Vì sao sách tăng giá?
Theo công bố của Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam, giá sách giáo khoa [SGK] mới lớp 3, 7, 10 ở hai bộ "Kết nối tri thức với cuộc sống" và "Chân trời sáng tạo" áp dụng từ năm học 2022-2023 cao gấp 2-3 SGK hiện hành.
So với bộ SGK lớp 3 hiện tại [giá 58.000 đồng] thì bộ SGK mới chưa bao gồm sách Tiếng Anh đã cao hơn 3 lần [giá từ 177.000 đến 183.000 đồng].
Bộ SGK mới lớp 7 chưa có sách tiếng Anh [giá 208.000- 209.000 đồng] cũng cao hơn 2 lần bộ SGK hiện tại đang sử dụng [giá 134.000 đồng].
Bộ sách lớp 10 cũ là 164.000 đồng, còn giá bộ SGK mới lớp 10 từ 246.000 đến 301.000 đồng [tuỳ thuộc tổ hợp môn học]. Mức này bao gồm tổng giá bìa của 5 trong số 7 môn học bắt buộc [Toán, Ngữ văn, Giáo dục Quốc phòng và An ninh, Giáo dục thể chất, Hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp], 5 môn học lựa chọn và 3 chuyên đề học tập.
Một trong những nguyên nhân dẫn đến giá sách tăng là do ở chương trình mới, số cuốn trong mỗi bộ nhiều hơn: Với lớp 3, bộ cũ chỉ gồm 6 cuốn thì bộ mới 12 cuốn [chưa kể sách tiếng Anh], lớp 7 tăng từ 12 lên 13 cuốn/bộ.
Theo Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam, SGK mới được thiết kế theo hướng phát triển phẩm chất, năng lực của học sinh, tăng cường kênh hình với nhiều hình thức trình bày minh họa sinh động, hấp dẫn, khổ 19 x 26,5 cm. Nhà xuất bản này khẳng định, giá SGK trên thấp hơn trung bình 20% so với giá SGK của các nhà xuất bản khác. Mức giá này đã được kê khai với Cục Quản lý Giá - Bộ Tài chính theo đúng quy định.
Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam đặt tiêu chí phục vụ ngành và xã hội lên hàng đầu. Với phương châm phục vụ là mục đích, kinh doanh là phương tiện, nhà xuất bản đã tiết giảm tối đa chi phí đầu vào để có giá bán sách phù hợp với mức chi phí của đại đa số gia đình có con em đi học. Với các gia đình chính sách, nơi có hoàn cảnh khó khăn, Nhà xuất bản sẽ tiếp tục thực hiện các công tác xã hội như tặng sách, xây dựng tủ sách dùng chung, phát động phong trào quyên góp, khuyến khích học sinh giữ gìn, bảo quản và sử dụng lại SGK.
Phụ huynh tâm tư
Sau dịch bệnh Covid- 19, việc làm gặp nhiều khó khăn, bất ổn lại đứng trước cơn bão tăng giá của một số mặt hàng khiến cuộc sống của nhiều gia đình bị ảnh hưởng nặng nề. Nghe thông tin SGK tăng giá cao, nhiều phụ huynh, nhất là phụ huynh vùng nông thôn và lao động tự do thành thị cho biết, đến sách còn tăng cao như vậy, thì trách gì các sản phẩm thương mại khác không tăng cao. “Nói giá xăng, giá vàng tăng thì thấy không lạ mà nói giá sách tăng, không những vậy lại tăng gấp đôi, gấp ba, tôi thấy rất lo ngại. Nhà tôi có 2 đứa năm tới lên lớp 3 và lớp 7- đều học chương trình mới; do đó lo mua sách cho con cũng không đơn giản vì ngoài sách cơ bản còn có nhiều sách nâng cao, bổ trợ khác”- chị Bùi Thị Nga, quận Hoàng Mai cho biết.
