So sánh ở đây không phải là so sánh từng chi tiết một mà là so sánh lý luận, hướng đến chức năng nhận thức hơn là biểu cảm.
II. Xây dựng phép so sánh
Câu 1 [trang 24 sgk Ngữ văn 6 tập 2]
Vế A [sự vật được so sánh] - Phương thức so sánh - Từ so sánh - Vế B [sự vật dùng để so sánh] Trẻ em - như - Búp trên cành Rừng đước - Đứng lên cao ngất - Như - Hai dãy trường thành dài vô tận Con mèo vằn - To - hơn - Con hổ
Câu 2 [trang 25 sgk Ngữ văn 6 tập 2]
Những từ so sánh:
- Cặp từ hô ứng: “bao nhiêu... bấy nhiêu...”
- Từ “là”
- Từ “tựa như”
Câu 3 [trang 25 sgk Ngữ văn 6 tập 2]
Cấu trúc của phép so sánh có điểm đặc biệt là:
+ Câu a: Thiếu từ ngữ chỉ phương diện so sánh, từ so sánh. Sử dụng dấu hai chấm thay thế cho từ so sánh
+ Câu b: Từ so sánh và vế B được đảo lên trước vế A.
THỰC HÀNH
Bài 1 [trang 25 sgk Ngữ văn 6 tập 2]
a, So sánh đồng loại
- So sánh người với người:
+ Giáo viên em hiền như cô Tấm
+ Ông anh râu bạc phơ như ông Bụt.
- So sánh vật với vật
+ “Mặt trời xuống biển như hòn lửa”
+ “Từ xa nhìn lại cây gạo sừng sững như một tháp đèn khổng lồ”
b, So sánh khác loại
- So sánh vật với người
Cá nước bơi hàng đoàn đen trũi nhô lên hụp xuống như người bơi ếch giữa những đầu sóng trắng.
Tre trông thanh cao, giản dị, chí khí như người
- So sánh cái cụ thể với cái trừu tượng:
+ Con đi trăm núi ngàn khe
Chưa bằng muôn nỗi tái tê lòng bầm
+ Đừng xanh như lá bạc như vôi
Bài 2 [trang 26 sgk Ngữ văn 6 tập 2]
Khỏe như voi/ Khỏe như trâu
Đen như cột nhà cháy/ Đen như than
Trắng như trứng gà bóc/ Trắng như giấy
Cao như núi/ Cao như cây sậy
Bài 3 [trang 26 sgk Ngữ văn 6 tập 2]
a, Phép so sánh trong bài học đường đời đầu tiên
+ Những cỏ gãy rạp, như có dao nhẹ chạy qua.
+ Hai cái răng đen nhánh...như hai lưỡi liềm máy làm việc.
+ Chàng Dế Choắt.... như nghiện thuốc phiện.
+ Đã thanh niên rồi mà... như người cởi trần mặc áo gi-lê.
+ Chú mày hôi như cú mèo...
+ Mỏ Cốc như cái dùi sắt...
+ Như đã hả cơn tức...
b, Sông nước Cà Mau
+ Dần dần về hướng mũi Cà Mau... như mạng nhện.
+ ...kênh Bọ Mắt....như những đám mây nhỏ.
+ Trông hai bên bờ... cao ngất như hai dãy trường thành dài vô tận.
+ ... đống gỗ cao như núi chất dựa bờ...
+...ngôi nhà bè ánh đèn măng sông... như những khu phố nổi....
+ ... Đã điểm tô cho Năm Căn một màu sắc độc đáo, hơn tất cả các xóm chợ...
Ảnh minh họa [Nguồn internet]
3. Bài viết 'So sánh' số 2
- NHỮNG ĐIỀU CƠ BẢN CẦN BIẾT
Trong bài học này, các em sẽ:
- Hiểu rõ về khái niệm so sánh
- Nắm vững cấu trúc của phép so sánh.
1. Khái niệm về so sánh
- So sánh là việc đối chiếu một sự vật, sự việc hoặc hiện tượng với một sự vật, sự việc, hiện tượng khác có những đặc điểm tương đồng. Ví dụ:
- Trăng như mảnh vàng, như dải bạc lung linh.
