Giải pháp để dạy học có hiệu quả chương trình môn tiếng Anh 3 12

Ở cấp tiểu học [lớp 3-5], việc dạy học Tiếng Anh giúp học sinh bước đầu hình thành và phát triển năng lực giao tiếp thông qua bốn kỹ năng nghe, nói, đọc, viết, chú trọng nhiều hơn đến hai kỹ năng nghe và nói.

Ở cấp THCS, việc dạy học Tiếng Anh tiếp tục giúp học sinh hình thành và phát triển năng lực giao tiếp, đồng thời phát triển năng lực tư duy và nâng cao sự hiểu biết của học sinh về văn hoá, xã hội của các quốc gia trên thế giới cũng như hiểu biết sâu hơn về văn hoá, xã hội của dân tộc mình.

Ở cấp THPT, việc dạy học Tiếng Anh giúp học sinh phát triển năng lực giao tiếp bằng tiếng Anh dựa trên nền tảng chương trình Tiếng Anh các cấp tiểu học và trung học cơ sở, trang bị cho học sinh kỹ năng học tập suốt đời để không ngừng học tập và phát triển năng lực làm việc trong tương lai.

Hệ thống các chủ điểm, chủ đề

Nội dung dạy học trong Chương trình giáo dục phổ thông môn Tiếng Anh được thiết kế theo kết cấu đa thành phần, bao gồm: hệ thống các chủ điểm [khái quát], các chủ đề [cụ thể]; các năng lực giao tiếp liên quan đến các chủ điểm, chủ đề; danh mục kiến thức ngôn ngữ [ngữ âm, từ vựng, ngữ pháp]. Nội dung văn hoá được dạy học lồng ghép, tích hợp trong hệ thống các chủ điểm, chủ đề.

Về hệ thống chủ điểm: Nội dung Chương trình GDPT môn Tiếng Anh được xây dựng trên cơ sở các chủ điểm phù hợp với mỗi cấp học. Các chủ điểm liên quan chặt chẽ với nhau và được thiết kế lặp lại có mở rộng qua các năm học ở mỗi cấp học, theo hướng đồng tâm xoắn ốc nhằm củng cố và phát triển năng lực giao tiếp của học sinh.

Tên gọi của các chủ điểm có thể được thay đổi theo cấp học nhằm đáp ứng nhu cầu, mối quan tâm, hứng thú của học sinh cũng như yêu cầu hình thành và phát triển các phẩm chất, năng lực cần thiết cho người học.

Các chủ điểm gợi ý trong dạy học môn Tiếng Anh ở các cấp học là: Cấp tiểu học [Em và những người bạn của em, Em và trường học của em, Em và gia đình em, Em và thế giới quanh em]; cấp THCS [Cộng đồng của chúng ta, Di sản của chúng ta, Thế giới của chúng ta, Tầm nhìn tương lai]; cấp THPT [Cuộc sống của chúng ta, Xã hội của chúng ta, Môi trường của chúng ta, Tương lai của chúng ta].

Hệ thống chủ đề được xây dựng trên cơ sở các chủ điểm. Mỗi chủ điểm bao gồm nhiều chủ đề để có thể bao phủ 1155 tiết học. Các chủ điểm và chủ đề có mối liên quan chặt chẽ với nhau, phù hợp với đặc điểm lứa tuổi và môi trường sinh hoạt, học tập của học sinh.

Các chủ đề được lựa chọn theo hướng mở, phù hợp với các giá trị văn hoá, xã hội của Việt Nam, đảm bảo tính hội nhập quốc tế và phù hợp với yêu cầu phát triển năng lực giao tiếp quy định cho mỗi cấp học.

Người biên soạn tài liệu dạy học và giáo viên có thể điều chỉnh, bổ sung các chủ đề sao cho phù hợp với chủ điểm, đáp ứng nhu cầu, sở thích và khả năng học tập của học sinh để đạt được các mục tiêu đề ra trong Chương trình.

Quy định lại vai trò của giáo viên và học sinh trong quá trình dạy - học

Phương pháp giáo dục chủ đạo trong Chương trình giáo dục phổ thông môn Tiếng Anh là đường hướng dạy ngôn ngữ giao tiếp. Đường hướng dạy ngôn ngữ giao tiếp cho phép sử dụng nhiều phương pháp dạy học khác nhau, nhấn mạnh vào việc hình thành và phát triển năng lực giao tiếp của học sinh, vào khả năng sử dụng các quy tắc ngữ pháp để tạo ra các câu đúng và phù hợp thông qua các kỹ năng nghe, nói, đọc, viết.

Đường hướng dạy ngôn ngữ giao tiếp có những điểm tương đồng với đường hướng lấy người học làm trung tâm trong giáo dục học. Hai đường hướng chủ đạo này quy định lại vai trò của giáo viên và học sinh trong quá trình dạy - học.

Trong đường hướng dạy ngôn ngữ giao tiếp, giáo viên đảm nhiệm nhiều vai trò, trong đó bốn vai trò sau đây được cho là nổi bật: người dạy học và nhà giáo dục; người cố vấn; người tham gia vào quá trình học tập; người học và người nghiên cứu.

Những vai trò đã nêu trên đòi hỏi giáo viên có trách nhiệm xây dựng ý thức học tập cho học sinh, giúp học sinh ý thức được trách nhiệm của mình với tư cách là những người học và về mục đích học tập của mình, giúp học sinh lựa chọn các phương pháp học tập phù hợp, giúp học sinh có quan niệm toàn diện về thế nào là biết một ngoại ngữ.

Khía cạnh thứ nhất liên quan đến việc xây dựng động cơ học ngoại ngữ đúng đắn cho học sinh, những cố gắng mà các em sẵn sàng bỏ ra để học tập, thái độ của các em đối với tiếng Anh.

Khía cạnh thứ hai bao gồm việc giúp học sinh phát triển sự hiểu biết của mình về việc học tiếng Anh nhằm những mục đích gì, trên cơ sở đó đề ra những mục tiêu phù hợp trong từng giai đoạn học tập.

Khía cạnh thứ ba liên quan đến việc giúp học sinh xây dựng phong cách hay phương pháp học đúng đắn, có các chiến lược học tập phù hợp để đạt kết quả học tập cao nhất và các hoạt động khác nhau có thể thúc đẩy quá trình học tập trên lớp cũng như ở ngoài lớp.

Khía cạnh thứ tư yêu cầu giáo viên, thông qua giảng dạy, giúp học sinh hiểu được khái niệm “thế nào là biết một ngoại ngữ”; nghĩa là ngôn ngữ được cấu tạo và sử dụng như thế nào trong các tình huống giao tiếp.

Trong đường hướng dạy ngôn ngữ giao tiếp, học sinh phải được tạo điều kiện tối đa để thực sự trở thành người đàm phán tích cực và có hiệu quả với chính mình trong quá trình học tập, người đàm phán tích cực và có hiệu quả với các thành viên trong nhóm và trong lớp học, người tham gia vào môi trường cộng tác dạy - học.

Điều kiện thực hiện Chương trình

Để việc thực hiện Chương trình giáo dục phổ thông môn Tiếng Anh đạt hiệu quả, cần bảo đảm các điều kiện cơ bản về giáo viên, cơ sở vật chất.

Cụ thể, đảm bảo đủ số lượng giáo viên để thực hiện đủ số tiết học theo kế hoạch dạy học ở trường phổ thông. Giáo viên phải đạt chuẩn năng lực tiếng Anh và năng lực sư phạm phù hợp với cấp học theo quy định của Bộ GD&ĐT.

Giáo viên phải được tập huấn đầy đủ để triển khai Chương trình này. Đối với giáo viên đã đạt chuẩn nghiệp vụ, công tác bồi dưỡng giáo viên cần được tổ chức thường xuyên để thực hiện đúng mục tiêu, nội dung và phương pháp dạy học do Chương trình quy định.

Giáo viên cần được tập huấn về kiểm tra, đánh giá kết quả học tập và sử dụng các trang thiết bị hiện đại trong dạy học; cần được bồi dưỡng năng lực đánh giá sách giáo khoa, tài liệu dạy học nhằm đáp ứng chuẩn đầu ra quy định cho mỗi cấp học.

Các cơ sở đào tạo và bồi dưỡng giáo viên Tiếng Anh cần tham khảo Chương trình giáo dục phổ thông môn Tiếng Anh để đảm bảo chương trình đào tạo, bồi dưỡng sát với yêu cầu thực tế.

Cần tạo điều kiện bồi dưỡng cho giáo viên về năng lực thiết kế các hoạt động đánh giá thường xuyên và đánh giá định kỳ phù hợp, hỗ trợ học sinh phát triển năng lực giao tiếp theo các cấp độ của Khung năng lực ngoại ngữ 6 bậc dùng cho Việt Nam.

Về cơ sở vật chất: Đảm bảo các điều kiện tối thiểu về sách giáo khoa, cơ sở hạ tầng và trang thiết bị theo quy định của Bộ GD&ĐT.

Những trường có điều kiện cần nối mạng Internet, trang bị máy tính, màn hình và đầu chiếu, phần mềm dạy học tiếng Anh; khuyến khích sử dụng thiết bị công nghệ thông tin hỗ trợ việc dạy học tiếng Anh. Số lượng học sinh cho một lớp học không vượt quá quy định của Bộ GD&ĐT.

Nguồn: Báo Giáo dục và Thời đại

.

Cập nhật lúc: 21:34, 14/10/2018 [GMT+7]

[Báo Quảng Ngãi]- Việc dạy và học môn tiếng Anh ở các trường học trên địa bàn tỉnh còn nhiều hạn chế, bất cập. Điều kiện học tập không đảm bảo, vẫn còn tình trạng một bộ phận giáo viên chưa đạt chuẩn B2, C1, không đáp ứng được yêu cầu đổi mới phương pháp dạy học và kiểm tra, đánh giá; còn yếu về kỹ năng ứng dụng công nghệ thông tin, năng lực sư phạm và cả về năng lực ngôn ngữ... Điều này đã ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng dạy và học môn tiếng Anh.

Vậy đâu là giải pháp để nâng cao chất lượng dạy và học môn tiếng Anh ở các cơ sở giáo dục công lập trên địa bàn tỉnh trong thời gian đến?  

