Bởi vì tiền tệ là một trong những hàng hóa đặc biệt bởi tất cả hàng khác đều dựa trên nó để làm cơ sở, làm đơn vị đo lường cụ thể trên thị trường. Bài viết sau đây mình sẽ giúp các bạn hiểu thêm chi tiết về vì sao tiền tệ là hàng hóa đặc biệt nhé!
Tiền là vật ngang giá chung hay nói còn được nói với cách khác nó chính là phương tiện nằm ở giữa để trao đổi qua lại giữa nhu cầu và sự cung cấp.
Tiền tệ là của cải phổ biến trong các gia đình. Khi mọi người nói đến việc bạn giàu cỡ nào thì sẽ tính toán dựa trên số tiền người đó đã sở hữu bao gồm như: tài sản, vàng bạc đá quý đổi thành giá trị tiền tệ. Tiền tệ còn được người mua và bán chấp nhận để quy đổi thành nhiều sản phẩm, dịch vụ.
Tiền tệ còn là phương tiện dùng để đầu tư, tích lũy. Chẳng hạn như bạn có thể gửi tiền vào các ngân hàng và hàng tháng bạn được trả lãi. Bên cạnh đó, tiền cũng có thể dùng làm phương tiện lưu trữ. Khi tiền nhiều hơn mức tiêu người ta có thể để cất giành.
- Tiền tệ sử dụng làm phương tiện để trao đổi
Thời chưa có tiền tệ, người ta chỉ biết dùng hàng đổi hàng để có được những sản phẩm mà họ đang mong muốn có được. Cách thức này cũng khá hợp lý nhưng dần dần trở nên lỗi thời. Nhờ có tiền tệ ra đời mà việc trao đổi hàng hóa trở nên một cách dễ dàng hơn.
- Tiền tệ sử dụng để tích lũy
Khi thực tại dư giả và bạn muốn tương lai của mình thoải mái hơn thì có thể dự trữ tiền. Không ai cấm bạn làm việc này mà còn được rất nhiều ngân hàng khuyến khích. Bạn tích lũy tiền trong ví của ngân hàng, hay thẻ tín dụng thì sẽ được hưởng rất nhiều chế độ ưu đãi.
- Tiền tệ sử dụng để thanh toán
Tiền tệ là phương tiện thanh toán khi bạn cần phải đóng góp nộp các khoản tiền nhà, thuế khóa. Hay tiền điện nước, vay mượn ở trong quá trình lưu thông hàng hóa. Khi đảm nhận chức năng này tiền tệ đã không còn là vật ngang giá nữa.
Thay vào đó nó vận động tách rời những hàng hóa và sản phẩm. Cách thức này góp phần phổ biến cho việc bù trừ lẫn nhau. Đồng thời cũng khiến cho việc tính toán đơn giản hóa hơn nhiều. Để đáp ứng được những nhu cầu ở trên đòi hỏi tiền phải có giá trị bền vững và vô cùng ổn định.
- Tiền tệ là thước đo về giá trị hàng hóa
Nó là một đơn vị nhằm đo lường trong việc mua bán giữa những sản phẩm hàng hóa. Khi đi siêu thị hay đến các cửa hàng quần áo chúng ta thường thấy người ta thường rất hay in giá sản phẩm đi kèm. Điều đó cho thấy mỗi mặt hàng đều có được một giá trị nhất định.
Tiền tệ không phải là một thứ gì đó quá trừu tượng, nó đơn giản cũng giống như những loại hàng hóa bình thường. Đa số là hàng hóa thì phải có cả giá trị và giá trị sử dụng. Điều này đã được kể đến trong hệ thống triết học của Mác Lênin. Giả sử như nếu như bạc cũng có thể được chọn làm là tiền tệ. Thì trên thực tế bạc còn nhiều hạn chế hơn so với tiền tệ.
Trước hết nó cũng có công dụng của một vật ngang giá chung vừa có công dụng của một chất vừa khả năng làm trang sức hay thuốc. Tuy nhiên, trong đó chưa tính đến công sức lao động tương đương với những việc làm ra nó tính theo giá trị. Tiền tệ còn nhiều hơn thế, bởi vậy chúng ta mới kể đến được hai từ đặc biệt ở sau đó.
Những hàng hóa không phải là tiền thì nó cũng không thể đem trao đổi với những loại hàng hóa khác. Nhưng tiền thì rất có thể. Đồng thời trong việc sử dụng tiền thì ít nhất cần phải liên quan đến những công sức lao động được kết tinh ở trong nó.
