Với các nhà đầu tư quan tâm đến thị trường chứng khoán Mỹ thì chắc hẳn không còn xa lạ với chỉ số chứng khoán Dow Jones. Đây là một trong những chỉ số chứng khoán quan trọng và phổ biến nhất tại thị trường Hoa Kỳ. Ý nghĩa của chỉ số này là phản ánh sức khỏe của nền kinh tế Mỹ, do đó khi có bất kỳ sự kiện kinh tế hay chính trị lớn xảy ra thì giới đầu tư đều chú ý đầu tiên đến sự thay đổi của chỉ số Dow Jones. Có thể nói Dow Jones chỉ đứng sau cổ phiếu Blue chip về mức độ lựa chọn của các nhà đầu tư trên thị trường chứng khoán Mỹ. Vậy chỉ số Dow Jones là gì? Thị trường chứng khoán Dow Jones có đặc điểm như thế nào? Cùng tìm hiểu ngay qua bài viết sau đây nhé!
Để hiểu rõ chỉ số Dow Jones thì chúng ta cùng lần lượt điểm qua về khái niệm chỉ số chứng khoán Dow Jones cũng như lịch sử của chỉ số này.
Chỉ số chứng khoán Dow Jones là gì?
Tên gọi đầy đủ của chỉ số Dow Jones là Dow Jones Industrial Average [DJIA] Index. Còn được gọi là chỉ số bình quân công nghiệp Dow Jones, đây là một chỉ số quan trọng trên thị trường chứng khoán Mỹ. Chỉ số Dow Jones được xác định từ mức giá đóng cửa của danh sách 30 mã cổ phiếu blue chip được niêm yết trên Sàn chứng khoán New York và Nasdaq. Lĩnh vực kinh doanh của 30 công ty này bao gồm tài chính, bán lẻ, công nghệ, tiêu dùng, giải trí,...
Ký hiệu trên thị trường chứng khoán của chỉ số Dow Jones là DJIA, Dow 30, DJ30,...
Danh sách 30 công ty cấu thành nên chỉ số Dow Jones không cố định mà sẽ thay đổi khi có cổ phiếu nào trong danh sách không còn đáp ứng đủ tiêu chuẩn của một cổ phiếu blue chip trên thị trường chứng khoán Hoa Kỳ. Trong đó, General Electric là công ty duy nhất vẫn tồn tại trong danh sách này từ trước đến nay.
Các biên tập viên của báo The Wall Street Journal là những người trực tiếp chọn lựa ra danh sách 30 mã cổ phiếu để cấu thành chỉ số trung bình công nghiệp Dow Jones. Các tiêu chí lựa chọn của họ bao gồm: danh tiếng, sự tăng trưởng bền vững của các công ty cũng như mức độ quan tâm của các nhà đầu tư đến từng cổ phiếu. Không có bất kỳ một bộ quy tắc cụ thể nào để lựa chọn ra các công ty trong danh sách này.
Lịch sử chỉ số Dow Jones
Các nhà đầu tư trước đây thường chỉ quan tâm đến những mã cổ phiếu đang nắm giữ của mình mà bỏ qua những mã cổ phiếu khác. Điều mà họ nắm được chỉ là cổ phiếu này hôm nay tăng giảm như thế nào chứ không thể nắm được diễn biến chung của thị trường đang tăng giảm ra sao. Bởi trên thị trường có đến hàng trăm, thậm chí hàng nghìn mã cổ phiếu khác nhau, việc đoán định diễn biến chung thực sự rất khó khăn vì chưa có cái gì đó làm đại diện cho toàn thị trường.
Nhận ra điều đó, ông Charles Dow, cha đẻ của lý thuyết Dow nổi tiếng cũng như trường phái phân tích kỹ thuật, cho rằng đa phần các cổ phiếu trên thị trường đều chịu ảnh hưởng từ nền kinh tế chung, từ đó ông đã cố gắng nghiên cứu để tìm ra một đại lượng kinh tế có thể phản ánh được xu hướng chung cho toàn bộ thị trường chứng khoán. Ngày nay đại lượng kinh tế đó được gọi là chỉ số chứng khoán.
