Việc nuôi con bằng sữa mẹ hay sử dụng sữa công thức là một đề tài gây nhiều tranh cải đối với các bà mẹ trẻ vì có không ít người sợ cho con bú sẽ làm bầu ngực xấu đi trong khi sữa công thức tiện lợi hơn.
Sữa mẹ là nguồn thực phẩm được mẹ chế tạo vừa đủ các dưỡng chất để một đứa trẻ phát triển theo từng giai đoạn trong khi đó sữa công thức được sản xuất dựa trên giá trị dinh dưỡng của sữa bò. Hàm lượng dinh dưỡng mà một con bê sử dụng sẽ khác một đứa trẻ, nên trong sữa công thức sẽ có những chất thừa và có những chất thiếu. Trong đó, những chất thiếu thông thường sẽ tạo ra hệ miễn dịch cho trẻ, còn những chất dư thừa sẽ làm trẻ dễ béo phì vì nó không cân bằng.
Shop mẹ và bé FAMIMAX đưa ra bảng sữa mẹ và sữa công thức để giúp các mẹ hiểu hơn về giá trị dinh dưỡng của nguồn sữa mẹ cũng như sữa công thức từ đó có sự lựa chọn hợp lý.
Bảng so sánh sữa mẹ và sữa công thức:
| Thành phần | Sữa mẹ | Sữa công thức |
| Chất béo | - Giàu omega 3 trong xây dựng não, cụ thể là DHA và AA. - Tự động điều chỉnh theo nhu cầu của trẻ sơ sinh; mức giảm khi trẻ lớn hơn. - Giàu cholesterol. - Gần như hoàn toàn hấp thụ. - Chứa enzyme tiêu hóa mỡ, lipase. | - Không có hoặc chứa rất ít DHA. - Không điều chỉnh nhu cầu của trẻ sơ sinh. - Không có cholesterol - Không hấp thụ hoàn toàn. - Không có lipase. |
| Kết luận: Chất béo là chất dinh dưỡng quan trọng nhất trong sữa mẹ; sự vắng mặt của cholesterol và DHA, các chất dinh dưỡng quan trọng cho sự phát triển trí não và cơ thể, có thể dẫn đến một đứa trẻ mắc bệnh tim người lớn và các bệnh thần kinh trung ương. Các chất béo còn sót lại, không bị hấp thụ sẽ gây nên tình trạng khó chịu trong trẻ sơ sinh bú sữa formula. | ||
| Chất đạm | - Sữa mềm, dễ tiêu hóa. - Hấp thụ hoàn toàn hơn; cao hơn trong sữa của bà mẹ sinh non tháng. - Lactoferrin cho sức khoẻ đường ruột. - Lysozyme, kháng sinh. - Nhiều chất đạm trong cơ thể. - Giàu các yếu tố tăng trưởng. - Chứa protein gây ngủ. | - Các loại bột casein dễ tiêu hơn. - Không hấp thụ hoàn toàn, nhiều chất thải, khó khăn hơn đối với thận. - Không có lactoferrin, hoặc chỉ một dấu vết. - Không lysozyme. - Thiếu hoặc thấp trong một số protein não và cơ thể xây dựng. - Thiếu hụt các yếu tố tăng trưởng. - Không chứa nhiều protein gây ngủ. |
| Kết luận: Trẻ sơ sinh không dị ứng với sữa mẹ. | ||
| Carbohdrates | - Giàu lactose. - Giàu oligosaccharides, giúp thúc đẩy sức khoẻ đường ruột. | - Không có lactose trong một số công thức. - Thiếu hụt oligosaccharides. |
| Kết luận: Lactose được xem là một carbohydrate quan trọng cho sự phát triển của não. Nghiên cứu cho thấy mức độ lactose trong sữa của một loài tương quan với kích thước của bộ não của các loài đó. | ||
| Tăng cường miễn dịch | - Có nhiều bạch cầu sống, hàng triệu con mỗi lần cho ăn. - Giàu immunoglobulins. | - Không có tế bào bạch cầu sống hoặc bất kỳ tế bào khác bỏi thực phẩm chết có ít lợi ích về miễn dịch. - Rất ít globulin miễn dịch và hầu hết là loại sai. |
