Công tác xã hội với phụ nữ bị bạo hành gia đình

YOMEDIA

Thêm tài liệu vào bộ sưu tập có sẵn:

YOMEDIA

1Công tác xã hội với phụ nữ bị bạo hành – bạo hành gia đìnhNhóm thực hiện: Nhóm ICÔNG TÁC XÃ HỘIĐỐI VỚI PHỤ NỮ BỊ BẠO HÀNH – BẠO HÀNH GIA ĐÌNHDẪN NHẬPCông tác xã hội ở nước ta lâu nay bị đánh đồng với hoạt động tự thiện: ai bỏ công đi hoạt động giúp người, từ ông tổ trưởng dân phố tới người đi cứu trọ cũng được cho là làm “Công tác xã hội”. Nhưng công tác xã hội không phải là thứ mà ai cũng có thể làm được – tức là phải được đào tạo, có chuyên môn mới có thể thực hành công tác xã hội được.Và đich thực công tác xã hội là một khoa học, một nghề chuyên môn. Công tác xã hội đã trở thành một môn khoa học xã hội ứng dụng để hình thành những giải phá cho các hậu quả xã hội tiêu cực tất yếu của quá trình công nghiệp hóa – hiện đại hóa: đó là sự thay đổ trong cấu trúc và khủng hoảng gia đình, khoảng cách giàu – nghèo, trẻ em cơ nhỡ, người gia lang thang, rượu chè, cờ bạc, mại dâm…Dựa trên các cơ sở khoa học về hành vi con người và các khoa học khác, công tác xã hội đã hình thành triết lý, các quy phạm đạo đức, các nguyên tắc và phương pháp hành động đặc thù để giúp cá nhân, nhóm, tập thể và cộng đồng gặp khó khăn, chịu tổn thương sâu sắc về cả thể chất lẫn tinh thần; đồng thời khơi dậy tiềm năng của chính họ để tìm ra những giải pháp và nguồn lực vượt khó, giúp họ hòa nhập cộng đồng. Công tác xã hội không chỉ giải quyết mà còn phòng ngừa các vấn đề xã hội, góp phần thực hiện an sinh xã hội, đẩy mạnh phát triển xã hội để hướng tới phát 2Công tác xã hội với phụ nữ bị bạo hành – bạo hành gia đìnhNhóm thực hiện: Nhóm Itriển bền vững, “bình đẳng công bằng, tiến bộ xã hội và phát triển toàn diện con người”Những phụ nữ bị bạo hành [đặc biệt là bạo hành gia đình] là một trongnhững nhóm đối tượng dễ bị tổn thương. Do vậy, các nhà công tác xã hội cần phải đi sâu tìm hiểu và thực hiện công tác xã hội đối với nhóm đối tượng này.Để làm được điều này, trước hết các nhà công tác xã hội cần phải tìm hiểu những khía cạnh sau:- Bạo hành – bạo hành gia đình là gì? Phân loại bạo hành và đối tượng phải chịu sự bạo hành? Nguyên nhân của bạo hành xuất phát từ đâu?- Những mong muốn, nhu cầu cơ bản của phụ nữ- Thực trạng bạo hành phụ nữ ở Việt Nam hiện nay- Hậu quả bạo hành đối với phụ nữ ở Việt Nam- Bạo lực đối với trẻ em – khía cạnh liên thế hệ của bạo lực- Phản ứng của chị em phụ nữ khi bị bạo hànhSau đó, các nhà công tác xã hội mới có thể tiến hành thực hành công tác xã hội với nhóm phụ nữ bị bạo hành nàyTrên đây là những vấn đề mà nhóm I sẽ đề cập tới trong bài tiểu luận của nhóm về đề tài: công tác xã hội với phụ nữ bị bạo hành. Trong đó, nhóm đi sâu vào tìm hiểu bạo hành phụ nữ trong gia đình3Công tác xã hội với phụ nữ bị bạo hành – bạo hành gia đìnhNhóm thực hiện: Nhóm INỘI DUNG ĐỀ CẬPI. Phụ nữ bị bạo hành – bạo hành gia đình1. Bạo hành – Bạo hành gia đình là gì?Bạo hành gia đình là thuật ngữ dung để chỉ các hành vi bạo lực giữa các thành viên trong cùng một gia đình. Hành vi bạo lực thường thấy nhất là giữa vợ và chồng nhưng bạo lực giữa cha mẹ, con cái hay ông bà, anh em ruột, giữa mẹ chồng và con dâu cũng có xảy ra và được xếp vào nhóm các hành vi này. Nạn nhân của bạo lực thân thể thường là phụ nữ - vợ hoặc mẹ của đối tượng, nam giới thì ít xảy ra hơn. Bạo lực gia đình xảy ra ở mọi quốc gia, nền văn hóa, tôn giáo không ngoại lệ giàu – nghèovà trình độ học vấn cao – thấp và thường chỉ được phát hiện bởi hàng xóm2. Phân loại bạo hành và đối tượng bị bạo hànhBạo hành thể xác: những hành vi như đá, đấm, tát,… hay dùng hành động tác động trực tiếp đến nạn nhân ảnh hưởng đến sức khỏe nạn nhânBạo hành thể xác có thể gồm: Tát, đấm, cấu, véo, kéo tóc, làm bỏng, bópcổ, đánh, đe dọa hoặc tấn công bằng vũ khí hoặc bằng vật khác, ném đồ vật vào người, nhốt trong phòng hoặc trói, lột quần áo…Bạo