Chưa hết năm học cũ nhưng chị Nguyễn Khánh Hà, huyện Ba Vì cũng tính dần các khoản như mua SGK, đóng học cho con ngay từ bây giờ. Năm trước con lên lớp 2, chị đã phải mua sách mới toàn bộ, sang năm lên lớp 3 cũng vậy, không mượn hay xin sách cũ để dùng lại được. Thậm chí, chị Hà tính đi phô tô sách cho con để đỡ tốn kém. Chị Hà tâm sự: “Hai vợ chồng tôi làm công nhân, đơn hàng công ty dạo này ít nên không tăng ca được. Tôi nhớ đầu năm học 2021- 2022, khi trả tiền sách cho con mà ngẩn người vì nhiều quá, tốn kém quá, mà năm nay lại còn tăng hơn nên tôi lo từ bây giờ”.
Xác định dù khó khăn đến mấy, mỗi bố mẹ đều cố gắng mua cho con đủ bộ SGK để đảm bảo việc học nhưng rõ ràng giá sách tăng cao trong bối cảnh thu nhập của đa số người dân bị sụt giảm như hiện nay là chuyện đáng suy ngẫm. Góp ý về vấn đề giá sách, chị Phan Lệ Giang, quận Thanh Xuân bày tỏ: “Dù hình ảnh hay chất lượng sách có bắt mắt, nội dung phong phú, đổi mới… nhưng việc tăng giá sách cao gấp 2-3 lần sách hiện hành là chưa thực sự hợp lý và tạo gánh nặng cho phụ huynh. Theo tôi, ngoài các chương trình hỗ trợ sách đối với học sinh diện nghèo thì cần cơ chế trợ giá chung cho học sinh, nhất là vùng nông thôn để đảm bảo các em có đầy đủ SGK phục vụ việc học”.
Năm học 2022-2023, học sinh các lớp 3, 7, 10 sẽ dùng sách giáo khoa theo chương trình giáo dục phổ thông mới với giá đắt gấp 3-4 lần bộ hiện hành. Bộ Cánh diều có giá đắt nhất.
Ba bộ sách giáo khoa mới của năm học 2022-2023 nhận được sự quan tâm của dư luận khi có giá cao gấp 2-4 lần sách giáo khoa hiện hành.
*Các mức giá dưới đây chưa bao gồm sách Ngoại ngữ.
Số lượng đầu sách tăng
Nhìn chung, sách giáo khoa lớp 3, 7, 10 chương trình mới của cả 3 bộ sách đều có số đầu sách lớn hơn so với sách giáo khoa dùng cho học sinh của 3 khối này trong năm học 2021-2022.
Cụ thể, theo chương trình hiện hành, học sinh lớp 3 chỉ có 6 cuốn sách cho 4 môn với tổng giá là 58.000 đồng. Sang chương trình mới, số đầu sách tăng gấp đôi lên 12-13 cuốn.
| Số lượng sách giáo khoa lớp 3, 7, 10 đều cao hơn bộ hiện hành | ||||
| Một trong những nguyên nhân khiến giá sách giáo khoa mới cao hơn bộ hiện hành là số lượng cuốn sách tăng so với sách cũ. | ||||
| Nhãn | Lớp 3 | Lớp 7 | Lớp 10 | |
| Bộ hiện hành | 6 | 11 | 14 | |
| Cánh diều | 12 | 13 | 20 | |
| Chân trời sáng tạo | 13 | 15 | 31 | |
| Kết nối tri thức với cuộc sống | 12 | 13 | 30 |
Ở lớp 7, số đầu sách không tính sách Ngoại ngữ trong chương trình hiện hành là 11 cuốn. Sách giáo khoa theo chương trình mới dù gộp 4 môn Vật lý, Sinh học, Lịch sử, Địa lý thành 2 môn, số đầu sách vẫn cao hơn với cả bộ có bộ Cánh diều, Kết nối tri thức với cuộc sống có 13 cuốn và Chân trời sáng tạo có 15 cuốn.
Lớp 10 là khối có sự thay đổi nhiều trong sách giáo khoa khi theo chương trình mới, học sinh lớp 10 chọn học 7 môn bắt buộc và 5 môn tự chọn và các chuyên đề học tập lựa chọn.
