Không phải cách trị viêm mũi dị ứng bằng dân gian nào cũng lành tính và không gây tác dụng phụ. Một số loại cây có tác dụng chữa bệnh nhưng chứa độc tính, không an toàn khi dùng quá liều lượng hoặc chế biến sai cách. Nhất là khi dùng cho cho trẻ nhỏ, phụ nữ có thai và đang cho con bú, người có sức đề kháng kém… Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn biết cách trị viêm mũi dị ứng bằng dân gian một cách hiệu quả và an toàn nhất.
Trị viêm mũi dị ứng bằng dân gian là phương pháp có chi phí rẻ và nguyên liệu dễ tìm. Người bệnh có thể tự thực hiện tại nhà với cách bào chế đơn giản như sau:
Cây giao là một trong những bài thuốc mang lại hiệu quả tốt nhất trong điều trị viêm mũi dị ứng. Bởi mủ cây của nó sở hữu rất nhiều hoạt chất kháng khuẩn, kháng virus, đào thải dịch nhầy như isoeuphoro, polyphenol, togliane… Trong đông y, nó cũng là loại cây có vị chua, tính mát giúp khử phong, giải độc, tiêu viêm.
Cách sử dụng:
- Dùng găng tay và kính mắt để bảo vệ da, mắt khi bào chế bài thuốc.
- Mỗi lần dùng khoảng 15-20 cây giao. Đặt cành giao ngay sát miệng ấm/nồi nước và cắt cây giao thành từ đốt nhỏ dài khoảng 3-4 cm.
- Sau đó đổ nước sấp mặt cây giao và đun sôi trong khoảng 15-20 phút.
- Lấy một tấm lịch hoặc tờ giấy cứng dài khoảng 50cm, cuộn thành hình ống nhòm. Đầu nhỏ đặt vào mũi và đầu to đặt ở miếng ấm/nồi nước.
- Xông mũi trong khoảng 10-15 phút.
- Mỗi ngày thực hiện 2 lần. Lần thứ 2 chỉ cần đổ thêm nước vào trong ấm, không cần thay cây giao mới.
Lưu ý:
- Mủ cây giao chứa diterpenoid gây bỏng da và tổn thương mắt khi tiếp xúc trực tiếp nên cần mặc đồ bảo hộ khi cắt cây giao.
- Không sử dụng quá nhiều cây giao trong một lần xông vì có thể gây nôn mửa.
- Không sử dụng cây giao cho trẻ nhỏ, phụ nữ có thai, người đang sử dụng thuốc chống co giật, thuốc ho, thuốc hormon thay thế, thuốc tránh thai…
Sở dĩ tỏi có thể chữa viêm mũi dị ứng bởi nó sở hữu allin. Đây là hoạt chất có thể chuyển hóa thành allicin dưới tác động nghiền/xay/giã/nát. Allicin có dược tính rất mạnh, kháng được nhiều loại vi khuẩn đường hô hấp, giúp điều hòa miễn dịch và tăng cường lưu thông khí huyết. Do đó, nó làm giảm nhanh các triệu chứng tắc nghẹt mũi do viêm mũi dị ứng gây ra.
Cách sử dụng:
- Nghiền nát tỏi cùng một ít nước lọc, lọc qua rây để lấy được nước cốt.
- Pha nước cốt tỏi với mật ong theo tỷ lệ 1:1.
- Thoa hỗn hợp vào trong niêm mạc mũi và để khoảng 15 – 20 phút.
- Sau đó người bệnh có thể rửa mũi lại với nước muối sinh lý.
Lưu ý:
- Dây thần kinh số 5 có thể bị kích ứng nên xảy ra tình trạng đau rát nhẹ khi thoa dung dịch. Triệu chứng này sẽ giảm nhanh trong một vài phút nên người bệnh không cần lo lắng.
- Không áp dụng phương pháp này với trẻ nhỏ, người có da mỏng dễ bị kích ứng.