hành tinh thần: là các hành vi tác động đến tinh thần của nạn nhân như: chửi bới, mắng nhiếc, sỉ nhục, im lặng không nói chuyện trongthời gian dài. Đôi khi bạo hành tinh thần còn dẫn tới bạo hành xã hội bởi nạn nhân bị ngăn không cho tiếp xúc với bạn bè, gia đình, xã hội, bị bao vây kinh tế, hạn chế các hoạt động mang tính cộng đồng4Công tác xã hội với phụ nữ bị bạo hành – bạo hành gia đìnhNhóm thực hiện: Nhóm IBạo hành tình dục: là hành vi ép buộc quan hệ tình dục khi nạn nhân không muốn. Người phụ nữ có thể phải chịu đựng những lạm dụng này ngay tại nhà họ, tại nơi làm việc hay trường học. Những kẻ lạm dụng thường là những người quen biếtỞ Việt Nam, nhiều người không cho rằng có bạo lực tình dục giữa vợ và chồng. Họ cho rằng người phụ nữ có nghĩa vụ phải quan hệ tình dục khi người chồng muốn, nhưng quan hệ tình dục không bao giờ là một nghĩa vụ. Mọi phụ nữ đều có quyền chỉ quan hệ tình dục khi nào cô ấy muốnBạo hành tình dục gồm: đánh đạp để bắt quan hệ tình dục, sờ vào chỗ kínmà không được cho phép, dùng những lời nói tục tĩu thô bạo để bắt ngườikhác quan hệ tình dục, cho thuốc vào đồ uống để dễ dàng quan hệ tình dục với người khác, từ chối không sử dụng biện pháp tránh thai hoặc bao cao su khi quan hệ tình dụcĐối tượng bị bạo hành ở đây chủ yếu là những người phụ nữ đã có chồng hoặc đang quan hệ với bạn tình, những trẻ em gái trong tuổi vị thành viên hoặc chưa đủ tuổi vị thành niên,….3. Nguyên nhân của bạo hànhHoàn cảnh xảy ra bao hành, đặc biệt là bạo hành thân thể thường là khi nam giới say rượu nhưng rượu không phải là nguyên nhân cơ bản, nó là cái cớ cho những vướng mắc tồn đọng trước đó. Bạo hành được nhận thấy có tỉ lệ cao ở cá gia đình có hoàn cảnh khó khăn, trình độ văn hóa thấp, người chồng không có việc làm,…5Công tác xã hội với phụ nữ bị bạo hành – bạo hành gia đìnhNhóm thực hiện: Nhóm ITuy nhiên, điều này không có nghĩa là giàu có hay học hành đầy đủ lại không có bạo hành. Ở những gia đình như vậy, bạo hành lại xảy ra vớihình thức tinh vi hơn, phức tạp hơn mà người ngoài khó nhận biết được. Bạo hành giữa cha mẹ và con cái cũng không hiếm và được biện hộ theo mục đích răn đe giáo dục “thương cho roi cho vọt”. Có những hành vi rất thậm tệ như đánh đập, không cho ăn uống, bỏ mặc và hậu quả rất là nghiêm trọng: một số trẻ bỏ học, bỏ nhà, vướng vào tệ nạn xã hội. Gái mại dâm [ở trẻ nữ] thường có liên quan trực tiếp đến tuổi thơ bất hạnh4. Những mong muốn, nhu cầu cơ bản của phụ nữNhu cầu về mái ấm gia đình: đó là tình thương yêu của người chồng,người con, và những người thân cho gia đình…Gia đình là chỗ dựa vậtchất và tinh thần của mọi thành viên trong xã hội chứ không riêng gì phụnữNhu cầu về tình cảm, được thừa nhận, được tôn trọng: phụ nữ cócông việc và có năng lực của riêng mình, họ cần được thừa nhận, đượctôn trọng chứ không phải bị chỉ trích, chê bai hay phản đốiNhu cầu tình dục: phụ nữ không có nghĩa vụ phải quan hệ tình dụckhi người chồng muốn, mọi phụ nữ đều có quyền chỉ quan hệ tình dụckhi nào cô ấy muốn5. Thực trạng bạo hành phụ nữ ở Việt Nam hiện nayNghiên cứu quốc gia về bạo lực gia đình đối với phụ nữ tại Việt Nam năm 2010 thu nhập thông tin chi tiết về tỷ lệ bạo lực, tần suất, những yếu tố nguy cơ và hậu quả của bạo lực gia đình đối với phụ nữ. Đây là nghiên6Công tác xã hội với phụ nữ bị bạo hành – bạo hành gia đìnhNhóm thực hiện: Nhóm Icứu đầu tiên trên phạm vi toàn quốc cũng như 6 vùng kinh tế - xã hội. Kết quả cho thấy:Thứ nhất, bạo lực đối với phụ nữ do chồng gây ra: Tại Việt Nam, 99% phụ nữ từng có bạn tình đều thuộc nhóm những phụ nữ "từng kết hôn" và chỉ có 1% cho biết có hình thức bạn tình khác [hẹn hò, sống chung như vợ chồng]. 