Thủy triều là hiện tượng nước biển lên xuống trong một chu kỳ biến chuyển thiên văn.
Sức hút lẫn nhau giữa Mặt trăng và Trái đất có xu hướng làm cho chúng xích lại gần nhau. Nhưng sức hút này được bù bằng lực quay ly tâm của Trái đất, cũng như của Mặt trăng, xung quanh tâm quán tính của chúng.
Ở tâm Trái đất, lực ly tâm và lực hút từ Mặt trăng bù nhau. Nhưng đây không phải là trường hợp tại một điểm nào đó trên mặt đất vì hai lực thay đổi theo chiều ngược nhau: một điểm càng xa trọng tâm của Trái đất - Mặt trăng, lực ly tâm mà nó phải chịu sẽ càng lớn, trong khi ngược lại, sức hút của Mặt trăng giảm theo khoảng cách.
Do đó, hai lực không bù nhau trên bề mặt của Trái đất và sự chênh lệch của chúng là nguồn gốc của thủy triều: ở điểm A, lực ly tâm không đủ để cân bằng với sức hút, vì vậy A có xu hướng dịch chuyển về phía Mặt trăng. Ngược lại, ở điểm B lực ly tâm lớn hơn so với lực của Mặt trăng, do đó, B có xu hướng rời xa nó. Đó là lý do trên Trái đất có hai lần thủy triều mỗi ngày.
Hiện tượng hút vi phân này tác động đến toàn bộ bề mặt của Trái đất, nhưng chỉ sự biến dạng của đại dương là dễ nhận thấy, còn vỏ Trái đất quá rắn nên hình dạng của nó khó thay đổi. Sự biến dạng này tăng lên khi Mặt trời nằm tháng hàng với Mặt trăng và Trái đất, khi ấy thêm vào hiệu ứng thủy triều riêng của nó. Chính vì vậy vào lúc trăng non và trăng tròn thủy triều là mạnh nhất.
Hàng ngày, có 2 lần thủy triều lên và 2 lần thủy triều xuống. Mỗi ngày thủy triều lại xuất hiện muộn hơn khoảng 1 giờ so với ngày hôm trước. Bởi mỗi ngày, Mặt trăng phải thực hiện một phần vòng quay luân chuyển xung quanh Trái đất nên Mặt trăng bị chênh 1 giờ mới trở lại đúng cùng một điểm cũ.
Biên đồ của thủy triều [độ chênh lệch mực nước biển khi thủy triều lên và xuống] rất khác nhau. Ở các đại dương, biên độ này là 1m, ở các biển kín và nhỏ thì ít hơn: khoảng 30cm, nhưng ở các cửa sông và eo biển có thể lên tới 17m.
Cập nhật: 14/10/2017
Nước lớn nước ròng là gì? Hiện tượng này có những đặc điểm nào và nó bắt nguồn từ đâu chắc hẳn là thắc mắc của nhiều bạn đọc hiện nay. Để biết thêm thông tin chi tiết, dienmaysakura.vn mời bạn tham khảo ngay bài viết dưới đây để hiểu rõ hơn về hiện tượng nước lớn nước ròng nhé!
Tìm hiểu về nước lớn nước ròng
Tìm hiểu về nước lớn nước ròng
Nước lớn nước ròng hay còn được biết đến là thủy triều. Trong Hán Việt, thủy có nghĩa là nước, triều là cường độ của dòng nước dâng lên và rút xuống. Chính vì vậy, hiện tượng này thể hiện cho việc mực nước biển, nước sông,... lên xuống theo một chu kỳ thời gian tùy thuộc và sự biến chuyển của thiên văn.
Thủy triều gây ảnh hưởng lớn đến đời sống trồng trọt, chăn nuôi và một số lĩnh vực khác của cuộc sống. Tuy nhiên, thủy triều cũng đóng góp một phần quan trọng vào trong ngành thủy điện. Bởi sức nước của thủy triều được coi là nguồn năng lượng vô hạn và tự nhiên, giúp cho các nhà máy thủy điện vận hành, làm việc mà không cần tiêu tốn quá nhiều nguyên liệu. Ngoài việc được đặt làm nhà máy thủy điện, còn có thể xây đập thủy triều, động năng thủy triều, đầm phá thủy triều,...
Nguyên nhân dẫn tới hiện tượng nước lớn nước ròng
Lực hấp dẫn của mặt trăng và lực ly tâm chính là nguyên nhân dẫn điện hiện tượng nước lớn nước ròng [thủy triều].
Mặt trăng và các thiên thể khác như mặt trời khi có sự thay đổi lực hấp dẫn tại một điểm nào đó trên bề mặt Trái Đất, sẽ khiến Trái Đất quay và tạo ra hiện tượng nước dâng lên [triều dâng hay còn gọi là nước lớn], rút xuống [triều xuống hay còn gọi là nước ròng] vào những khoảng thời gian nhất định trong một ngày thì được gọi là nước lớn nước ròng [thủy triều]. Khi mặt trăng và mặt trời nằm chung một phía so với Trái Đất sẽ làm cho thủy triều đạt điểm cực đại, lúc đó mức thủy triều phía đối diện sẽ xuống điểm cực tiểu.
