Cảm lạnh là một bệnh nhiễm trùng tại đường hô hấp trên do virus gây ra. Các triệu chứng chủ yếu xuất hiện nhiều tại mũi và họng tương tự như cảm cúm gây nhầm lẫn. Vậy, cảm lạnh có diễn biến như thế nào, cách phân biệt cảm lạnh với cảm cúm.
Mặc dù virus cúm tồn tại quanh năm, nhưng cảm cúm thường xảy ra từ tháng 10 đến tháng 5 năm sau. Trong khi cảm lạnh thường phát triển vào mùa lạnh là mùa đông và mùa xuân.
Bệnh cảm lạnh rất dễ lây lan, vì virus truyền từ người này sang người khác qua đường giọt bắn. Hơn nữa, những triệu chứng ban đầu của bệnh cảm lạnh thường không rõ ràng, nên dễ bị bỏ qua.
Ở giai đoạn 1: Thông thường cảm lạnh từ ngày thứ 1 – 3, người bệnh sẽ có biểu hiện hơi ngứa ở cổ, một vài cái hắt hơi hoặc cơn nhức đầu nhẹ có thể xuất hiện trong vài ngày đầu tiên. Tuy nhiên, đôi khi nó thoáng qua đến mức bạn không nhận biết được.
Có thể là ngay sáng hôm sau khi thức dậy, cổ họng bạn bắt đầu ngứa ran và bạn bắt đầu cảm thấy uể oải. Đây cũng là thời điểm có thể phát tán và lây lan virus sang những người xung quanh. Vì thế, hãy đeo khẩu trang khi tiếp xúc gần với người khác.
Ở giai đoạn 2: Thông thường cảm lạnh từ ngày thứ 4 – 7 người bệnh sẽ cảm thấy mệt mỏi nhất, bởi đây là lúc số lượng và mức độ hoạt động của virus cao nhất. Các triệu chứng trở nên trầm trọng hơn, kèm theo có thể bị sốt.
Trong khoảng thời gian này, người bệnh cần được nghỉ ngơi nhiều hơn và có chế độ ăn uống hợp lý. Bên cạnh đó, người bệnh vẫn phải cách ly với những người xung quanh, vì virus vẫn có khả năng lây lan.
Ở giai đoạn 3: Thông thường cảm lạnh từ ngày thứ 8 – 10, người bệnh sẽ thấy đỡ mệt hơn, bởi đây là giai đoạn phục hồi, vì cảm lạnh thông thường sẽ kết thúc sau 8 - 10 ngày. Người bệnh sẽ cảm thấy khỏe hơn và bắt đầu muốn ăn nhiều thứ hơn. Triệu chứng còn sót lại cuối cùng sau 10 ngày thường là ho khan. Tuy nhiên, vẫn có một số trường hợp ngoại lệ và các triệu chứng tiếp tục xấu đi. Khi đó, người bệnh cần được đưa đến các cơ sở y tế để được thăm khám và điều trị.
Cảm lạnh là một bệnh nhiễm trùng tại đường hô hấp trên do virus gây ra. Ảnh minh hoạ.
Phân biệt cảm lạnh và cảm cúm
Trên thực tế rất nhiều người nhầm lẫn cảm lạnh và cúm. Các triệu chứng cảm lạnh xuất hiện trong 1 - 3 ngày sau khi nhiễm virus. Các triệu chứng của cảm lạnh và cảm cúm có thể giống nhau. Nhưng nếu cảm lạnh có xu hướng phát triển dần dần, thì các triệu chứng của cảm cúm thường nặng hơn, đến đột ngột, không có dấu hiệu báo trước. Một số triệu chứng của cảm cúm bao gồm: Chảy nước mũi hoặc nghẹt mũi; Đau họng; Ho khan; Mệt mỏi; Đau nhức cơ và cơ thể; Chảy nước mắt; Có thể nhức hốc mắt; Nhức đầu; Nôn mửa và tiêu chảy [thường gặp ở trẻ em]; Sốt [nhưng không phải ai bị cảm cúm cũng sốt].
Thời gian nhiễm bệnh cảm lạnh và cúm tùy thuộc vào loại virus gây bệnh và khả năng miễn dịch của cơ thể.
Thông thường cảm lạnh không ảnh hưởng nhiều đến người bệnh và sẽ tự khỏi trong vòng 4 - 10 ngày. Nhưng cũng có trường hợp ho kéo dài sang tuần thứ hai.
