Nội soi đường tiêu hóa trên hay còn gọi là nội soi thực quản- dạ dày- tá tràng.Đây là một phương pháp thăm khám trực tiếp phần trên của ống tiêu hóa [bao gồm thực quản, dạ dày và tá tràng] nhờ vào một ống soi mềm nhỏ đường kính khoảng 1cm đưa vào từ miệng. Trên ống soi có gắn một camera.
1. Nội soi đường tiêu hóa trên là gì?
Nội soi đường tiêu hóa trên hay còn gọi là nội soi thực quản- dạ dày- tá tràng.Đây là một phương pháp thăm khám trực tiếp phần trên của ống tiêu hóa [bao gồm thực quản, dạ dày và tá tràng] nhờ vào một ống soi mềm nhỏ đường kính khoảng 1cm đưa vào từ miệng. Trên ống soi có gắn một camera. Hình ảnh bên trong đường tiêu hóa sẽ được hiển thị trên màn hình, giúp bác sĩ có thể quan sát được các bất thường bên trong ống tiêu hóa. Từ đó, giúp bác sỹ có chẩn đoán và phương pháp điều trị thích hợp cho người bệnh.
2. Tại sao phải nội soi dạ dày ?
Ống tiêu hóa là một cơ quan rất khó chẩn đoán bệnh lý. Các phương pháp hiện đại như siêu âm, chụp cắt lớp điện toán [CT] hay cộng hưởng từ [MRI] dù rất đắt tiền nhưng vẫn không có giá trị trong chẩn đoán chính xác bệnh lý ống tiêu hóa. Qua nội soi giúp:
- Chẩn đoán bệnh: Qua nội soi bác sĩ có thể phát hiện các tổn thương rất nhỏ chỉ vài milimet, có thể sinh thiết để phát hiện ung thư, có thể xét nghiệm để tìm vi trùng Helicobacter Pylori gây bệnh. Nội soi dạ dày còn có thể dùng để theo dõi quá trình điều trị các tổn thương loét, điều trị nhiễm khuẩn.
- Điều trị bệnh: Đối với các trường hợp đang xuất huyết, nội soi có thể được tiến hành khẩn cấp để phát hiện và điều trị cầm máu.
3. Những ai phải soi dạ dày?
Chỉ định nội soi dạ dày rất rộng rãi. Hầu như tất cả các bệnh nhân nghi ngờ vấn đề ở đường tiêu hóa trên đều phải nội soi dạ dày. Các lý do thường gặp nhất là:
- Đau bụng vùng thượng vị.
- Cảm giác khó tiêu, ợ hơi, ợ chua.
- Ngay cả khi chẩn đoán đã rõ ràng [Viêm, loét hay u,...], bệnh nhân cũng có thể chỉ định nội soi dạ dày để lấy mẫu xét nghiệm tìm vi trùng hay tìm tế bào ung thư.
4. Nội soi dạ dày có thể gặp các biến chứng?
Nói chung đây là một thủ thuật an toàn và hiếm khi có tai biến. Những vấn đề có thể gặp là :
- Chảy máu
- Thủng Thực quản
- Thủng dạ dày
- Cảm giác đau họng sau soi
5. Bệnh nhân cần chuẩn bị gì trước khi soi?
Cần nhịn ăn uống trước khi soi ít nhất 8 giờ. Việc nhịn ăn nhằm ngăn ngừa khả năng nôn, bảo vệ đường thở và giúp bác sĩ soi thấy rõ tổn thương. Nếu bệnh nhân đang phải uống thuốc, cần thông báo cho bác sĩ về các loại thuốc đang uống.
6. Nội soi dạ dày thực hiện ra sao?
Nội soi được tiến hành ở phòng soi với ít nhất một bác sĩ và một điều dưỡng. Bệnh nhân soi ở tư thế nằm nghiêng bên trái.
Máy nội soi được đưa qua họng và vào thực quản. Lúc đầu, bệnh nhân có cảm giác khó chịu, nghẹn thở và muốn ho hay sặc. Cảm giác giác này chỉ thoáng qua và bệnh nhân sẽ trở lại bình thường nhanh chóng. Bệnh nhân nên cố gắng hít vào sâu và thở chậm ra để giảm bớt cảm giác buồn nôn.