Đến ngày 3/7/1884, ông Charles Dow đã cho ra đời khái niệm về mức trung bình của 11 công ty vận tải, trong đó có 9 công ty vận tải đường sắt của Mỹ trên trang báo The Wall Street Journal. Khái niệm ông đưa ra này chính là tiền thân cho khái niệm chỉ số chứng khoán sau này.
Ngày 26/5/1896 là lần đầu tiên chỉ số Dow Jones được tính toán. Ông Charles Dow đã lấy mức giá đóng cửa của 12 công ty lớn nhất trong lĩnh vực công nghiệp của Mỹ sau đó tính trung bình của các mức giá đó. Giá trị đầu tiên của chỉ số Dow Jones cũng như mức giá lần đầu được công bố trên The Wall Street Journal là 40.94$. Số lượng cổ phiếu để xác định chỉ số này được tăng lên 20 vào năm 1916, sau đó tiếp tục lên 30 vào năm 1928 và duy trì ở mức này cho đến nay.
Chỉ số chứng khoán Dow Jones có mấy loại?
Bộ chỉ số Dow Jones được phát triển bởi ông Charles Dow bao gồm 4 loại: chỉ số bình quân công nghiệp Dow Jones, chỉ số trung bình vận tải Dow Jones, chỉ số Dow Jones dịch vụ công cộng và cuối cùng là Dow Jones hỗn hợp.
Chỉ số Dow Jones vận tải [Dow Jones Transportation Average – DJTA]: đây chính là chỉ số chứng khoán đã được nhắc đến trong phần lịch sử chỉ số Dow Jones. Chỉ số này hiện nay được tính từ danh sách 20 mã cổ phiếu lĩnh vực đường sắt, hàng không và đường thủy, đồng thời được niêm yết trên Sàn giao dịch chứng khoán New York. Hiện tại chỉ số Dow Jones vận tải đã được sáp nhập vào chỉ số Dow Jones hỗn hợp tuy nhiên các công ty đường sắt tại Mỹ vẫn thực hiện tính toán chỉ số này để đánh giá được thực trạng trong nội bộ ngành. Đối với các nhà đầu tư muốn đầu tư chỉ số này cũng không khó, bởi các sàn forex hiện nay vẫn đưa DJTA vào danh mục các chỉ số được giao dịch trên thị trường.
Chỉ số Dow Jones dịch vụ công cộng [Dow Jones Utility Average – DJUA]: đây là chỉ số cấu thành bởi 15 công ty lớn mạnh nhất thuộc lĩnh vực khí đốt và điện ở Mỹ. Tháng 1 năm 1929 là lần đầu tiên DJUA được công bố trên tờ The Wall Street Journal.
Chỉ số Dow Jones hỗn hợp: Đây là chỉ số chung cho 65 mã cổ phiếu tổng hợp từ 3 loại chỉ số DJIA, DJTA và DJUA nói trên.
Trong số 4 chỉ số Dow Jones thì DJIA là chỉ số được sử dụng phổ biến nhất trên thị trường chứng khoán Mỹ, nó cũng có chức năng làm thước đo cho thị trường này. Do vậy, khi nói đến chỉ số Dow Jones, thì chỉ số công nghiệp Dow Jones sẽ thường được nói đến đầu tiên.
Ý nghĩa của chỉ số Dow Jones là gì?
Chỉ số Dow Jones được tính toán dựa trên dữ liệu về giá của chỉ 30 công ty trong tổng số rất nhiều công ty đang niêm yết cổ phiếu trên các sàn giao dịch chứng khoán Mỹ, tuy nhiên đây lại là 30 công ty lớn nhất của quốc gia này. Do vậy việc sử dụng chỉ số Dow Jones để làm thước đo cho thị trường chứng khoán Hoa Kỳ là điều không cần thắc mắc bởi 30 công ty này không chỉ mạnh về danh tiếng, mà giá trị vốn hóa cũng như sự quan tâm của các nhà đầu tư trên toàn thế giới với các cổ phiếu của họ cũng là cao nhất thị trường.
