Trẻ em rất dễ bị nhiễm giun. Do trẻ em thường rất hiếu động, thích khám phá mọi thứ xung quanh mình, thường hay chơi đùa, đi chân đất, bò lê trên sàn nhà, hay mút tay, nhặt thức ăn rơi vãi dưới đất… Tất cả những điều này đã tạo cơ hội vô cùng thuận lợi cho các loại giun xâm nhập vào cơ thể của trẻ.
Khi bị nhiễm giun, ngoài việc giun cư trú và chiếm các chất dinh dưỡng của cơ thể, giun còn gây nhiều triệu chứng phiền toái cho trẻ như ngứa ngáy khó chịu, ảnh hưởng đến sinh hoạt và học tập. Khi nhiễm giun, trẻ thường bị rối loạn tiêu hóa, làm cản trở quá trình hấp thu chất dinh dưỡng, mặt khác giun sẽ tranh giành chất dinh dưỡng với cơ thể, lâu dần làm cho trẻ xanh xao, chậm tăng trưởng thể chất, suy dinh dưỡng, giảm sức đề kháng dẫn đến dễ mắc các bệnh nhiễm khuẩn khác. Ngoài ra trong một số trường hợp nguy hiểm hơn, giun có thể gây ra những biến chứng như giun chui ống mật, tắc ruột hay ở các bé gái khi giun kim cái ra hậu môn đẻ trứng có thể bò sang bộ phận sinh dục gây viêm nhiễm. Vì vậy, việc tẩy giun định kỳ cho trẻ là việc làm hết sức cần thiết để bảo vệ sức khỏe cho trẻ.
Nhiễm giun không chỉ ảnh hưởng đến sinh hoạt và học tập của trẻ mà còn khiến trẻ bị rối loạn tiêu hóa, làm cản trở quá trình hấp thu chất dinh dưỡng
Albendazol là thuốc thường dùng để tẩy giun cho trẻ em. Thuốc có tác dụng ức chế sự thu nhận glucose ở ấu trùng và giun trưỏng thành, làm giảm dự trữ glycogen, giảm năng lượng nên giun bất động rồi chết. Thuốc có tác dụng trên nhiều loại giun như giun đũa, giun móc, giun tóc, giun lươn, giun kim. Liều dùng một lần duy nhất cho trẻ từ 2 tuổi trở lên là 400mg [1 viên]. Đối với giun móc thì uống albendazol viên 400mg mỗi ngày 1 viên và uống trong 3 ngày liên tiếp. Thuốc này hiện có bán tại nhà thuốc Bệnh viện Việt Nam - Thụy Điển Uông Bí.
Tùy theo lứa tuổi của trẻ có thể lựa chọn dạng thuốc cho phù hợp. Có thể uống thuốc vào bất cứ thời điểm nào trong ngày, không cần phải nhịn đói. Tuy nhiên uống vào buổi tối trước khi đi ngủ là tốt nhất.
Những lưu ý khi tẩy giun cho trẻ
- Chỉ tẩy giun định kỳ khi trẻ đủ 2 tuổi trở lên. Trẻ dưới 2 tuổi nếu phát hiện hoặc nghi ngờ nhiễm giun thì nên đưa đi khám để làm xét nghiệm tầm soát, và khi đã xác định có nhiễm giun, trẻ sẽ được điều trị dưới sự theo dõi của bác sĩ.
- Có một số bệnh chống chỉ định với thuốc tẩy giun vì vậy cha mẹ cần kiểm tra sức khỏe trẻ trước khi quyết định tẩy giun cho con. Nếu trẻ mắc một số bệnh mãn tính, tim bẩm sinh, suy tim, suy gan, suy thận, đang ốm, sốt... không nên tẩy giun hoặc nếu tẩy, phải có chỉ định và sự theo dõi của bác sĩ.
- Thuốc tẩy giun cũng có một số tác dụng phụ ít gặp sau khi dùng thuốc như trẻ có thể đau bụng, buồn nôn và tiêu chảy thoáng qua, những triệu chứng này thường nhẹ và sẽ tự khỏi. Một số rất ít trường hợp trẻ có thể có phản ứng dị ứng với thuốc như phát ban, ngứa, nổi mề đay. Khi đó, nên đưa trẻ đi khám để được bác sĩ tư vấn cách xử lý phù hợp.