Tổng số cuốn trong bộ Cánh diều là 33 nếu tính cả sách chuyên đề, 20 cuốn nếu chỉ tính sách giáo khoa môn bắt buộc và tự chọn. Giá sách các môn học là 476.000 và lên đến 695.000 nếu bao gồm sách chuyên đề.
Với bộ Kết nối tri thức với cuộc sống, số đầu sách cho các môn học là 30, giá 436.000. Con số này khi tính cả sách chuyên đề là 44 cuốn, tổng giá 600.000 đồng.
Bộ Chân trời sáng tạo có 31 cuốn sách cho các môn học thêm 14 cuốn chuyên đề. Giá sách giáo khoa của tất cả môn học là 480.000 đồng và 660.000 nếu bao gồm sách chuyên đề.
Trong khi đó, trong năm học 2021-2022, học sinh lớp 10 chỉ cần mua 14 cuốn nếu theo chương trình chuẩn.
Giá trung bình từng cuốn cao hơn
Không chỉ cao hơn về số cuốn sách giáo khoa trong khối học, nếu tính trung bình giá từng cuốn, sách giáo khoa theo chương trình phổ thông mới vẫn đắt hơn sách lớp 3, 7, 10 dùng cho năm học hiện tại.
| Giá trung bình từng cuốn của sách giáo khoa mới cao hơn bộ hiện hành | ||||
| Với sách giáo khoa lớp 10, giá trung bình không tính gộp sách chuyên đề lựa chọn. | ||||
| Nhãn | Lớp 3 | Lớp 7 | Lớp 10 | |
| Bộ hiện hành | nghìn đồng | 9.7 | 10.7 | 11.5 |
| Cánh diều | 18.3 | 19.6 | 23.8 | |
| Chân trời sáng tạo | 14.6 | 15.7 | 15.5 | |
| Kết nối tri thức với cuộc sống | 15.3 | 16.000 | 14.5 |
Sách giáo khoa lớp 3
Trong 3 bộ sách giáo khoa mới lớp 3, với số lượng cuốn tương đương [bộ Chân trời sáng tạo nhiều hơn một cuốn Mỹ thuật], bộ Cánh diều có giá cao nhất, 220.000 đồng, gấp 3,8 lần so với bộ hiện hành.
Giá bộ Chân trời sáng tạo là 190.000 đồng, Kết nối tri thức với cuộc sống là 183.000 đồng, lần lượt cao hơn bộ hiện hành 3,3 và 3,1 lần.
| Đầu sách | Bộ hiện hành | Kết nối tri thức với cuộc sống | Chân trời sáng tạo | Cánh diều |
| Toán tập 1 | 13.000 | 19.000 | 16.000 | 23.000 |
| Toán tập 2 | 19.000 | 15.000 | 21.000 | |
| Tiếng Việt tập 1 | 13.000 | 22.000 | 21.000 | 25.000 |
| Tiếng Việt tập 2 | 13.000 | 21.000 | 20.000 | 24.000 |
| Đạo đức | 10.000 | 11.000 | 13.000 | |
| Tự nhiên xã hội | 11.000 | 19.000 | 20.000 | 24.000 |
| Công nghệ | 10.000 | 11.000 | 12.000 | |
| Tin học | 11.000 | 13.000 | 14.000 | |
| Giáo dục thể chất | 15.000 | 13.000 | 20.000 | |
| Âm nhạc | 10.000 | 10.000 | 12.000 | |
| Mỹ thuật | 10.000 | 13.000 [bản 1] | 13.000 | |
| 12.000 [bản 2] | ||||
| Hoạt động trải nghiệm | 17.000 | 15.000 | 19.000 | |
| Tập viết 1 | 4.000 | |||
| Tập viết 2 | 4.000 | |||
| Tổng | 58.000 | 183.000 | 190.000 | 220.000 |
Xét theo sách giáo khoa từng môn học, bộ Cánh diều đắt hơn ở cả 12 môn nếu không tính bản 1 sách Mỹ thuật trong bộ Chân trời sáng tạo có giá tương đương.