Tiền được dùng làm vật trung gian nhằm để mua bán các loại hàng hóa cụ thể khác. Hay còn được nói theo chiều hướng khác trong vô số loại hàng hóa. Thì nó cũng được tách ra làm vật ngang giá chung. Đồng thời nó là kết quả cuối cùng của mối quan hệ giữa những người sản xuất, tạo ra được nhiều sản phẩm hàng hóa.
Trên đây mình đã trình bày cho các bạn về tại sao nói tiền tệ là hàng hóa đặc biệt chi tiết nhất. Hy vọng với những thông tin trên sẽ giúp cho các bạn hiểu thêm về tiền tệ vì sao là hàng hóa đặc biệt nhé!
Tiền tệ là một phạm trù kinh tế và cũng là một phạm trù lịch sử. Sự xuất hiện của tiền là một phát minh vĩ đại của loài người, nó làm thay đổi bộ mặt của nền kinh tế – xã hội. Vậy tiền tệ là gì, chức năng của tiền tệ sẽ được giải thích trong bài viết sau đây?
1. Tiền tệ là gì?
Tiền tệ là một phạm trù lịch sử, nó là sản phẩm tự phát của nền kinh tế hàng hóa, sản phẩm của sự phát triển các hình thái giá trị. Đồng thời cũng là sản phẩm của sự phát triển mâu thuẫn giữa lao động và phân công lao động xã hội trong sản xuất hàng hóa. Sự ra đời và phát triển của tiền tệ gắn liền với sự ra đời và phát triển của sản xuất và trao đổi hàng hóa.
Theo Mac, tiền tệ là một thứ hàng hoá đặc biệt, được tách ra khỏi thế giới hàng hoá, dùng để đo lường và biểu hiện giá trị của tất cả các loại hàng hoá khác. Nó trực tiếp thể hiện lao động xã hội và biểu hiện quan hệ sản xuất giữa những người sản xuất hàng hóa.
Theo Mác, tiền tệ xuất hiện sau một quá trình phát triển lâu dài của trao đổi và các hình thái giá trị. Quá trình phát triển của các hình thái giá trị để đi đến hình thái giá trị diễn ra như sau:
Hình thái giá trị tương đối – vật ngang giá chung.
Hình thái giá trị toàn bộ hay mở rộng xuất hiện sau lần phân công lao động lần thứ nhất. Lúc này giá trị của vật không chỉ biểu hiện thông qua giá trị sử dụng của một vật mà còn biểu hiện thông qua giá trị sử dụng của nhiều hàng hoá khác.
Hình thái giá trị chung khi sự phân công lao động lần thứ 2, thủ công nghiệp tách rời khỏi nông nghiệp.
Hình thái tiền tệ khi vật ngang giá chung cố định ở một thứ hàng hoá, đó là kim loại [kẽm, đồng, sắt, bạc, vàng] chỉ đến lúc này thì hình thái tiền tệ mới được xác lập và vàng với tư cách là vật ngang giá chung và đã trở thành tiền tệ, gọi là kim tệ.
Kết luận:
Sự ra đời và tồn tại của tiền tệ gắn liền với sự ra đời và tồn tại của sản xuất và trao đổi hàng hóa. Và trong quá trình này nó xuất hiện vật ngang giá chung.
Xem thêm: Cung tiền tệ là gì? Các khối tiền tệ và hàm cung tiền tệ?
Vàng, tiền tệ được coi là một hàng hoá đặc biệt.
Theo các nhà kinh tế hiện đại: Tiền được định nghĩa là bất cứ cái gì được chấp nhận chung trong việc thanh toán để nhận hàng hoá, dịch vụ hoặc trong việc trả nợ.
Tiền tệ là tiền khi chỉ xét tới chức năng là phương tiện thanh toán, là đồng tiền được luật pháp quy định để phục vụ trao đổi hàng hóa và dịch vụ của một quốc gia hay nền kinh tế. Vì định nghĩa như vậy, tiền tệ còn được gọi là “tiền lưu thông”. Tiền tệ có thể mang hình thức tiền giấy hoặc tiền kim loại [tiền pháp định] do Nhà nước [Ngân hàng nhà nước, Bộ tài chính…] phát hành, tiền hàng hóa [vỏ sò, gạo, muối, vàng], tiền thay thế [coupon, dặm bay, điểm thưởng, phỉnh poker,…], hoặc tiền mã hóa do một mạng lưới máy tính phát hành [điển hình là Bitcoin].