Rất nhiều người bệnh dùng cây ngũ sắc chữa viêm mũi dị ứng và đạt được hiệu quả tốt. Tinh dầu của hoa ngũ sắc có chứa các hoạt chất giúp thanh nhiệt, giải độc, tiêu sưng và chống dị ứng. Y học hiện đại cũng nhiều lần ứng dụng cây ngũ sắc để điều chế thuốc nhỏ mũi như Agerhinin [Viện dược liệu], thuốc nhỏ mũi Flanos.
Cách sử dụng:
- Lấy khoảng 10 – 15 cây ngũ sắc tươi, bỏ rễ, dùng toàn thân và hoa.
- Sau khi rửa sạch, phơi ráo thì cắt thành từng đốt nhỏ và xay nhuyễn.
- Chắt lấy dung dịch hoa ngũ sắc để thoa vào niêm mạc mũi, để trong khoảng 15 phút và rửa sạch lại mũi.
Lưu ý:
- Cây ngũ sắc được dùng là loại cây có hoa màu tím, cao khoảng 30-50cm.
- Khi sử dụng dung dịch hoa ngũ sắc có thể xảy ra tình trạng hơi xót mũi do dây thần kinh số 5 bị kích ứng.
Trong y học cổ truyền, hạt gấc là vị thuốc quy Can, Tỳ, có khả năng hoạt huyết, hóa ứ, tiêu sưng. Đối với chứng bệnh do Can hỏa, Tỳ hư như viêm mũi dị ứng, người bệnh có thể dùng hạt gấc để tăng cường lưu thông khí huyết, giúp tạng Tỳ vận hóa tốt trở lại. Từ đó các triệu chứng chảy nhiều dịch gây tắc ứ sẽ thuyên giảm nhanh chóng.
Cách sử dụng:
- Lấy 20-25 hạt gấc đem rửa sạch, sau đó thì để thật ráo.
- Cho lên bếp nướng hoặc rang chín, cháy sém ngoài vỏ là được.
- Xay hoặc đập dập hạt gấc thành vụn nhỏ, đổ vào bình thủy tinh có nắp đậy.
- Đổ rượu ngập mặt hạt gấp, đậy nắp thật kín và ủ trong khoảng 10 ngày.
- Mỗi ngày lấy một ít rượu hạt gấc mát xa sống mũi để giúp lưu thông máu, làm thông thoáng xoang và thải hết dịch mũi.
Lưu ý:
- Hạt gấc hơi có độc nên cần phải rang chín mới được sử dụng.
- Rượu hạt gấc chỉ dùng ở ngoài da và không dùng chung với các loại thuốc nhỏ mũi khác.
- Không ăn hạt gấc vì có thể gây ngộ độc và không dùng bài thuốc này cho trẻ em dưới 9 tuổi.
Gừng được mệnh danh là một chất kháng sinh từ tự nhiên. Nó có chứa Gingerol là một trong những hợp chất có hoạt tính chống viêm và chống oxy hóa mạnh mẽ nhất. Ngoài ra, capsaicin và piperine của gừng cũng có khả năng kháng histamin giúp thông thoáng mũi. Các nghiên cứu của y học hiện đại cũng chứng minh gừng có tác dụng lưu thông khí huyết và là một chất xúc tác giảm đau. Sử dụng gừng là biện pháp chữa viêm mũi dị ứng cho trẻ em rất an toàn.
Cách sử dụng:
- Gừng thái thành từng lát mỏng hòa cùng với nước sôi và mật ong.
- Mỗi ngày người bệnh nên uống 2 cốc nước gừng mật ong vào buổi sáng và buổi tối.
Lưu ý:
- Không dùng mật ong cho trẻ nhỏ dưới 1 tuổi vì trẻ dễ bị ngộ độc do Clostridium botulinum.
