Chương 2 điện từ học lớp 9

Để giúp bạn học tốt môn Vật Lí 9, phần dưới là danh sách các bài Giải bài tập Vật Lí 9 Chương 2: Điện từ học.

Nội dung bài viết gồm 2 phần:

• Ôn tập lý thuyết
• Hướng dẫn giải bài tập sgk 

A. ÔN TẬP LÝ THUYẾT

1. Muốn biết ở một điểm A trong không gian có từ trường hay không, ta làm như sau: Đặt tại A một kim nam châm, nếu thấy có lực tác dụng lên kim nam châm thì ở A có từ trường.

2. Làm thế nào để biến một thanh thép thành một nam châm vĩnh cửu ? 

Trả lời: Đặt thanh thép vào trong lòng ống dây dẫn có dòng điện một chiều chạy qua.

3. Quy tắc tìm chiều của lực điện từ tác dụng lên một dòng điện phát biểu như sau:" Đặt bàn tay trái sao cho các đường sức từ hướng vào lòng bàn bàn tay, chiều từ cổ tay đến ngón tay giữa hướng theo chiều dòng điện thì ngón tay cái choãi ra 90$^{\circ}$ chỉ chiều của lực điện từ.

4. Điều kiện xuất hiện dòng điện cảm ứng trong cuộn dây dẫn kín là gì ? 

Trả lời: Khi số đường sức từ xuyên qua tiết diện S của cuộn dây biến thiên

5.Khi khung dây dẫn kín quay trong từ trường của một nam châm vĩnh cửu thì trong khung dây xuất hiện một dòng điện cảm ứng xoay chiều vì số đường sức từ xuyên qua tiết diện S của cuộn dây biến thiên.

6. Cho một thanh nam châm thẳng mà các chữ chỉ tên cực của nam châm đã bị mất, làm thế nào để xác định được cực Bắc của nam châm đó?

Trả lời: Cách 1: Treo thanh nam châm nằm ngang bởi 1 sợi dây, đầu quay về hướng Bắc chính là cực Bắc của nam châm

Cách 2: Lấy một thanh nam châm khác đã biết cực Bắc-Nam, cho đầu Bắc của nam châm này lại gần một đầu của thanh nam châm cần xác định các cực, nếu 2 đầu đẩy nhau thì đó là cực Bắc của thanh nam châm cần xác định cực.

7. a] Quy tắc tìm chiều của đường sức từ biểu diễn từ trường của một ống dây có dòng điện một chiều:" Nắm bàn tay phải, rồi đặt sao cho bốn ngón tay hướng theo chiều dòng điện chạy qua các vòng dây thì ngón tay cái choãi ra chỉ chiều cảu đường sức từ trong lòng ống dây."

b] Hãy vẽ một đường sức từ ở trong lòng cuộn dây có dòng điện chạy qua ở Hình 39.1

8. Nêu chỗ giống nhau về cấu tạo của hai loại máy phát điện xoay chiều và sự khác nhau về hoạt động của hai máy đó.

Trả lời: 

• Giống nhau: Đều có hai bộ phận trong đó một bộ phận đứng yên và một bộ phận có thể quay được .
• Khác nhau: 
• Với máy phát điện có cuộn dây quay thì cuộn dây đóng vai trò là roto, còn nam châm đóng vai trò là stato.
• Với máy phát điện có nam châm quay thì nam châm đóng vai trò là roto, còn cuộn dây đóng vai trò là stato.

9. Nêu tên hai bộ phận chính của động cơ điện một chiều và giải thích vì sao khi cho dòng điện chạy qua, động cơ lại quay được.

Trả lời: Hai bộ phận chính của động cơ điện một chiều là nam châm và khung dây dẫn.

Động cơ hoạt động được dựa trên tác dụng của từ trường lên khung dây dẫn có dòng điện chạy qua đặt trong từ trường.

