngày ngày người đi trong niềm nhớ
Kết tràng hoa dâng bảy mươi chín mùa xuân'
Hình ảnh ẩn dụ mặt trời mà Viễn Phương sử dụng giúp người đọc cảm nhận được tình cảm cao quý, thiêng liêng của tác giả đối với vị cha già của dân tộc. Mặt trời của vũ trụ rực rỡ nhưng 'mặt trời' trong lăng cũng rực rỡ. Mặt trời vũ trụ mang ánh sáng cho cuộc sống, 'mặt trời' trong lăng mang lại ánh sáng và cuộc sống cho nhân dân. Bác thật vĩ đại, công ơn của Bác đối với dân tộc không thể nào kể hết.
Nhà thơ hòa mình vào dòng người đến lăng để dâng tràng hoa tưởng nhớ Người. 'Tràng hoa dâng bảy mươi chín mùa xuân' cũng là bảy mươi chín năm Bác sống và cống hiến cho Tổ quốc. Nhịp thơ chậm rãi như nhịp bước chân, chứa đựng nhiều nỗi xúc động của những người đến viếng thăm. Cuộc đời Bác ít có giây phút nghỉ ngơi, Bác không thể nghỉ khi đời sống nhân dân còn khó khăn.
Khi bước vào lăng, nhà thơ lặng người khi thấy:
'Bác nằm trong giấc ngủ bình yên
Giữa vầng trăng sáng dịu dàng
Vẫn biết trời xanh là mãi mãi
Nhưng trong tim, âm thanh buồn'
Bác dành cả cuộc đời mình để cống hiến cho nhân dân, đất nước mà không nghĩ đến bản thân. Hình ảnh 'Bác nằm trong giấc ngủ bình yên' chỉ là một phần của sự nghỉ ngơi của Bác. Bác vẫn hiện diện trong trái tim nhân loại, vẫn sống mãi trong tâm thức của con người Việt Nam.
Trời xanh vẫn còn đó, bầu trời hòa bình của nhân dân sẽ nguyện giữ, bảo vệ nhưng nếu thiếu Bác, nhân dân sẽ đau xót. Bác đã hóa thân vào trời xanh để tồn tại mãi mãi cùng dân tộc Việt Nam. Dù không muốn, nhà thơ vẫn phải kính chào Bác với tâm trạng thương xót để trở về miền Nam yêu dấu:
'Ngày mai về miền Nam tràn đầy nước mắt
Ươm mình thành con chim hót quanh lăng Bác
Muốn trở thành đóa hoa toả hương ở đây
Muốn là cây tre trung hiếu tại nơi này'
Tác giả muốn hóa thân thành con chim, đóa hoa, cây tre để có thể ở bên Bác. Ông muốn trở thành con chim hót quanh lăng Hồ Chủ tịch, trở thành đóa hoa để trang trí lăng và muốn là cây tre để vẹn lòng trung hiếu với Người. 'Muốn trở thành' thể hiện ước nguyện chân thành của Viễn Phương, vì ai lại không muốn ở gần cha già thân yêu của mình?
Với giọng điệu trang trọng, chậm rãi và việc sử dụng các hình ảnh ẩn dụ, bài thơ 'Viếng Lăng Bác' thể hiện những tình cảm chân thành của nhà thơ đối với vị lãnh tụ vĩ đại của dân tộc. Cảm xúc đau xót và nhớ nhung của tác giả cũng là cảm xúc của mọi người Việt Nam khi Bác đi xa.
Hình minh họa [Nguồn: Internet]
3. Phân Tích Bài Thơ 'Viếng Lăng Bác' của Viễn Phương số 2
Đề cập đến nhà thơ Viễn Phương là nhắc đến một nhà văn có tâm hồn nhẹ nhàng, sâu sắc, tràn đầy cảm xúc và tình cảm. Bài thơ 'Viếng Lăng Bác' của ông là một tác phẩm tuyệt vời, nơi ông diễn đạt tình cảm thành kính và xúc động khi thăm lăng Bác Hồ Chủ tịch.
'Con từ miền Nam về thăm lăng Bác Chợt thấy hàng tre trong sương bát ngát'
Việc sử dụng ngôn từ thân mật, gần gũi, như một đứa con thân yêu diễn đạt tình cảm đặc biệt dành cho người cha tôn kính. Sau bao nhiêu thời gian, người con này có cơ hội đặc biệt được thăm lăng Bác, điều này khiến trái tim ông đong đầy xúc động và niềm vui.
Ở miền Nam xa xôi, trái tim của người con này đại diện cho hàng triệu tâm hồn miền Nam, luôn ấm áp và gắn bó. Trước lăng, những cây tre xanh mát, bát ngát trong sương buổi sớm, vẫn kiên trung, hiên ngang, bảo vệ và che chở cho người.
'Ôi những cây tre xanh Việt Nam Bão táp mưa rơi, vẫn thẳng hàng'
Từ cảm xúc đứng trước lăng, tác giả suy nghĩ về những người Việt Nam, mạnh mẽ và kiên cường như cây tre - biểu tượng của dân tộc. Họ luôn tỏ ra sáng ngời, kiên trung giữa mọi thách thức, bão táp hay mưa rơi, vẫn đứng thẳng, không khuất phục. Cây tre xanh xanh đó là biểu tượng của sức sống và bền vững, là linh hồn của đất nước và nhân dân. Trong hành trình vào lăng, tình cảm của tác giả trở nên thêm phần sâu sắc và xúc động hơn bao giờ hết.
