Theo hướng dẫn của trung tâm kiểm soát dịch bệnh [CDC], rửa mũi có các công dụng chính sau:
- Làm sạch chất nhầy từ mũi, vì vậy khi nhỏ thuốc có thể hiệu quả hơn.
- Làm sạch các chất gây dị ứng và kích thích từ mũi, làm giảm tác động của chúng.
- Làm sạch vi khuẩn và vi rút từ mũi, giảm nhiễm trùng.
- Giảm sưng ở mũi và tăng luồng khí.
Mũi là bộ phận cửa ngõ của hệ hô hấp. Hàng ngày, mũi phải hít nhiều không khí chứa bụi bẩn. Khi bị sổ mũi hay mũi đặc khó thở, rửa mũi bằng nước muối sinh lý, nước muối biển là rất tốt. Tuy nhiên, rửa mũi như thế nào cho đúng lại là một câu chuyện khác hoàn toàn.
Trào lưu xịt rửa mũi bằng xi lanh cho con trẻ xuất hiện từ việc các mẹ bỉm sữa truyền tai nhau về sự tiện dụng và hiệu quả của cách làm này. Từ chỉ dẫn của bác sĩ trong một số trường hợp đặc biệt phải bơm rửa mũi bằng xi lanh [như bệnh nhân viêm xoang], nhiều mẹ tự ý vận dụng vào con mình và thấy hiệu quả vì dịch nhầy trong mũi dù đặc đến mấy cũng đều được đẩy ra sau cú bơm xịt mạnh cả 10-20ml nước muối sinh lý vào thẳng mũi trẻ.
Phương pháp này được nhiều mẹ tin tưởng vì có thể đẩy được mũi đặc ra ngoài. Trong khi đó, rửa mũi bằng bình xịt phun sương thấy dịch nhầy mũi không ra nhiều. Thực chất, phương pháp xịt rửa mũi trẻ bằng xi lanh lại tiềm ẩn nhiều nguy cơ như:
Tai – mũi – họng có các hốc tự nhiên thông với nhau và thông với bên ngoài. Do đó bệnh lý của tai mũi họng không phải là bệnh riêng từng bộ phận mà có liên quan, ảnh hưởng trực tiếp đến các bộ phận khác.
Ở trẻ em nhất là trẻ sơ sinh, tuyệt đối không được lạm dụng phương pháp này. Bởi vì, trẻ có vòi nhĩ còn ngắn, nằm ngang và luôn mở. Xịt rửa bằng xi lanh khiến dịch mũi họng dễ bị đẩy lên vòi nhĩ dấn đến không chỉ viêm mũi mà còn gây viêm tai giữa. Ngoài ra, dùng xi lanh để xịt rửa mũi trẻ rất nguy hiểm bởi loại này có áp lực cao dễ gây sặc do phản xạ nuốt của bé còn yếu và sang chấn tâm lý nặng cho trẻ nhỏ.
Biểu hiện khi bị viêm tai giữa là đau tai. Khi đó, các bé thường hay kéo rứt tai, khó chịu đặc biệt khi được đặt nằm nghiêng về bên tai bị viêm. Bởi khi đó dịch nhầy viêm tai giữa bắt đầu đổ bộ dồn về phía màng nhĩ, khiến các bé khó chịu thường lăn qua lăn lại để giảm cơn đau. Ngoài ra, bỏ ăn, khóc nhiều cũng là dấu hiệu các mẹ cần quan tâm.
Việc bơm rửa bằng xi lanh tạo ra áp lực mạnh gây tổn thương, phù nề niêm mạc mũi trẻ. Không chỉ vậy, các loại xi lanh có đầu nhọn, sắc sẽ làm chảy máu, xước niêm mạc mũi nghiêm trọng.
Xịt rửa mũi bằng xi lanh là giải pháp bất đắc dĩ đành phải làm vậy. Chứ bình thường không ai dùng xi lanh tiêm để bơm vào mũi con trẻ cả. Lợi ích thì chưa rõ nhưng tác hại khi dùng xi lanh xịt rửa mũi trẻ có thể dễ dàng nhận thấy được.