Phó Trưởng Phòng Giáo dục trung học [Sở GD&ĐT] Nguyễn Hữu Long: “Cần triển khai đồng bộ các giải pháp” Nâng cao chất lượng dạy và học môn tiếng Anh trong nhà trường là chuyện không phải một sớm một chiều, mà đòi hỏi phải có  lộ trình, bắt đầu từ bậc tiểu học cho đến bậc THPT và có sự đầu tư liên tục về đội ngũ giáo viên và cơ sở vật chất. Sở GD&ĐT đã xây dựng Đề án "Dạy và học ngoại ngữ trong hệ thống giáo dục quốc dân trên địa bàn tỉnh Quảng Ngãi đến năm 2020", trong đó đưa ra nhiều giải pháp nhằm nâng cao chất lượng dạy và học môn tiếng Anh. Sở GD&ĐT khuyến khích dạy học tăng cường tiếng Anh trong các trường phổ thông, hợp đồng giáo viên nước ngoài hỗ trợ giáo viên bộ môn trong việc nâng cao các kỹ năng tiếng Anh cho học sinh, nhất là kỹ năng nghe và nói. Sở đã chỉ đạo các trường phổ thông hằng năm chú trọng đầu tư xây dựng phòng học bộ môn, với đầy đủ các thiết bị nghe-nhìn như máy cassette, máy tính, đèn chiếu hoặc thiết bị tương tác đa năng. Các lớp học, phòng học tiếng Anh cần có kết nối mạng Internet để giáo viên và học sinh có thể sử dụng các phần mềm dạy học tiếng Anh trực tuyến. Đối với giáo viên dạy môn tiếng Anh, yêu cầu phải sử dụng thành thạo các thiết bị điện tử, tích cực khai thác, ứng dụng hiệu quả các phần mềm, nguồn học liệu trực tuyến phục vụ dạy học tiếng Anh. Bên cạnh đó, cần tiếp tục triển khai mở rộng và dần phủ kín chương trình dạy và học tiếng Anh 10 năm ở các cấp học tiểu học, THCS, THPT [từ lớp 3-12], xây dựng và phát huy mạnh mẽ môi trường tự học, nâng cao trình độ sử dụng tiếng Anh cho giáo viên và học sinh trong các cơ sở giáo dục. Phó Trưởng Phòng GD&ĐT huyện Trà Bồng Trần Thị Bước: “Nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên” Việc triển khai dạy và học môn tiếng Anh ở huyện Trà Bồng còn gặp nhiều khó khăn, nhất là thiếu cơ sở vật chất. Mặt khác, toàn huyện còn thiếu 9 giáo viên, trong đó cấp tiểu học thiếu 3 giáo viên, THCS thiếu 6 giáo viên. Bộ GD&ĐT quy định các trường tiểu học phải nâng thời lượng dạy tiếng Anh lên 4 tiết/tuần, nhưng do không đủ giáo viên nên các đơn vị chỉ triển khai dạy 2 tiết/tuần. Để nâng cao chất lượng giảng dạy môn ngoại ngữ cần nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên. Thời gian tới, cùng với việc đảm bảo về số lượng giáo viên dạy môn tiếng Anh, huyện sẽ tổ chức kiểm tra, đánh giá chuẩn giáo viên tiếng Anh, tạo điều kiện cho giáo viên tham gia các lớp tập huấn chuyên môn, dự giờ, thao giảng để nâng cao nghiệp vụ, năng lực chuyên môn để đáp ứng yêu cầu dạy, học ngoại ngữ trong giai đoạn hiện nay. Tổ trưởng Tổ Ngoại ngữ [Trường THPT chuyên Lê Khiết] Trần Thị Thanh Hà: “Cần thay đổi cách kiểm tra, đánh giá” Đề thi THPT quốc gia chỉ tập trung vào 2 kỹ năng đọc - viết, trong khi đó học sinh cần phải được dạy cả 4 kỹ năng [nghe- nói - đọc - viết]. Một số em trong các đội tuyển học sinh giỏi được bồi dưỡng thi cấp trường, tỉnh, cấp quốc gia thì được ôn luyện đầy đủ 4 kỹ năng; còn lại đa số học sinh khó đáp ứng được yêu cầu thành thạo cả 4 kỹ năng. Chính vì thế, kết quả kỳ thi THPT quốc gia đối với môn tiếng Anh ở tỉnh ta không cao. Theo tôi, cần thay đổi cách kiểm tra, đánh giá theo hướng lồng ghép đánh giá các kỹ năng nghe - nói - đọc - viết. Bên cạnh việc tăng cường thiết bị dạy học, thì giáo viên giảng dạy môn tiếng Anh cần chủ động, sáng tạo trong soạn giảng, không nhất thiết phải lệ thuộc hoàn toàn vào sách giáo khoa mà có thể tinh gọn bài giảng để giảm quá tải. Đồng thời, giáo viên cần linh hoạt thiết kế các hoạt động, làm việc theo nhóm, thường xuyên thảo luận... để học sinh mạnh dạn, hứng thú trong các giờ học tiếng Anh.

Lê Trần Hà Ny, học sinh lớp 12C1 Trường THPT Vạn Tường [Bình Sơn]: “Tham gia câu lạc bộ tiếng Anh để rèn luyện các kỹ năng"

Trong giờ học chính khóa, thời gian hạn chế, nên rất ít khi các bạn được thực hành các kỹ năng như nghe - nói.

Khi gặp người nước ngoài, các bạn còn rụt rè, không dám giao tiếp. Vì vậy, để trau dồi khả năng ngoại ngữ của mình, mỗi bạn phải thường xuyên tự học, tham khảo tài liệu, chương trình học qua mạng...

Hơn nữa, tham gia câu lạc bộ tiếng Anh ngay trong trường cũng là cách học tiếng Anh rất thú vị, không nhàm chán. Khi sinh hoạt câu lạc bộ, các bạn có cơ hội trao đổi vốn từ, rèn luyện kỹ năng giao tiếp bằng tiếng Anh, nhất là  giao tiếp trước đám đông.

TRUNG ÂN
[thực hiện]