1% này được đưa chung vào kết quả của báo cáo, để thuận tiện cho việc sử dụng thuật ngữ "đã từng kết hôn" và "chồng" đểchỉ tất cả phụ nữ có bạn tình trong nghiên cứu.Bạo lực về thể xác:Có 32% phụ nữ từng kết hôn cho biết họ đã phải chịu bạo lực thể xác trong đời và 6% đã từng trải qua trong vòng 12 tháng trở lại đây. Kết quả nghiên cứu cho thấy bạo lực thể xác – được đo lường bởi tỷ lệ bạo lực hiện tại – bắt đầu sớm trong mối quan hệ và giảm dần theo độ tuổi. Có sựkhác biệt giữa các khu vực và trình độ học vấn và với phụ nữ có trình độ học vấn thấp hơn thì tỷ lệ bị bạo lực thể xác cao hơn so với phụ nữ có trình độ học vấn cao hơn và trong số những phụ nữ bị bạo lực cao hơn thìmức độ nghiêm trọng của những hành vi bạo lực cũng cao hơn. Trong số những phụ nữ đã từng mang thai, tỷ lệ bị bạo lực thể xác trong ít nhất một lần mang thai là 5% và tỷ lệ bị bạo lực khi đang mang thai cao nhất ởnhững phụ nữ chưa từng đến trường.Bạo lực tình dục:Phụ nữ gặp khó khăn hơn khi tiết lộ những trải nghiệm bạo lực tình dục so với những trải nghiệm bạo lực thể xác. Tương tự như vậy, việc nói về bạo lực tình dục trong hôn nhân được xem như một chủ đề không phù 7Công tác xã hội với phụ nữ bị bạo hành – bạo hành gia đìnhNhóm thực hiện: Nhóm Ihợp. Tuy nhiên, trong các phỏng vấn có 10% phụ nữ từng kết hôn cho biết họ đã từng bị bạo lực tình dục trong đời và 4% trong 12 tháng qua. Đáng chú ý là bạo lực tình dục hiện tại không thay đổi nhiều ở những nhóm tuổi khác nhau [tới 50 tuổi] và trình độ học vấn của phụ nữ.Bạo lực tinh thần và kinh tế:Bạo lực tinh thần và kinh tế cũng không kém phần quan trọng so với bạo lực tình dục và thể xác và thường ảnh hưởng đến phụ nữ nhiều hơn bạo lực tình dục và thể xác. Kết quả chỉ ra rằng tỷ lệ bị bạo lực tinh thần rất cao: 54% phụ nữ cho biết đã phải chịu bạo lực tinh thần trong đời và 25%cho biết đã bị bạo lực tinh thần trong 12 tháng qua. Tỷ lệ bị bạo lực về kinh tế trong đời là 9%.Kết hợp bạo lực thể xác, tình dục và tinh thần:Tỷ lệ bạo lực thể xác và tình dục là chỉ tiêu quan trọng về bạo lực do chồng gây ra và được sử dụng để so sánh quốc tế. Các chỉ tiêu về tỷ lệ bạo lực hiện tại và trong cuộc đời tương ứng là 9% và 34%. Tỷ lệ bạo lựctrong cuộc đời khác nhau theo vùng và giữa các nhóm dân tộc và thay đổitừ 8% đến 38%.Khi kết hợp ba loại bạo lực chính: thể xác, tình dục và tinh thần do chồnggây ra đã có hơn nửa phụ nữ [58%] trả lời từng bị ít nhất một trong ba loại bạo lực này trong cuộc đời. Tỷ lệ này trong 12 tháng qua là 27%.Thứ hai, bạo lực đối với phụ nữ do đối tượng khác không phải chồng gây ra:Bạo lực thể xác đối với phụ nữ sau tuổi 15:8Công tác xã hội với phụ nữ bị bạo hành – bạo hành gia đìnhNhóm thực hiện: Nhóm IKhoảng 10% phụ nữ cho biết đã từng bị bạo lực thể xác bởi một người khác không phải là chồng kể từ khi 15 tuổi, tuy nhiên có sự khác biệt khálớn giữa các vùng với khoảng dao động từ 3% đến 12%. Người gây bạo lực chủ yếu là các thành viên trong gia đình [65% phụ nữ bị bạo lực là dothành viên trong gia đình gây ra].Bạo lực tình dục đối với phụ nữ sau tuổi 15:Khoảng 2% tổng số phụ nữ cho biết bị bạo lực tình dục kể từ sau 15 tuổi. Hầu hết phụ nữ cho biết rằng người gây bạo lực là người lạ và bạn trai vàhiếm khi là các thành viên gia đình.Lạm dụng tình dục trước tuổi 15:Khoảng 3% tổng số phụ nữ cho biết bị lạm dụng tình dục trước khi đến tuổi 15. Hầu hết phụ nữ nói rằng người lạm dụng là người lạ và một số trường hợp là thành viên gia đình và "người khác".Khi so sánh bạo lực do chồng gây ra và bạo lực không phải do chồng gây ra, thì điều có thể thấy rõ là phụ nữ tại Việt Nam có khả năng bị bạo lực do chồng cao gấp ba lần so với bạo lực do một người khác gây ra.6. Hậu quả của bạo hành đối với phụ nữThương tích do bạo lực: Trong khảo sát, 26% phụ nữ từng bị chồng gây bạo lực thể xác hoặc tình dục cho biết đã bị thương tích do hậu quả trực tiếp từ hành vi bạo lực. Trong số này, 60% cho biết họ bị thương tíchhai lần trở lên và 17% bị thương tích 5 lần trở lên.Mối liên hệ giữa bạo lực thể xác hoặc tình dục với hậu quả về sức khỏe: Tất cả phụ nữ trong khảo sát đã trả lời một số câu hỏi về sức khỏe 9Công tác xã hội với phụ nữ bị bạo hành – bạo hành gia đìnhNhóm thực hiện: Nhóm Ichung, sức khỏe tâm thần và sức khỏe sinh sản. Trong phần phân tích tình trạng sức khỏe, những hậu quả này được so sánh giữa những phụ nữ từng bị bạo lực thể xác hoặc tình dục với những phụ nữ chưa bao giờ bị bạo lực thể xác hoặc tình dục. Phụ nữ bị bạo lực do chồng gây ra thường trả lời là tình trạng sức khỏe của họ là "kém" hoặc "rất kém" nhiều hơn. Họ cũng gặp phải nhiều hơn những vấn đề về đi lại hoặc thực hiện nhữnghoạt động thường ngày, bị đau và mất trí nhớ, căng thẳng tinh thần và suynghĩ tiêu cực, sảy thai, nạo thai và thai chết lưu. Phụ nữ có con từ 6 đến 11 tuổi từng bị bạo lực do chồng gây ra cho biết con cái họ cũng có những vấn đề về hành vi [như ác mộng, đái dầm, hành vi hung hăng và kết quả học tập kém] so với những phụ nữ không bị bạo lực do chồng gâyra.7. Bạo lực đối với trẻ em – khía cạnh liên thế hệ của bạo lựcCó khoảng 1/4 phụ nữ có con dưới 15 tuổi cho biết con của mình đã từng bị bạo lực về thể xác do chồng gây ra. Hình thức bạo lực thể xác trẻ em phổ biến thường là tát, xô, đẩy trẻ. Khảo sát cũng cho thấy bạo lực đối với trẻ em có mối liên hệ chặt chẽ với bạo lực đối với phụ nữ do cùngmột đối tượng gây ra. Phụ nữ có chồng bạo hành có nguy cơ trả lời rằng con của mình cũng bị đánh đập cao gấp hai lần và thậm chí là cao hơn nếu người chồng bạo hành vợ nghiêm trọng. Hơn nữa, số phụ nữ bị chồng gây bạo lực thể xác cũng cho biết con cái họ đã từng chứng kiến ít nhất một lần cảnh bạo lực này. Phụ nữ từng bị bạo lực do chồng gây ra cónguy cơ mẹ mình cũng từng bị cha đánh đập cao gấp hai lần so với những phụ nữ khác. Nguy cơ này tăng gấp ba lần nếu họ có mẹ chồng bị bố chồng đánh hoặc bản thân chồng cũng bị đánh đập khi còn nhỏ. Trải 10Công tác xã hội với phụ nữ bị bạo hành – bạo hành gia đìnhNhóm thực hiện: Nhóm Inghiệm thơ ấu của người chồng là một yếu tố nguy cơ quan trọng dẫn tới việc anh ta trở thành người gây bạo lực trong đời sống sau này.8. Phản ứng của chị em phụ nữ khi bị bạo hànhVụ tra tấn, đánh đập vợ như thời trung cổ đã từng xuất hiện trên báochí, nhiều bài báo về hiện thực bạo hành phụ nữ đã khiến xã hội giậtmình thảng thốt. Giật mình vì tính chất nghiêm trọng của vụ việc và giậtmình vì sự im lặng nhẫn nhịn đến mức khó tin của người vợ. Thế nhưng,có rất nhiều những người phụ nữ Việt Nam đều chọn cách im lặng khibị bạo hành. Và, họ có lý do để làm việc này.Tại sao gần 87% số phụ nữ bị bạo hành giữ im lặngNghiên cứu quốc gia về bạo lực gia đình đối với phụ nữ Việt Nam đượctiến hành trên phạm vi cả nước với sự tham gia của gần 5.000 phụ nữ ởđộ tuổi 18-60. Kết quả cho thấy, 58% số phụ nữ Việt Nam đã từng là nạnnhân của ít nhất một trong ba hình thức bạo lực gia đình [thể xác, tìnhdục và tinh thần].Cứ 3 phụ nữ có gia đình hoặc từng có gia đình được hỏi thì 1 người đãtừng bị chồng bạo hành về thể xác hoặc tình dục. Độ tuổi bị bạo hànhchiếm tỷ lệ cao nhất là 18-24 tuổi. Đặc biệt, các chuyên gia báo động tìnhtrạng bạo lực gia đình hiện nay diễn ra ở các vùng đều ở mức cao. Chẳnghạn, ở khu vực Đông Nam Bộ là trên 42%, ở Tây Nguyên gần 40%, còntỷ lệ này ở đồng bằng sông Hồng cũng chiếm khoảng 37% Ngay cả phụnữ đang mang thai cũng có tới 5% từng bị bạo lực thể xác. 10% phụ nữtừng kết hôn cho biết họ đã từng bị bạo lực tình dục do chính chồng mình11Công tác xã hội với phụ nữ bị bạo hành – bạo hành gia đìnhNhóm thực hiện: Nhóm Igây ra. Ở nông thôn, tỷ lệ này là 10,1%, cao hơn so với thành thị là9,5% Nhưng dù là nạn nhân của bất kỳ kiểu bạo lực gia đình gì thì mẫu sốchung của họ vẫn là im lặng. Nghiên cứu trên cho thấy có tới 87% số phụnữ bị bạo lực chưa từng bao giờ nghĩ tới việc trình báo chính quyền đểđược trợ giúp.Họ im lặng, vì sao?Luật sư Vũ Thị Hoài Vân [Văn phòng Trợ giúp pháp lý cho phụ nữ, CụcTrợ giúp pháp lý - Bộ Tư pháp] cho biết, bà đã từng nhận được đơn kêucứu của chị Nguyễn Thị Hoàng [Bình Dương], nạn nhân của tình trạngbạo lực gia đình. Nguyên nhân chị bị chồng đánh chỉ là về thăm mẹ đẻquá nhiều. Nhưng theo luật sư Vân, đó chỉ là một trong số rất ít phụ nữ bịchồng hành hạ dám lên tiếng bảo vệ mình, còn đa số phụ nữ Việt Namchọn giải pháp im lặng.Lý do im lặng của những nạn nhân bạo hành gia đình trên khắp mọi vùngmiền tương đối giống nhau. Im lặng vì họ xấu hổ khi công khai chuyệnnhà, sợ mất con, sợ vợ chồng ly dị. Trường hợp một phụ nữ bị bạo lực ởHà Nội là một ví dụ. Chị là nạn nhân của bạo lực tình dục từ chính chồngmình nhưng chị luôn tâm niệm “cái quan hệ tình dục ấy, dù bị ép nhưngem không dám kể cho mọi người nghe. Chuyện như thế kể ra thấy xấu hổnên thôi ”.Im lặng vì khi họ tìm đến sự hỗ trợ của cộng đồng nhưng không có kếtquả bởi có nhiều nơi chính quyền địa phương vẫn cho rằng bạo lực giađình là thuộc phạm vi gia đình. Một phụ nữ bị bạo lực ở Bến Tre thổ lộ:12Công tác xã hội với phụ nữ bị bạo hành – bạo hành gia đìnhNhóm thực hiện: Nhóm I“Khi bị anh hăm dọa đến mức không chịu đựng nổi phải nhờ trưởng ấpcan thiệp thì ông ấy không nghe, nói: “Chuyện gia đình mày, mày làm gìthì làm”.Thậm chí im lặng vì sự khác biệt của vùng miền, của quan niệm dân tộc.Chỉ có 8% phụ nữ Mông cho biết họ đang hoặc đã từng là nạn nhân củabạo lực gia đình trong khi 36% phụ nữ người Kinh thổ lộ chuyện này Cứ thế, rào cản tâm lý xấu hổ và kỳ thị khiến người phụ nữ im lặng chịuđựng, nỗi đau bạo lực vì thế cứ âm ỉ, chôn chặt họ trong cuộc sống đầy sợhãi. Hay nói như bà Henrica A.F.M. Jansen, Trưởng nhóm nghiên cứu vềbạo lực gia đình với phụ nữ Việt Nam cho biết: “Bên cạnh sự kỳ thị và sựxấu hổ khiến phụ nữ phải giữ im lặng, nhiều phụ nữ còn nghĩ rằng, bạolực trong quan hệ vợ chồng là điều bình thường, người phụ nữ cần baodung, nhẫn nhịn chịu đựng để gìn giữ sự êm ấm cho gia đình 13Công tác xã hội với phụ nữ bị bạo hành – bạo hành gia đìnhNhóm thực hiện: Nhóm III. Công tác xã hội với nhóm phụ nữ bị bạo hànhTừ thực trạng về tình hình bạo hành phụ nữ ở Việt Nam với những con số đáng cảnh báo như sau:- 32% phụ nữ từng kết hôn cho biết họ đã phải chịu bạo lực thể xác trong đời và 6% đã từng trải qua trong vòng 12 tháng trở lại đây- 10% phụ nữ từng kết hôn cho biết họ đã từng bị bạo lực tình dục trongđời và 4% trong 12 tháng qua- 54% phụ nữ cho biết đã phải chịu bạo lực tinh thần trong đời và 25% cho biết đã bị bạo lực tinh thần trong 12 tháng qua- Khoảng 10% phụ nữ cho biết đã từng bị bạo lực thể xác bởi một người khác không phải là chồng kể từ khi 15 tuổi- Khoảng 2% tổng số phụ nữ cho biết bị bạo lực tình dục kể từ sau 15 tuổi. - Khoảng 3% tổng số phụ nữ cho biết bị lạm dụng tình dục trước khi đến tuổi 15Khi so sánh bạo lực do chồng gây ra và bạo lực không phải do chồng gây ra, thì điều có thể thấy rõ là phụ nữ tại Việt Nam có khả năng bị bạo lực do chồng cao gấp ba lần so với bạo lực do một người khác gây ra.Tất cả những con số trên cho ta thấy, việc thực hành lập nhóm thực hiện công tác xã hội đối với nhóm phụ nữ bị bạo hành là một công việc 14Công tác xã hội với phụ nữ bị bạo hành – bạo hành gia đìnhNhóm thực hiện: Nhóm Ibức thiết, và ta có thể tiến hành thực hiện công tác xã hội đối với nhóm phụ nữ này ở bất kì khu vực nào trong địa bàn một quận, huyện, thành phố…Trong điều kiện cho phép, nhóm 1 xin thực hiện công tác xã hội đối với nhóm phụ nữ bị bạo hành tại khu vực quận Thanh Xuân. Quận Thanh Xuân nằm ở cửa ngõ phía Tây Nam nội thành Hà Nội. Đường Nguyễn Trãi, đường vành đai 3 và đường Trường Chinh là nhữngtrục giao thông chính nối quận Thanh Xuân với trung tâm thành phố và các quận huyện khácTrước năm 1945, vùng đất Thanh Xuân là phần đất của đại lý Hoàn Longthuộc ngoại thành Hà Nội; sau ngày giải phóng Thủ Đô [10/10/1954], vùng đất Thanh Xuân là một phần đất của quận 5 và quận 