Toàn bộ quá trình soi kéo dài khoảng 10 phút, nhanh nhất nếu được sự hợp tác tốt của bệnh nhân. Trong vài trường hợp, bác sĩ cần phải làm sinh thiết để lấy một mẫu mô nhỏ [# 1 mm] để thử. Việc sinh thiết không làm đau đớn và không gây cảm giác khó chịu nào.
7. Cần chú ý gì sau khi soi dạ dày?
Bệnh nhân có thể nghỉ ngơi một thời gian ngắn trước khi ra về.
Bệnh nhân có thể có một vài dấu hiệu sau soi dạ dày: Cảm giác đau họng; Bụng có cảm giác chướng hơi nhẹ.
Bác sĩ soi sẽ giải thích về các tổn thương ghi nhận và điều dưỡng sẽ hẹn ngày lấy kết quả sinh thiết nếu có.
Nội soi tiêu hóa là phương pháp được sử dụng phổ biến trong chẩn đoán và điều trị các bệnh lý tại hệ tiêu hóa. Vậy hiện nay phương pháp nội soi này gồm những hình thức nào? Người bệnh cần lưu ý những gì khi tiến hành nội soi? Độc giả có thể tìm hiểu những thông tin liên quan đến kỹ thuật này trong bài viết dưới đây.
1. nội soi tiêu hóa là phương pháp như thế nào?
Nội soi tiêu hóa gồm các kỹ thuật thăm khám tại hệ thống tiêu hóa như nội soi dạ dày, nội soi đại tràng, nội soi ruột non, nội soi tá tràng và trực tràng. Tùy thuộc vào tình trạng bệnh lý, người bệnh được yêu cầu thực hiện các phương pháp nội soi khác nhau. Nội soi tiêu hóa được đánh giá là phương pháp hữu hiệu trong chẩn đoán bệnh lý, phát hiện và điều trị các tổn thương bất thường tại đường tiêu hóa.
Nội soi tiêu hóa là kỹ thuật tiến hành thăm khám, chẩn đoán các bệnh lý tại hệ thống tiêu hóa
Các đối tượng được chỉ định thực hiện phương pháp gồm có:
- Người thường xuyên gặp phải các dấu hiệu liên quan đến tiêu hóa như tiêu chảy hoặc táo bón kéo dài, đi ngoài ra máu, phân có màu đen và mùi tanh,…
- Bệnh nhân gặp phải các triệu chứng như đau vùng thượng vị, ợ hơi, ợ chua, khó tiêu, buồn nôn,…
- Người bệnh bị nghi ngờ là có khối u, viêm loét hoặc ung thư một cơ quan bất kỳ của hệ thống tiêu hóa.
- Bệnh nhân tiến hành cắt polyp hoặc xử lý tổn thương tại dạ dày, đại tràng, tá tràng hay trực tràng.
- Người có nhu cầu tầm soát các ung thư đường tiêu hóa hoặc thực hiện khám sức khỏe tổng quát định kỳ.
2. Cách hình thức nội soi tiêu hóa được sử dụng
Nội soi không gây mê
Nội soi không gây mê là kỹ thuật nội soi truyền thống, thường được sử dụng phổ biến bởi chi phí thăm khám không quá cao. Ống nội soi thường được đưa vào đường tiêu hóa của bệnh nhân thông qua đường mũi, miệng hoặc hậu môn, tùy thuộc vị trí cần quan sát. Để giảm bớt cảm giác khó chịu, thậm chí là đau tức tại thời điểm di chuyển ống nội soi vào cơ thể, bác sĩ thường có thể xịt thuốc tế cho bệnh nhân trước đó. Sau khi nội soi kết thúc, bệnh nhân thường có các biểu hiện như đau rát cổ họng, tức bụng, buồn nôn và mệt mỏi.
Nội soi gây mê
Kỹ thuật nội soi gây mê có bản chất tương tự với nội soi không gây mê, tuy nhiên, khác biệt ở chỗ người bệnh được gây mê toàn thân trong suốt quá trình nội soi. Điều này giúp người bệnh không cảm thấy lo lắng hay đau đớn khi thực hiện, đồng thời, quá trình thực hiện cũng trở nên dễ dàng và nhanh chóng hơn. Sau nội soi, người bệnh cần được nghỉ ngơi 1 - 2 tiếng đồng hồ để ổn định tinh thần và đợi thuốc mê hết tác dụng hoàn toàn.