'Ngày ngày mặt trời vượt qua trên lăng Thấy mặt trời trong lăng rực đỏ'
Nếu ánh mặt trời tự nhiên hàng ngày vẫn theo dõi Bác Hồ, mang lại ánh sáng và sự sống cho thế giới, thì Bác cũng như mặt trời ấy, mang theo ánh sáng của cách mạng, soi rọi con đường giải phóng, là nguồn sáng ấm áp trong trái tim của mọi người. Hình ảnh này thật đẹp và thơ mộng, chứa đựng sự tôn kính của nhà thơ dành cho Bác Hồ - người cha già yêu dấu của dân tộc.
'Ngày ngày dòng người về trong tương nhớ Kết tràng hoa dâng bảy mươi chín mùa xuân'.
Bác vẫn ở đó, mọi người từ mọi miền đều đến bên Người. Hàng ngày, những dòng người vẫn đổ về lăng, trong niềm xúc động và tình cảm thương nhớ không ngừng. Tình yêu thương đó chuyển hóa thành những đóa hoa đẹp nhất, rực rỡ nhất, tặng Bác. Cuộc sống của dân tộc mở ra những mùa xuân mới dưới bàn tay và tâm huyết của Người.
Bác đã hiến tất cả trong bảy mươi chín mùa xuân, tạo nên một hành trình đẹp nhất cho dân tộc và cách mạng. Khi bước vào lăng, nỗi xúc động ngày càng khó diễn đạt, mạnh mẽ khi gặp hình ảnh của Người:
'Bác nằm yên giấc ngủ bình yên …………………………………………. Nhưng sao lòng nhói trong tim'.
Bác đang nằm yên trong giấc ngủ của thiêng liêng, dưới bóng trăng dịu dàng. Ánh trăng đẹp như Bác, luôn ấm áp và dịu dàng, là biểu tượng của tâm hồn cao quý và thân thiện. Mặc dù Bác giống như bầu trời xanh kia, mãi mãi hiện diện, khắc sâu trong trái tim mọi người, nhưng thực tế khiến tác giả đau lòng.
Không thể không buồn, không thể giữ được lòng đau khi bầu trời xanh của dân tộc đã ra đi mãi mãi. Tiếng thơ vang lên như một cung điệu bi thương, làm đau lòng, làm thổn thức tận đáy tâm hồn. Mỗi khi ở gần Bác, tình cảm lại càng sâu sắc, càng gắn kết, không muốn rời xa. Mỗi phút giây bên Người là quý báu và đáng trân trọng nhất, nghĩ về việc phải xa Người lại làm nước mắt trào dâng, lòng tiếc nuối, đau đớn.
'Ngày mai quay về miền Nam nghẹn ngào Muốn trở thành con chim hót quanh lăng Bác Muốn trở thành đóa hoa toả hương khắp nơi Muốn là cây tre trung hiếu ở đây”
Ước nguyện đơn giản nhưng chứa đựng tình cảm to lớn của người con gửi đến Người. Từ cụm từ 'muốn trở thành' lặp lại như là biểu hiện của khao khát không ngừng, mong muốn được ở bên Người, được bên Người mãi mãi. Làm con chim hót cao trên bầu trời thanh bình, làm đóa hoa toả hương dịu dàng, làm cây tre trung hiếu bảo vệ giấc ngủ yên bình cho Người. Uớc nguyện đó không chỉ của Viễn Phương mà còn là tiếng lòng, là khát khao, là lời ước nguyện của hàng triệu người trên quê hương này gửi đến Bác.
'Bác Hồ - nguồn động viên tinh thần lớn nhất trong lòng nhân dân và trái tim nhân loại', hình ảnh của Bác mãi mãi trường tồn và kiên cường qua thời gian. Bài thơ 'Viếng Lăng Bác' thực sự là một tác phẩm tuyệt vời, đáng quý, đáng yêu bởi những cảm xúc chân thành từ tận đáy lòng được nhà thơ Viễn Phương gửi đến. Không cần phô trương, không cầu kỳ, không hoa mỹ, bài thơ này thực sự là một tác phẩm tự nhiên, chân thực và xúc động.
Hình minh họa [Nguồn: Internet]
4. Phân Tích Bài Thơ 'Viếng Lăng Bác' của Viễn Phương số 5
Viễn Phương, một tác giả xuất sắc của lực lượng văn nghệ giải phóng miền Nam thời kỳ kháng chiến chống Mĩ, đã góp phần quan trọng trong việc viết về vị lãnh tụ vĩ đại. Bài thơ 'Viếng lăng Bác' được sáng tác năm 1976, khi đất nước thống nhất và lăng Bác khánh thành, tác giả được vào thăm.
Bài thơ chứa đựng cảm xúc của nhà thơ khi đứng trước lăng Bác, khi bước vào lòng lăng và những tâm tư khi rời khỏi. Thơ của Viễn Phương mang đậm giọng điệu nhẹ nhàng, phong phú về cảm xúc. Điều này rõ ràng ngay từ lời xưng hô:
“Con ở miền Nam ra thăm lăng Bác
Đã thấy trong sương hàng tre bát ngát
Ôi! Hàng tre xanh xanh Việt Nam
Bão táp Mưa sa đứng thẳng hàng”
Mở đầu là lời xưng hô thân mật con-Bác, như một lời chào giới thiệu đứa con từ miền Nam về thăm cha. Cách diễn đạt giảm nói, tránh mặt “thăm lăng Bác” như muốn truyền đạt rằng trong tâm hồn nhà thơ, Bác vẫn sống mãi để giờ đây con xa xôi trở về thăm cha. Bước vào lăng, nhà thơ bắt gặp hình ảnh hàng tre xanh ngát trong sương:
Hàng tre được trồng quanh lăng Bác, làm nhà thơ nhớ đến không khí quê hương. Cây tre, biểu tượng của sự mạnh mẽ và linh thiêng, không khuất phục trước bão táp mưa sa. Nhìn thấy hàng tre, nhà thơ không kìm nén được cảm xúc: “Ôi! Hàng tre xanh xanh Việt Nam”. Từ “Ôi” và ẩn dụ về hàng tre xanh xanh như tượng trưng cho toàn bộ dân tộc Việt Nam, đoàn kết bên lăng Bác. Nhà thơ không chỉ thấy hàng tre mà còn trải nghiệm ánh mặt trời:
“Ngày ngày mặt trời đi qua trên lăng
Thấy một mặt trời trong lăng rất đỏ
Ngày ngày dòng người đi trong thương nhớ
Kết tràng hoa dâng bảy mươi chín mùa xuân.”