Ngoài ra, không chỉ tập trung cho một lĩnh vực công nghiệp nhất định, 30 công ty trong danh sách này còn phát triển ở đa dạng các lĩnh vực khác nhau như công nghệ, thương mại, giải trí, bán lẻ, hàng tiêu dùng,...có thể nói là hầu hết các lĩnh vực nòng cốt của nền kinh tế Mỹ hiện nay.
Bên cạnh đó, chỉ số Dow Jones cũng có phản ứng mạnh mẽ với những tác động từ kinh tế, chính trị như là chiến tranh, thiên tai, các bất ổn trong hệ thống chính trị, các chính sách về kinh tế như lãi suất, lạm phát hoặc một số các chỉ số khác trong kinh tế như GDP, tỷ lệ thất nghiệp, xuất nhập khẩu,...Chỉ một sự thay đổi lớn trong số những yếu tố và sự kiện nêu trên cũng sẽ tác động không nhỏ đến chỉ số Dow Jones.
Từ những lập luận trên, có thể thấy mối quan hệ tác động qua lại giữa tình trạng nền kinh tế, chính trị của Mỹ và chỉ số Dow Jones. Thông qua chỉ số Dow Jones, chúng ta có thể hình dung được tổng thể bức tranh của nền kinh tế Hoa Kỳ. Mà Mỹ lại chính là quốc gia có tầm ảnh hưởng lớn nhất trên thế giới, nên theo đó thì chỉ số Dow Jones cũng phần nào phản ánh được sức khỏe của toàn bộ nền kinh tế toàn cầu.
Việc nghiên cứu về chỉ số Dow Jones vô cùng quan trọng và cần thiết. Sự biến động giá trị của chỉ số Dow Jones sẽ tác động không nhỏ đến tâm lý các nhà đầu tư trên thế giới, từ đó dẫn đến xu hướng chung trong hành vi của họ đối với không chỉ thị trường chứng khoán mà cả thị trường forex.
Cách tính chỉ số Dow Jones
Để tính chỉ số Dow Jones, người ta sử dụng phương pháp số bình quân giản đơn. Đây là phương pháp tính áp dụng cho không chỉ chỉ số Dow Jones mà cả các chỉ số khác như JP225 của Nhật, chỉ số MBI của Ý. Phương pháp tính này có công thức khá đơn giản, với giá trị của chỉ số bằng tổng thị giá của các cổ phiếu sau đó chia cho số lượng cổ phiếu trong danh sách tính.
DJIA = ∑Pi /n
Trong đó, Pi là mức giá của mỗi cổ phiếu trong danh sách, còn n là số lượng cổ phiếu được xét tính toán. Ở đây thì n = 30.
Tuy nhiên cần lưu ý trong quá trình tính toán, giá trị của chỉ số có thể thay đổi dù giá của cổ phiếu không đổi bởi một số yếu tố bao gồm: các yếu tố liên quan đến nghiệp vụ vốn của các doanh nghiệp như tách cổ phiếu, gộp cổ phiếu, phát hành cổ phiếu mới, thưởng cổ phần, cổ phiếu trong rổ đại diện bị giảm giá trong những ngày giao dịch không có cổ tức, bán chứng quyền,...Do đó, để chỉ số chứng khoán phản ánh đúng sự biến động của giá cổ phiếu trên thị trường cũng như loại bỏ được các yếu tố trên, người ta đã sử dụng một số chia [hay gọi là ước số - divisor] với giá trị thay đổi liên tục khi có bất kỳ sự kiện liên quan đến các nghiệp vụ vốn của các doanh nghiệp như đã kể trên.
Từ đó, công thức tính chỉ số Dow Jones được thay đổi như sau:
DJIA = ∑Pi /D
Trong đó D chính là số chia.
Ưu điểm và nhược điểm của chỉ số chứng khoán Dow Jones
Chỉ số Dow Jones có những ưu điểm và nhược điểm riêng biệt so với các chỉ số chứng khoán khác trên thị trường. Cùng tìm hiểu điều đó ngay sau đây nhé!