[so sánh hình dáng giữa trăng và những vật khác]
- Rừng đước nổi lên cao như những tòa tháp vô tận.
[so sánh độ cao giữa rừng đước và tòa tháp]
- Những cỏ gãy rạp, giống như có một thanh dao vừa cắt qua.
[so sánh trạng thái giữa cỏ gãy và dao cắt]
- Việc sử dụng so sánh không phải lúc nào cũng mang lại những câu văn sinh động. Ví dụ:
- Sao nó cứ chậm rãi như ông thọ vào đền vậy.
- Nó đẹp giống như tranh vẽ.
Nhưng khi sử dụng so sánh một cách sáng tạo, câu văn sẽ trở nên hấp dẫn hơn. Ví dụ:
- Sao nó chậm rãi như ông thọ bước vào đền thờ.
- Nó đẹp như một bức tranh nghệ thuật.
- Trong văn bản nghệ thuật, đặc biệt là văn miêu tả, so sánh thường được sử dụng để tăng cường sức mạnh diễn đạt và hình ảnh sinh động. Ví dụ:
- Chợ Hòn Gai buổi sáng như một bức tranh tuyệt vời. Cá nhân, rực rỡ, những con cá vẫn giữ nguyên vẻ sống đầy sức mạnh, vảy cá lấp lánh. Tôm he như những hạt ngọc đen, nhấp nhô trên nền xanh biếc như muốn nhảy xuống biển.
[Thi Sảnh]
- Nếu loại bỏ so sánh, câu văn sẽ mất đi tính chất sinh động và hấp dẫn. Ví dụ:
Chợ Hòn Gai buổi sáng nhộn nhịp với tôm cá. Những con cá vẫn giữ nguyên vẻ sống động, vảy cá lấp lánh. Tôm he nhấp nhô trên nền xanh biếc.
2. Cấu trúc của so sánh
- So sánh đầy đủ bao gồm:
- Vế A: giới thiệu sự vật, sự việc hoặc hiện tượng được so sánh. Ví dụ: Dế Choắt.
- Vế B: chỉ ra sự vật, sự việc, hiện tượng được dùng để so sánh với sự vật, sự việc, hiện tượng ở vế A. Ví dụ: một gã nghiện thuốc phiện.
- Từ ngữ biểu thị phương diện so sánh. Ví dụ: như, giống như...
- Từ so sánh. Ví dụ: như, giống như...
Các em có thể tưởng tượng cấu trúc đầy đủ của so sánh như sau:
Vế A - Phương diện so sánh - Từ so sánh - Vế B
Dế Choắt - người gầy gò và dài lêu nghêu - như - một gã nghiện thuốc phiện.
Mèo vằn vào tranh - to - hơn cả - con hổ.
- So sánh không đầy đủ thường bao gồm:
- Các từ ngữ chỉ phương diện so sánh hoặc từ ngữ chỉ ý so sánh [tức là từ so sánh] có thể được lược bỏ. Ví dụ:
Vế A - Phương diện so sánh - Từ so sánh - Vế B
Mẹ - cũng là - cô giáo.
Cô giáo - như - mẹ hiền.
Mũi Cà Mau - mầm đất tươi non.
- Vế B có thể được đảo lên trước vế A, thường xuất hiện trong thơ ca. Ví dụ:
Vế A - Vế B
Trường Sơn - chí lớn của ông cha.
Cửu Long - lòng mẹ hao la sóng trào.
Con người không chịu khuất - Như tre mọc thẳng.
II. HƯỚNG DẪN THỰC HÀNH
Câu 1. Bài tập này yêu cầu các em thêm ví dụ cho mỗi loại so sánh dựa trên các mô hình đã có.
Khi làm bài tập, các em lưu ý:
- Không cần tìm ví dụ giống hệt như mô hình cấu trúc [đầy đủ hoặc không đầy đủ].
- Tìm ví dụ phù hợp với gợi ý đã cho [so sánh đồng loại: người với người, vật với vật ; so sánh không đồng loại: vật với người, cái cụ thể với cái trừu tượng].