Từ “ngày ngày” như một vòng quay, như ánh mặt trời hàng ngày chiếu sáng trái đất. Mặt trời kia cũng “đi qua” lăng Bác, sưởi ấm nơi Bác nằm yên. Mặt trời của thiên nhiên, ánh sáng vô tư, được nhà thơ ẩn dụ như một biểu tượng cho Bác Hồ – người lãnh tụ tuyệt vời.
Bác đã hiến trọn bảy mươi chín mùa xuân cho đất nước. Mỗi ngày, hàng triệu người dõi theo dòng người đến thăm Bác, nhớ thương không ngừng. Niềm tình yêu ấy trở thành những bông hoa rực rỡ, dâng lên Bác. Nhà thơ, khi bước vào lăng, cảm thấy nghẹn ngào hơn bao giờ hết:
“Bác nằm trong giấc ngủ bình yên
Giữa vầng trăng sáng dịu hiền
Vẫn biết trời xanh là mãi mãi
Mà sao nghe nhói ở trong tim.”
Không khí trong lăng trấn an, hình ảnh Bác nằm yên bình giữa vầng trăng. Cách diễn đạt tế nhị, tràn đầy lòng kính trọng. Bác vẫn sống mãi trong bức tranh của nhà thơ, nhưng đau đớn làm nhói lòng. Con đường sống mãi của Bác giống như bầu trời xanh, vĩnh cửu, sâu sắc trong tâm hồn mỗi người. Nhưng hiện thực làm nhà thơ đau lòng.
Không kìm được buồn bã, những xúc cảm lưu luyến khi rời khỏi lăng. Mỗi khoảnh khắc bên Bác quý báu và đáng trân trọng, nhưng khi phải rời xa, nhà thơ không kìm nén được nước mắt:
“Mai về miền Nam thương trào nước mắt
Muốn làm con chim hót quanh lăng Bác
Muốn làm đóa hoa tỏa hương đâu đây
Muốn làm cây tre trung hiếu chốn này...”
Viễn Phương muốn trở thành con chim hót nguy nga bên lăng Bác, đóa hoa thơm ngát để làm đẹp nơi Bác yên nghỉ, và cây tre vững chãi đứng bảo vệ giấc ngủ của Bác. Những ước nguyện chân thành và tha thiết này được biểu hiện qua cách diễn đạt ẩn dụ và lời thề trung thành. Hình ảnh cây tre, kết thúc bài thơ, tạo nên sự kết thúc ấn tượng và chặt chẽ.
Bài thơ với cấu trúc thể thơ tám chữ, từ ngữ tinh tế, giàu cảm xúc, và hình ảnh sinh động như “mặt trời, vầng trăng,...” cùng với nghệ thuật ẩn dụ, giọng điệu nhẹ nhàng và trang nghiêm, đều diễn tả chân thực tâm trạng của nhà thơ khi đến lăng Bác, bước vào lăng, và khi rời đi.
Đó là tâm trạng của tất cả mọi người khi đặt chân đến đây. Những tác phẩm của Tố Hữu, Minh Huệ, Chế Lan Viên, như 'Đêm nay Bác không ngủ', 'Người đi tìm hình của nước', không chỉ là những bài thơ viết về Bác Hồ, mà còn là sự kính trọng và tình cảm sâu sắc của họ dành cho Người.
Bài thơ đã thể hiện tình cảm của Viễn Phương và cả cộng đồng đối với Bác. Thông qua đó, em hiểu rõ và tự hào về Bác Hồ, cam kết sẽ nỗ lực học tập và thực hiện tốt những điều Bác dạy, để trở thành người công dân tốt.
Hình minh họa [Nguồn: Internet]
Phân Tích Bài Thơ 'Viếng Lăng Bác' của Viễn Phương - Phần 4
Bài thơ viếng lăng Bác của Viễn Phương là một tác phẩm ngắn nhưng ẩn chứa ý thơ sâu sắc và đẹp. Thông qua thể thơ tám câu, bốn khổ, nhà thơ tạo nên một giọng điệu trang trọng và kính cẩn. Tác phẩm là sự kết hợp tinh tế giữa cảm xúc, hình ảnh và ý thơ.
Nhà thơ mô tả cuộc hành hương đầy xúc động từ miền Nam ra lăng Bác Hồ, nơi mà hàng tre xanh bát ngát tượng trưng cho tâm hồn kiên cường của người Việt Nam. Hình ảnh của hàng tre đứng thẳng, bất khuất giữa bão táp mưa sa là biểu tượng cho sức mạnh và lòng kiên trì của dân tộc.
Bài thơ cũng tôn vinh Bác Hồ như một tượng đài vĩ đại, mặt trời rực rỡ đi qua trên lăng như là biểu tượng của sự vĩnh cửu. Dòng người viếng lăng Bác được mô tả như một tràng hoa muôn sắc, thể hiện lòng biết ơn và sự kính trọng của nhân dân đối với lãnh tụ.
Nhà thơ cảm nhận sự yên bình trong giấc ngủ của Bác Hồ, thể hiện tình cảm tiêu biểu qua hình ảnh trăng dịu dàng. Cuối bài thơ, tác giả mong muốn được hóa thân thành những biểu tượng như con chim hót, đóa hoa thơm, cây tre trung hiếu để đền ơn và bày tỏ lòng thành kính.