- Trước khi cho trẻ uống thuốc tẩy giun, bố mẹ nên cho trẻ ăn no. Thuốc tẩy giun hoạt động với cơ chế ngăn không cho giun hấp thụ glucose từ thức ăn. Sau khi uống thuốc, nếu trẻ cảm thấy mệt, bố mẹ có thể cho trẻ uống thêm nước, nước đường, sữa... Trường hợp trẻ ngày càng mệt hơn, kèm theo nôn ói thì cần đưa trẻ đến ngay cơ sở y tế gần nhất để điều trị kịp thời.
- Một điều quan trọng là cha mẹ phải tránh tình trạng tái nhiễm giun cho trẻ bằng cách giữ gìn vệ sinh nhà cửa, hướng dẫn trẻ rửa tay thường xuyên trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh. Giữ gìn vệ sinh ăn uống, bảo đảm ăn chín, uống sôi, ăn các loại trái cây sau khi đã gọt vỏ. Khi tẩy giun nên làm đồng loạt với tất cả các thành viên trong gia đình để tránh tình trạng lây nhiễm chéo giữa cha mẹ với con cái, anh em trong nhà, khi đó hiệu quả của tẩy giun sẽ bị mất và trẻ dễ dàng tái nhiễm trở lại.
Rất nhiều mẹ có con hơn 1 tuổi đã thấy trong phân con mình có giun và lo lắng bởi vì trước giờ họ chỉ nghe nói tẩy giun cho trẻ trên 2 tuổi chứ dưới 2 tuổi thì chưa từng được nghe. Để giải đáp thắc mắc cho các mẹ, bác sĩ sẽ hướng dẫn cách tẩy giun cho trẻ.
1.Các triệu chứng gợi ý tới nhiễm giun
- Đau bụng, rối loạn tiêu hoá, chậm tăng cân, ăn kém, biếng ăn, nhiễm trùng tiết niệu tái phát, hay đại tiện ra giun, ngứa hậu môn.
- Nhìn thấy giun [giun kim], quấy khóc nhiều về đêm…
2. Khi nào bắt đầu tẩy giun cho trẻ?
Theo Quyết định 6437 của Bộ Y tế,10/2018:
- Khi đủ 12 tháng tuổi là bắt đầu tẩy giun.
- Hoặc sớm hơn khi có chỉ định của BS, có các triệu chứng gợi ý nhiễm giun như đã nói ở trên.
3.Tần suất tẩy giun như thế nào là hợp lí?
- Miền Bắc:1lần/6tháng
- Miền Trung và miền Nam: 1lần/1năm.
- Đối với các vùng tỉ lệ cao hoặc thấp hẳn, trạm y tế địa phương sẽ có hướng dẫn cụ thể.
4. Dùng thuốc như thế nào?
Với thuốc tẩy giun, bố mẹ có thể tự mua ở hiệu thuốc và dùng theo hướng dẫn của dược sĩ và đọc HDSD đi kèm. Tốt nhất là xin chỉ định từ trạm y tế xã phường hoặc bác sĩ Nhi khoa.
* Các loại thuốc được dùng theo khuyến cáo của Bộ Y Tế
- Trẻ em từ 12 tháng tuổi đến dưới 24 tháng tuổi: Albendazole 200mg [zentel]hoặc Mebendazole 500mg [Fugacar]liều duy nhất sau ăn.
- Trẻ từ 24 tháng tuổi trở lên: Albendazole 400mg hoặc Mebendazole 500mg liều duy nhất sau ăn.
*Chú ý:
- Các loại thuốc nên dùng sau bữa ăn tối, không cần nhịn ăn uống .Với một số loại giun, với bệnh nhân cụ thể, bác sĩ có thể cho dùng nhắc lại sau 1 tháng.
- Thuốc dạng viên nên khi cho trẻ dùng thì nghiền nhỏ thuốc, pha với nước, sữa, nước quả cho con uống.
5. Tác dụng phụ
- Nhẹ: đau bụng, buồn nôn, mệt mỏi.
- Vừa - nặng: nổi ban, mề đay, khó thở, sốc phản vệ [hiếm].
Cha mẹ cần theo dõi 48 giờ sau khi con uống thuốc tẩy giun. Nhớ chụp lại ảnh loại thuốc tẩy giun đã dùng [vỏ hộp thuốc] để cho bác sĩ xem khi cần đến.
