Dấu ấn sâu đậm trên hành trình tìm đường cứu nước của Nguyễn Ái Quốc là khi Người được tiếp xúc với học thuyết của Lê-nin về vấn đề giải phóng thuộc địa từ những năm 20 của thế kỷ 20. Ngay từ đấy Nguyễn Ái Quốc - Hồ Chí Minh viết nhiều tác phẩm về Lê-nin và cuộc Cách mạng Tháng Mười Nga, ca ngợi thiên tài và tấm gương đạo đức cách mạng cao cả của Lê-nin. Tin tưởng và đi theo con đường cách mạng do Lê-nin lãnh đạo, lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc đã ủng hộ Quốc tế Ba do Lê-nin thành lập. Ðồng thời ra sức truyền bá chủ nghĩa Mác - Lê-nin vào Việt Nam.
Sự gặp gỡ của Nguyễn Ái Quốc với chủ nghĩa Lê-nin là một cuộc gặp lịch sử. Với quyết tâm tìm con đường cứu nước, sau bao năm bôn ba khắp các châu lục, vừa lao động kiếm sống, vừa hoạt động trong phong trào các dân tộc bị áp bức, phong trào công nhân, tháng 7 năm 1920, trên những luận cương về vấn đề dân tộc và vấn đề thuộc địa của Lê-nin, đăng trên báo Nhân Ðạo [L'Humanité] của Ðảng Xã hội Pháp. Chủ tịch Hồ Chí Minh hồi tưởng: Luận cương của Lê-nin làm cho tôi rất cảm động, phấn khởi, sáng tỏ, tin tưởng biết bao. Tôi vui mừng đến phát khóc lên. Ngồi một mình mà Người đã nói to lên như đang nói trước quần chúng đông đảo: Hỡi đồng bào bị đọa đầy đau khổ! Ðây là cái cần thiết cho chúng ta, đây là con đường giải phóng chúng ta.
Nguyễn Ái Quốc - Hồ Chí Minh vui mừng như vậy vì đã tìm thấy con đường cứu nước, cứu dân, con đường giải phóng dân tộc khỏi ách đô hộ, áp bức, bóc lột của chủ nghĩa tư bản thực dân Pháp và chế độ phong kiến - đó là con đường cách mạng vô sản. Tại Ðại hội Tua của Ðảng Xã hội Pháp cuối năm 1920, Nguyễn Ái Quốc đã tham gia sáng lập Ðảng Cộng sản Pháp, trở thành người cộng sản Việt Nam đầu tiên.
Hướng về Lê-nin - lãnh tụ của Cách mạng Tháng Mười Nga, từ cuối năm 1923, đầu năm 1924, Nguyễn Ái Quốc bí mật đến Liên Xô. Ngay sau khi Lê-nin từ trần, Nguyễn Ái Quốc đã viết bài: Lê-nin và các dân tộc thuộc địa đăng trên báo Sự thật, số ra ngày 27-1-1924, với những dòng vô cùng xúc động: Khi còn sống, Người là cha, thầy học, đồng chí và cố vấn của chúng ta. Ngày nay, Người là ngôi sao sáng chỉ đường cho chúng ta đi tới cuộc cách mạng xã hội. Trong những năm tháng học tập, hoạt động, nghiên cứu trên đất nước Xô-viết, Hồ Chí Minh đã viết nhiều tác phẩm xuất sắc về Lê-nin và cuộc Cách mạng Tháng Mười. Ðặc biệt vào năm 1927, Hồ Chí Minh đã cho xuất bản cuốn sách Ðường cách mệnh làm tài liệu huấn luyện cán bộ để chuẩn bị cho việc thành lập Ðảng. Trong tác phẩm quan trọng này, Nguyễn Ái Quốc - Hồ Chí Minh đã chỉ rõ: Ðảng có vững cách mạng mới thành công. Ngày nay học thuyết nhiều, chủ nghĩa nhiều nhưng cách mạng nhất, chân chính nhất là chủ nghĩa Lê-nin...; trong thế giới bây giờ chỉ có cách mạng Nga là đã thành công và đã thành công đến nơi, nghĩa là dân chúng được hưởng cái hạnh phúc tự do, bình đẳng thật; không phải tự do và bình đẳng giả dối như đế quốc chủ nghĩa Pháp khoe khoang bên An Nam. Cách mạng Nga đã đuổi được vua, tư bản, địa chủ rồi lại ra sức cho công, nông các nước và dân bị áp bức các thuộc địa làm cách mệnh để đập đổ tất cả đế quốc chủ nghĩa và tư bản trong thế giới. Cách mạng Nga dạy cho chúng ta rằng muốn cách mạng thành công thì phải dân chúng [công nông] làm gốc. Phải có đảng vững bền, phải bền gan, phải hy sinh, phải thống nhất. Nói tóm lại là phải theo chủ nghĩa Mã Khắc Tư và Lê-nin...
Sau Cách mạng Tháng Tám năm 1945, nước nhà độc lập, Chủ tịch Hồ Chí Minh còn viết nhiều tác phẩm về Lê-nin để giáo dục cán bộ, đảng viên, nhân dân ta luôn ghi nhớ công ơn và học tập, vận dụng học thuyết cách mạng của Mác, Ăng-ghen, Lê-nin, học tập kinh nghiệm của nhân dân các dân tộc Xô-viết trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Vấn đề cốt tử nhất mà Chủ tịch Hồ Chí Minh giáo dục Ðảng và toàn dân ta là chăm lo xây dựng Ðảng thật sự là một đảng Mác - Lê-nin chân chính. Cán bộ, đảng viên phải thường xuyên rèn luyện đạo đức cách mạng, thật sự cần kiệm liêm chính, chí công vô tư, phấn đấu hy sinh vì lợi ích của nhân dân, mà Lê-nin là tấm gương tiêu biểu để Ðảng xứng đáng là "trí tuệ, lương tâm, danh dự" của dân tộc và thời đại, được nhân dân tin yêu...
Ðảng ta, nhân dân tự hào khẳng định rằng, trong hơn tám thập kỷ qua, đi theo con đường cách mạng của Lê-nin, Chủ tịch Hồ Chí Minh và Ðảng ta đã phát triển và làm phong phú lý luận của chủ nghĩa Mác - Lê-nin bằng thực tiễn lãnh đạo cuộc đấu tranh cách mạng của nhân dân ta đi từ thắng lợi này đến thắng lợi khác. Ðó là các vấn đề xây dựng đảng kiểu mới của giai cấp công nhân và nhân dân lao động ở một nước thuộc địa nửa phong kiến, đã kết hợp nhuần nhuyễn ba yếu tố là chủ nghĩa Mác - Lê-nin, phong trào yêu nước và phong trào công nhân; về con đường cách mạng Việt Nam giải phóng dân tộc và đi lên xây dựng chủ nghĩa xã hội; về đoàn kết toàn dân trên nền tảng liên minh công, nông, trí; về tiến hành hai chiến lược cách mạng xây dựng chủ nghĩa xã hội ở miền bắc và đấu tranh giải phóng miền nam; về xây dựng Nhà nước pháp quyền của dân, do dân, vì dân do Ðảng lãnh đạo; về kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại để xây dựng và bảo vệ Tổ quốc...
KHÁNH THÚY
[Thanhuytphcm.vn] - Cuối thế kỷ XIX, Việt Nam khủng hoảng về đường lối cứu nước, về giai cấp tổ chức, lãnh đạo cuộc đấu tranh. Ngày 5 tháng 6 năm 1911, tại Sài Gòn, Nguyễn Tất Thành xuống tàu sang Pháp và các nước phương Tây tìm kiếm một con đường đấu tranh để giải quyết mục tiêu kép cứu nước, cứu dân. Xuất phát từ chủ nghĩa yêu nước, nhưng chủ nghĩa yêu nước ở Người vừa kế thừa tinh hoa của chủ nghĩa yêu nước truyền thống, vừa bao hàm một tinh thần đổi mới phù hợp với yêu cầu và xu thế của thời đại.
Từ năm 1911 đến năm 1920, Nguyễn Ái Quốc đã khảo sát con đường cứu nước, cứu dân, phát triển dân tộc, học tập lý luận, tham gia đấu tranh chính trị, vào Đảng Xã hội Pháp, sát cánh với giai cấp công nhân và trí thức cách mạng Pháp, với những đồng bào yêu nước của mình trên đất Pháp; khảo sát, nghiên cứu các cuộc cách mạng, đặc biệt là cách mạng xã hội là tiền đề cho Nguyễn Ái Quốc gặp gỡ, tiếp thu Luận cương về vấn đề dân tộc và thuộc địa của Lênin. Người đã tìm thấy “muốn cứu nước và giải phóng dân tộc không có con đường nào khác con đường cách mạng vô sản”
Từ sau năm 1921 đến năm 1929, bằng những hoạt động phong phú, khoa học và sáng tạo, Nguyễn Ái Quốc đã tiến hành kiên trì, thông qua hai con đường chủ yếu là Pháp và Trung quốc để truyền bá chủ nghĩa Mác - Lê Nin về Việt Nam. Trong khoảng thời gian gần 10 năm, Người hoạt động ở các nước, Pháp, Đức, Liên Xô, Ý, Thụy sĩ, Xrilanca, Trung Quốc, Nhật, Bỉ, Thái Lan, Lào.
Khoảng thời gian từ năm 1924 đến năm 1927 ở Quảng Châu là khoảng thời gian, Người đã tích cực chuẩn bị cả về lý luận, tổ chức để tiến tới thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam. Tại đây, Người tiếp xúc với những người Việt Nam yêu nước đang hoạt động tại Quảng Châu, trước hết là tổ chức Tâm Tâm xã. Sau đó, Người mở rộng địa bàn hoạt động; khẩn trương, chủ động và cẩn trọng tiến hành xây dựng tổ chức cách mạng theo từng bước; lập ra nhóm bí mật làm hạt nhân
Từ đầu năm 1925 đến năm 1927, Người đã trực tiếp huấn luyện 75 học viên
Cùng với việc xây dựng đội ngũ cán bộ, Người chủ trương xuất bản sách và báo chí làm phương tiện tuyên truyền về chủ nghĩa Mác - Lênin và là hình thức tuyên truyền, công cụ đấu tranh cách mạng
Báo Thanh niên, cơ quan ngôn luận của Hội Việt Nam Cách mạng thanh niên do Người sáng lập và trực tiếp chỉ đạo, đồng thời là cây bút chủ chốt [số 1, ngày 21/6/1925], với các chuyên mục xã hội, bình luận, tin tức, diễn đàn, vấn đáp, phê bình, trả lời bạn đọc...; với những nội dung chính như: Những vấn đề đế quốc và thuộc địa, thực tiễn của cách mạng Việt Nam, Đảng cách mạng và Đảng Cộng sản, cách mạng và mặt trận dân tộc thống nhất, học tập lý luận chủ nghĩa Mác - Lênin... đã thống nhất phương hướng và nội dung tuyên truyền giáo dục ở trong và ngoài hội.
Đầu năm 1927, tập Đề cương bài giảng do đồng chí Nguyễn Ái Quốc biên soạn làm tài liệu huấn luyện chính trị ở Quảng Châu [1925-1927] được Bộ Tuyên truyền của Hội Liên hiệp các dân tộc bị áp bức ở Á Đông do Người sáng lập, được xuất bản thành sách với nhan đề “Đường Kách mệnh”. Tác phẩm Đường Kách mệnh được bí mật đưa về trong nước và sớm trở thành tài liệu căn bản để tuyên truyền giác ngộ chính trị theo chủ nghĩa Mác - Lênin và hướng dẫn các mặt hoạt động của Hội Thanh niên: tuyên truyền, tổ chức, công tác, tranh đấu, tu dưỡng rèn luyện nhân cách. Trên thực tế Đường Kách mệnh đã có ý nghĩa lịch sử rất to lớn đối với phong trào cách mạng trong cả nước, đặc biệt tại Thành phố Sài Gòn và ở Nam Kỳ, đã chuẩn bị các nhân tố đảm bảo cho sự ra đời của một Đảng Cộng sản để gánh vác nhiệm vụ lịch sử trọng đại là lãnh đạo cách mạng Việt Nam.