Để rửa mũi trẻ, mẹ có thể dùng dung dịch nước muối biển sâu dạng bình xịt. Khi xịt, nước muối biển đi vào mũi dạng hạt phun sương mịn, siêu nhỏ đi vào từng ngóc ngách mũi để làm sạch một cách an toàn. Hiện nay, có những sản phẩm xịt nước muối biển sâu được thiết kế với áp suất phun sương phù hợp với trẻ từ 3 tháng tuổi , tránh làm hỏng niêm mạc mũi trẻ.
Mẹ nên ưu tiên dùng sản phẩm xịt có khấc chặn an toàn để vòi không đi sâu vào mũi trẻ. Vì vậy, trẻ nhỡ và trẻ lớn có thể tự xịt rửa mũi mà vẫn hiệu quả và an toàn.
Mẹ có thể xem chi tiết video hướng dẫn thao tác xịt mũi đúng cách an toàn cho trẻ nhỏ do chính ThS.BS Đinh Ngọc Hoa – Chuyên gia nhi Bệnh viện Saint Paul thực hiện:
>> Chuyên gia hướng dẫn thao tác xịt mũi đúng cách an toàn cho trẻ
Trẻ sơ sinh dưới 3 tháng tuổi nên được rửa mũi bằng nước muối sinh lý dành riêng cho bé.
Hy vọng với những thông tin hữu ích từ chuyên gia này, mẹ có thể chăm sóc tốt hệ hô hấp con trẻ.
Tác giả: Hoài Anh
Tham vấn chuyên khoa: Đinh Ngọc Hoa
Có thể bạn quan tâm:
>> Mẹ phải làm gì để tránh mắt trẻ sơ sinh bị ghèn?
>> 10 sai lầm không ngờ 70% các bà mẹ Việt dễ mắc phải khi chăm sóc trẻ sơ sinh
>> Rơ lưỡi cho trẻ sơ sinh an toàn, chuẩn chuyên gia
- Thứ năm, 31/08/2017 15:00 [GMT+7]
Nhiều bà mẹ có thói quen dùng nước muối sinh lý hàng ngày để rửa mũi, họng cho trẻ. Tuy nhiên, đây lại là việc làm sai lầm.
Thời tiết thay đổi, trẻ nhỏ bắt đầu xuất hiện hiện tượng ho, chảy nước mũi, viêm đường hô hấp... Nhiều bà mẹ có thói quen dùng nước muối sinh lý hàng ngày để rửa mũi, họng cho trẻ. Thậm chí, các bà mẹ còn rủ nhau dùng xi lanh rửa mũi cho con.
Không phải ai cũng biết sử dụng nước muối sinh lý đúng cách
Theo TS.BS Nguyễn Tuyết Xương - Trưởng khoa Tai – Mũi – Họng [Bệnh viện Nhi Trung ương], nước muối sinh lý 0,9% hay nước muối biển là dung dịch dùng để rửa, vệ sinh mũi họng, không phải là thuốc. Ngoài việc dùng để cung cấp và bổ sung nước cũng như chất điện giải cho cơ thể [dùng theo đường tiêm truyền theo chỉ định của bác sĩ] thì nước muối sinh lý còn được dùng làm thuốc nhỏ/rửa mắt hay mũi.
Hiện một số phụ huynh lạm dụng, dùng nước muối sinh lý rửa mũi cho con hàng ngày để phòng chống các bệnh viêm mũi, họng trong khi trẻ không bị bệnh. Bác sĩ Xương khẳng định đây là việc làm sai lầm do trong mũi, họng đều có một lượng dịch tự nhiên đủ để bôi trơn niêm mạc, có tác dụng ngăn cản sự xâm nhập của vi khuẩn và bụi bẩn.
"Nếu lạm dụng nước muối sinh lý để rửa mũi sẽ khiến mũi trẻ mất đi dịch tiết tự nhiên, mất đi lớp bảo vệ niêm mạc, khiến mũi trẻ bị rát, kích ứng mũi, chảy nước mũi, ảnh hưởng tới niêm mạc mũi, khô mũi thậm chí dễ gây nên viêm nhiễm mãn tính.
Ngoài ra, việc sử dụng nước muối sinh lý hàng ngày có thể tạo cảm giác trẻ luôn bị bệnh, chưa kể đến việc rửa mũi sai tư thế có thể khiến trẻ bị đau, chảy máu, hoặc là gây viêm tai giữa", bác sĩ Xương cho hay.