Dưới đây là một số ví dụ theo hướng dẫn:
- So sánh đồng loại
- So sánh người với người:
Hương Thư... cặp mắt rực lửa giống như một hiệp sĩ của Trường Sơn oai linh hùng vĩ.
[Võ Quảng]
- So sánh vật với vật:
+ Đường mềm như dải lụa
Uốn mình dưới cây xanh
[Đường làng, Tập đọc lớp 3 — 1997]
+ Phong cảnh đó không khác gì một bức tranh sơn thuỷ.
[Phan Kế Bính]
- So sánh không đồng loại
- So sánh vật với người:
+ Trên quảng trường Ba Đình lịch sử, lăng Bác uy nghi mà gần gũi... Ngay thềm lăng, mười tám cây vạn tuế giống như một đội quân danh dự đứng trang nghiêm.
[Theo Tiếng Việt 3, tập một, 1998]
+ Những cành dâu loè xoè theo gió như hàng nghìn cánh tay mở ra, hứng lấy ánh nắng vàng rực, tạo bóng mát cho khoai lang.
[Dương Thị Xuân Quý]
- So sánh cái cụ thể với cái trừu tượng:
+ Con đi qua núi ngàn dốc
Chưa bằng muôn nỗi đau lòng bầm.
[Tố Hữu]
+ Trong như tiếng hạc vút qua,
Đục như tiếng suối mới chảy bồi.
Âm thanh nặng như gió thoảng qua,
Âm thanh nhanh như trời đổ mưa.
[Nguyễn Du]
Câu 2. Bài tập này yêu cầu các em hoàn thành câu thành ngữ và sử dụng phép so sánh.
Các em có thể tham khảo các thành ngữ sau:
- Khỏe như voi, khỏe như trâu, khỏe như hùm,..
- Đen như cột nhà cháy, đen như bồ hóng, đen như củ tam thất, đen như củ súng,...
- Trắng như bông, trắng như tuyết, trắng như cước, trắng như ngà, trắng như trứng gà bóc,...
- Cao như cây sào, cao như sếu, cao như núi Thái Sơn,...
Câu 3. Kiểm tra và sửa chính tả theo cách phát âm địa phương.
Hình ảnh minh họa [Nguồn từ internet]
3. Bài giảng về 'Phép so sánh' số 2
- Khám phá sự kỳ diệu của So sánh
So sánh không chỉ là cách chúng ta diễn đạt, mà còn là một cánh cửa mở ra thế giới của sự tương đồng và sự phong phú trong ngôn ngữ.
Câu 1 - Khám phá thế giới của So sánh
Hãy khám phá những hình ảnh so sánh tuyệt vời trong những câu văn dưới đây:
a]
Ánh sáng trăng như làn nước mát lạnh trải dài trên đỉnh cỏ.
- Đàn bướm bay như tấm thảm màu hồng rực rỡ trên bức tranh tự nhiên.
- Tiếng hát của em như làn gió nhẹ nhàng khuấy động bức tranh cuộc sống.
Trả lời:
Hình ảnh so sánh tuyệt vời:
- Ánh sáng trăng như làn nước mát lạnh trải dài trên đỉnh cỏ.
- Đàn bướm bay như tấm thảm màu hồng rực rỡ trên bức tranh tự nhiên.
- Tiếng hát của em như làn gió nhẹ nhàng khuấy động bức tranh cuộc sống.
Câu 2 - Phát triển sự sáng tạo trong So sánh
Làm thế nào chúng ta có thể phát triển sự sáng tạo trong cách sử dụng so sánh? Hãy thử nhìn nhận thế giới xung quanh bạn và tìm những hình ảnh so sánh mới mẻ, độc đáo.
Trả lời:
Sự sáng tạo trong So sánh:
+ Hình ảnh của mặt trăng như đóa hồng trắng nở giữa bầu trời đêm.
+ Sự lãng mạn của cặp tình nhân như bức tranh màu nước tinh khôi.
+ Sự mạnh mẽ của biển cả như cuộc chiến tranh không ngừng với bờ cát.
Câu 3 - Nghệ thuật So sánh trong Văn bản
Làm thế nào chúng ta có thể áp dụng nghệ thuật so sánh một cách linh hoạt trong văn bản? Hãy khám phá cách sử dụng so sánh trong các đoạn văn sau:
a]
Mặt trời mọc như viên ngọc lấp lánh trên bức tranh đêm tối.