| Kết luận: Khi người mẹ tiếp xúc với mầm bệnh, bà tạo ra các kháng thể cho vi trùng đó và đưa những kháng thể này cho con của mình qua sữa. | ||
| Vitamin và các khoáng chất | - Hấp thu tốt hơn, đặc biệt là sắt, kẽm, và canxi. - Sắt là 50 đến 75 phần trăm hấp thụ. - Chứa nhiều selen hơn [chất chống oxy hoá]. | - Không hấp thụ được nữa Sắt được hấp thụ từ 5 đến 10%. - Chứa ít selen [một chất chống oxy hoá]. |
| Kết luận: Vitamin và khoáng chất trong sữa mẹ có được khả năng sinh khả dụng cao hơn-nghĩa là một tỷ lệ lớn hơn được hấp thụ. Để bù lại, thêm nhiều vào công thức, làm cho khó tiêu hóa hơn. | ||
| Enzyme và Hormones | - Giàu các enzyme tiêu hóa, như lipase và amylase. - Giàu nhiều hóc môn: tuyến giáp, prolactin, oxytocin, và hơn mười lăm người khác. - Khác với chế độ ăn uống của người mẹ. | - Chế biến giết chết enzym tiêu hoá. - Chế biến giết chết các hoóc môn, mà không phải con người để bắt đầu. - Luôn luôn có cùng vị. |
| Kết luận: Enzyme tiêu hóa thúc đẩy sức khỏe đường ruột. Hormones góp phần vào sự cân bằng sinh hóa tổng thể và phúc lợi của em bé. Bằng cách mang hương vị của chế độ ăn uống của người mẹ, sữa mẹ hình thành khẩu vị của trẻ đối với thực phẩm gia đình. | ||
| Giá cả | - Khoảng 1 triệu đồng/tháng cho thực phẩm bổ sung cho mẹ. | - Khoảng 3-4 triệu đồng/tháng. - Lên đến 4-6 triệu đồng/tháng cho các công thức giảm dị ứng. - Chi phí cho bình sữa và các đồ tiếp liệu khác. -Mất thu nhập khi trẻ bị ốm. |
| Kết luận: Sữa mẹ nguồn thực phẩm rẻ nhất và tốt nhất mà tạo hóa ban tặng cho một đứa trẻ khi chào đời. |
Để một đứa trẻ phát triển bền vững thì phải nuôi con hoàn toàn bằng sữa mẹ trong 6 tháng đầu đời và duy trì đến khi trẻ 2 tuổi vì sữa mẹ giúp bảo vệ chống lại nhiễm trùng, phòng ngừa dị ứng và bảo vệ chống lại một số bệnh mãn tính. Trong trường hợp mẹ bị tắc sữa hay quá bận rộn thì có thể sử dụng máy hút sữa để kích thích cũng như vắt sữa trữ cho bé bú. Chỉ sử dụng sữa công thức khi trẻ bị gầy gò hay còi xương nhưng phải theo hướng dẫn của chuyên gia dinh dưỡng và khi đó một chiếc máy pha sữa sẽ là sựa lựa chọn mà mẹ nên hướng tới.
Cho trẻ uống sữa công thức kết hợp với bú mẹ là phương pháp an toàn, được nhiều gia đình chọn lựa, bởi những lý do khác nhau. Một số trường hợp bác sĩ sẽ khuyến nghị cho bé bú kết hợp vì lý do y tế. Vậy sữa mẹ và sữa công thức uống cách nhau bao lâu?
Sữa về nhanh - cách này vừa an toàn, vừa hiệu quả
Bài viết được tham vấn chuyên môn cùng Thạc sĩ, Bác sĩ Đoàn Ngọc Quỳnh Trâm - Khoa Nhi - Sơ sinh - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Nha Trang.
Học viện Nhi khoa Hoa Kỳ [AAP] và Tổ chức Y tế Thế giới [WHO] khuyến cáo cho trẻ bú mẹ hoàn toàn trong 4 - 6 tháng đầu, sau đó tiếp tục cho trẻ ăn dặm kết hợp với bú mẹ trong vòng 1 năm hoặc lâu hơn.