Viếng lăng Bác là một tác phẩm thơ đẹp, giàu ý nghĩa, là sự kết hợp hài hòa giữa nghệ thuật ngôn từ và tình cảm sâu sắc của nhà thơ Viễn Phương.
Hình ảnh minh họa [Nguồn: Internet]
6. Phân Tích Bài Thơ 'Viếng Lăng Bác' của Viễn Phương - Bài 7
Chủ tịch Hồ Chí Minh, vị cha già kính yêu của dân tộc Việt Nam, đã dành cả đời mình cho sự nghiệp giải phóng đất nước. Ông ra đi năm 1969, để lại nhiều nỗi nhớ và xót xa. Nhiều nhà thơ đã sáng tác về Bác, trong đó 'Viếng lăng Bác' của Viễn Phương là một bài thơ xuất sắc.
Bài thơ được chia theo bố cục thời gian, với hai khổ đầu thể hiện cảm xúc khi đến thăm lăng Bác. 'Con ở miền Nam ra thăm lăng Bác' - một lời tâm sự chân tình, thể hiện lòng kính yêu to lớn đối với Bác.
Bài thơ tạo hình với hình ảnh hàng tre xanh ngắt trước lăng Bác, biểu tượng cho sự bất khuất và kiên cường của người Việt Nam. Hàng tre trở thành biểu tượng của sức sống và phẩm chất của dân tộc ta.
Ngày ngày dòng người đi qua lăng Bác, kết tràng hoa dâng bảy mươi chín mùa xuân. Đoạn cuối thể hiện lòng thương tiếc khi phải rời lăng Bác và hứng thú muốn trở thành con chim hót, đóa hoa tỏa hương, cây tre trung hiếu quanh lăng Bác.
Hình minh họa [Nguồn: Internet]
7. Phân tích bài thơ 'Viếng lăng Bác' của Viễn Phương - Bài số 6
Chủ tịch Hồ Chí Minh, hình tượng lãnh tụ kính yêu nhất trong lịch sử Việt Nam thế kỉ XX, để lại dấu ấn vĩ đại của một Cha già hiền từ. Ông được gọi thân thiết là Bác, là biểu tượng của những phẩm giá cao quý và sức mạnh của dân tộc. Lăng Bác trở thành nơi tôn vinh bóng hình của Bác, là nơi mà toàn bộ nhân dân và bạn bè quốc tế kính trọng.
Nhiều nhà thơ đã viết về Chủ tịch, về lăng Bác. Bài thơ 'Viếng lăng Bác' của Viễn Phương là một tác phẩm ngắn nhưng đầy xúc động, thể hiện tình cảm của những người con miền Nam đối với Chủ tịch. Ngay từ đầu bài thơ, tác giả viết: 'Con ở miền Nam ra thăm lăng Bác'. Lời thơ đơn giản mang đến nhiều cảm xúc. Suốt cuộc đời, Chủ tịch luôn nhớ đến miền Nam. Nhà thơ Tố Hữu cũng đã viết:
Bác nhớ miền Nam nỗi nhớ nhà Miền Nam mong Bác nỗi mong Cha [Bác ơi]
Lời thơ này không chỉ là của người con xa xứ đến thăm lăng Bác, nơi yên nghỉ của cha già của dân tộc. Tình cảm trong bài thơ thực sự là tình cảm của người con xa xứ, niềm nhớ thương nồng ấm nhưng chỉ chờ đợi được gặp lại bóng dáng thân thương là trào lên, xúc động. Từ xa, nhà thơ nhìn thấy hàng tre xung quanh lăng, đã đủ làm nên bức tranh cảm xúc:
Trong sương thấy hàng tre bát ngát Ôi hàng tre xanh xanh Việt Nam Bão táp mưa sa đứng thẳng hàng.
Nhà thơ nhất định đã đến rất sớm để xếp hàng đến lăng khi sương mai vẫn phủ quanh. Trên con đường dẫn tới lăng, hàng tre nổi lên như một bức tranh đẹp, tre và sương, sự tương quan giữa chúng tự nhiên như từ lâu 'cây tre', 'Việt Nam', và 'Hồ Chí Minh' là những từ ngữ có liên quan nội tại.
Khúc thứ hai mô tả cảm xúc trước cảnh đoàn người xếp hàng vào lăng. Đoàn người có vẻ rất dài và di chuyển rất chậm. Trong khung cảnh đó, nhà thơ cảm nhận một hình ảnh thân quen mà suốt nhiều năm đã ẩn sâu trong tiềm thức: 'hàng tre xanh xanh Việt Nam / Bão táp mưa sa đứng thẳng hàng'.
Một cảm xúc vừa thân quen vừa thương xót và tự hào. Thân quen vì tre là biểu tượng của Việt Nam. Thương xót vì tre phải chịu đựng bão táp, mưa sa, và tự hào vì tre vẫn đứng thẳng hàng, không bao giờ nghiêng ngả. Từ sương mưa mà liên tưởng đến bão táp, mưa sa là hoàn toàn tự nhiên. Từ cây tre mà suy nghĩ đến Việt Nam, rồi nghĩ đến Chủ tịch là điều tự nhiên, bởi vì từ lâu 'cây tre', 'Việt Nam', 'Hồ Chí Minh' luôn có mối liên hệ tại nơi.