- Có thể thay thế mật ong bằng đường phèn để dùng cho trẻ nhỏ.
Mặc dù mọc trôi nổi tại các ao hồ nhưng bèo cái lại là vị thuốc được dân gian ứng dụng nhiều để trị các bệnh sưng viêm, phù thũng, hen suyễn, dị ứng, mẩn ngứa… Bởi nó là loài cây có vị cay, tính lạnh giúp tiêu độc và thanh nhiệt. Người bệnh có thể sử dụng bèo cái để giảm nhanh triệu chứng ngứa mũi, chảy dịch dai dẳng.
Cách sử dụng:
- Lấy khoảng 200g bèo cái tươi đã bỏ rễ rửa sạch và xay nhuyễn.
- Dùng túi lọc để chắt lấy nước cốt bèo cái tươi, sau đó pha loãng với nước lọc để uống, có thể thêm mật ong để dễ uống hơn.
- Mỗi ngày người bệnh có thể uống 1 cốc hoặc chia nhỏ thành 2 phần uống trong ngày.
Ngải cứu được dân gian ứng dụng nhiều trong điều trị các bệnh viêm đường hô hấp cấp tính. Từ viêm tai giữa, viêm họng cho đến viêm mũi dị ứng. Ngải cứu cũng chữa bệnh hiệu quả cho mọi đối tượng, ngay cả trẻ nhỏ. Sở dĩ ngải cứu có công dụng đa dạng như vậy nhờ vào khả năng quy Tỳ, Thận, ôn trung, trừ phong, hàn, thấp.
Cách sử dụng:
- Lấy 100g ngải cứu rửa sạch, đem giã nát và thu phần nước cốt.
- Pha loãng cùng nước lọc theo tỷ lệ 1:1 để uống, có thể thêm một ít đường để dễ uống hơn.
- Mỗi ngày thực hiện biện pháp này 1-2 lần tùy vào mức độ triệu chứng.
- Người bệnh cũng có thể đun lá ngải cứu và ngâm chân mỗi tối để khí huyết lưu thông tốt hơn, giảm ngạt mũi.
Lưu ý: Không dùng ngải cứu cho phụ nữ có thai dưới 3 tháng.
Là một trong những thảo dược quy kinh Tỳ, Vị, Phế, lá chung chanh có thể giải quyết các triệu chứng viêm mũi dị ứng nhanh chóng. Các nghiên cứu y học hiện đại cũng cho thấy trong lá húng chanh cũng chứa tinh dầu có các hợp chất phenolic mang tính kháng sinh mạnh.
Cách sử dụng:
- Lấy một nắm lá hùng chanh tươi rửa sạch và hãm cùng 200ml nước sôi trong khoảng 10 phút.
- Mỗi ngày uống 2-3 tách trà lá húng chanh để mũi được thông thoáng.
Lá lốt cũng là một trong những loài cây hiếm hoi sở hữu thành phần hóa học có tác dụng kháng khuẩn, chống dị ứng như piperin, piperidin. Trong đông y, lá lốt là vị thuốc có vị cay, tính ấm, chống phù thũng, đau đầu, chảy dịch mũi, chủ trị các bệnh do phong hàn gây ra. Cha mẹ có thể dùng lá lốt để trị viêm mũi dị ứng cho trẻ nhỏ.
Cách sử dụng:
- Lấy một nắm lá lốt rửa sạch và nấu trên lửa nhỏ trong khoảng 15 phút.
- Sau đó dùng nước lá lốt xông mũi để giảm nhanh tình trạng ứ đọng dịch mũi.
Bạc hà chữa được hầu hết các bệnh nhiễm trùng đường hô hấp và các bệnh liên quan đến dị ứng. Bởi nó chứa hàm lượng tinh dầu lớn cùng các hoạt chất sinh học như L- methol, L- limonene, L-a-pine, methyl acetat. Nó cũng là thảo dược có vị cay, tính mát quy Phế, Can và giúp trừ phong nhiệt, hạ khí, thông khiếu.