Nhược điểm của phương pháp nội soi tiêu hóa gây mê là có chi phí tương đối cao, diễn ra trong thời gian dài hơn, không phù hợp với người bệnh có tiền sử dị ứng với các loại thuốc gây mê.
3. Những lưu ý cần người bệnh chú trọng khi thực hiện nội soi tiêu hóa
Nội soi tiêu hóa là kỹ thuật dễ thực hiện, an toàn và rất hiếm khi xảy ra các biến chứng. Tuy nhiên, nếu bạn không thận trọng, các biến chứng vẫn có nguy cơ xảy ra. Chính vì vậy, người bệnh cần chuẩn bị và lưu ý những vấn đề sau:
Trước khi thực hiện nội soi
- Bệnh nhân nên nhịn ăn từ 6 - 8 tiếng đồng hồ trước nội soi, hạn chế sử dụng các loại đồ uống có màu để việc quan sát khi nội soi trở nên dễ dàng.
- Với người thực hiện nội soi đại tràng và trực tràng cần làm sạch phân trước nội soi theo sự hướng dẫn của nhân viên y tế.
- Cần giữ tinh thần thoải mái, tránh lo âu, căng thẳng.
- Nên thông báo với bác sĩ tình trạng sức khỏe của mình, các loại thuốc đang sử dụng, tiểu sự dị ứng thuốc [nếu có].
- Bệnh nhận có tình trạng nhiễm trùng cần được điều trị và khử trùng trước khi thực hiện nội soi.
Bệnh nhân nên thông báo tình trạng sức khỏe của mình với bác sĩ trước khi thực hiện nội soi
Sau nội soi
- Không nên ăn ít nhất 1 - 2 tiếng đồng hồ sau khi tiến hành nội sau. Sau thời gian cho phép, người bệnh cần nhanh chóng bổ sung dinh dưỡng và giảm cơn đói bằng các loại thực phẩm mềm, lỏng, nguội, dễ tiêu hóa như cháo loãng, sữa tươi, súp hoặc canh rau,… Lưu ý, không nên sử dụng thức ăn quá nóng bởi điều này có thể làm tổn thương lớp niêm mạc.
- Chia nhỏ bữa ăn của người bệnh thành nhiều bữa nhỏ, không nên ăn quá no bởi nguy cơ làm tăng áp lực cho dạ dày và đường ruột.
- Hạn chế sử dụng các loại thực phẩm có tính chất cay nóng hoặc quá chua như dưa chua, cà muối,…
- Không sử dụng rượu bia, thuốc lá, đồ uống có ga hay các chất kích thích sau nội soi.
- Người bệnh sau nội soi thường cảm thấy mệt mỏi, khó chịu, do đó, cần có thời gian để nghỉ ngơi, đặc biệt là đối với người thực hiện nội soi gây mê.
- Các triệu chứng như đau rát họng, buồn nôn, tức bụng có thể diễn xảy ra với người bệnh sau nội soi và sẽ biến mất sau một thời gian. Tuy nhiên, nếu cảm thấy đau tức dữ dội, sốt cao, đi ngoài ra máu,… bạn nên thông báo với bác sĩ để kiểm tra và có phương pháp xử lý kịp thời.
Sau nội soi, người bệnh không nên sử dụng thực phẩm có tính chất quá cay nóng hoặc quá chua
Nội soi tiêu hóa là phương pháp thăm khám hiệu quả để chẩn đoán và phát hiện nhiều bệnh lý tại hệ thống tiêu hóa, đặc biệt có hiệu quả cao trong tầm soát ung thư. Tại Bệnh viện Đa Khoa MEDLATEC, kỹ thuật nội soi tiêu hoá được tiến hành với đội ngũ bác sĩ chuyên nghiệp, hệ thống trang thiết bị hiện đại chắc chắn sẽ khiến bạn cảm thấy hài lòng.
Khi cần tư vấn về dịch vụ nội soi tại MEDLATEC hay có nhu cầu giải đáp các thắc mắc, khách hàng vui lòng gọi tới đường dây nóng 1900.56.56.56 để được hỗ trợ kịp thời.