6 thuộc ngoại thành Hà Nội, một phần đất của huyện Thanh Trì, tỉnh hà Đông. Ngày 22/11/1996, Chính phủ ra nghị định số 74-CP, thành lập quận Thanh Xuân trên cơ sở toàn bộ diện tích tự nhiên và nhân khẩu của 11 đơn vị hành chính đó là: phường Thanh Xuân Trung, phường Thượng Đình, phường Kim Giang, phường Phương Liệt, phường Thanh Xuân Nam, phường Thanh Xuân Bắc, phường Khương Mai, phường Khương Trung, phường Khương Đình và phường Nhân ChínhVẫn biết bạo lực gia đình và thực trạng những phụ nữ bị bạo hành có thể diễn ra khắp mọi nơi, trong mọi khu vực trên khắp mọi miền đất nước; tuy nhiên, nhóm chọn thực hành công tác xã hội tại phường Thượng Đình - quận Thanh Xuân bởi sự nổi lên của một vụ bạo lực gia đình – dù không phải lần đầu diễn ra vào năm 2011.15Công tác xã hội với phụ nữ bị bạo hành – bạo hành gia đìnhNhóm thực hiện: Nhóm IDư luận vô cùng phẫn nộ trước việc chị Trần Thị Thu Hằng [46 tuổi] ở phường Thượng Đình, quận Thanh Xuân, Hà Nội bị chồng là Lưu Nguyễn Tân [49 tuổi] bạo hành. Đây không phải là lần đầu chị Hằng bị chồng bạo hành dã man.Bác sĩ Trần Thanh Tùng [bệnh viện xây dựng] cho biết: bệnh nhân Hằng được công an phường Thượng Đình đưa tới và 11h30 ngày 18/7 với hiện trạng trên đỉnh đầu có 2 vết thương, toàn bộ hai bàn tay và chân, đùi đều bầm dập, mất rất nhiều máu, trong đó có hai vết thương ở cánh tay trái đãđược khâu lại bằng chỉ thường. Chị Hằng chưa tcos những tổn thương lớn gây ảnh hưởng đến tính mạng nhưng cũng khó có thể lượng hết hậu quả về sau: có thể 1 tuần, thậm chí 2 tuần sau vẫn có thể gây chảy máu sọnão.Chị Hằng nằm trên giường bệnh, bên cạnh là cậu con trai [con riêng của chị với người chồng thứ nhất], những lời kể của chị đứt đoạn trong tiếng nấc: “Tôi đã bị đánh đập nhiều lần, cách đây vài năm tôi đã bị anh Tân dùng dao gọt hoa quả đâm và phải đi khâu mười mấy mũi. Lần này tôi không ngời anh ta lại dã man đến vậy. Tôi đã ngất lên, ngất xuống sau mỗi trận đánh, kinh hoàng nhất là lúc anh ta đánh đứt mảng thịt dài 10cmở cánh tay của tôi, rồi bảo tôi đứng lên, lấy kim chỉ khâu sống vết thương. Mồ hôi và máu đầm đìa chảy, tôi van vỉ tha cho tôi nhưng anh ta cứ làmCũng theo chị Hằng, sau khi được công an giải cứu khỏi sự tra tấn, chị không có một đồng nào trên người khi vào viện. Toàn bộ nữ trang trên người đã bị chồng lột, anh ta còn phá két của nhà đi lấy số tiền 8000$ mà cháu chị mới ở nước ngoài về gửi cùng một số nữ trang khác trị giá 16Công tác xã hội với phụ nữ bị bạo hành – bạo hành gia đìnhNhóm thực hiện: Nhóm Ikhoảng 2 cây vàng. Ngay cả đến 2 chiếc điện thoại iphone ghi những số điện thoại của người thân, gia đình chị cũng bị anh Tân gom cả vào một chiếc hộp cùng tiền, vàng gửi lại cho chị gái tên Thanh. Chị Thanh cũng xác nhận điều đó nhưng khi chị Hằng đề nghị đưa lại điện thoại cho chị để liên lạc và tiền để chi phí thì không thấy sự hồi âmMọi chi phí ở viện của chị đều phụ thuộc vào sự hỗ trợ từ chị gái và con trai, một số người đến thăm nom cũng cho chút ít tiền giúp chị trang trải viện phíKhi hỏi đến vì sao bị đánh, chị Hằng lại không kêu lên cho hàng xóm biết, chị Hằng nói lâu nay chị thường nín nhịn nhưng lần này muốn kêu cũng không được vì cứ định kêu thì anh ta lại lấy chanh nhét vào mồm vàlấy băng dính băng mồm. Những người hàng xóm của chị Hằng đều cho rằng vợ chồng chị rất ít điêu tiếng cãi cọNguyên nhân đánh đập chị Hằng của anh Tân bắt nguồn từ việc nhổ tóc sâu của người hàng xóm giúp việc cho chị và chị cũng đang làm thủ tục để bay sang Ukraina dự đám cưới con gái vào ngày 22/7. Anh Tân sợ chị sang bên đó sẽ ở lại không vềNhững câu chuyện đau lòng kể trên không phải là ít xảy ra trong xã hội, trường hợp của chị Hằng kể trên chỉ là một ví dụ điển hình cho thực trạng bạo hành phụ nữ ở Việt Nam hiện nay mà thôi. Những con người tội nghiệp như vậy rất cần có sự giúp đỡ, sẻ chia từ phía xã hội, cộng đồng17Công tác