Cách sử dụng:
- Mua tinh dầu chiết xuất từ bạc hà, nhỏ 2-3 giọt vào nước sôi để xông mũi hàng ngày.
- Mỗi ngày chỉ thực hiện 1-2 lần, liều lượng an toàn là 0,02-0,2ml/lần, tuyệt đối không vượt quá 0,6ml/ngày.
Lưu ý:
- Một số người có cơ địa mẫn cảm với bạc hà có thể bị buồn nôn và chóng mặt khi xông tinh dầu.
- Không dùng tinh dầu bạc hà xông mũi cho trẻ nhỏ dưới 2 tuổi, phụ nữ có thai và phụ nữ cho con bú
Cây lược vàng sở hữu cả hai hoạt chất tự nhiên có khả năng kháng histamin mạnh nhất là Quercetin và Kaempferol. Chúng có khả năng giảm nhanh các triệu chứng do viêm mũi dị ứng gây ra. Đặc biệt là chứng phù nề, sưng viêm, ngạt mũi nghiêm trọng ở những người bị viêm mũi dị ứng quanh năm. Với khả năng kháng khuẩn mạnh, cây lược vàng còn giúp ngăn ngừa viêm mũi dị ứng biến chứng thành viêm xoang.
Cách sử dụng:
- Cách 1: Lấy vài lá lược vàng rửa sạch, cắt thành từng mảnh nhỏ và nhai sống.
- Cách 2: Sắc cây lược vàng cùng 600ml nước với lửa nhỏ, đến khi cạn còn 200ml nước thì tắt bếp, để ấm rồi uống.
Lưu ý: Liều lượng sử dụng an toàn là 3-9 lá lược vàng tươi một ngày.
Đối với trẻ nhỏ, cha mẹ không sử dụng các bài thuốc chiết xuất dung dịch và thoa trực tiếp vào niêm mạc mũi. Da của trẻ rất mỏng manh nên dễ bị kích ứng. Trẻ nhỏ chỉ nên dùng các bài thuốc dân gian đường uống, thành phần lành tính và không có độc. Chẳng hạn như gừng, cây lược vàng và ngải cứu.
Các loại cây cỏ tự nhiên chỉ có tác dụng tốt với các trường hợp viêm mũi dị ứng nhẹ, góp phần thuyên giảm triệu chứng tạm thời. Một số loại cây chữa bệnh dựa trên độc tính tự nhiên nên người bệnh cần hết sức cẩn trọng khi sử dụng.
Người bệnh cũng nên tuân thủ hướng dẫn bào chế như trên, không tự ý thay đổi cách làm. Việc bào chế sai cách sẽ khiến cho dược tính của cây thuốc bị mất đi và hiệu quả điều trị kém. Ngoài ra, việc dùng sai liều lượng cũng dẫn đến những tác dụng phụ nguy hiểm.
Mỗi người bệnh có một thể trạng khác nhau nên hiệu quả của bài thuốc sẽ có sự khác biệt. Một số người dùng hoa ngũ sắc chữa viêm mũi dị ứng rất tốt, triệu chứng giảm nhanh nhưng cũng có những người không phù hợp và bị kích ứng. Vì vậy, bệnh nhân không nên chữa bệnh theo kinh nghiệm của người khác. Với mỗi bài thuốc dân gian, người bệnh cần kiên trì áp dụng trong 3-5 ngày. Nếu thấy hiệu quả thấp thì người bệnh nên đổi sang biện pháp khác.
Viêm mũi dị ứng có thể biến chứng thành bệnh viêm xoang. Bởi tình trạng ngạt mũi, chảy dịch nhiều sẽ tạo môi trường lý tưởng cho các vi khuẩn phát triển. Người bệnh không nên chữa viêm mũi dị ứng bằng mẹo dân gian trong thời gian dài. Tối đa 2 tuần điều trị không có hiệu quả tốt, người bệnh cần tái khám và điều trị theo phác đồ của bác sĩ chuyên khoa.