Ưu điểm
Các công ty được lựa chọn để đưa vào chỉ số Dow Jones đều là các công ty có trạng thái đáng tin cậy nhất. Do đó các nhà đầu tư có thể yên tâm khi đầu tư vào chỉ số này.
Chỉ số Dow Jones tập trung vào các công ty có mức vốn hóa lớn nhất, cũng là các công ty nổi bật được các nhà đầu tư quan tâm nhất do đó, chỉ số Dow Jones được cập nhật thường xuyên. Nhà đầu tư thường xem xét chỉ số Dow Jones để biết được thị trường chung ngày hôm nay như thế nào.
Nhược điểm
Bên cạnh những ưu điểm, thì chỉ số Dow Jones cũng tồn tại những nhược điểm sau đây mà nhà đầu tư nên nắm được:
Đối với một thị trường lớn như Mỹ, con số 30 công ty có lẽ còn hơi ít. Hơn nữa, chỉ số Dow Jones khó có thể phản ánh được chính xác thực trạng của các lĩnh vực quan trọng khác khi nó chỉ tập trung cho lĩnh vực công nghiệp.
Do chỉ số Dow Jones được xác định dựa trên giá của cổ phiếu nên chưa phản ánh được chính xác giá trị nội tại cũng như hiệu suất thực tế của các công ty cấu thành, và hiệu suất của nền kinh tế nói chung.
Khi một cổ phiếu bất kỳ trong danh sách này có sự biến động giá, có thể ảnh hưởng lớn đến giá trị chỉ số Dow Jones, nhưng điều này không đồng nghĩa nó sẽ có ảnh hưởng đến toàn thị trường.
Chính nhờ những nhược điểm kể trên, các nhà đầu tư ngày càng cẩn thận hơn khi giao dịch chỉ số Dow Jones. Việc quan trọng cần làm là phân tích cũng như theo dõi một cách tổng quát các điều kiện thị trường để hạn chế được những rủi ro không đáng có.
Cách đầu tư vào Dow Jones
Để đầu tư chỉ số Dow Jones, ngày nay các nhà đầu tư thông qua 2 kênh đầu tư chủ yếu đó là thị trường chứng khoán và thị trường forex.
Đầu tư qua thị trường chứng khoán
Đối với thị trường ngày, chỉ các nhà đầu tư Mỹ mới được tham gia đầu tư bởi chỉ số Dow Jones là chỉ số chứng khoán thuộc thị trường chứng khoán Hoa Kỳ.
Một số hình thức để đầu tư chỉ số Dow Jones cho các nhà đầu tư đó là: Thông qua chứng khoán phái sinh như hợp đồng quyền chọn, hợp đồng tương lai; hoặc thông qua các cổ phiếu trong danh sách các cổ phiếu cấu thành chỉ số này.
Giao dịch hợp đồng quyền chọn: Để đầu tư chỉ số Dow Jones thông qua hợp đồng quyền chọn thì các nhà đầu tư thường giao dịch nhiều nhất với hợp đồng quyền chọn với mã cổ phiếu DJX được phát hành bởi The Chicago Board Options Exchange [CBOE] - Sàn giao dịch quyền chọn Chicago.
Giao dịch hợp đồng tương lai: Để đầu tư chỉ số Dow Jones thông qua hợp đồng tương lai thì được lựa chọn nhiều nhất là E-mini Dow [$5] Futures. Sản phẩm này được thực hiện giao dịch tại Sàn giao dịch hàng hóa Chicago có tên Chicago Mercantile Exchange [CME] và Sàn giao dịch Chicago có tên Chicago Board of Trade [CBOT].
Ngoài ra, nhà đầu tư có thể đầu tư chỉ số Dow Jones thông qua các quỹ hoán đổi danh mục ETF. Một trong số đó có thể kể đến Dow Diamonds, Diamonds Trust hay The Proshares Trust Ultra Dow 30,...Thông thường các quỹ này sẽ nắm giữ toàn bộ các cổ phiếu có trong rổ cổ phiếu cấu thành chỉ số Dow Jones hoặc phản ánh gần nhất cho sự biến động của chỉ số này.