xã hội với phụ nữ bị bạo hành – bạo hành gia đìnhNhóm thực hiện: Nhóm I1. Giai đoạn chuẩn bị:Xây dựng nhóm: xây dựng nhóm phụ nữ mở, có quy mô tương đốilớn [khoảng 50 – 60 phụ nữ, với nhiều độ tuổi]Thời gian hoạt động nhóm: 6 tháng, từ 15/2/2012 đến 15/8/2012. Tiến hành hoạt động nhóm tại những ngôi nhà bình yên dành cho những phụ nữ - trẻ em, những đối tượng dễ bị tổn thương. Giới thiệu khái quát về mô hình những ngôi nhà bình yên, giám đốc trung tâm, đại diện hội phụ nữ của phường,…Đánh giá ban đầu: tìm hiểu tiểu sử của phụ nữ: quê quán, gia đình,nghề nghiệp, thời gian dành cho công việc và thời gian dành cho gia đìnhcủa họ. Những người phụ nữ này tuy có những nguyên nhân khác nhaunhưng đều đã từng bị bạo hành, chịu sự tổn thương về cả thể xác lẫn tinhthần, ở những mức độ khác nhauTìm hiểu tình hình hiện tại của phụ nữ: về sức khỏe, công việc, vềmột số vấn đề tế nhị,…mối quan hệ với các đồng nghiệp, hàng xóm vàđặc biệt là với gia đình. Những khó khăn và mong muốn hiện nay của họ.- Nhu cầu về vật chất, kinh tế: phân ra những phụ nữ bị chồng [bạntình] kìm kẹp hay phong tỏa về mặt kinh tế; thiếu thốn về nhu cầu vậtchất cá nhân bởi phải ưu tiên cho các chi phí về vật chất chung tronggia đình để lên kế hoạch giúp đỡ những phụ nữ trong tình trạng này- Nhu cầu về tình cảm, được thừa nhận, được tôn trọng: hầu hết nhữngngười phụ nữ bị bạo hành đều thiếu thốn tình cảm, tình yêu thương từngười chồng [bạn tình], gia đình chồng, ; không được thừa nhận, tôn18Công tác xã hội với phụ nữ bị bạo hành – bạo hành gia đìnhNhóm thực hiện: Nhóm Itrọng. Điều này sẽ khiến cho họ chịu nhiều tổn thương về mặt tinhthần, tự ti, khó tiếp xúc - Nhu cầu tình dục: phân ra những phụ nữ bị bạo hành, lạm dụng vềmặt tình dục để đưa ra những giải pháp tế nhị tốt nhất dành cho họ saunày- Mối quan hệ của những người phụ nữ bị bạo hành với cộng đồng, xãhội, hàng xóm : hầu hết những người phụ nữ bị bạo hành gia đình đềucó xu hướng giấu giếm những người xung quanh, họ lo sợ mất chồng,mất con, bị dèm pha, chỉ trích, trở thành đề tài bàn tán của mọi người.Do vậy, họ thường cam chịu, im lặng sau khi bị chồng [bạn tình] bạcđãi, bạo hành. Từ tâm lý tự ti trên, họ dần thu mình lại trước nhữngmối quan hệ xã hội, ít tâm sự, ít nói chuyện…- Những mong muốn của phụ nữ bị bạo hành: tất cả những người phụnữ đều mong có một chỗ đứng trong gia đình, được thương yêu, thừanhận và tôn trọng từ phía người chồng, gia đình chồng, các con hay từphía bạn tình. Họ cũng muốn mình là người chăm lo cho cuộc sốnggia đình, là chỗ dựa cho chồng [bạn tình] mỗi khi họ gặp khó khăntrong công việc, cuộc sống. Do vậy, họ muốn chủ động về mặt kinhtế, không bị phong tỏa, kìm kẹp Dựa trên hoàn cảnh, tính cách, những mong muốn trên của phụ nữ,các nhân viên công tác xã hội sẽ vạch ra mục đích, phương hướnghoạt động của nhómMục đích – phương hướng hoạt động nhóm19Công tác xã hội với phụ nữ bị bạo hành – bạo hành gia đìnhNhóm thực hiện: Nhóm I- Mục đích chung: giúp đỡ những phụ nữ bị bạo hành trở về với cuộcsống gia đình, hỗ trợ họ về mặt vật chất, an ủi họ về mặt tinh thần- Kêu gọi ủng hộ, hỗ trợ từ phía chính quyền, đoàn thể, hội phụ nữ,…để giúp đỡ những khó khăn về kinh tế, vật chất của những phụ nữ bịbạo hành, giảm bớt gánh nặng về đồng tiền trên vai họ,- Dự kiến những hoạt động trước mắt của nhóm2. Thực hành công tác xã hội với nhóm phụ nữ bị bạo hànhTập huấn vai trò của nhân viên xã hội [thời gian tiến hành: 1 tháng– từ 15/2/2012 đến 15/3/2012]: Người nhân viên xã hội trong khi làmviệc với những phụ nữ bị bạo hành cần phải:Xoá bỏ các mặc cảm về những người phụ nữ bị bạo hành, thông quanhững hành vi và thái độ như: không tránh né, không tỏ ra thương hại…những người phụ nữ bị bạo hànhTìm hiểu từng cảnh ngộ, tôn trọng những mong muốn và suy nghĩ củanhững phụ nữ bị bạo hànhGiúp đỡ, biện hộ, bảo vệ cho những phụ nữ bị bạo hành dựa trên nhữngnguyện