Vì lời khuyên này và nhiều lý do khác, hầu hết các bà mẹ không dễ đưa ra quyết định bổ sung sữa công thức cho trẻ. Nhưng vẫn có không ít gia đình đã cho con bú sữa mẹ kết hợp sữa công thức, cả tự nguyện lẫn bắt buộc. Đây vẫn được xem là một phương pháp an toàn và bạn có thể yên tâm áp dụng nếu:
Nếu con bạn bị sinh non hoặc mắc một số bệnh lý nhất định, trẻ có thể cần nhiều hơn sữa mẹ. Mục đích của việc bổ sung sữa công thức thường là giúp trẻ tăng cân.
Nếu đã từng phẫu thuật ngực hoặc mắc một số tình trạng y tế nhất định, việc sản xuất sữa mẹ của bạn có thể bị cản trở. Tuy nhiên, bất kỳ phụ nữ nào cũng có thể gặp phải tình trạng ít sữa. Khi bạn hoặc bác sĩ cảm thấy trẻ không nhận đủ dinh dưỡng thông qua bú sữa mẹ, bé sẽ cần bổ sung sữa công thức dành cho trẻ sơ sinh.
Video đề xuất:
Sữa về nhanh - cách này vừa an toàn, vừa hiệu quả
Việc hút sữa tại nơi làm việc có thể không thuận tiện, hoặc bạn bị giảm nguồn sữa mẹ sau khi đi làm trở lại. Nếu không có một lượng sữa mẹ dự trữ trong tủ đông, bạn có thể phải bổ sung sữa công thức vào chế độ ăn của trẻ.
- Người bạn đời muốn giúp đỡ
Chồng của bạn có thể muốn chia sẻ trách nhiệm, hỗ trợ cho bé bú. Bạn có thể cho anh ấy sử dụng sữa mẹ lưu trữ sẵn, hoặc thỉnh thoảng cho bé bú bình sữa công thức.
Việc cho trẻ sinh đôi hoặc sinh ba bú mẹ hoàn toàn là điều khá khó khăn. Người mẹ không chỉ phải duy trì nguồn sữa dồi dào, mà còn phải cho con bú rất thường xuyên. Để giúp mẹ nghỉ ngơi cả về thể chất và tinh thần, gia đình có thể cho các bé bú sữa công thức bổ sung.
Gia đình có thể bổ sung sữa công thức khi có nhiều con
Một số bà mẹ có sở thích cho con bú trong một khoảng thời gian nhất định và để trẻ uống sữa công thức trong thời gian còn lại.
Hầu hết các bác sĩ khuyên bạn nên cho trẻ bú mẹ hoàn toàn. Tuy nhiên, bác sĩ có thể khuyên bạn nên bổ sung sữa công thức cho trẻ nếu:
- Trẻ sơ sinh mất hơn 10% trọng lượng cơ thể trong vài ngày đầu đời
- Trẻ sơ sinh giảm cân hoặc tăng cân chậm sau vài ngày đầu tiên
- Con bạn chỉ dùng ít hơn 6 chiếc tã trong khoảng thời gian 24 giờ
- Bé rất hay quấy khóc và có vẻ không hài lòng sau khi bú.
Nếu không vì lý do y tế, các chuyên gia khuyên nên cho con bú sữa mẹ ít nhất 1 tháng trước khi bắt đầu dùng sữa công thức. Điều này giúp bạn có thời gian tạo nguồn sữa mẹ khỏe mạnh và đảm bảo trẻ đang bú mẹ tốt. Sau thời gian trên, bạn có thể từ từ giới thiệu sữa công thức cho bé.
Sữa mẹ và sữa công thức pha chung có được không? Mặc dù có thể cho sữa mẹ và sữa công thức vào cùng một bình, nhưng việc trộn chung có thể dẫn đến lãng phí sữa mẹ nếu trẻ không bú hết bình. Vì lý do an toàn, không được kết hợp sữa mẹ với sữa bột không pha hoặc sữa công thức đậm đặc. Luôn sử dụng nước sạch và pha sữa theo hướng dẫn của nhà sản xuất.
Sữa mẹ và sữa công thức uống cách nhau bao lâu? Nếu có thể, hãy cho trẻ bú sữa mẹ trước, sau đó bú sữa công thức đến khi no trong cùng một cữ bú. Vì trẻ có thể tiêu hóa sữa mẹ dễ dàng hơn, nên sữa công thức dành cho trẻ sơ sinh khiến bé cảm thấy no lâu hơn. Sau khi bú sữa công thức, trẻ có thể không đói nhanh như sau khi bú mẹ.