Khi phân biệt tiền tệ của quốc gia này với tiền tệ của quốc gia khác, người ta dùng cụm từ “đơn vị tiền tệ”. Đơn vị tiền tệ của nhiều quốc gia có thể có cùng một tên gọi [ví dụ: dollar, france…] và để phân biệt các đơn vị tiền tệ đó, người ta thường phải gọi kèm tên quốc gia sử dụng đồng tiền [ví dụ: dollar Úc]. Với sự hình thành của các khu vực tiền tệ thống nhất, ngày nay có nhiều quốc gia dùng chung một đơn vị tiền tệ như đồng EUR.
Tiền tệ là phương tiện thanh toán pháp quy nghĩa là luật pháp quy định người ta bắt buộc phải chấp nhận nó khi được dùng để thanh toán cho một khoản nợ được xác lập bằng đơn vị tiền tệ ấy. Một tờ séc có thể bị từ chối khi được dùng để thanh toán nợ nhưng tiền giấy và tiền kim loại thì không. Tuy nhiên tiền kim loại có thể là phương tiện thanh toán pháp quy bị luật pháp của một quốc gia giới hạn không vượt quá một số lượng đơn vị tiền tệ nào đó tuỳ theo mệnh giá của những đồng tiền kim loại ấy.
Tiền tệ trong tiếng Anh là Currency. Tiền tệ có thể định nghĩa theo nhiều cách như sau:
Quan điểm của Trường phái trọng thương
Tiền tệ đồng nghĩa với sự giàu có. Một quốc gia muốn làm giàu thì phải tích lũy thật nhiều tiền.
Xem thêm: Cung ứng tiền tệ là gì? Money Supply M0, M1, M2, M3 là gì?
Quan điểm của Trường phái trọng nông
Tiền tệ chỉ là một thứ hư tưởng. Tiền chỉ có tác dụng như một chất nhờn bôi trơn hoạt động của guồng máy kinh tế. Bản thân guồng máy đó không hề chịu bất cứ tác động nào của tiền tệ.
Quan điểm của N. Gregory Mankiw
Tiền tệ là một khối lượng tài sản có thể sử dụng ngay để tiến hành giao dịch.
Quan điểm của Frederic S. Mishkin
Tiền tệ là bất cứ cái gì được chấp nhận chung trong việc thanh toán để lấy hàng hóa và dịch vụ hoặc trong việc hoàn trả các món nợ.
2. Phân tích bản chất của tiền tệ:
Tiền được xem là bất cứ cái gì được chấp nhận chung trong thanh toán để đổi lấy hàng hoá, dịch vụ hoặc để hoàn trả các khoản nợ.
Định nghĩa này chỉ đưa ra các tiêu chí để nhận biết một vật có phải là tiền tệ hay không. Tuy nhiên nó chưa giải thích được tại sao vật đó lại được chọn làm tiền tệ. Để giải thích được điều này phải tìm hiểu bản chất của tiền tệ.
Xem thêm: Lưu thông tiền tệ là gì? Tìm hiểu quy luật lưu thông tiền tệ?
Về bản chất, tiền tệ là vật trung gian môi giới trong trao đổi hàng hoá, dịch vụ, là phương tiện giúp cho quá trình trao đổi được thực hiện dễ dàng hơn.
Bản chất của tiền tệ được thể hiện rõ hơn qua hai thuộc tính sau của nó:
Giá trị sử dụng của tiền tệ là khả năng thoả mãn nhu cầu trao đổi của xã hội, nhu cầu sử dụng làm vật trung gian trong trao đổi. Như vậy người ta sẽ chỉ cần nắm giữ tiền khi có nhu cầu trao đổi. Giá trị sử dụng của một loại tiền tệ là do xã hội qui định: chừng nào xã hội còn thừa nhận nó thực hiện tốt vai trò tiền tệ [tức là vai trò vật trung gian môi giới trong trao đổi] thì chừng đó giá trị sử dụng của nó với tư cách là tiền tệ còn tồn tại. Đây chính là lời giải thích cho sự xuất hiện cũng như biến mất của các dạng tiền tệ trong lịch sử.