- Niềm vui của trẻ nhỏ tự do tung tăng như những đám mây trắng bồng bềnh.
- Tiếng đàn piano như làn sóng nhỏ nhẹ vuốt ve bờ cả.
Trả lời:
Nghệ thuật so sánh linh hoạt:
- Mặt trời mọc như viên ngọc lấp lánh trên bức tranh đêm tối.
- Niềm vui của trẻ nhỏ tự do tung tăng như những đám mây trắng bồng bềnh.
- Tiếng đàn piano như làn sóng nhỏ nhẹ vuốt ve bờ cả.
II. Học cấu trúc và cách sử dụng So sánh
Câu 1 - Hiểu đúng cấu trúc So sánh
Điều gì tạo nên một phép so sánh hoàn hảo? Hãy cùng nhau tìm hiểu cấu trúc và cách sử dụng so sánh một cách chính xác.
Trả lời:
Cấu trúc so sánh hoàn hảo:
+ Vế A [Sự vật được so sánh] - Phương tiện so sánh - Từ so sánh - Vế B [Sự vật dùng để so sánh].
+ Từ ngữ chỉ phương diện so sánh và từ ngữ chỉ ý so sánh.
Câu 2 - Thực hành sử dụng So sánh
Hãy thực hành sử dụng so sánh trong những câu văn thú vị sau:
- Em như cơn gió nhẹ nhàng luồn qua cánh đồng hoa hướng dương.
- Trí tuệ của anh như ngọn đèn sáng soi đường cho những tâm hồn lạc quan.
- Cuộc sống như một chuyến phiêu lưu, mỗi bước đi là một trang sách mới.
Trả lời:
Sử dụng so sánh thú vị:
- Em như cơn gió nhẹ nhàng luồn qua cánh đồng hoa hướng dương.
- Trí tuệ của anh như ngọn đèn sáng soi đường cho những tâm hồn lạc quan.
- Cuộc sống như một chuyến phiêu lưu, mỗi bước đi là một trang sách mới.
Câu 3 - Sáng tạo với So sánh
Làm thế nào chúng ta có thể sáng tạo với so sánh để làm cho văn bản thêm phần sinh động và đặc sắc? Hãy thử nhìn nhận thế giới xung quanh bạn một cách sáng tạo và áp dụng so sánh một cách linh hoạt.
Trả lời:
Sáng tạo với so sánh:
+ Mặt trời mọc như viên viên ngọc lấp lánh, nhấp nhô trên bức tranh đêm tối.
+ Khoảnh khắc hạnh phúc như cánh cửa mở ra một thế giới màu hồng rực rỡ.
+ Giọt sương buổi sáng như những viên ngọc tỏa sáng trên lá cỏ.
Tổng kết
• So sánh không chỉ là công cụ diễn đạt, mà còn là bí quyết tạo nên những bức tranh ngôn ngữ đẹp và sâu sắc.
• Sự sáng tạo và linh hoạt trong sử dụng so sánh sẽ làm cho văn bản của bạn trở nên sinh động và cuốn hút.
• Hãy thực hành sử dụng so sánh một cách chính xác để tăng cường sức mạnh diễn đạt của bạn.
Minh họa [Nguồn: Internet]
4. Bài học về 'So sánh' số 5
I- So sánh là gì
Câu 1 trang 24 SGK văn 6 tập 2:
Tập hợp từ biểu đạt sự tương đồng:
Búp trên cành Dãy trường thành vô tận
Câu 2 trang 24 SGK văn 6 tập 2:
Những đối tượng so sánh:
Trẻ em so sánh với búp trên cành Rừng đước đứng cao so với hai dãy trường thành vô tận Nguyên tắc so sánh: dựa trên sự tương đồng
Tác dụng:
Làm cho hình ảnh sống động hơn, hấp dẫn hơn Làm nổi bật ý kiến của người nói
Câu 3 trang 24 SGK văn 6 tập 2:
Mục đích của so sánh ở đây là làm nổi bật đặc điểm của con mèo.
