- Nghị luận văn học là gì?
- Mở bài chung cho nghị luận văn học
- Các cách mở bài nghị luận văn học hay
Các cụ xưa đã từng nói “Vạn sự khởi đầu nan” cho thấy nếu bắt đầu mọi việc suôn sẻ thì mọi thứ làm tiếp sau đó thường sẽ rất thuận lợi. Do đó những câu chữ mở đầu trong một bài văn luôn rất quan trọng. Mở bài hay và đặc sắc sẽ gây ấn tượng và thu hút người đọc còn mở bài khô khan sẽ gây khó chịu, mất điểm.Qua bài viết Luật Hoàng Phi xin chia sẻ một số Mở bài chung cho nghị luận văn học để độc giả nhất là các bạn học sinh nắm được.
Nghị luận văn học là gì?
Theo sách giáo khoa Ngữ văn lớp 11 đưa ra thì “Nghị luận là một thể loại văn học đặc biệt, dùng lí lẽ, phán đoán, chứng cứ để bàn luận về một vấn đề nào đó [chính trị, xã hội, văn học nghệ thuật, triết học, đạo đức]. Vấn đề được nêu ra như một câu hỏi cần giải đáp, làm sáng tỏ. Luận là bàn về đúng, sai, phải, trái, khẳng định điều này, bác bỏ điều kia, để người ta nhận ra chân lí, đồng tình với mình, chia sẻ quan điểm và niềm tin của mình. Sức mạnh của văn nghị luận là ở sự sâu sắc của tư tưởng, tình cảm, tính mạch lạc, chặt chẽ của suy nghĩ và trình bày, sự thuyết phục của lập luận. Vận dụng các thao tác như giải thích, phân tích, chứng minh, bác bỏ, so sánh…”
Từ định nghĩa về nghị luận có thể hiểu nghị luận văn học là một dạng nghị luận mà các vấn đề đưa ra bàn luận là các vấn đề về văn học: tác phẩm, tác giả, thời đại văn học,…
Mở bài chung cho nghị luận văn học
Mở bài nghị luận văn học có ý nghĩa quan trọng giúp gây ấn tượng với người nghe để dẫn dắt mọi người chú ý đến bài văn. Phần mở bài cần phải đáp ứng giới thiệu vấn đề, đưa ra vấn đề và luận điểm cơ bản để giải quyết.
Cũng như các bài văn khác thì các bạn học sinh có thể lựa chọn mở bài nghị luận văn học theo một trong hai cách là mở bài trực tiếp hoặc mở bài gián tiếp.
Mở bài trực tiếp là cách mở bài đi thẳng vào vấn đề cần nghị luận. Sau khi đọc và tìm hiểu đề, các bạn học sinh đã tìm được vấn đề trọng tâm của bài nghị luận sẽ nêu thẳng vấn đề đó ra bằng một luận điểm rõ ràng. Tuy nhiên khi mở bài trực tiếp, ta cũng phải trình bày cho đủ ý, không nói thiếu nhưng cũng không nên nói hết nội dung, phải đáp ứng đủ các yêu cầu của một phần mở bài đúng mực trong nhà trường.
Mở bài nghị luận xã hội gián tiếp là cách mở bài hay và ghi điểm đối với thầy cô tuy nhiên cần mở bài sao cho liên quan và dẫn dắt vấn đề hợp lí. Đây là cách mở bài mà người viết phải dẫn dắt vào đề bằng cách nêu lên những ý có liên quan đến luận đề [vấn đề cần nghị luận] để gây sự chú ý cho người đọc sau đó mới bắt sang luận đề. Mở bài theo cách này tạo được sự uyển chuyển, linh hoạt cho bài viết, hấp dẫn người đọc, tuy nhiên kiểu mở bài này dễ dẫn đến sự lan man, lạc đề cho bài viết.
Tùy thuộc từng đề bài nghị luận xã hội khác nhau mà các em học sinh có thể lựa chọn cho bản thân cách mở bài sao cho phù hợp với bản thân nhất.
Các cách mở bài nghị luận văn học hay
Nghị luận văn học là dạng bài hay và có nhiều cách mở bài khác nhau. Luật Hoàng Phi xin chia sẻ một số mở bài nghị luận văn học hay và đặc sắc để độc giả nhất là các bạn học sinh tham khảo.
Mở bài theo lối nêu phản đề: đây là cách mở bài bằng cách đưa ra vấn đề, nội dung hay tình huống đối lập, tương phản với đề bài được nêu ra trong mở bài để từ đó đưa ra nội dung vấn đề của đề bài.