Câu 1: Có hai thanh kim loại A, B bề ngoài giống hệt nhau, trong đó một thanh là nam châm. Làm thế nào để xác định được thanh nào là nam châm?

• A. Đưa thanh A lại gần thanh B, nếu A hút B thì A là nam châm.
• B. Đưa thanh A lại gần thanh B, nếu A đẩy B thì A là nam châm.
• D. Đưa thanh kim loại lên cao rồi thả cho rơi, nếu thanh đó luôn rơi lệch về một cực của Trái Đất thì đó là nam châm.

Câu 2: Từ trường không tồn tại ở đâu?

• A. Xung quanh nam châm.
• B. Xung quanh dòng điện.
• D. Xung quanh Trái Đất.

Câu 3: Chọn phương án sai.

Trong thí nghiệm Ơ – xtét, khi đặt dây dẫn song song với kim nam châm, cho dòng điện chạy qua dây dẫn thì:

• B. Có lực tác dụng lên kim nam châm.
• C. Lực tác dụng lên kim nam châm là lực từ.
• D. Kim nam châm bị lệch khỏi vị trí ban đầu.

Câu 4: Độ mau, thưa của các đường sức từ trên cùng một hình vẽ cho ta biết điều gì về từ trường?

• A. Chỗ đường sức từ càng mau thì từ trường càng yếu, chỗ càng thưa thì từ trường càng mạnh.
• C. Chỗ đường sức từ càng thưa thì dòng điện đặt ở đó có cường độ càng lớn.
• D. Chỗ đường sức từ càng mau thì dây dẫn đặt ở đó càng bị nóng lên nhiều.

Câu 5: Chọn phát biểu đúng

• B. Từ phổ là hình ảnh cụ thể về các đường sức điện.
• C. Nơi nào mạt sắt dày thì từ trường yếu.
• D. Nơi nào mạt sắt thưa thì từ trường mạnh.

Câu 6: Cho ống dây AB có dòng diện chạy qua. Một nam châm thử đặt ở đầu B của ống dây, khi đứng yên nằm định hướng như hình sau:

Tên các từ cực của ống dây được xác định là:

• A. A là cực Bắc, B là cực Nam.
• C. Cả A và B là cực Bắc.
• D. Cả A và B là cực Nam.

Câu 7: Quy tắc nắm tay phải được phát biểu:

• A. Nắm tay phải, rồi đặt sao cho bốn ngón tay hướng theo chiều của đường sức từ trong lòng ống dây thì ngón tay cái choãi ra chỉ chiều dòng điện chạy qua các vòng dây.
• C. Nắm tay phải, rồi đặt sao cho ngón tay cái hướng theo chiều dòng điện chạy qua các vòng dây thì ngón tay còn lại chỉ chiều của đường sức từ trong lòng ống dây.
• D. Nắm tay phải, rồi đặt sao cho bốn ngón tay hướng theo chiều dòng điện chạy qua các vòng dây thì ngón tay cái khom lại theo bốn ngón tay chỉ chiều của đường sức từ trong lòng ống dây.

Câu 8: Trong các vật dụng sau đây: Bàn là điện, la bàn, chuông điện, rơle điện từ. Vật nào có sử dụng nam châm vĩnh cửu ?

• A. Chuông điện
• B. Rơle điện từ
• D. Bàn là điện

Câu 9: Trong chuông báo động gắn vào cửa để khi cửa bị mở thì chuông kêu, rơle điện từ có tác dụng từ?

• A. Làm bật một lò xo đàn hồi gõ vào chuông.
• C. Làm cho cánh cửa mở đập mạnh vào chuông.
• D. Làm cho cánh cửa rút chốt hãm cần rung chuông.

Câu 10: Khi dây dẫn thẳng có dòng điện chạy qua được đặt song song với các đường sức từ thì lực điện từ có hướng như thế nào?

• A. Cùng hướng với dòng điện.
• B. Cùng hướng với đường sức từ.
• C. Vuông góc với cả dây dẫn và đường sức từ.