II- Cấu tạo của phép so sánh
Câu 1 trang 24 SGK văn 6 tập 2:
Vế A [sự vật được so sánh] - Phương diện so sánh - Từ so sánh - Vế B [sự vật dùng để so sánh]
Trẻ em - giống như - búp trên cành
Rừng đứng - cao ngất ngưởng - như - hai dãy trường thành vô tận
Con mèo vằn - lớn hơn - con hổ
Câu 2 trang 25 SGK văn 6 tập 2:
Các từ so sánh khác: như, giống như, tựa như, bấy nhiêu- bấy nhiêu
Câu 3 trang 25 SGK văn 6 tập 2:
Cấu trúc của phép so sánh:
Thiếu từ chỉ phương diện so sánh và từ so sánh Từ so sánh và vế B được hoán đổi vị trí với vế A
III- Bài tập
Câu 1 trang 25 SGK văn 6 tập 2:
- So sánh giống loại:
Lương y giống như mô hình [người - người] Cây phượng hoa giống như đám lửa đỏ rực [vật - vật]
- So sánh khác loại:
Ba như chú chim Bông hoa mới nở trông dễ thương như cô gái trẻ
- So sánh cụ thể, trừu tượng:
Cánh buồm mở to như tâm hồn làng Trái tim mẹ bao la như biển Thái Bình
Câu 2 trang 26 SGK văn 6 tập 2:
Mạnh mẽ như voi/ trâu Đen như than/ cột nhà cháy Trắng như tuyết/ trứng gà bóc Cao như núi/ sào
Câu 3 trang 26 SGK văn 6 tập 2:
- So sánh trong bài 'Đường đời lần đầu tiên'
Những bông cỏ gãy rụng, giống như có bàn tay nhẹ lướt qua. Hai chiếc răng đen nhánh luôn nhai ngoạm như hai chiếc liềm máy đang làm việc. Anh chàng Dế Choắt, vóc dáng mảnh mai và dài như một gã nghiện ma túy. Chú tớ hôi như con mèo. Mũi cuống giống như chiếc roi sắt, đâm xuyên cả lớp đất.
- So sánh trong bài 'Sông nước Cà Mau'
Khi dọc theo hướng Cà Mau, sông trở nên nhiều, rừng, kênh rạch bắt đầu xuất hiện nhiều như mạng nhện. Dòng sông Năm Căn, nước trào ra biển ngày đêm như thác nước. Cá bơi thành đàn đen như bóng tối nổi lên và chìm xuống như người bơi ếch giữa những đỉnh sóng trắng Thuyền chèo giữa dòng sông rộng hơn ngàn thước, nhìn hai bên bờ, rừng đước như được xây dựng cao ngất như hai dãy tường vô tận. Nguyên cảnh quen thuộc của làng chợ... thuyền lưới, thuyền buôn nổi lên dập dềnh trên sóng
Minh họa [Nguồn: Internet]
5. Bài tập về 'So sánh' số 4
Bài tập
1. Bài tập 1, trang 25 - 26, SGK.
2. Bài tập 2, trang 26, SGK.
3. Bài tập 3, trang 26, SGK.
4. Hãy tìm phép so sánh trong các câu ca dao sau :
- Băng qua cầu, nón nghiêng nhìn cầu,
Cầu mấy nhịp, lòng em buồn bấy nhiêu.
- Qua lầu, nón nghiêng nhìn lầu,
Lầu bao nhiêu ngói lòng mình bấy nhiêu.
Phép so sánh ở đây được thực hiện bằng những từ so sánh nào ?
5. Viết một đoạn văn ngắn mô tả Dế Mèn trong đoạn trích Bài học đường đời đầu tiên, sử dụng phép so sánh.
Gợi ý làm bài
Câu 1. Dựa vào mẫu so sánh đã cho, học sinh có thể tìm thêm các phép so sánh tương tự.