Nước biển và nước muối sinh lý chỉ thật sự tốt khi trẻ có tình trạng viêm mũi, ngạt và chảy nước mũi nhiều. Lúc này, chúng được dùng để bơm rửa, đảm bảo sự thông thoáng cho mũi.
Bên cạnh đó, các dung dịch nước muối cũng có thể dùng để vệ sinh mũi sau khi đi xa, tiếp xúc với môi trường nhiều khói bụi. Cha mẹ cần nhớ không nên dùng nước muối sinh lý hàng ngày.
Dừng ngay rửa mũi bằng xi lanh
Bác sĩ Xương hướng dẫn cách rửa mũi cho trẻ:
– Đặt trẻ nằm nghiêng trên bàn hoặc giường. Để đầu thấp, mông cao, đặt 1 tay lên đầu trẻ và giữ nhẹ để tránh việc trẻ giãy giụa, có thể gây tổn thương trong quá trình rửa mũi.
– Lót khăn xô dày dưới cổ và đầu trẻ để nước rửa chảy ra thấm vào đó.
– Nếu trẻ mới bị ngạt mũi nhẹ, dịch mũi còn lỏng thì có thể tiến hành rửa luôn. Trong trường hợp dịch mũi đặc, có rỉ mũi thì nên nhỏ 2 – 3 giọt nước muối vào mỗi bên mũi, đợi 1 lúc cho nước muối ngấm làm mềm rỉ mũi rồi nhẹ nhàng dùng tay day day mũi bé để rỉ mũi mềm và bong ra.
– Đặt miệng lọ nước muối đầu tròn vào lỗ mũi phía trên của trẻ, bóp nhanh nhưng không quá mạnh để nước muối đi vào trong và từ từ chảy ra ở lỗ mũi bên kia. Dịch mũi và rỉ mũi có thể cuốn theo nước muối chảy ra lỗ mũi phía bên kia .
– Dùng khăn mềm nhẹ nhàng lau sạch mũi, miệng trẻ, trấn an con vài phút trước khi quay bé nằm nghiêng sang phía ngược lại để rửa tiếp lỗ mũi bên kia của bé. Cách làm tương tự.
– Nếu dịch mũi quá đặc và không thể trôi ra theo nước, có thể dùng dụng cụ hút mũi để hút cho trẻ. Tuy nhiên không nên lạm dụng hút mũi vì cách này có thể tạo áp lực gây tổn thương niêm mạc mũi.
– Lưu ý không dùng xi lanh chứa nước muối sinh lý bơm, rửa mũi bé do có thể làm trầy, xước niêm mạc mũi của trẻ.
– Khi trẻ bị các bệnh về mũi, xoang có thể dùng nước nuối sinh lý để rửa mũi cho bé nhưng phải theo chỉ dẫn của bác sỹ chuyên khoa tai mũi họng.
Trong quá trình chăm sóc trẻ sơ sinh, không ít lần các bà mẹ phải thực hiện rửa mũi cho con, nhưng không phải ai cũng biết và thực hiện đúng cách, để đảm bảo an toàn cho con. Một vấn đề được khá nhiều bà mẹ quan tâm đó là nên hay không việc sử dụng xilanh để rửa mũi cho trẻ. Bài viết sau đây chúng ta hãy cùng tìm hiểu nhé.
Buona – Chăm sóc sức khỏe khoa học cho trẻ ngay từ những tháng năm đầu đời theo tiêu chuẩn Châu Âu. Con trẻ lớn khôn từng ngày với một thân thể khỏe mạnh, tâm hồn vui tươi và trí tuệ thông thái.
Có nên rửa mũi cho trẻ sơ sinh bằng xilanh?
Theo các chuyên gia, cha mẹ nên rửa mũi cho trẻ sơ sinh bằng xilanh để làm sạch hốc mũi và loại bỏ dịch nhầy, qua đó giúp bé tránh được các bệnh về đường hô hấp. Tuy nhiên, Khi rửa mũi bằng xilanh tồn tại nhiều nguy hiểm có thể gây tổn thương đến sức khỏe của trẻ.