Giá trị của tiền được thể hiện qua khái niệm “sức mua tiền tệ”, đó là khả năng đổi được nhiều hay ít hàng hoá khác trong trao đổi. Tuy nhiên khái niệm sức mua tiền tệ không được xem xét dưới góc độ sức mua đối với từng hàng hoá nhất định mà xét trên phương diện toàn thể các hàng hoá trên thị trường.
3. Chức năng của tiền tệ:
Tiền tệ là thước đo giá trị, dùng để đo lường giá trị của các loại hàng hóa. Mỗi vật phẩm đều có giá trị khác nhau và được đo lường bằng giá trị của tiền tệ. Giá trị hàng hóa tiền tệ [vàng] thay đổi không ảnh hưởng gì đến chức năng tiêu chuẩn giá cả chức năng của tiền tệ.
– Chức năng là phương tiện trao đổi: Khi tiền tệ xuất hiện, cũng là lúc quá trình trao đổi hàng hóa dần xuất hiện. Hình thức trao đổi trực tiếp dần dần chuyển qua trao đổi gián tiếp thông qua trung giang của tiền tệ. Tiền là vật ngang giá chung, là trung gian làm cho sự trao đổi hàng hoá giữa người này với người khác trở nên thuận lợi hơn. Phương tiện trao đổi là chức năng quan trọng nhất của tiền tệ. Nếu không có chức năng này thì tiền tệ sẽ không còn.
– Chức năng là phương tiện đo lường và tính toán giá trị: Việc đo giá trị hàng hoá dịch vụ bằng tiền cũng giống như việc đo khối lượng bằng cân và đo khoảng cách bằng mét. Đơn vị tiền tệ là một thước do được sử dụng phổ biến trong các quan hệ xã hội. Nhờ chức năng này mà tính chất tiền tệ hoá ngày càng phổ biến trong đo lường sự phát triển của xã hội, đo lường mức sống của con người…Nó đã tạo ra một nền kinh tế mang tính chất tiền tệ.
Tiền làm phương tiện trao đổi chỉ đóng vai trò trong chốc lát. Người ta đổi hàng hóa lấy tiền rồi lại dùng tiền để mua lại hàng hóa mà mình cần. Bản thân tiền giấy không có giá trị vì vậy việc in tiền giấy phải tuân theo quy luật lưu thông tiền giấy.
– Chức năng phương tiện thanh toán. Cùng với tiền quá trình trao đổi hàng hóa giữa người với người được đơn giản hóa đi rất nhiều. Người nông dân có thể bán lúa cho một người thứ ba và dùng tiền thu được để mua công cụ.
– Chức năng phương tiện tích luỹ: Tích luỹ là cơ sở để tái sản xuất và mở rộng sản xuất cho nên nó cũng là cơ sở phát triển kinh tế. Tiền có được chức năng này là vì nó là phương tiện trao đổi, là tài sản có tính lỏng cao nhất. tích lũy. Một phương tiện thanh toán phải giữ được giá trị của nó. Vì vậy hầu như các loại hàng hóa không hư hỏng mới được sử dụng làm tiền, ví dụ vàng hay kim cương. Nếu không có tiền thì người nông dân chỉ có thể trao đổi lúa gạo của mình để đổi lấy các hàng hóa khác đến khi chúng bị hư hỏng.
Vì thế người nông dân nên trao đổi nông phẩm để đổi lấy tiền để tích lũy và bảo toàn được giá trị của nó.
– Chức năng tiền tệ thế giới. Tiền tệ của một nước có chức năng tiền tệ thế giới khi được nhiều nước trên thế giới sử dụng. Làm chức năng tiền tệ thế giới phải là tiền vàng hoặc tiền tín dụng được thừa nhận thanh toán quốc. Tiền tệ thực hiện chức năng tiền tệ thế giới khi tiền tệ thực hiện bốn chức năng thước đo giá trị, phương tiện trao đổi, phương tiện thanh toán, phương tiện tích lũy ở phạm vi ngoài quốc gia, nói cách khác là đồng tiền của một nước thực hiện chức năng tiền tệ thế giới khi tiền của quốc gia đó được nhiều nước trên thế giới tin dùng và sử dụng như chính đồng tiền của nước họ.
Tóm lại, điều kiện quan trọng nhất để cho một vật được sử dụng làm tiền tệ thực hiện các chức năng: thước đo giá trị, phương tiện trao đổi, phương tiện thanh toán, phương tiện tích lũy, tiền tệ thế giới là chúng phải có sức mua ổn định, bền vững, tạo được niềm tin và sự tín nhiệm của dân chúng.