Sách giáo khoa lớp 7
Ở bộ sách giáo khoa lớp 7 mới, Cánh diều tiếp tục có giá cao nhất - 255.000 đồng, gấp gần 2,2 lần so với sách giáo khoa sử dụng trong năm học 2021-2022.
Bộ Chân trời sáng tạo cao gấp 2 lần trong khi Kết nối tri thức và cuộc sống có giá cao hơn bộ hiện hành gần 1,8 lần.
| Môn học | Bộ hiện hành | Kết nối tri thức với cuộc sống | Chân trời sáng tạo | Cánh diều |
| Ngữ văn tập 1 | 12.000 | 20.000 | 19.000 | 24.000 |
| Ngữ văn tập 2 | 10.000 | 20.000 | 18.000 | 22.000 |
| Toán tập 1 | 9.000 | 18.000 | 17.000 | 21.000 |
| Toán tập 2 | 5.000 | 17.000 | 15.000 | 24.000 |
| Khoa học tự nhiên | Vật lý: 6.000 | 26.000 | 26.000 | 31.000 |
| Sinh học: 17.000 | ||||
| Lịch sử và Địa lý | Lịch sử: 12.000 | 26.000 | 27.000 | 31.000 |
| Địa lý: 16.000 | ||||
| Âm nhạc | 14.000 | 11.000 | 9.000 | 11.000 |
| Mỹ thuật | 11.000 | 13.000 [bản 1] | 13.000 | |
| 12.000 [bản 2] | ||||
| Giáo dục công dân | 4.000 | 10.000 | 10.000 | 13.000 |
| Tin học | 12.000 | 12.000 | 17.000 | |
| Công nghệ | 13.000 | 12.000 | 14.000 | 14.000 |
| Hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp | 10.000 | 14.000 [bản 1] | 16.000 | |
| 14.000 [bản 1] | ||||
| Giáo dục thể chất | 15.000 | 15.000 | 18.000 | |
| Tổng | 118.000 | 208.000 | 235.000 | 255.000 |
Sách giáo khoa lớp 10
Giá sách giáo khoa tùy thuộc vào môn tự chọn của học sinh nhưng nhìn chung, chi phí cho bộ sách mới vẫn cao hơn nhiều so với bộ sách cũ.
Với năm học 2021-2022, giá bộ sách giáo khoa [trừ sách Ngoại ngữ] dành cho chương trình chuẩn là 149.000 đồng, chương trình nâng cao 139.000 đồng.
Trong khi đó, với chương trình mới, chỉ riêng giá sách giáo khoa của 7 môn bắt buộc đã cao hơn giá sách hiện hành.
| Môn học | Kết nối tri thức với cuộc sống | Chân trời sáng tạo | Cánh diều |
| Ngữ văn tập 1 | 25.000 | 24.000 | 25.000 |
| Ngữ văn tập 2 | 21.000 | 20.000 | 25.000 |
| Toán tập 1 | 17.000 | 21.000 | 21.000 |
| Toán tập 2 | 16.000 | 17.000 | 22.000 |
| Giáo dục thể chất - Bóng đá | 13.000 | 13.000 | 15.000 |
| Giáo dục thể chất - Bóng rổ | 11.000 | 11.000 | 21.000 |
| Giáo dục thể chất - Cầu lông | 13.000 | 13.000 | 21.00 |
| Giáo dục thể chất - Đá cầu | 14.000 | ||
| Giáo dục thể chất - Bóng chuyền | 12.000 | 12.000 | |
| Giáo dục quốc phòng và an ninh | 13.000 | 13.000 | 17.000 |
| Hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp | 14.000 | 16.000 [bản 1] | 17.000 |
| 15.000 [bản 2] | |||
| Tổng | 155.000 | 175.000 | 198.000 |
Việc sách giáo khoa mới lớp 3, 7, 10 tăng vọt so với bộ hiện hành được giải thích bằng một số lý do như mặt bằng chung giá cả tăng; mới được thiết kế, in ấn công phu, chất lượng giấy tốt hơn; số lượng đầu sách trong mỗi bộ nhiều hơn; trả nhuận bút cho tác giả; chi phí về truyền thông, giới thiệu sách.