Trong khi đó, cảm cúm thường kéo dài hơn, từ một tuần đến vài tuần. Đôi khi tình trạng mệt mỏi, ăn không ngon và ho khan vẫn có thể kéo dài 6 đến 8 tuần sau đó.
Lời khuyên thầy thuốc
Cảm lạnh và cúm đều là bệnh về đường hô hấp do virus gây ra, nên cách phòng ngừa sẽ giống nhau. Cách tốt nhất để phòng ngừa là tăng cường hệ thống miễn dịch bằng cách bổ sung đầy đủ dinh dưỡng, ngủ đủ giấc, giảm căng thẳng và tập thể dục thường xuyên.
Để ngăn ngừa cảm cúm, tất cả mọi người từ 6 tháng tuổi trở lên được khuyến nghị tiêm vaccine phòng cúm hằng năm. Phụ nữ có dự định mang thai cũng nên tiêm vaccine. Đây là cách tốt nhất để ngăn ngừa bệnh cúm. Cảm lạnh không có vaccine, việc phòng ngừa tập trung vào giữ vệ sinh sạch sẽ và tránh tiếp xúc với người bệnh. Tránh đưa tay chạm vào mắt, mũi, miệng, đeo khẩu trang và thường xuyên rửa tay bằng xà phòng.
Tóm lại: Đa phần các trường hợp bị cảm lạnh và cảm cúm không nguy hiểm. Nhưng một vài trường hợp có thể bị các biến chứng về đường hô hấp, thường gặp hơn là ở cảm cúm. Một số biến chứng liên quan đến nhiễm trùng thứ phát hoặc nhiễm khuẩn như viêm phế quản, viêm phổi, viêm xoang hoặc viêm tai. Cảm lạnh và cúm cũng có thể làm trầm trọng thêm bệnh mạn tính đang mắc phải, ví dụ như hen suyễn.
Vì vậy, người bệnh cần đi khám ngay khi có các triệu chứng: Khó thở hoặc thở gấp; Môi đổi màu tím hoặc xanh; Đau tai; Đau dai dẳng hoặc có áp lực ở ngực hoặc bụng; Lú lẫn, chóng mặt, bất tỉnh; Co giật; Đau cơ nghiêm trọng; Suy nhược cơ thể nghiêm trọng; Sốt hoặc ho đã gần khỏi nhưng bị trở lại và trầm trọng hơn, có thể ho ra máu; Nôn mửa dữ dội…
Bệnh cảm cúm, mà chúng ta thường gọi ngắn gọn là cúm, là bệnh về đường hô hấp do nhiễm vi-rút, đi kèm với các triệu chứng sốt, đau đầu, ho, đau họng và đau cơ. Có nhiều loại vi-rút khác nhau gây ra bệnh cúm. Hầu hết các loại vi-rút tấn công hệ thống hô hấp của cơ thể - phổi và đường hô hấp, bao gồm cổ họng và mũi - gây ra các triệu chứng cúm điển hình như:1
- Ho khan.
- Viêm họng.
- Sốt cao, ớn lạnh và đổ mồ hôi.
- Đau đầu.
- Đau cơ hoặc đau nhức cơ thể.
- Mệt mỏi và suy nhược.
Nếu chỉ quan sát triệu chứng, chúng ta khó mà phân biệt được cảm cúm và cảm lạnh. Tuy nhiên, nhìn chung thì:2,3
- Các triệu chứng cúm thường kéo dài và đi kèm với sốt, run rẩy và đau cơ
- Triệu chứng cảm lạnh thường ngắn hơn và chỉ đi kèm với tình trạng chảy nước mũi và sốt nhẹ.
Bạn có thể ngăn ngừa bệnh cúm bằng cách thường xuyên rửa tay và tránh tiếp xúc với những người bị bệnh. Nếu bạn cảm thấy không khỏe, hãy xin nghỉ việc, nghỉ học hoặc ngừng tham gia các hoạt động xã hội.4
Trong hầu hết các trường hợp, những người bị cảm cúm sẽ khỏi bệnh trong 5-7 ngày. Quan trọng là cần nghỉ ngơi nhiều và uống nhiều nước. Thuốc điều trị cúm không cần kê toa cũng có thể giúp giảm nhẹ các triệu chứng.
Luôn luôn tham khảo ý kiến bác sĩ nếu nghi ngờ mắc cảm cúm, đặc biệt đối với những đối tượng dễ bị nhiễm bệnh như người lớn tuổi, trẻ sơ sinh hoặc những người có hệ miễn dịch suy yếu.