Theo bác sĩ Lê Phương – Giám đốc Bệnh viện YHCT Tai Mũi Họng Quân dân 102: “Các bài thuốc dân gian chủ yếu giúp thuyên giảm triệu chứng và không thể loại bỏ tận gốc bệnh. Viêm mũi dị ứng phụ thuộc phần lớn vào cơ địa người bệnh. Nếu không cải thiện nền tảng sức khỏe thì người bệnh khó khỏi viêm mũi dị ứng hoàn toàn.
Thay vì dùng các bài thuốc dân gian, người bệnh nên tham khảo phương pháp điều trị đông y. Một bài thuốc đông y thường được kết hợp từ 20 – 30 thảo dược. Dược tính của các vị thuốc bổ sung cho nhau nên cho tác động toàn diện hơn.
Sự kết hợp của các thảo dược có tác dụng kháng viêm, tiêu sưng, ngăn ngừa tiết dịch với thảo dược bổ dưỡng, tăng cường sức đề kháng sẽ giúp loại bỏ triệu chứng viêm mũi dị ứng nhanh chóng mà vẫn đảm bảo trị bệnh từ gốc và ngăn ngừa tái phát sau điều trị”.
Bệnh viện Tai Mũi Họng Quân dân 102 – đơn vị trực thuộc CTCP bệnh viện Đa khoa YHCT Quân dân 102, tiền thân là Trung tâm Thừa kế và Ứng dụng Đông y Việt Nam cũng đã nghiên cứu thành công phương thuốc chữa viêm xoang. Tiêu Xoang linh dược thang có tác động toàn diện dựa trên sự kết hợp của gần 50 vị thảo dược.
Phương pháp chữa viêm mũi dị ứng này dựa trên bài thuốc Tiêu Xoang linh dược thang – bài thuốc nam đặc trị bệnh hô hấp tại Trung tâm Thừa kế & Ứng dụng Đông y Việt Nam suốt 10 năm.
Với thành phần 100% nam dược thiên nhiên, bài thuốc đảm bảo sự lành tính và an toàn với người bệnh, kể cả nhóm bệnh nhân cơ địa nhạy cảm như người già, trẻ nhỏ, phụ nữ có thai,…..Trước khi đến tay người bệnh, bài thuốc còn phải trải qua quy trình kiểm định gắt gao, đáp ứng theo tiêu chuẩn cao nhất của Bộ Y tế về thuốc và dược liệu.
Sau khi phát triển lên thành Bệnh viện Tai mũi họng Quân Dân 102, bài thuốc Tiêu Xoang linh dược thang có một vài điều chỉnh sao cho phù hợp với cơ địa mỗi bệnh nhân. Cụ thể, phương pháp chữa viêm mũi dị ứng của Quân dân 102 Tiêu Xoang linh dược thang có lộ trình điều trị theo ba giai đoạn, mỗi giai đoạn giúp người bệnh giải quyết một vấn đề cụ thể:
- Điều trị triệu chứng: Bài thuốc được gia giảm với nguyên tắc khu phong trừ thấp, khu phong tán hàn, có tác dụng làm giảm các triệu chứng dị ứng như hắt hơi, sổ mũi, đồng thời chống sung huyết, phù nề niêm mạc mũi, kháng viêm, chống khuẩn, ngăn ngừa bệnh diễn tiến sang viêm xoang.
- Điều trị gốc bệnh: Tập trung vào nhóm thảo dược bổ chính khu tà nhằm phục hồi các tạng Phế, Thận, Can để tăng cường giải độc cơ thể, loại bỏ các dị nguyên gây bệnh, chữa trị viêm mũi dị ứng tận gốc.