Để tránh tình trạng nhiễm giun cho bé, cha mẹ nên phòng ngừa nhiễm giun là tốt nhất:
- Tập cho bé thói quen rửa tay sau khi đi vệ sinh và trước khi ăn. Bản thân người lớn cũng phải chú ý việc này, nhất là trước khi chuẩn bị đồ ăn và cho bé ăn.
Hàng ngày nên tập thói quen rửa tay thường xuyên cho bé
- Vệ sinh ăn uống: nên cho bé uống nước đun sôi để nguội, ăn rau đã nấu chín, các loại trái cây nên gọt vỏ sau khi rửa.
- Vệ sinh thân thể: thường xuyên cắt móng tay cho bé, rửa hậu môn bằng xà phòng tắm sau mỗi lần bé đi đại tiện, không cho bé đi đại tiện bừa bãi, không để bé ở truồng hay mặc quần thủng đít.
- Ở nông thôn, cần bố trí khu vực xử lý phân xa nơi ở và giếng nước. Không để bé bò lê la, nghịch đất cát.
- Định kỳ 6 tháng cho bé uống thuốc tẩy giun một lần. Nếu trong nhà có một thành viên bị nhiễm giun kim, nên tẩy giun cho cả nhà.
Khoa Nhi
Tại sao cần cho trẻ uống thuốc tẩy giun?
Bạn thường nghĩ rằng trước 2 tuổi, con đang tuổi đi chân đất, bò lê trên sàn nhà, hay mút tay thì thuốc tẩy giun sán là điều cần thiết. Vì vậy, bạn sẽ rất nhớ cho trẻ uống thuốc giun định kỳ. Nhưng sau 5 tuổi, khả năng bé bị nhiễm giun vẫn rất cao mà bạn lại thường quên.
Bởi lẽ sau 5 tuổi, trẻ thường rất hiếu động, tham gia nhiều trò chơi vận động cùng bạn bè. Việc nghịch ngợm, chạm tay vào đất rồi cầm nắm thức ăn đưa lên miệng khiến trẻ khó tránh khỏi việc bị nhiễm các loại giun sán. Giun sán ký sinh làm giảm quá trình hấp thụ dưỡng chất cần thiết dẫn đến cơ thể thiếu máu, thiếu protein. Do đó, trí tuệ sẽ bị ảnh hưởng tiêu cực, quá trình phát triển thể chất cũng chậm hơn, kém tăng chiều cao.
Vì vậy, mời bạn cùng tìm hiểu trẻ em uống thuốc giun khi nào tốt nhất để giúp con yêu lớn nhanh, lớn khỏe mỗi ngày.
Có những loại thuốc tẩy giun nào?
Nếu không thích tẩy giun bằng phương pháp dân gian, bạn có thể chọn thuốc diệt ký sinh trùng ở người của Tây y. Trên thị trường hiện nay có rất nhiều loại thuốc tẩy giun cho trẻ em như loại nhai, loại uống với đủ mùi vị khác nhau. Để biết con uống thuốc giun khi nào tốt nhất, trước hết bạn cần phân biệt các nhóm thuốc tẩy giun cho bé phân theo thành phần và tác dụng của thuốc như sau:
- Nhóm chứa thành phần mebendazol… là thuốc xổ lãi, trị giun kim, giun đũa, giun tóc, giun móc, giun lươn. Tùy theo chu kỳ giun đũa, giun kim… liều dùng sẽ khác nhau với từng loại giun. Bạn hãy xem kỹ hướng dẫn hoặc tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi cho bé uống.
- Nhóm chứa thành phần albendazol… là thuốc diệt giun sán. Chúng diệt trứng, ấu trùng, giun trưởng thành, sán dải heo và sán dải bò.
- Nhóm chứa thành phần pyrantel pamoat… là thuốc trị giun đũa, giun kim, giun móc.
Trẻ em uống thuốc giun khi nào tốt nhất?
Với trẻ trên 5 tuổi, khi nào nên tẩy giun cho trẻ? Trước hết, đó là khi trẻ có dấu hiệu nhiễm giun với các triệu chứng tiêu hóa kém như chán ăn, đau bụng, tiêu chảy, da xanh xao, mệt mỏi… Hoặc trẻ có biểu hiện thể chất, trí tuệ chậm phát triển, đề kháng kém, thiếu máu, tắc ruột…, bạn cần đưa con đến gặp bác sĩ để được xác định nguy cơ nhiễm giun và có phương án điều trị phù hợp.