Thủy triều được chia thành nhiều loại, nhưng phổ biến nhất là bán nhật triều. Đây chính là hiện tượng vào một ngày trăng sẽ có 2 lần nước lớn và nước ròng. Biên độ của cả 2 lần nước lớn và 2 lần nước ròng là gần như nhau. Vào khoảng thời gian 2 lần nước lớn liên tiếp và 2 lần nước ròng liên tiếp là bằng nhau.
Đặc điểm của nước lớn nước ròng và những điều cần lưu ý
Đặc điểm của nước lớn nước ròng và những điều cần lưu ý
Đặc điểm của hiện tượng nước lớn nước ròng được thể hiện qua sự thay đổi theo các giai đoạn sau:
- Triều dâng [nước lớn]: xảy ra khi mực nước ở sông, ở biển dâng lên trong vài giờ và làm ngập vùng gian triều
- Triều xuống [nước ròng]: mực nước hạ xuống thấp trong khoảng vài giờ đồng hồ và làm lộ ra vùng gian triều.
* Vùng gian triều được biết đến là vùng đất bồi hoặc bờ biển, là khu vực ở trên mặt nước khi triều xuống và ở dưới mặt nước khi triều dâng. Hay đơn giản có thể hiểu vùng gian triều là khu vực ở giữa các mức thủy triều. Ở vùng gian triều gồm nhiều kiểu sinh cảnh và các hệ động thực vật đa dạng như sao biển, cầu gai, san hô, vách đá, bãi cát hay đất ngập nước,...
Những lợi ích và tác hại của hiện tượng nước lớn nước ròng
Tại Việt Nam, hiện tượng nước lớn nước ròng [thủy triều] đã mang lại cho cuộc sống của con người một số lợi ích thiết thực như:
- Thủy triều xuất hiện mang tới một nguồn thủy hải sản phong phú cho con người, khi đó dựa vào điều kiện thời tiết cũng như thời gian kéo dài của mỗi chu kỳ thủy triều mà người ngư dân có thể thực hiện các hoạt động đánh bắt cá.
- Thủy triều cung cấp một lượng nước lớn để phục vụ cho cuộc sống sinh hoạt và sản xuất
- Đóng góp một phần lớn vào trong lĩnh vực nông nghiệp, cụ thể là bồi đắp phù sa cho khu vực đồng bằng, phục vụ cho ngành khoa học để nghiên cứu thủy văn
- Mang lại giá trị lớn về du lịch và giao thông vận tải hàng hải của con người.
Tuy nhiên, hiện tượng nước lớn nước ròng cũng khiến cho cuộc sống của người dân bị ảnh hưởng ít nhiều bởi những tác hại như:
- Những đợt nước lớn nước ròng làm xâm lấn đất liền, cuốn trôi đất đai, hoa màu và gây sạt lở.
- Các đợt nước lớn nước ròng thay làm thay đổi triều cường sẽ gây mất an toàn và làm ảnh hưởng đến cuộc sống của những cư dân sinh sống ở vùng ven biển.
Trên đây là những thông tin chi tiết nhất về hiện tượng nước lớn nước ròng [hay còn được gọi là thủy triều]. Hy vọng với bài viết này bạn đã tự giải đáp được cho mình định nghĩa nước lớn nước ròng là gì cùng các nguyên nhân, đặc điểm và những lợi ích, tác hại mà nó mang đến cho cuộc sống.
Nước lớn nước ròng haу còn gọi là thủу triều, là hiện tượng mực nước biển, nước ѕông… lên хuống trong một chu kỳ thời gian tùу thuộc ᴠào ѕự chuуển biến của thiên ᴠăn. Thủу Triều theo từ Hán Việt có nghĩa là thủу là nước, triều là cường độ dòng nước dâng lên ᴠà rút хuống. Để hiểu thêm ᴠề nước lớn nước ròng là gì cũng như đặc điểm của nó ra ѕao thì chúng ta cùng theo dõi qua bài ᴠiết ѕau nhé.
Bạn đang хem: Nước lớn nước ròng là gì
Thủy triều là một trong những hiện tượng tự nhiên kỳ bí trên Trái Đất,nó diễn ra thường xuyên liên tục và rất thân quen với đời sống con người. Nhưng thực chất thủy triều là gì? Nó bắt nguồn từ đâu?
Với những ai sinh sống hay làm nghề liên quan đến sông nước thì họ không còn xa lạ gì với chuyện nước dâng lên hay nước hạ xuống. Tuy nhiên, khi được hỏi về lý do vì sao có hiện tượng thủy triều lên xuống như vậy, thì chẳng mấy ai hiểu hoặc giải thích được.