- Điều trị dự phòng: Tăng cường chức năng mũi xoang, sức đề kháng cho cơ thể để phòng chống sự xâm nhập của các dị nguyên kích hoạt dị ứng, ngăn ngừa bệnh tái phát trở lại.
Nói rõ hơn về cơ chế điều trị, bài thuốc Tiêu xoang linh dược thang loại bỏ căn nguyên của bệnh bằng cách bồi dưỡng chính khí, khu phong tán hàn và phục hồi chức năng của Thận, Tỳ, Phế. Bởi Thận, Tỳ khỏe mạnh thì chất dịch trong cơ thể được điều hòa, vận hóa, lưu thông tốt. Phế vị sung túc thì ngăn cản dị nguyên ngay từ bên ngoài khiến chúng không thể kích hoạt dị ứng trong cơ thể.
Dù vậy, Tiêu xoang linh dược thang cũng phối hợp giải quyết phù nề, ngứa mũi, chảy nhiều dịch cùng lúc để giảm nhanh triệu chứng viêm mũi dị ứng khó chịu.
Ngoài việc dùng gần 30 nam dược quý để bào chế, điểm sáng trong thành phần của Tiêu xoang linh dược thang phải kể đến là SẠCH VÀ CHẤT LƯỢNG. Các thảo dược này được cung ứng từ vườn thuốc tiêu chuẩn GACP – WHO của chính Bệnh viện Quân dân 102.
Chúng đều được thu hái từ các vườn thuốc phân phối tại Hà Nội, Hưng Yên, Hòa Bình, Phú Thọ, Quảng Ninh… đảm bảo không có tình trạng dùng dược liệu nhập lậu để bào chế. Các cây thuốc được trồng ở vùng địa lý thích hợp nên có dược chất tốt nhất, không gây độc hại cho sức khỏe và đem lại hiệu quả cao trong điều trị.
Quá trình trồng trọt, thu hái, vận chuyển thảo dược đều được kiểm soát chặt chẽ, đảm bảo những tiêu chuẩn cao nhất về thuốc và dược liệu của Bộ Y tế. Đồng thời, tại Bệnh viện Tai mũi họng Quân Dân 102 cũng xây dựng một số khu vực riêng để bảo quản và cấp phát thuốc cho người bệnh. Điều kiện về nhiệt độ, độ ẩm tại đây cũng được quản lý chặt chẽ nhằm giữ nguyên dược tính của thuốc như ban đầu.
15 cách trị viêm mũi dị ứng bằng dân gian trên đây có thể giúp người bệnh điều trị tại nhà với chi phí rẻ và góp phần giảm nhanh các triệu chứng khó chịu. Dù vậy, người bệnh không được lạm dụng thuốc dân gian để điều trị khiến bệnh chuyển biến theo chiều hướng xấu. Để tăng hiệu quả của bài thuốc, người bệnh cũng cần phối hợp tốt với chế độ dinh dưỡng và sinh hoạt khoa học.
Ngoài điều trị bằng mẹo dân gian, nhiều người chuyển sang lựa chọn Đông y để quá trình chữa trị hiệu quả và dứt điểm nhanh hơn. Đồng thời, kết hợp Tây y trong thăm khám sẽ giúp phương pháp điều trị tại Bệnh viện Tai mũi họng Quân Dân 102 đáng tin cậy hơn. Người bệnh có nhu cầu thăm khám hoặc điều trị bệnh lý viêm mũi dị ứng nói riêng và bệnh Tai mũi họng nói chung có thể liên hệ tới địa chỉ:
BỆNH VIỆN YHCT TAI MŨI HỌNG QUÂN DÂN 102 Trực thuộc CTCP Bệnh viện Đa khoa YHCT Quân dân 102 Địa chỉ:
Hotline: 0888.598.102 – 0974.026.239 Website: benhvientaimuihong102.org Fanpage: Bệnh viện YHCT Tai mũi họng Quân Dân 102 |