vọng riêng, mong muốn riêng của họ đối với cuộc sống gia đìnhmìnhĐối với từng trường hợp vẫn cần phải năng động, linh hoạt để giúp đỡnhững phụ nữ bị bạo hành. Tuy nhiên điều quan trọng ở đây – với tư cáchlà một chuyên viên tư vấn – một nhà công tác xã hội, cần khuyến khíchnhững phụ nữ bị bạo hành khắc phục các khó khăn và tự giải quyết vấnđề của chính mình20Công tác xã hội với phụ nữ bị bạo hành – bạo hành gia đìnhNhóm thực hiện: Nhóm ITiếp cận thân chủ [thời gian tiến hành: khoảng 1 đến 1,5 tháng, tùytheo hoàn cảnh của thân chủ - từ 15/3/2012 đến 15/4 – 30/4/2012]: đólà những phụ nữ bị bạo hành. Tiếp xúc cá nhân với họ để tìm hiểu hoàncảnh, tâm tư, nguyện vọng của những phụ nữ bị bạo hành để qua đó cónhững hỗ trợ cần thiết. Việc tiếp xúc trực tiếp với những người phụ nữ bịtổn thương này sẽ giúp họ rất nhiều vì họ cảm thấy mình được tôn trọng,được quan tâm, lắng nghe và chia sẻ. Nhân viên công tác xã hội và nhữngngười phụ nữ cần phải tiếp xúc và dần tháo gỡ những khúc mắc trongcuộc sống gia đình…Đưa những phụ nữ tiếp xúc với những người quản lý ngôi nhà bình yên,đại diện hội phụ nữ của phường, quận, thành phố giúp họ có tâm lý cởimở hơn với các cơ quan, chính quyền, đoàn thểTổng hợp thông tin thu được [thời gian tiến hành: từ 1/5/2012 –10/5/2012]: sau khi tiếp xúc cá nhân với các thân chủ, các nhân viêncông tác xã hội sẽ đưa ra ý kiến đánh giá của mình về hoàn cảnh của thânchủ, đồng thời vạch ra kế hoạch, phương hướng giải quyết [bao gồm cảvề khía cạnh vật chất và tinh thần] để thân chủ sớm có thể giải quyếtđược những khúc mắc gia đình, hòa nhập trở lại với cuộc sống của mìnhTriển khai biện pháp giải quyết khó khăn của thân chủ: thời giantiến hành: tùy theo hoàn cảnh của thân chủ mà có những phươngpháp cụ thể khác nhau, thời gian tiến hành cũng khác nhau – từ10/5/2012 đến 10/7 – 5/8/2012]21Công tác xã hội với phụ nữ bị bạo hành – bạo hành gia đìnhNhóm thực hiện: Nhóm I3. Tổng kết thực hành công tác xã hội đối với nhóm phụ nữ bị bạo hành [thời gian tiến hành: 10 ngày – từ 6/8/2012 đến 15/8/2012]Nhận xét công việc: các nhân viên công tác xã hội báo cáo tình hìnhhoạt động của mình cho người quán lý nhóm công tác xã hội, đánh giáhoạt động dựa trên phương hướng hoạt động, thái độ thân chủ và kết quảhoạt động So sánh kết quả hoạt động với mục đích – phương pháp hoạt độngđã đề raRút kinh nghiệm sau hoạt động thực hành công tác xã hội: rút kinhnghiệm những điểm mạnh, điểm yếu, những yếu tố tích cực và tiêu cựcsau khi kết thúc hoạt động công tác xã hội với nhóm phụ nữ bị tổnthương, mối liên kết, hoạt động giữa các thành viên trong nhóm công tácxã hội,…Kêu gọi sự ủng hộ, giúp đỡ của các tổ chức xã hội, cơ quan, đoànthể,…22Công tác xã hội với phụ nữ bị bạo hành – bạo hành gia đìnhNhóm thực hiện: Nhóm ITIỂU KẾTTrong thời đại khoa học và công nghệ thông tin nở rộ, có những nơi mà phụ nữ vẫn không có quyền lợi gì và bị coi như là những người thuộc tầng lớp dưới. Họ có thể bị bạo hành bất cứ lúc nào, thậmchí là sát hại. Những người phụ nữ phải sống cực khổ, bị coi khinh và niềm hy vọng duy nhất của họ là có thể đem lại một cuộc sống tốt hơn cho con cái. Bạo lực đã được bình thường hóa, người phụ nữ đã phải chịu đựng và chấp nhận bạo lực và phải giữ im lặng về những điều màhọ đang phải hứng chịu. Đây thật sự là một vấn đề xã hội cần được nhìn nhận đúng bản chất. Điều này cho ta thấy cần thiết phải phá vỡ sự im lặng, nâng cao nhận thức của người dân về phạm vi của vấn đề và quan điểm rằng bạo lực đối với phụ nữ và bạo lực gia đình là khôngthể chấp nhận được, đồng thời cần có những hành động cấp bách để ngăn ngừa và đối phó với vấn đề bạo lực đối với phụ nữ. Bước tiếp theo phụ thuộc vào hành động của các cơ quan Chính phủ, các tổ chức phụ nữ, phương tiện truyền thông, các nhà nghiên cứu, những người làm công tác giáo dục, cộng đồng và tất cả mọi người hoạt động trong lĩnh vực này.