Khúc thơ thứ ba mô tả cảm xúc khi bước vào lăng. Đây là nơi của sự yên bình trang nghiêm, của giấc ngủ bình yên:
Bác nằm trong giấc ngủ bình yên Giữa vầng trăng sáng dịu hiền
Bức tranh yên bình, tĩnh lặng đưa ta đến giấc ngủ ban đêm, êm đềm dưới ánh trăng nhẹ nhàng. Nhà thơ không muốn nhận định rằng đây là giấc ngủ vĩnh viễn giữa ban ngày, nhưng không thể không cảm nhận sự thật là người nằm kia đã mãi mãi ra đi:
Vẫn biết trời xanh là mãi mãi Nhưng sao nghe nhói trong tim
Mặc dù biết Chủ tịch sống mãi mãi như trời xanh, nhưng không thể giấu được nỗi đau nhói trong lòng. Câu thơ trở thành tiếng khóc ôm trọn nỗi đau. Khúc thơ cuối cùng là cảm xúc trước khi rời đi:
Muốn làm con chim hót quanh lăng Bác Muốn làm đóa hoa tỏa hương đâu đây Muốn làm cây tre trung hiếu chốn này
Nghĩ đến ngày mai trở về miền Nam, nỗi thương xót làm trào nước mắt. Không phải là nước rơi lạch cạch, mà là trào lên mạnh mẽ, một cảm xúc mãnh liệt. Tình thương xót được giữ giữa tâm hồn, tạo ra mong muốn vô số. Mong muốn trở thành con chim hót quanh lăng Bác, để lại niềm vui, sự nhẹ nhàng bên cạnh người đã hi sinh tất cả vì đất nước. Mong muốn trở thành đóa hoa tỏa hương quanh lăng, mang mùi hương thực và hư vô 'đâu đây', thoang thoảng.
Mong muốn trở thành cây tre trung hiếu quanh lăng. Mọi ước muốn tập trung vào mong muốn được gần Chủ tịch mãi mãi, chắc chắn là muốn mang lại niềm vui, sự ấm áp, làm tan chảy đi cái lạnh lẽo của người đã dành cả đời mình để hy sinh cho sự giải phóng của Tổ quốc, dân tộc.
Bài thơ tái hiện một ngày viếng thăm lăng Bác, từ buổi sáng đến buổi chiều. Nhưng thời gian trong niềm nhớ thương là vĩnh viễn, là của tâm hồn. Bài thơ đầy đủ ẩn dụ, những ẩn dụ tinh tế và duyên dáng, thể hiện sự tinh tế của tình cảm từ thế giới hằng ngày lên tới thế giới cao cả.
Tình cảm với Chủ tịch chỉ có thể là tình cảm cao quý, làm cao tâm hồn con người. Bài thơ 'Viếng lăng Bác' của nhà thơ Viễn Phương là một đóng góp quý giá vào kho tàng thi ca về Chủ tịch, người lãnh tụ vĩ đại và được nhân dân kính trọng.
Hình minh họa [Nguồn trên mạng]
8. Bài phân tích văn về bài thơ 'Viếng lăng Bác' của Viễn Phương số 9
Thời gian có thể phủ mọi vết thương nhưng những giá trị, những con người xa xôi càng tỏa sáng, càng đẹp. Gần nửa thế kỷ đã trôi qua, Hồ Chí Minh - nhà lãnh đạo vĩ đại, tận tụy hy sinh cả cuộc đời cho quê hương, dân tộc - vẫn là nguồn cảm hứng không nguôi của mỗi con người Việt Nam.
“Bác Hồ ấy, chiếc áo nâu giản dị. Màu quê hương bền bỉ đậm đà. Ta bên Người, Người tỏa sáng trong ta…” [Tố Hữu]. Và một lần nữa, trước những dòng thơ trong bài Viếng lăng Bác của nhà thơ Viễn Phương, ta không giữ nổi cảm xúc. Bài thơ không chỉ là tấm lòng của tác giả, mà còn là tấm lòng của toàn bộ con dân Việt.
Viễn Phương, nhà thơ của những cảm xúc sâu lắng, đã khắc họa nét đẹp của Bác Hồ qua từng dòng thơ. Ông có những tác phẩm xuất sắc, nhưng không thể không nhắc đến Viếng lăng Bác, tác phẩm tuyệt vời nhất của ông.
Bài thơ được xuất bản trong tập “Như mây mùa xuân” năm 1976, là sự kính trọng, biết ơn của nhà thơ và toàn bộ miền Nam đối với vị cha lớn của dân tộc. Bài thơ là tâm hương chân thành dâng lên Bác. Đầu thơ là lời chào, lời giới thiệu về hành trình của những đứa con miền Nam về thăm Bác Hồ, một hành trình đầy xúc động và ý nghĩa.
“Con ở miền Nam ra thăm lăng Bác
Đã thấy trong sương hàng tre bát ngát
Ôi! Hàng tre xanh xanh Việt Nam
Bão táp mưa sa đứng thẳng hàng.”
Câu thơ khai mạc là lời chào của những người con từ miền Nam đến viếng thăm Bác ở Hà Nội. Cách xưng hô “con - Bác” gợi nhắc tới tình cảm thân thiết, gần gũi. Đó là hình ảnh của đứa con lâu ngày mới được về thăm cha già kính yêu, với từ “thăm” như muốn giấu đi, nén lại trong lòng cảm xúc đau thương không thể nào nói hết được của cả dân tộc.
“Hàng tre bát ngát” hiện ra trong sương mờ buổi sớm trên đường đến thăm Bác, là hình ảnh quê hương yên bình, gần gũi luôn bên Bác. Câu cảm thán tạo nên một khung cảnh tuyệt vời: Lăng Bác hiện lên như một làng quê yên bình với những con người bình dị, gần gũi vô cùng.
Dòng người chầm chậm vào trong lăng, nơi Bác nằm yên, tâm hồn nhà thơ chứa chan lòng thành kính, biết ơn và ngưỡng mộ sâu sắc đối với Bác Hồ:
Ngày ngày mặt trời đi qua trên lăng
Thấy một Mặt Trời trong lăng rất đỏ
Ngày ngày dòng người đi trong thương nhớ
Kết tràng hoa dâng bảy mươi chín mùa xuân.
“Mặt trời đi qua trên lăng” là mặt trời của vũ trụ, của thiên nhiên sưởi ấm Trái Đất, hình ảnh tượng trưng cho công lao của Bác Hồ đối với dân tộc. Đồng thời, cũng là cách tác giả diễn đạt lòng thành kính của mình với Bác Hồ. Từ “ngày ngày” khẳng định quy luật bất biến, nơi lăng Bác dòng người vẫn nối dài không ngừng, kính cẩn để được vào lăng viếng Bác.
Những dòng người ấy đại diện cho gần 60 dân tộc đang tụ họp lại đây. Họ trở thành “tràng hoa”, hình ảnh ẩn dụ tượng trưng cho những điều tốt đẹp nhất của thiên nhiên, của con người Việt Nam dâng lên Bác, dâng lên “bảy mươi chín mùa xuân”.
Bài thơ không chỉ là biểu tượng của niềm tự hào và biết ơn, mà còn là hiện thực hóa ước nguyện của nhà thơ:
Vì sao trái đất nặng ân tình
Nhắc mãi tên Người Hồ Chí Minh.
Mạch cảm xúc của tác giả tiếp tục với những dòng thương tiếc vô hạn, nghệ thuật ẩn dụ chuyển đổi cảm giác một cách rõ nét nhất cảm giác đau đớn tột cùng:
Bác nằm trong giấc ngủ bình yên
Giữa một vầng trăng sáng dịu hiền
Vẫn biết trời xanh là mãi mãi
Mà sao nghe nhói ở trong tim.
“Trời xanh” và “ánh trăng” là hình ảnh thực, tượng trưng cho sự bất diệt và trường tồn của thiên nhiên. Từ “vẫn biết” làm cho lòng người an tâm, đồng thời nhấn mạnh sự đau đớn khi phải xa Bác. Nhà thơ thể hiện niềm ước nguyện của mình và của nhân dân:
Mai về miền Nam thương trào nước mắt
Muốn làm con chim hót quanh lăng Bác
Muốn làm đóa hoa tỏa hương đâu đây
Muốn làm cây tre trung hiếu chốn này…
Đây không chỉ là ước muốn của nhà thơ mà còn là ước muốn chung của mọi người: muốn gần Bác, muốn làm điều gì đó nhỏ bé cho Bác vui lòng.
Đặc biệt, hình ảnh “cây tre trung hiếu” kết thúc bài thơ không chỉ là hình ảnh của thiên nhiên mà còn là hình ảnh của lòng trung hiếu, tượng trưng cho lòng kính yêu, tận tụy của nhân dân miền Nam dành cho Bác Hồ. Bài thơ của Viễn Phương như một tấm lòng chân thành, lắng đọng trong trái tim mỗi người khi nghĩ về Bác.
Cùng với những tác phẩm khác, Viếng lăng Bác đã ghi dấu cảm xúc sâu sắc về Bác Hồ. Ngôn ngữ thơ đơn giản, mộc mạc, chất Nam Bộ, hình ảnh thơ chân thực gợi nhiều liên tưởng. Viễn Phương, qua bài thơ này, đã tặng cho độc giả không chỉ cảm xúc tự hào, biết ơn, mà còn là cảm nhận sâu sắc về một lãnh tụ vĩ đại.
Cùng với nhiều bài thơ ca ngợi Bác Hồ khác, Viếng lăng Bác của Viễn Phương là bản hòa nhạc vĩ đại, đi cùng thời gian. Bài thơ thể hiện lòng tự hào, biết ơn vô hạn của tác giả và của cả dân tộc đối với Người. Hãy để bài thơ làm say đắm trái tim chúng ta, như một lời tri ân sâu sắc.
Hình ảnh minh họa [Nguồn internet]
9. Phân tích bài thơ 'Viếng lăng Bác' của Viễn Phương số 8
Sau thời điểm Bác Hồ 'lên đường', tác phẩm thơ Viếng lăng Bác của Viễn Phương trở thành một trong những sáng tác nổi bật về Chủ tịch. Bài thơ thể hiện lòng kính yêu, sự tiếc thương và lòng biết ơn không ngừng của nhà thơ với vị lãnh tụ, bằng một ngôn ngữ tinh tế, giàu cảm xúc sâu sắc. Nó đã được phổ nhạc và lưu truyền rộng rãi trong cộng đồng. Dòng thơ mở đầu thể hiện nguồn cội của tác phẩm:
'Con từ miền Nam đến lăng Bác'. Trải qua những trận chiến ở miền Nam, nhà thơ Viễn Phương mang theo những tình cảm sâu sắc của đồng bào và chiến sĩ để dành cho Chủ tịch. Đó là một hành trình của những người lính. Từ xa, tác giả nhìn thấy những cây tre hiện lên trong sương khói tại quảng trường Ba Đình lịch sử. Màn sương trong bài thơ tạo ra một không khí linh thiêng, huyền bí.
Cây tre, nhóm cây tre 'đứng thẳng hàng' trong tầm nhìn của một lớp sương mỏng, xuất hiện như là một bức tranh, với màu xanh xanh quen thuộc. 'Nhóm cây tre xanh xanh' được nhân hóa, vượt qua cả 'bão táp mưa sa ' vẫn 'đứng thẳng hàng', như tư duy mạnh mẽ, bất khuất của người Việt Nam trong suốt lịch sử bốn nghìn năm:
Con từ miền Nam đến lăng Bác,
Đã thấy trong sương nhóm cây tre bát ngát,
Ôi! Nhóm cây tre xanh xanh Việt Nam,
Bão táp mưa sa đứng thẳng hàng.