Trong bối cảnh Việt Nam đang khủng hoảng trầm trọng về đường lối cách mạng, về phương pháp cách mạng và đặc biệt là sự khủng hoảng về tổ chức cách mạng; học thuyết Mác - Lênin được Người đưa vào Việt Nam theo cách của riêng mình thật giản dị, dễ hiểu, làm cho lý luận Mác - Lênin thâm nhập sâu vào phong trào công nhân và phong trào yêu nước, làm thay đổi tính chất, chiều hướng của phong trào đấu tranh yêu nước, dẫn đến thắng lợi của khuynh hướng vô sản; làm chuyển biến phong trào đấu tranh của giai cấp công nhân từ tự phát, đơn lẻ, sang đấu tranh tự giác, có tổ chức, có lãnh đạo, có sự phối hợp giữa các ngành và các địa phương. Sự phát triển cả bề sâu và bề rộng của phong trào trong những năm 1928-1929 đặt ra một yêu cầu bức thiết, đòi hỏi sự lãnh đạo của một chính đảng kiểu mới của giai cấp công nhân, đã dẫn đến sự ra đời của Đông Dương Cộng sản Đảng [thành lập ngày 17/6/1929], An Nam Cộng sản Đảng [tháng 11/1929] và Đông Dương Cộng sản Liên đoàn [ngày 1/1/1930].
Sự ra đời nhanh chóng của các tổ chức Đảng Cộng sản lúc bấy giờ phản ánh xu thế tất yếu của phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc phải gắn với đấu tranh giai cấp của giai cấp công nhân. Tuy nhiên, sự tồn tại biệt lập cùng một lúc ba tổ chức cộng sản và có những hoạt động công kích lẫn nhau để tranh giành ảnh hưởng, tranh giành quần chúng, dẫn đến một sự chia rẽ lớn rất bất lợi cho công cuộc vận động cách mạng đang đòi hỏi phải có một Đảng Cộng sản thống nhất trong cả nước.
Trước yêu cầu bức xúc đó, với tư cách là Phái viên của Quốc tế Cộng sản, đồng chí Nguyễn Ái Quốc đã gửi thư về nước yêu cầu các tổ chức cộng sản cử Đại biểu ra Hồng Kông để bàn việc hợp nhất. Hội nghị hợp nhất đã họp vào đầu năm 1930 vào dịp Tết Canh Ngọ tại một địa điểm trong xóm thợ trên bán đảo Cửu Long, gần Hương Cảng [Trung Quốc] dưới sự chủ trì của đồng chí Nguyễn Ái Quốc. Do uy tín và những lý lẽ đúng đắn có sức thuyết phục cao của đồng chí Nguyễn Ái Quốc, Hội nghị đã nhanh chóng đi tới nhất trí hợp nhất các tổ chức cộng sản, lập ra một Đảng Cộng sản duy nhất lấy tên là Đảng Cộng sản Việt Nam vào ngày 3/2/1930.
Từ đây, phong trào cách mạng Việt Nam đã có một chính Đảng, gánh vác trách nhiệm lãnh đạo sự nghiệp giải phóng dân tộc, giải phóng giai cấp, giải phóng con người. Sự lãnh đạo đúng đắn và sáng suốt của Đảng Cộng sản Việt Nam là nhân tố hàng đầu quyết định mọi thắng lợi của cách mạng nước ta, đồng thời chính trong quá trình lãnh đạo cách mạng, Đảng ta được tôi luyện, xây dựng, trưởng thành, không ngừng phát triển lớn mạnh, dày dạn kinh nghiệm để ngày càng xứng đáng với vai trò và sứ mệnh lãnh đạo cách mạng, xứng đáng với sự tin cậy của nhân dân.
Ngày 5 tháng 6 năm 1911, Người đi tìm hình của Nước, bôn ba 30 năm, ngày 28 tháng 1 năm 1941, Người trở về quê hương trực tiếp lãnh đạo phong trào cách mạng Việt Nam. Đây là cuộc hành trình vĩ đại của một con người vĩ đại.
Nguyễn Võ Cường
[Trưởng phòng Lý luận Chính trị - Lịch sử Đảng,
Ban Tuyên giáo Thành ủy TPHCM]
---------------------