Tủy sống là phần nối dài của hệ thần kinh trung ương [TKTW].Thần kinh trung ương bao gồm não bộ và tủy sống. Tủy sống bắt đầu từ phía dưới thân não [từ dưới hành tủy] và kết thúc ở vùng thấp của lưng. Đoạn cuối tủy sống nhỏ dần và tạo thành hình chóp nón và được gọi là chóp tủy.
Về mặt giải phẫu, tủy sống bắt đầu từ đỉnh của đốt sống cổ cao nhất [đốt sống cổ C1] cho đến đốt sống thắt lưng L1. Đốt sống thắt lưng L1 là đốt sống thắt lưng cao nhất của cột sống thắt lưng, ngay dưới xương lồng ngực. Tủy sống dài khoảng 45 cm [18 inche] và có dạng hình trụ. Tủy sống đoạn cổ và thắt lưng phình to ra. Tại đỉnh của chóp tủy có một sợi xơ đi ra và kéo dài đến vùng chậu gọi là dây tận.
Tại vị trí tận cùng của tủy sống [chóp tủy], có nhiều rễ thần kinh đi ra, được gọi là các rễ thần kinh chùm đuôi ngựa. Tên gọi rễ thần kinh chùm đuôi ngựa được dịch từ tiếng latin “horse’s tail” [Các nhà giải phẫu đầu tiên đã nhận thấy rằng các rễ thần kinh này nhìn giống đuôi con ngựa].
Dịch não tủy [DNT] bao quanh tủy sống. Dịch não tủy được chứa trong ba lớp màng bảo vệ được gọi là màng não [màng cứng, màng nhện và màng nuôi].
Cột sống
Tủy sống chạy dọc theo bên trong cột sống. Cột sống gồm 33 xương khác nhau được gọi là xương đốt sống. Có năm đốt sống dính vào nhau tạo thành xương cùng [một phần của khung chậu] và bốn đốt sống nhỏ cuối cùng dính vào nhau tạo thành xương cụt [xương đuôi].
Thoát vị đĩa đệm của BS. Lâm Xuân Nhã và BS. Nguyễn Ngọc Thiện
Hẹp ống sống – Hẹp bất thường cấu trúc ống được tạo bởi các đốt sống, dẫn đến hậu quả là chèn ép tủy sống, chèn ép bao màng cứng, hoặc chèn ép các rễ thần kinh xuất phát từ tủy sống.
Trượt đốt sống – Sự di chuyển ra trước hoặc trượt của đốt sống này trên đốt sống khác.
Vẹo cột sống – Đường cong cột sống di lệch bất thường sang bên.
Viêm đốt sống – Phản ứng viêm xảy ra tại đốt sống.
Viêm khớp – Phản ứng viêm xảy ra ở khớp, thường kèm theo sưng, đau và hạn chế vận động.
Viêm màng nhện – Phản ứng viêm xảy ra ở màng nhện [lớp ở giữa trong ba lớp bảo vệ dịch não tủy, còn được gọi là màng não], hay gặp nhất ở tủy sống và chùm đuôi ngựa.
Tài liệu tham khảo
//www.aans.org/en/Patient%20Information/Conditions%20and%20Treatments/Anatomy%20of%20the%20Spine%20and%20Peripheral%20Nervous%20System.aspx