'Ôi!' là từ cảm xúc, thể hiện niềm tự hào. Hình ảnh của nhóm cây tre xanh mang đầy đặn ý nghĩa tượng trưng, liên tưởng sâu sắc. Tre mang đặc tính cao quý của người Việt Nam: 'mộc mạc, thanh cao, ngay thẳng, bất khuất...' [Thép Mới]. Có nhà thơ đã mô tả:
... Bão bùng thân bọc lấy thân,
Tay ôm, tay níu, tre gần nhau thêm
Thương nhau tre chẳng ở riêng
Lũy thành từ đó mà nên hỡi người... [Tre Việt Nam - Nguyễn Duy]
Mô tả cảnh quan [ngoại vi] của lăng Bác, nhà thơ tạo ra những tư duy sâu sắc về phẩm chất tốt đẹp của nhân dân. Khổ thơ tiếp theo thảo luận về Chủ tịch. Bác Hồ là hình tượng nổi bật của dân tộc, là 'tinh hoa và khí phách của nhân dân Việt Nam [Phạm Văn Đồng].
Hai dòng thơ tương ứng, đồng điệu với hai hình ảnh mặt trời. Mặt trời thiên nhiên, rực rỡ, vĩnh cửu 'Ngày ngày... đi qua trên lăng', và 'Một mặt trời trong lăng rất đỏ' - hình ảnh của Bác Hồ lớn lao. Màu đỏ 'rất đỏ' tạo nên một hình ảnh đẹp, in sâu ấn tượng, bày tỏ tư tưởng cách mạng và tình yêu nước mãnh liệt của Bác:
Ngày ngày mặt trời đi qua trên lăng
Thấy một mặt trời trong lăng rất đỏ.
Kết nối với 'dòng người' đến lăng viếng Bác, nhà thơ trải qua những cảm xúc phấn khích... Thành kính và nghiêm túc. Dòng người đông đúc, như một 'tràng hoa' đa dạng màu sắc và hương thơm, đến từ mọi vùng miền đất nước để viếng lăng Bác. Hình ảnh ẩn dụ của 'tràng hoa' miêu tả lòng biết ơn, lòng tôn kính của nhân dân dành cho Chủ tịch Hồ Chí Minh:
Ngày ngày dòng người đi trong tình khắc
Đặt tràng hoa dâng bảy mươi chín mùa xuân.
Chữ 'dâng' chứa đựng rất nhiều cảm xúc, nghĩa vụ và tình nghĩa. Nhà thơ không nói 'bảy chín tuổi' mà thay vào đó là: bảy mươi chín mùa xuân, một cách diễn đạt thơm ngát: cuộc đời của Bác đẹp như những mùa xuân. Điều này làm thấy rõ nghệ thuật sử dụng từ ngữ của Viễn Phương, tinh tế và đầy biểu cảm.
Khoảng thơ cuối cùng nói về cảm xúc của nhà thơ khi rời đi. Bao gồm biết bao nỗi tiếc nuối, đau đớn. Nhà thơ muốn trở thành 'chim hót', 'đóa hoa thơm', 'cây tre trung hiếu' để đền đáp lòng biết ơn và tận tụy với Chủ tịch. Ý thơ sâu lắng, hình ảnh thơ đẹp và độc đáo, cùng với cách biểu hiện cảm xúc mang đậm dấu ấn 'Nam Bộ'. Đây chính là những dòng thơ nổi bật nhất trong bài Viếng lăng Bác.
Mai về miền Nam thương trào nước mắt Muốn làm con chim hót quanh lăng Bác Muốn làm đóa hoa tỏa hương đâu đây Muốn làm cây tre trung hiếu chốn này. Điệp ngữ 'muốn trở thành... ' được lặp lại ba lần, thể hiện sự phát triển của cảm xúc sâu sắc, nồng ấm từ nhà thơ miền Nam đối với Chủ tịch.
Viếng lăng Bác, một bài thơ ngắn nhưng chứa đựng nhiều ý thơ, hình ảnh thơ, cảm xúc thơ sâu lắng, hàm súc và đẹp. Viễn Phương đã lựa chọn thể thơ, mỗi câu tám chữ, mỗi khổ bốn câu, tổng cộng bốn khổ - một sự cân đối tốt để thể hiện giọng điệu trang nghiêm, lòng kính trọng.
Bài thơ là biểu tượng của tình yêu thương, lòng kính trọng và lòng biết ơn dành cho Bác. Nó thể hiện tâm tư của nhà thơ, của mỗi người Việt Nam và của cả dân tộc. Đây chính là giá trị lớn của bài thơ Viếng lăng Bác.
Hình minh họa [Nguồn: Internet]
10. Phân tích bài thơ 'Viếng lăng Bác' của Viễn Phương số 10
Mỗi nhà văn đều trải qua những cảm xúc riêng khi viết về Chủ tịch Hồ Chí Minh, từ sự tiếc thương, tự hào cho đến ngưỡng mộ vị lãnh tụ vĩ đại của dân tộc. Khi nhà thơ Viễn Phương lần đầu tiên từ miền Nam ra thăm lăng Bác, lòng ông tràn ngập cảm xúc khi nhìn thấy Chủ tịch nằm yên bình. Bài thơ “Viếng lăng Bác” là lời kính trọng, sùng bái và biết ơn sâu sắc của nhà thơ dành cho lãnh tụ tuyệt vời.
Năm 1976, khi đất nước thống nhất, lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh được khánh thành, nhà thơ theo đoàn từ Nam ra thăm lăng Bác. Cảm xúc của một người con lần đầu tiên đặt chân đến lăng Bác thực sự dồn nén trong trái tim tác giả. Bài thơ trở thành bản hòa âm, lời tri ân của một đứa con phương xa quay về thăm người cha huyền thoại. Có lẽ những dòng thơ này như nói lên trái tim của rất nhiều người, rất nhiều con người Việt Nam khi viếng thăm lăng Bác.