Câu 11: Một khung dây dẫn hình chữ nhật có dòng điện chạy qua được đặt trong từ trường giữa hai nhánh của một nam châm hình chữ U. Khung dây sẽ quay đến vị trí nào thì dừng lại?

• A. Mặt khung dây song song với các đường sức từ.
• C. Mặt khung dây tạo thành một góc 600 với các đường sức từ.
• D. Mặt khung dây tạo thành một góc 450 với các đường sức từ.

Câu 12: Ưu điểm nào dưới đây không phải là ưu điểm của động cơ điện?

• A. Không thải ra ngoài các chất khí hay hơi làm ô nhiễm môi trường xung quanh.
• B. Có thể có công suất từ vài oát đến hàng trăm, hàng nghìn, hàng chục nghìn kilôoát.
• C. Hiệu suất rất cao, có thể đạt tới 98%.

Câu 13: Một dây dẫn AB có thể trượt tự do trên hai thanh ray dẫn điện MC và ND được đặt trong từ trường mà đường sức từ vuông góc với mặt phẳng MCDN, có chiều đi về phía sau mặt tờ giấy về phía mắt ta. Hỏi thanh AB sẽ chuyển động theo hướng nào?

• A. Hướng F2
• B. Hướng F4
• D. Hướng F3

Câu 14: Trong hiện tượng cảm ứng điện từ ta nhận biết được điều gì?

• A. Dòng điện xuất hiện trong cuộn dây dẫn đặt gần nam châm.
• B. Dòng điện xuất hiện trong cuộn dây đặt trong từ trường của nam châm.
• D. Dòng điện xuất hiện trong cuộn dây khi cuộn dây chạm vào nam châm.

Câu 15: Khi đưa một cực của nam châm lại gần hay ra xa đầu cuộn dây thì

• A. Số đường sức từ xuyên qua tiết diện S của cuộn dây dẫn không đổi.
• B. Số đường sức từ xuyên qua tiết diện S của cuộn dây dẫn luôn tăng.
• D. Số đường sức từ xuyên qua tiết diện S của cuộn dây dẫn luôn giảm.

Câu 16: Chọn phát biểu đúng

• A. Bộ phận đứng yên gọi là roto.
• B. Bộ phận quay gọi là stato.
• D. Máy phát điện quay càng nhanh thì hiệu điện thế ở hai đầu cuộn dây của máy càng nhỏ.

Câu 17: Nối hai cực của máy phát điện xoay chiều với một bóng đèn. Khi quay nam châm của máy phát thì trong cuộn dây của nó xuất hiện dòng điện cảm ứng xoay chiều vì:

• A. Từ trường trong lòng cuộn dây luôn tăng.
• B. Số đường sức từ qua tiết diện S của cuộn dây dẫn luôn tăng.
• C. Từ trường trong lòng cuộn dây không biến đổi.

Câu 18: Chọn phát biểu đúng về dòng điện xoay chiều:

• A. Dòng điện xoay chiều có tác dụng từ yếu hơn dòng điện một chiều.
• B. Dòng điện xoay chiều có tác dụng nhiệt yếu hơn dòng điện một chiều.
• C. Dòng điện xoay chiều có tác dụng sinh lý mạnh hơn dòng điện một chiều.

Câu 19: Khi truyền tải điện năng đi xa bằng đường dây dẫn

• A. Toàn bộ điện năng ở nơi cấp sẽ truyền đến nơi tiêu thụ.
• C. Hiệu suất truyền tải là 100%.
• D. Không có hao phí do tỏa nhiệt trên đường dây.

Câu 20: Trên một đường dây tải đi một công suất điện xác định dưới hiệu điện thế 100000V. Phải dùng hiệu điện thế ở hai đầu dây này là bao nhiêu để công suất hao phí giảm đi hai lần?

• A. 200 000V
• B. 400 000V
• D. 50 000V