Chú ý đến bản chất của các sự vật đem ra so sánh : người với người, vật với vật, vật với người, cụ thể với trừu tượng. Ví dụ :
- Giáo viên như mẹ hiền. [so sánh đồng loại - người với người]
- Sông ngòi, kênh rạch càng bủa giăng chi chít như mạng nhện. [so sánh đồng loại - vật với vật]
Câu 2. Sử dụng từ điển thành ngữ để tra cứu. Lưu ý : có thể có một hoặc nhiều từ thích hợp với chỗ trống cần điền. Ví dụ : khoẻ như vâm [voi] ; khoẻ như hùm ; khoẻ như trâu ; khoẻ như Trương Phi,...
Câu 3. Tìm những câu văn có sử dụng phép so sánh trong các bài Bài học đường đời đầu tiên và Sông nước Cà Mau. Ví dụ :
Bài học đường đời đầu tiên :
+ Những bông cỏ gãy rụng, giống như có bàn tay nhẹ lướt qua.
+ Hai chiếc răng đen nhánh luôn nhai ngoàm ngoạp như hai chiếc liềm máy đang làm việc.
+ ...
Sông nước Cà Mau :
+ Khi dọc theo hướng Cà Mau, sông trở nên nhiều, rừng, kênh rạch bắt đầu xuất hiện nhiều như mạng nhện.
+ [...] Ở đó tụ tập không biết cơ man nào là bọ mắt, đen như hạt vừng, chúng cứ bay theo thuyền từng bầy như những đám mây nhỏ [...]. .
+ ...
Câu 4. Chú ý tổ hợp từ : bao nhiêu... bấy nhiêu.
Học sinh đọc lại bài Bài học đường đời đầu tiên. Trên cơ sở đó, học sinh tự viết đoạn văn mô tả Dế Mèn. Chú ý đến các hình ảnh so sánh được tác giả sử dụng trong bài.
Minh họa [Nguồn: Internet]
6. Bài tập về 'So sánh' số 6
Phần I: Ý NGHĨA CỦA PHÉP SO SÁNH?
Trả lời câu 1 [trang 24 sgk Ngữ Văn 6 Tập 2]:
Tìm những nhóm từ mô tả phép so sánh trong các câu sau:
- Trẻ con như búp trên cành
Ăn ngủ, học hành biết ngoan là điều tự nhiên.
[Hồ Chí Minh]
- […] nhìn hai bên bờ, rừng đước đứng lên cao ngất như dãy trường thành vô tận.
[Đoàn Giỏi]
Lời giải chi tiết:
Những nhóm từ mô tả phép so sánh:
- Câu a: Trẻ con như búp trên cành
- Câu b: Rừng đước đứng lên cao ngất như dãy trường thành vô tận.
Trả lời câu 2 [trang 24 sgk Ngữ Văn 6 Tập 2]:
Trong mỗi phép so sánh trên, sự vật, sự việc nào được so sánh với nhau? Vì sao có thể so sánh như vậy? Mục đích của việc so sánh những sự vật, sự việc với nhau như vậy là gì?
Lời giải chi tiết:
Câu a: Trẻ con được so sánh với búp trên cành
Câu b: Rừng đước được so sánh với dãy trường thành vô tận.
- Các sự vật được so sánh với nhau vì giữa chúng có điểm tương đồng nhất định.
- So sánh như vậy để làm nổi bật cảm nhận của người viết, người nói về những sự vật được đề cập; tạo cho câu văn, câu thơ tính hình ảnh và gợi cảm.
Trả lời câu 3 [trang 24 sgk Ngữ Văn 6 Tập 2]:
Sự so sánh trong những câu trên có điểm gì khác với sự so sánh trong câu sau: Con mèo vằn vào tranh to hơn cả con hổ nhưng nét mặt lại rất dễ thương.
Lời giải chi tiết:
Sự so sánh trong câu Con mèo vằn vào tranh to hơn cả con hổ nhưng nét mặt lại rất dễ thương khác với sự so sánh trong các câu trước ở chỗ nó là sự so sánh lý luận, hướng tới khía cạnh nhận thức hơn là biểu đạt cảm xúc.
Phần II: CẤU TẠO CỦA PHÉP SO SÁNH
Trả lời câu 1 [trang 24 sgk Ngữ Văn 6 Tập 2]:
Điền những từ mô tả phép so sánh trong các câu đã trích ở phần I SGK vào biểu đồ phép so sánh. Nêu thêm những từ so sánh mà em biết.