Vậy thủy triều là gì? Nguyên nhân gì gây ra hiện tượng này?
Theo Wikipedia, thủy triều là hiện tượng nước biển, nước sông… lên xuống trong một chu kỳ thời gian phụ thuộc biến chuyển thiên văn.Sự thay đổi lực hấp dẫn từ Mặt Trăng [phần chủ yếu] và từ các thiên thể khác như Mặt Trời [phần nhỏ] tại một điểm bất kỳ trên bề mặt Trái Đất trong khi Trái Đất quay đã tạo nên hiện tượng nước lên [triều lên] và nước rút [triều xuống] vào những khoảng thời gian nhất định trong một ngày.
Lý giải cho hiện tượng nước biển có lúc dâng lên, có lúc hạ xuống là do “lực hấp dẫn thủy triều” của Mặt Trăng gây ra. Lực hấp dẫn này là lực hấp dẫn của Mặt Trăng lên Trái Đất, thêm vào đó là hợp lực ly tâm quán tính khi Mặt Trăng và Trái Đất chuyển động.
Mỗi ngày, Trái Đất tự quay quanh mình nó một vòng, đồng nghĩa với việc bất kì nơi nào trên Trái Đất cũng có một lần hướng về phía Mặt Trăng [không tính vùng cực có những tháng không có ban đêm], vì vậy, đại bộ phận nước biển trên Trái Đất mỗi ngày đều có hai lần nước thủy triều dâng cao, hai lần thủy triều hạ xuống. Loại thủy triều này gọi là bán nhật triều. Ở một số nơi khác, do một số nguyên nhân mang tính khu vực, trong một ngày chỉ xuất hiện một lần thủy triều dâng cao và một lần thủy triều hạ xuống. Loại thủy triều này gọi là toàn nhật triều.
Không chỉ có Mặt Trăng mới có thể sinh ra lực dẫn triều đối với Trái Đất mà Mặt Trời cũng có sinh ra lực hấp dẫn thủy triều, tuy nhiên chỉ bằng 5/11 lực hấp dẫn từ Mặt Trăng. Tuy nhiên, khi lực hấp dẫn thủy triều của Mặt Trời và Mặt Trăng trùng nhau [khi Mặt Trăng, Mặt Trời và Trái Đất nằm trên cùng một đường thẳng – Nhật thực và Nguyệt Thực] thì nước thủy triều tăng lên cao hơn.
Hàng tháng vào ngày sóc [mùng 1 âm lịch] và ngày vọng [15 âm lịch hoặc đôi khi là 16 hoặc 17 âm lịch], thì Mặt Trời, Mặt Trăng và Trái Đất nằm trên cùng một đường thẳng, khu đó lực hấp dẫn thủy triều của Mặt Trời và Mặt Trăng trùng nhau, xuất hiện thủy triều lớn.
CÒn vào ngàytrăng thượng huyền [7, 8 âm lịch] và trăng hạ huyền [22, 23 âm lịch], lực hấp dẫn của Mặt Trời và Mặt Trăng tạo thành một góc90o, lực hấp dẫn thủy triều của Mặt Trời làm mất đi một phần lực hấp dẫn thủy triều của Mặt Trăng, vì vậy xuất hiện thủy triều nhỏ.
Mỗi ngày thủy triều lại xuất hiện muộn hơn khoảng 1 giờ so với ngày hôm trước bởi Mặt Trăng phải thực hiện một phần vòng quay luân chuyển xung quanh Trái Đất nên Mặt Trăng bị chênh 1 giờ mới trở lại đúng cùng một điểm cũ.
Sự lên xuống của nước biển có liên quan mật thiết với sản xuất muối, ngư nghiệp, hàng hải.Người xưa, sống bao đời gần sông và biển chủ yếu là họ tính theo con nước, theo chu kì của nó [nuớc triều lên và nước triều xuống] và chính là nhờ vào hiện tượng thủy triều, họ đã biết cách bắt hải sản như tôm, cua, cá…
Trong lịch sử Việt Nam, thủy triều đóng góp một phần lớn làm nên các chiến thắng trên sông Bạch Đằng vào năm 938 của Ngô Quyền trước quân Nam Hán và năm 1288 của nhà Trần trước quân Mông-Nguyên. Hiện nay, sự lên xuống của thủy triều có một tiềm năng khá lớn và hiện con người đã xây những trạm phát điện thủy triều, dùng thủy triều để phát điện. Tại Việt Nam, đã có những nghiên cứu ứng dụng năng lượng thủy triều để tạo ra nguồn năng lượng sạch nhưng hiện vẫn còn đang bỏ ngỏ.
Video:
Có thể bạn quan tâm:
-
Mặt Trăng: Vệ tinh tự nhiên hay sản phẩm nhân tạo? -
Độc đáo âm thanh chuyển động của Mặt Trời, NASA lần đầu ghi được