Bài viết được tham vấn chuyên môn cùng Thạc sĩ, Bác sĩ Phan Ngọc Hải - Bác sĩ Nhi - Sơ sinh - Khoa Nhi - Sơ sinh - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng.
Vitamin D cần thiết để hỗ trợ sự phát triển xương khỏe mạnh và ngăn ngừa bệnh còi xương, một tình trạng khiến xương yếu hoặc biến dạng. Bệnh còi xương do thiếu vitamin D ở trẻ sơ sinh bú sữa mẹ là rất hiếm, nhưng nó có thể xảy ra nếu trẻ không nhận được vitamin D bổ sung từ thực phẩm, thực phẩm bổ sung vitamin D hoặc tiếp xúc đầy đủ với ánh sáng mặt trời.
1. Vitamin D là gì?
Vitamin D là một loại vitamin tan trong chất béo tồn tại ở hai dạng, vitamin D3 hoặc cholecalciferol ở dạng động vật có vú và vitamin D2 hoặc ergocalciferol có nguồn gốc từ các loại nấm. Từ góc độ dinh dưỡng, cả hai dạng này đều được chuyển hóa tương tự nhau. Khi mới sinh, trẻ sơ sinh có một lượng dự trữ vitamin D hạn chế, chủ yếu phản ánh sự trao đổi chất từ mẹ trong thai kỳ. Sau khi sinh, trẻ sơ sinh có thể nhận được vitamin D thông qua sữa mẹ [0,5-1,8 microgam mỗi lít] và qua các chất bổ sung.
Trong sữa mẹ có hàm lượng vitamin D cao
2. Trẻ sơ sinh có nhận đủ vitamin D từ sữa mẹ không?
Câu trả lời là không. Chỉ số sinh học tốt nhất để đánh giá dự trữ vitamin D của cơ thể từ tất cả các nguồn là nồng độ 25-hydroxyvitamin D [25 [OH] D] trong huyết thanh. Giá trị nồng độ 25 [OH] D dưới 30 nanomol / lít [nmol / L] huyết thanh cho thấy nguy cơ thiếu vitamin D cao, trong khi nồng độ khỏe mạnh cho trẻ sơ sinh được cho là lớn hơn hoặc bằng 50 nmol / L.
Dự trữ trong cơ thể có thể giảm 50% trong vòng chưa đầy một tháng ở trẻ sơ sinh, và do đó nếu không có nguồn vitamin D, tình trạng thiếu vitamin D có thể diễn tiến nhanh chóng.
Nếu trẻ bú mẹ hoàn toàn sẽ không cung cấp đủ lượng vitamin D cho trẻ, ngay cả khi các bà mẹ đang dùng các loại vitamin có chứa vitamin D. Một thời gian ngắn sau khi sinh, hầu hết trẻ sơ sinh sẽ cần thêm một nguồn vitamin D.
3. Tại sao vitamin D lại quan trọng đối với trẻ sơ sinh?
Vitamin D cần thiết để duy trì canxi trong máu và sức khỏe của xương. Hậu quả của việc thiếu hụt vitamin D ở trẻ sơ sinh biểu hiện đặc trưng là xương dị dạng mềm [còi xương], co giật do canxi máu thấp và khó thở. Tại thời điểm chẩn đoán, trẻ còi xương do thiếu vitamin D có nồng độ 25 [OH] D huyết thanh rất thấp, dưới 25 nmol / L và hầu hết chưa được bổ sung vitamin D. Thiếu vitamin D cũng được cho là làm tăng nguy cơ mắc các bệnh khác bao gồm bệnh tiểu đường type 1 sau này khi còn ở độ tuổi rất nhỏ.
Vitamin D giúp bé sử dụng canxi có được từ sữa mẹ hoặc sữa công thức để phát triển răng và xương chắc khỏe. Những em bé không được cung cấp đủ vitamin D có thể bị sâu răng và các vấn đề răng miệng khác sau này. Ngoài ra, thiếu vitamin D cũng có thể gây ra bệnh còi xương, một căn bệnh dẫn đến xương yếu hoặc kém hình thành. Trước khi vitamin D được bổ sung thường xuyên vào thực phẩm như các sản phẩm sữa và sữa công thức thì bệnh còi xương phổ biến hơn ngày nay.
Để tránh phát triển tình trạng thiếu vitamin D, Viện Nhi khoa Hoa Kỳ khuyến nghị trẻ sơ sinh bú sữa mẹ và bú mẹ một phần nên được bổ sung 400 IU vitamin D mỗi ngày, bắt đầu trong vài ngày sau sinh. Việc bổ sung vitamin D nên được tiếp tục trừ khi trẻ được cai sữa và sử dụng ít nhất 1 lít mỗi ngày [khoảng 1 lít mỗi ngày] sữa công thức tăng cường vitamin D. Bất kỳ trẻ sơ sinh nào nhận được