Lời giải chi tiết:
Vế A [sự vật được so sánh] - Phương diện so sánh - Từ mô tả phép so sánh - Vế B - [Sự vật dùng để so sánh]
Trẻ con - như - búp trên cành
Rừng đước - đứng lên cao ngất - như- dãy trường thành dài vô tậnCon mèo vằn - to hơn - con hổTrả lời câu 2 [trang 25 sgk Ngữ Văn 6 Tập 2]:
Nêu thêm những từ mô tả phép so sánh mà em biết
Trả lời:
Một số từ mô tả phép so sánh: là, như, như là, giống như, tựa như, tựa như là, bằng như, như nhau, không bằng...
Trả lời câu 3 [trang 25 sgk Ngữ Văn 6 Tập 2]:
Cấu tạo của phép so sánh trong những câu sau có điểm đặc biệt?
- Trường Sơn: chí lớn như ông cha
Cửu Long lòng mẹ bao la sóng trào
[Lê Anh Xuân]
- Như tre mọc thẳng con người không chịu bất khuất.
[Thép Mới]
Trả lời:
Những phép so sánh có điểm đặc biệt sau:
- Thiếu từ ngữ chỉ phương diện so sánh, từ so sánh.
- Từ so sánh và vế so sánh được đảo lên phía trước vế A.
Phần III: THỰC HÀNH Trả lời câu 1 [trang 25 sgk Ngữ Văn 6 Tập 2]:
Dựa vào ví dụ về phép so sánh trong bài tập 1 trang 25-26 SGK Ngữ văn 6 tập 2, em hãy tìm thêm những ví dụ khác.
Lời giải chi tiết:
- So sánh cùng loại:
- So sánh người với người:
Bác sĩ như người mẹ hiền.
- So sánh vật với vật:
Sông nước, kênh rạch giống như mạng nhện.
- So sánh khác loại:
- So sánh vật với người:
Cá nước bơi hàng đàn đen nhô lên như người bơi ếch giữa đầu sóng trắng.
- So sánh cái cụ thể với cái trừu tượng:
Cánh buồm mở to như mảnh hồn làng.
Trả lời câu 2 [trang 26 sgk Ngữ Văn 6 Tập 2]:
Dựa vào thành ngữ đã biết, hãy điền thêm phần vế B vào các chỗ trống sau để tạo thành phép so sánh:
- khoẻ như ...
- đen như ...
- trắng như ...
- cao như ...
Lời giải chi tiết:
- khoẻ như voi, khoẻ như trâu, khoẻ như Trương Phi...
- đen như cột nhà cháy, đen như củ súng, đen như củ tam thất...
- trắng như bông hoa, trắng như cước, trắng như ngà...
- cao như cây sào, cao như núi...
Trả lời câu 3 [trang 26 sgk Ngữ Văn 6 Tập 2]:
Hãy tìm những câu văn sử dụng phép so sánh trong các bài Bài học đường đời đầu tiên và Sông nước Cà Mau.
Lời giải chi tiết:
* Câu văn sử dụng phép so sánh trong Bài học đường đời đầu tiên:
- Những bông cỏ gãy rạp, giống như có bàn tay nhẹ lướt qua.
- Hai chiếc răng đen nhánh luôn nhai ngoàm ngoạp như hai chiếc liềm máy đang làm việc.
- Chàng Dế Choắt, người gầy dài lêu nghêu như một gã nghiên thuốc phiện.
- Thanh niên nhưng cánh ngắn củn đến giữa lưng, hở cả mạng sườn như người cởi trần mặc áo ghi-lê.
- Khi định thần lại, chị mới trợn tròn mắt, giương cánh lên, giống như sắp đánh nhau.
- Mỏ Cốc giống như cái dùi sắt, chọc xuyên cả đất.
* Trong Sông nước Cà Mau.
- Dọc theo hướng Cà Mau, sông trở nên nhiều, rừng, kênh rạch bắt đầu xuất hiện giống như mạng nhện.
-[...] ở đó tụ tập không biết cơ man nào là bọ mắt, đen như hạt vừng, chúng cứ bay theo thuyền từng bầy giống như đám mây nhỏ.