Nguyên lý xilanh hoạt động thường dùng một lực mạnh để đẩy nước thông qua hốc mũi, do vậy tiềm ẩn những nguy cơ khiến trẻ sơ sinh bị sặc và có thể dẫn đến viêm tai giữa. Một cách rửa mũi thường được nhiều bà mẹ áp dụng đó là dùng xilanh thông thường không có đầu bao bảo vệ để rửa mũi cho con.
+ Những loại xi lanh này thường được bán rất nhiều tại các nhà thuốc để nhân viên y tế dùng để lắp kim tiêm, tiêm cho bệnh nhân. Đây không phải là dụng cụ chuyên dụng để rửa mũi vì thế gây nên nhiều biến cố cho trẻ.
+ Khi bơm trực tiếp nước muối vào mũi để vệ sinh thì sẽ xuất hiện một áp lực lớn, áp lực không được kiểm soát, không an toàn cho trẻ. Đặc biệt, nó còn có thể gây tổn thương, gây viêm mũi, và còn có thể gây viêm ngược tai giữa.
+ Khi rửa mũi cho cho bé bằng xilanh thông thường có đầu sắc nhọn có thể làm xước niêm mạc, gây chảy máu ở trẻ. Nghiêm trọng hơn sẽ khiến bé bị nước muối sặc vào phổi.
Dùng xi lanh chuyên dụng rửa mũi cho bé
Hiện nay bộ dụng cụ rửa xông mũi họng kèm nước muối ưu trương được thiết kế trong bộ sản phẩm Nabial 3% KIT với đầu xịt bằng mềm, tròn cùng bộ phận bơm tạo áp lực được kiểm soát ổn định không gây tổn hại đến niêm mạc mũi của trẻ sơ sinh. Mẹ có thể tham khảo để sử dụng rửa mũi cho con vừa an toàn lại tiện dụng.
Tham khảo: Nebial 3% KIT – Bộ sản phẩm rửa mũi, xịt xông mũi họng chuyên dụng cho trẻ em
Hướng dẫn cách rửa mũi cho bé bằng xilanh
Cách rửa mũi cho bé bằng xilanh mà bố mẹ có thể tham khảo như sau:
Bước 1: Chuẩn bị nước muối sinh lý, tăm bông, khăn mềm, ống xilanh bằng nhựa hoặc thủy tinh khoảng 100 – 150 CC đã được tiệt trùng bằng nước sôi.
Bước 2: Đặt bé nằm nghiêng đầu sang một bên. Cho nước muối sinh lý vào ống xilanh đã chuẩn bị.
Bước 3: Đưa ống xilanh vào trong khoang mũi và bơm 1 lượng muối sinh lý vào. Đối với từng độ tuổi của trẻ mà mẹ có thể điều chỉnh lượng nước muối cho phù hợp. Ví dụ:
- Đối với trẻ đã nhận thức được lời nói của mẹ, mẹ có thể bảo con sau xì nhẹ mũi ra để toàn bộ chất nhầy được đưa ra bên ngoài.
- Đối với trẻ còn quá nhỏ, mẹ không nên rửa mũi cho bé bằng xilanh bởi lượng nước muối quá nhiều được bơm vào có thể khiến trẻ bị sặc, trớ.
Bước 4: Lấy gỉ mũi bằng bông tăm hoặc xì nhẹ hoàn toàn ra bên ngoài.
Bước 5: Thực hiện lặp lại ở bên mũi còn lại.
Bước 6: Nhẹ nhàng dùng khăn mềm lau xung quanh mũi.
Tham khảo: Trẻ ngạt mũi về đêm, mẹ phải làm sao?
Rửa mũi cho trẻ sơ sinh phòng tránh nhiều bệnh hô hấp
Một số cách rửa mũi đơn giản thay thế xilanh
+ Sử dụng chai nhỏ nước muối sinh lý để rửa mũi cho trẻ + Sử dụng dung dịch vệ sinh đường mũi để rửa mũi cho trẻ + Áp dụng cách hút đờm dãi ở miệng và họng để rửa mũi cho trẻ + Sử dụng phương pháp xông hơi để rửa mũi cho trẻ + Sử dụng máy phun sương hoặc kê đầu cao để rửa mũi cho trẻ
+ Sử dụng dụng cụ chuyên dụng để rửa mũi cho trẻ