“Nhớ rừng” là tác phẩm đặc sắc của nhà thơ Thế Lữ viết năm 1934, in trong tập “May vần thơ” xuất bản năm 1935. Khi nhắc đến tác phẩm, có người cho rằng tác phẩm làm hao hụt tinh thần của con người, thể hiện sự chán chường trước thời đại tuy nhiên quan điểm ấy là chưa chính xác. Mượn lời con hổ bị nhốt ở vườn Bách thú, tác giả thể hiện tâm sự u uất, căm hờn và niềm khao khát tự do mãnh liệt của con người bị giam cầm, nô lệ.
Mở bài theo cách so sánh: Sử dụng cách đối chiếu hai hay nhiều đối tượng với nhau, giúp cho người đọc thấy được bản chất của vấn đề được đề cập đến trong tương quan với đối tượng khác.
Mùa xuân là đề tài gợi thương, gợi nhớ cho biết bao thi sĩ. Đến với mùa xuân nho nhỏ của Thanh Hải ta không còn thấy “mùa xuân là cả một mùa xanh” của Nguyễn Bính hay “sóng cỏ xanh tươi gợn tới trời” trong thơ Hàn Mặc Tử. Mùa xuân của Thanh Hải là một mùa xuân nho nhỏ với sắc tím của cánh hoa, với tiếng du dương của chim chiền chiện, với cái long lanh của giọt sương. Mùa xuân ấy là tiếng lòng tha thiết yêu mến và gắn bó với đất nước, cuộc đời cũng như thể hiện ước nguyện chân thành của nhà thơ được cống hiến cho đất nước, góp “một mùa xuân nho nhỏ của mình” vào mùa xuân lớn của dân tộc.
Mở bài bằng đề tài: Mỗi tác phẩm văn học đều thuộc một mảng đề tài nhất định. Việc dẫn dắt từ đề tài sẽ giúp cho người đọc có cái nhìn khái quát đến cụ thể về tác phẩm.
Nếu như người phụ nữ thời hiện đại có quyền tự chủ và lựa chọn hạnh phúc cho bản thân thì ngược dòng thời gian có thể thấy phụ nữ trước đây sống đầy bất hạnh. Chiếc thuyền ngoài xa là một trong số tác phẩm phản ánh chân thực về cuộc sống bất hạnh của người phụ nữ trước thời kì đổi mới đất nước.Truyện ngắn “Chiếc thuyền ngoài xa” được tác giả viết vào năm 1983, xuất bản năm 1987. Đây là tác phẩm viết về bi kịch hạnh phúc, bi kịch đói nghèo trong gia đình người đàn bà hàng chài. Qua tác phẩm Nguyễn Minh Châu không chỉ thể hiện những phát hiện về nghịch lý trong cuộc sống của con người mà còn gửi gắm những thông điệp sâu sắc về mối quan hệ giữa nghệ thuật và cuộc đời, giữa người nghệ sĩ và nhân dân.
Mở bài qua tác giả. Tác giả có vai trò quan trọng đối với mỗi tác phẩm. Có thể mở bài đi từ tác giả qua phong cách sáng tác của tác giả, quê quán, …
Nhà thơ Trần Đăng Khoa đã từng nhận xét về Tô Hoài rằng “Tô Hoài như một từ điển sống, một pho sách sống. Ông như cuốn Bách khoa Toàn thư mà không Viện sĩ nào, không Học giả nào có thể sánh được”. Với 95 năm tuổi trong đó có hơn 60 năm tuổi nghề và hơn 160 đầu sách đã xuất bản cho thấy Tô Hoài là một trong số ít nhà văn hiện đại Việt Nam thành công trong sự nghiệp sáng tác. Trong số các tác phẩm của ông phải kể đến tác phẩm vợ chồng A Phủ. Tác phẩm để lại rất nhiều dấu ấn trong lòng biết bao thế hệ học sinh bởi những giá trị mà nó mang lại.
…
Trên đây là một số mẫu mở bài chung cho văn học nghị luận được Luật Hoàng Phi chia sẻ. Mong rằng đây sẽ là một nguồn tài liệu bổ ích có thể giúp Quý bạn đọc trong quá trình nghiên cứu và học tập. Nếu vẫn còn thắc mắc hoặc để biết thêm nhiều thông tin, Quý bạn đọc có thể liên hệ với chúng tôi để được tư vấn. Chúc Quý bạn đọc có thể tìm cho mình được một mẫu mở bài ấn tượng. Xin cảm ơn