Tại Việt Nam, VN30 là một chỉ số tương tự như chỉ số Dow Jones để các nhà đầu tư có thể tham khảo và giao dịch.
Không chỉ phản ánh sức khỏe của nền kinh tế Hoa Kỳ, chỉ số Dow Jones còn cho thấy bức tranh về tình hình chung của nền kinh tế toàn thế giới. Do đó đây là chỉ số được tất cả nhà đầu tư trên thế giới quan tâm. Để xem biểu đồ chỉ số Dow Jones thì các nhà đầu tư có thể xem qua rất nhiều các trang web như vn.investing.com,...
Các yếu tố ảnh hưởng đến chỉ số Dow Jones index là gì?
Sự thay đổi về giá trị của chỉ số Dow Jones Index có thể xảy ra do ảnh hưởng của một số yếu tố khác nhau. Dưới đây là những yếu tố chính có ảnh hưởng đến chỉ số Dow Jones:
Chính sách tiền tệ của Cục dự trữ liên bang: Trong đa số các trường hợp thì chính sách tiền tệ lỏng lẻo hơn [có lãi suất thấp và khuyến khích kinh tế] sẽ được coi là ảnh hưởng tích cực đối với giá trị của chỉ số Dow Jones. Ngược lại khi chính sách thắt chặt hơn [có lãi suất cao và thiếu động lực kinh tế] thì ảnh hưởng của nó đến chỉ số Dow Jones được coi là tiêu cực.
Dữ liệu kinh tế của nền kinh tế Hoa Kỳ: Khi dữ liệu kinh tế của kinh tế Mỹ mạnh hơn dự kiến thì có thể hỗ trợ cho giá của chỉ số Dow Jones hiện tại, còn khi dữ liệu kinh tế của kinh tế Mỹ không đủ để chứng minh cho các dự báo thì dễ xảy ra việc sụt giảm của chỉ số Dow Jones.
Sự ổn định của kinh tế chính trị: Khi mối quan hệ kinh tế và chính trị giữa Mỹ và các nền kinh tế lớn khác trên thế giới thì thúc đẩy cho đà tăng của chỉ số Dow Jones, ngược lại nếu mối quan hệ này căng thẳng thì chỉ số lại giảm.
Giá của đô la Mỹ: Giá của đô la Mỹ luôn có ảnh hưởng đến chỉ số Dow Jones. Trước đây thì người ta tin rằng chỉ số Dow Jones sẽ tăng khi USD đắt hơn. Tuy nhiên hiện tại thì khi USD rẻ lại có ảnh hưởng tích cực đến chỉ số Dow Jones.
Các báo cáo của công ty cấu thành Dow Jones: Các công ty ở Mỹ hầu hết đều công bố báo cáo theo quý, và khi dữ liệu mạnh hơn sẽ có tác động tích cực đến chỉ số Dow Jones và ngược lại.
Bên cạnh chỉ số Dow Jones là gì, thì hiện nay thị trường chứng khoán Mỹ còn nhiều chỉ số khác như S&P500 [SPX], Russell 2000 hay NASDAQ Composite [IXIC] cũng rất nổi tiếng. Nhưng Dow Jones vẫn được coi là chỉ số tiêu chuẩn nhất với vai trò đại diện cho nền kinh tế Hoa Kỳ. Hơn nữa, ngày nay các thông tin liên quan đến chỉ số Dow Jones rất dễ dàng để tiếp cận, do đó càng thu hút sự quan tâm đầu tư của các trader trên toàn thế giới. Để kịp thời phản ứng với những diễn biến của thị trường được thể hiện qua chỉ số Dow Jones thì các nhà đầu tư cần thường xuyên theo dõi chỉ số kinh tế này để không bỏ lỡ bất cứ cơ hội đầu tư nào. Chúc các nhà đầu tư sẽ có những giao dịch hiệu quả và thành công.