Toàn bộ bài thơ đều là dòng cảm xúc mạch nước, rung động, không kìm lại được trái tim khi đứng trước một anh hùng của dân tộc. Bài thơ mở đầu như một tiếng hát vui:
Con từ miền Nam đến thăm lăng Bác
Đã thấy trong sương những hàng tre mừng rỡ
Ôi! Những cây tre xanh xanh Việt Nam
Bão táp mưa sa đứng thẳng hàng
Một tiếng hát vui nhẹ nhàng, một tiếng “con” chân thành và sâu sắc của một người con từ xa. Những câu thơ trở nên mềm mại, cuốn hút, tràn ngập tình cảm. Một hành trình từ miền Nam ra tận miền Bắc để chỉ được nhìn ngắm Chủ tịch một lần.
Ngay cả khi Chủ tịch Hồ Chí Minh đã không còn, nhưng nhà thơ không sử dụng từ “viếng” mà lại chọn từ “thăm” rất nhẹ nhàng, tràn đầy tình cảm. Điều này thể hiện rằng mặc dù Chủ tịch là một vị lãnh tụ, nhưng lại gần gũi, thân thiết với nhân dân. Người đọc cảm nhận được rằng như Bác Hồ vẫn còn sống mãi, chỉ là ngủ một giấc ngủ dài, thật sâu.
Khung cảnh hiện ra trước mắt khi nhà thơ đến đây là hàng tre “mừng rỡ”. Tre là hình ảnh thân thuộc, gần gũi với đất nước Việt Nam, là biểu tượng cho sự dẻo dai, kiên cường, tinh thần không khuất phục của cả dân tộc. Mặc dù bão táp mưa sa, nhưng hàng tre vẫn kiên cường, hiên ngang và bất khuất như chính tinh thần quật cường của dân tộc ta.
Viễn Phương mang trong mình một trái tim tràn đầy tình yêu thương và ngưỡng mộ với Chủ tịch Hồ Chí Minh. Ông mô tả bức tranh với hình ảnh “mặt trời” là biểu tượng cho Bác Hồ vĩ đại, luôn sống mãi cùng với đất nước:
Ngày ngày mặt trời đi qua trên lăng
Thấy một mặt trời trong lăng rất đỏ
Hình ảnh “mặt trời” trong hai câu thơ hoàn toàn chứa đựng ý nghĩa khác nhau. Một mặt trời thực tế của thiên nhiên, và một mặt trời mang giá trị ẩn dụ, tượng trưng cho người cha già của dân tộc. Phép ẩn dụ này tăng cường tính biểu cảm, làm nổi bật thêm tình cảm thương yêu, trân trọng mà Viễn Phương dành cho Người. Mặt trời vẫn tồn tại để soi sáng nhân gian, giống như Chủ tịch Hồ Chí Minh còn sống mãi trong trái tim của nhân dân. Hòa mình vào dòng người thăm lăng Bác, Viễn Phương xúc động đến nghẹn ngào:
Ngày ngày dòng người đi trong nỗi nhớ
Kết tràng hoa dâng bảy mươi chín mùa xuân
Đời người hữu hạn, thời gian vô hạn. Sự ra đi của Người để lại biết bao nỗi tiếc thương cho dân tộc. Niềm nhớ thương ấy trở thành những “tràng hoa” dâng Người. “Bảy mươi chín mùa xuân” chính là bảy mươi chín năm Người sống và hy sinh vì dân tộc. Chủ tịch Hồ Chí Minh giống như một mùa xuân to lớn của Việt Nam, mang lại niềm hy vọng cho những thế hệ tương lai. Tác giả nhìn thấy Bác Hồ, và trong trái tim ông có một cảm xúc sâu sắc:
Bác nằm trong lăng giấc ngủ bình yên
Giữa vầng trăng sáng nhẹ nhàng
Vẫn nhận ra trời xanh là vĩnh viễn
Nhưng sao nghe nhói lòng
Bác vẫn nằm đây, giữa thủ đô trấn an, giữa hàng triệu trái tim của dân tộc hướng về Người. Nét 'dịu dàng” trên khuôn mặt người là biểu tượng cho những điều tốt đẹp nhất của cuộc đời. Mặc dù nỗi đau vẫn còn đó, sự mất mát vẫn đau lòng, nhưng đất nước luôn nhớ về Người. Có lẽ bài thơ kết thúc sẽ làm cho độc giả rơi nước mắt trước lời ước nguyện của Viễn Phương:
Mai về miền Nam, lòng tràn nước mắt
Muốn trở thành chú chim hót quanh lăng Bác
Muốn làm đóa hoa tỏa hương nơi đây
Muốn làm cây tre trung hiếu ở quê nhà
Những dòng thơ chân thành, giản dị này làm cho người đọc 'rơi nước mắt”. Phút giây tác giả chuẩn bị rời xa Người để trở về miền Nam là phút giây đong đầy cảm xúc nhất. Những mong ước đơn giản, chân thành, nhưng lại tràn ngập tình cảm.
Đúng vậy, bài thơ “Viếng lăng Bác” của Viễn Phương làm cho người đọc không thể giữ được nước mắt vì tình cảm của một người con dành cho Chủ tịch. Qua đó, chúng ta thấy rõ vị trí quan trọng của Chủ tịch Hồ Chí Minh trong trái tim của nhân dân.
Hình minh họa [Nguồn: Internet]
Nội dung được phát triển bởi đội ngũ Mytour với mục đích chăm sóc và tăng trải nghiệm khách hàng.