Một số bé chỉ muốn sữa từ mẹ, gặp khó khăn khi sử dụng bình sữa hoặc không thích hương vị của sữa công thức. Vì vậy, trẻ có thể từ chối lấy bình sữa, đặc biệt nếu chính mẹ là người đưa bình cho bé trong khi đang bú mẹ. Quá trình chuyển đổi có thể diễn ra suôn sẻ hơn nếu bố hoặc người chăm sóc trẻ đưa bình sữa công thức cho bé.
Ngược lại, sau khi con bạn quen với sữa công thức và bú bình, bé có thể không muốn bú mẹ nữa. Việc bú sữa mẹ mất nhiều công sức hơn, do đó nhiều trẻ chỉ tìm kiếm sữa công thức để thỏa mãn cơn đói.
Trước khi chọn một loại sữa công thức cho trẻ, hãy hỏi ý kiến bác sĩ nhi khoa. Hầu hết chuyên gia y tế đều khuyên dùng sữa công thức bổ sung sắt cho trẻ sơ sinh trong năm đầu đời. Sau khi bắt đầu uống sữa công thức, nếu em bé bị phát ban, nôn mửa, tiêu chảy, khóc nhiều, quấy khóc hoặc đầy hơi,... thì có thể là biểu hiện của dị ứng sữa. Ngừng sử dụng và hỏi bác sĩ về các lựa chọn sữa công thức khác cho trẻ sơ sinh.
Gia đình nên lựa chọn loại sữa công thức phù hợp với trẻ
Mong muốn của mỗi bậc cha mẹ là con luôn được vui vẻ, khỏe mạnh và phát triển tốt. Nếu còn băn khoăn sữa mẹ hay sữa công thức tốt hơn, bạn nên biết rằng, thật tốt nếu có thể cho con bú sữa mẹ hoàn toàn, nhưng sự kết hợp giữa nuôi con bằng sữa mẹ và sữa công thức vẫn là lựa chọn an toàn.
Chuyên khoa Nhi - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec là nơi tiếp nhận và xử lý mọi vấn đề liên quan đến trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ từ: chế độ dinh dưỡng, sức khỏe, tiêm phòng... Do đó, trong quá trình nuôi con nhỏ nếu cha mẹ gặp phải những khó khăn gì, có thể tới bệnh viện để được các chuyên gia, bác sĩ thăm khám và có những chỉ định phù hợp
Để trẻ khỏe mạnh, phát triển tốt cần có một chế độ dinh dưỡng đảm bảo về số lượng và cân đối chất lượng. Nếu trẻ không được cung cấp các chất dinh dưỡng đầy đủ và cân đối sẽ dẫn đến những bệnh thừa hoặc thiếu chất dinh dưỡng ảnh hưởng không tốt đến sự phát triển toàn diện của trẻ cả về thể chất, tâm thần và vận động.
Giai đoạn trẻ ăn dặm là giai đoạn vô cùng quan trọng giúp trẻ tăng trưởng toàn diện. Trẻ ăn không đúng cách có nguy cơ thiếu các vi khoáng chất gây ra tình trạng biếng ăn, chậm lớn, kém hấp thu,... Nếu nhận thấy các dấu hiệu kể trên, cha mẹ nên bổ sung cho trẻ các sản phẩm hỗ trợ có chứa lysine, các vi khoáng chất và vitamin thiết yếu như kẽm, crom, selen, vitamin nhóm B giúp đáp ứng đầy đủ nhu cầu về dưỡng chất ở trẻ. Đồng thời các vitamin thiết yếu này còn hỗ trợ tiêu hóa, tăng cường khả năng hấp thu dưỡng chất, giúp cải thiện tình trạng biếng ăn, giúp trẻ ăn ngon miệng.
Cha mẹ có thể tìm hiểu thêm:
Các dấu hiệu bé thiếu kẽm
Thiếu vi chất dinh dưỡng và tình trạng không tăng cân ở trẻ
Hãy thường xuyên truy cập website Vinmec.com và cập nhật những thông tin hữu ích để chăm sóc cho bé và cả gia đình nhé.
Nguồn tham khảo: healthline.com
XEM THÊM: