| Minh họa: Nguyễn Ngọc Thuần |
Khao khát sinh con trai không chỉ tồn tại ở các vùng quê mà ở các thành phố lớn, nhiều người vẫn giữ suy nghĩ “có đứa con trai sau vẫn hơn”.
| Không khó tìm thấy những gia đình có đến 4 cô con gái nhưng họ luôn tự hào khi các con lớn lên khỏe mạnh, thành đạt và hạnh phúc trong vòng tay yêu thương ấm áp của gia đình. Vậy thì thay vì đau khổ, chúng ta hãy dành thời gian yêu thương con, bởi con trẻ chỉ phát triển toàn diện khi sống trong gia đình êm ấm, trọn vẹn yêu thương |
| ThS VŨ CẨM VÂN |
Câu chuyện buồn của người mẹ sinh con gái
Anh Bùi Văn Hoàng [30 tuổi, quận Hà Đông] đã có đứa con gái đầu lòng 5 tuổi. Vợ chồng Hoàng và gia đình người bạn thân có con gái đầu lòng đã lên kế hoạch để sinh con trai. Sau khi tham khảo các phương pháp trên mạng, Hoàng nhờ bạn bè giới thiệu cho một phòng khám tư để siêu âm canh ngày trứng rụng. Hoàng tải cả phần mềm canh ngày rụng trứng cho vợ cài sẵn trong điện thoại.
Năm 2015, Hoàng may mắn sinh được cậu con trai. Người bạn thân của Hoàng dù là bác sĩ, có hẳn phòng khám chữa hiếm muộn kèm tư vấn các phương pháp can thiệp để sinh con theo ý muốn nhưng vẫn sinh tiếp một cô con gái...
Trưởng thành trong một gia đình 9 chị em nhưng có đến 8 người là con gái, Nguyễn Ngọc Mai [25 tuổi, thị xã Hoàng Mai, tỉnh Nghệ An] cảm nhận trọn vẹn gánh nặng phải sinh được con trai để có người nối dõi.
Mẹ của Mai quanh năm bám mặt trên mấy sào ruộng, vài đàn heo, vài chục gốc ổi và cửa hàng tạp hóa nhỏ mà vẫn không đủ cơm cho đàn con ăn. Nhưng gánh nặng đó không sánh bằng áp lực sinh con trai. May mắn mỉm cười khi ở độ tuổi 43 với lần sinh thứ 9, bà sinh được thằng cu cho chồng “nở mày nở mặt”.
Con đông, kinh tế khó khăn khiến mẹ Mai ngày càng gầy quắt, đôi mắt buồn ngày càng trơ cả hốc. Chỉ có chị gái đầu của Mai được học hành đến nơi đến chốn. Các em sau này, trừ cậu út, đều nghỉ học để bươn chải sớm. Gánh nặng “con trai nối dõi tông đường” lại một lần nữa đè nặng lên đôi vai Mai.
Tôi bất ngờ khi thấy Mai chụp tấm hình bụng bầu 3 tháng rưỡi với đường chỉ đen giữa bụng đăng lên diễn đàn các mẹ mang thai và hỏi “bụng như vậy sẽ sinh con trai hay con gái”.
Mai khóc khi tâm sự với tôi: “Không biết tại sao em lại có suy nghĩ nếu là con trai em sẽ dành tất những gì tốt nhất cho con, sẽ chăm sóc con rất cẩn thận. Có lẽ vì em sinh ra trong một gia đình mà bố chỉ thích con trai. Khi các chị em sinh cháu, bố chỉ bế cháu trai, còn cháu gái thì bố không ngó ngàng tới...”.
Vài ngày sau, Mai lại lên diễn đàn thông báo mình đã đi siêu âm và kết quả là con gái kèm theo biểu tượng khuôn mặt rất buồn...
Con là món quà của tạo hóa
Chia sẻ về quan điểm thích sinh con trai của nhiều người hiện nay, ThS Trương Phạm Hoài Chung nêu ý kiến: “Tôi nghĩ trách nhiệm của phụ huynh không nên định hướng con theo giới tính vì việc này làm mất nhiều cơ hội cho các bé gái. Giữa đàn ông và phụ nữ có sự khác biệt về sinh học và tâm lý nhưng không nên vì điều đó mà tạo ra khoảng cách cơ hội và đầu tư cho hai giới tính.
Ngay từ nhỏ, cha mẹ không nên áp đặt định kiến xã hội theo kiểu con là con gái không được làm việc này. Tìm bình đẳng chưa đủ mà phải coi con là vô giới tính để cho con một cuộc sống tốt nhất, bởi đơn giản là con của ba mẹ, là thiên thần của mọi người".
Những tưởng việc mong mỏi có con trai nối dõi là quan điểm đã lạc hậu, song vẫn còn nhiều gia đình lao tâm khổ tứ về chuyện này. ThS tâm lý lâm sàng Vũ Cẩm Vân [Hội quán các bà mẹ] kể đã có một số bà mẹ khi mang thai con gái thứ 3, thứ 4, chịu đựng không nổi sự chì chiết của chồng đã phải tìm đến bà để được tư vấn tâm lý.
Theo bà Vân, còn không ít gia đình vẫn đặt nặng vấn đề phải sinh cho được con trai. Đó không chỉ là mong muốn từ phía người chồng mà còn là áp lực từ phía cha mẹ chồng đè nặng lên tâm lý người vợ. Vì vậy, người vợ luôn sống trong trạng thái hoang mang, lo lắng, sợ hãi trước ánh mắt ghẻ lạnh, sự rẻ rúng của những người trong gia đình.
Sự căng thẳng, bất an dễ dẫn đến việc người mẹ rơi vào stress, rối loạn lo âu, trầm cảm... và rất khó khăn để có thể xây dựng mối quan hệ an toàn mẹ con.
“Vấn đề nằm ở quan niệm của chính người trong cuộc. Con cái là món quà thiêng liêng mà tạo hóa ban tặng cho mỗi người chúng ta. Ý thức được điều này, các bậc làm cha làm mẹ sẽ cảm thấy mình vô cùng may mắn vì có khả năng sinh con bởi xung quanh còn rất nhiều cặp vợ chồng khao khát có một đứa con mà không thể”- ThS Vũ Cẩm Vân cho biết.
Gần đây, những dòng tâm sự gửi con gái đầu lòng được đăng trên trang cá nhân của ThS giáo dục học Trương Phạm Hoài Chung [Đại học Harvard, Hoa Kỳ] làm nhiều người xúc động. Ông viết: “Năm nay, cả 3 bạn trẻ người Việt được nhận vào Đại học Harvard đều là con gái.
Nhưng hình như con đầu lòng thì người Việt Nam thường thích con trai, vì yên tâm có cháu nối dõi tông đường”. Chính vì sự trăn trở này ông đã dẫn ra nhiều trường hợp bạn bè ông là nữ, đạt được học bổng ASEAN du học Singapore, hay những người phụ nữ giỏi giang vào được Đại học Harvard và khi ra trường đều nhanh chóng vươn lên vị trí cấp cao của các công ty. Những người phụ nữ ấy làm ông Chung khâm phục.
Ông nhắn gửi con: “Con à, ba không hiểu biết nhiều về phong trào nữ quyền nhưng ba sẽ không để bất cứ vật cản nào ngăn con không thực hiện được ước mơ của mình chỉ vì con là con gái”.
TÂM LỤA
Trong một nghiên cứu được đăng trên nhật báo Evolutionary Biology, nhà nghiên cứu Corry Gallatly đã kiểm tra lịch sử gia đình của hơn 900 người Mỹ và 1600 người Châu Âu. Giới tính của đứa trẻ luôn được ước định bởi người cha, từ nhiễm sắc thể của người đàn ông – kể cả nhiễm sắc thể X hay Y. Trong khi đó phụ nữ chỉ sản xuất trứng mang nhiễm sắc thể X.
Gellatly đã tìm bằng chứng rằng đàn ông mang gen xác định tỉ lệ phần trăm nhiễm sắc thể X và Y trong tinh dịch của họ và những gen đó xuất phát từ ba gen đẳng vị hay bản sao. Hầu như, một cái sản xuất nhiễm sắc thể X, cái khác là nhiễm sắc thể Y và có khi cân bằng cho cả hai.
Nhưng nếu xét về gen của một người đàn ông trong một gia tộc sinh nhiều con trai hơn thì có thể biết được rằng họ sẽ thích có con trai nhiều hơn và họ cũng có nhiễm sắc thể Y phát triển mạnh hơn.
Một nghiên cứu của Đại học Newcastle liên quan đến hàng nghìn gia đình đang giúp các bậc cha mẹ tương lai tìm ra liệu họ có khả năng sinh con trai hay con gái hay không.
Công trình của Tiến sĩ Corry Gellosystem, một nhà khoa học nghiên cứu tại trường đại học Newcastle, đã chỉ ra rằng nam giới thừa hưởng xu hướng sinh nhiều con trai hoặc nhiều con gái hơn từ cha mẹ của họ. Điều này có nghĩa là một người đàn ông có nhiều anh em trai có nhiều khả năng sinh con trai hơn, trong khi một người đàn ông có nhiều chị em gái có nhiều khả năng sinh con gái hơn.
Nghiên cứu liên quan đến việc nghiên cứu 927 cây phả hệ có chứa thông tin về 556.387 người từ Bắc Mỹ và Châu Âu từ năm 1600.
"Nghiên cứu cây phả hệ cho thấy rằng bạn có khả năng sinh con trai hay con gái đều được di truyền. Giờ đây, chúng ta biết rằng nam giới có nhiều khả năng sinh con trai hơn nếu họ có nhiều anh trai hơn nhưng lại có nhiều khả năng sinh con gái hơn nếu họ có nhiều chị gái hơn. "Tuy nhiên, ở phụ nữ, bạn không thể đoán trước được điều đó", TS.Gellosystem giải thích.
Nam giới xác định giới tính của em bé phụ thuộc vào việc tinh trùng của họ mang nhiễm sắc thể X hay Y. Nhiễm sắc thể X kết hợp với nhiễm sắc thể X của mẹ để tạo ra bé gái [XX] và nhiễm sắc thể Y sẽ kết hợp với nhiễm sắc thể của mẹ để tạo ra bé trai [XY].
Nghiên cứu của Đại học Newcastle cho thấy rằng một gen chưa được phát hiện sẽ kiểm soát việc tinh trùng của một người đàn ông có chứa nhiều nhiễm sắc thể X hay Y hơn hay không, điều này ảnh hưởng đến giới tính của con cái anh ta.
Ở quy mô lớn hơn, số lượng nam giới có nhiều tinh trùng X hơn so với số lượng nam giới có nhiều tinh trùng Y ảnh hưởng đến tỷ lệ giới tính của trẻ em sinh ra mỗi năm.
Con trai hay con gái?
Một gen bao gồm hai phần, được gọi là các alen, một phần được thừa hưởng từ cha và mẹ. Trong bài báo của mình, TS. Gelledly chứng minh rằng có khả năng đàn ông mang hai loại alen khác nhau, dẫn đến ba sự kết hợp có thể xảy ra trong một gen kiểm soát tỷ lệ tinh trùng X và Y;
- Những người đàn ông có sự kết hợp đầu tiên, được gọi là mm, sản xuất nhiều tinh trùng Y hơn và có nhiều con trai hơn.
- Tinh trùng thứ hai, được gọi là mf, tạo ra số lượng tinh trùng X và Y gần bằng nhau và có số con trai và con gái xấp xỉ bằng nhau.
- Người thứ ba, được gọi là ff sản xuất nhiều tinh trùng X hơn và có nhiều con gái hơn.
“Gen di truyền từ cả cha lẫn mẹ, khiến một số đàn ông sinh nhiều con trai và một số sinh nhiều con gái, có thể giải thích tại sao chúng ta thấy số lượng đàn ông và phụ nữ gần như cân bằng trong một dân số. Ví dụ, nếu có quá nhiều nam giới trong dân số, phụ nữ sẽ dễ dàng tìm được bạn đời hơn, vì vậy những người đàn ông có nhiều con gái hơn sẽ di truyền nhiều gen của họ hơn, khiến nhiều phụ nữ được sinh ra ở các thế hệ sau ”, nhà nghiên cứu của Đại học Newcastle, TS. Gellosystem cho biết.
Thêm nhiều bé trai sinh ra sau chiến tranh?
Tại nhiều quốc gia tham chiến trong Thế chiến, số lượng bé trai sinh ra sau đó đã tăng đột biến. Năm sau khi Chiến tranh thế giới thứ nhất kết thúc, cứ 100 bé gái ở Vương quốc Anh thì có thêm hai bé trai được sinh ra so với năm trước khi chiến tranh bắt đầu. Loại gen mà TS. Gellosystem đã mô tả trong nghiên cứu của mình, có thể giải thích tại sao điều này lại xảy ra.
Vì tỷ lệ nghiêng về những người đàn ông có nhiều con trai hơn khi nhìn thấy một người con trai trở về sau chiến tranh, những người con trai đó có nhiều khả năng sẽ có con trai vì họ thừa hưởng xu hướng đó từ cha của họ.
Ngược lại, những người đàn ông có nhiều con gái hơn có thể đã mất con trai duy nhất của họ trong chiến tranh và những người con trai đó sẽ có nhiều khả năng sẽ có con gái hơn. Điều này sẽ giải thích tại sao những người đàn ông sống sót sau chiến tranh có nhiều khả năng sinh con trai hơn, điều này dẫn đến sự bùng nổ trẻ em trai.
Ở hầu hết các quốc gia, các bản trích lục tỷ lệ sinh vẫn còn được lưu giữ đã cho thấy, số trẻ em trai được sinh ra nhiều hơn số trẻ em gái. Ví dụ, ở Anh và Mỹ, hiện có khoảng 105 nam giới được sinh ra trên mỗi 100 nữ giới.
Có nhiều tài liệu cho rằng ngày càng có nhiều nam giới chết trong thời thơ ấu và trước khi họ đủ tuổi sinh con. Vì vậy, cùng một cách mà gen có thể khiến nhiều bé trai được sinh ra sau các cuộc chiến tranh, nó cũng có thể khiến nhiều bé trai được sinh ra mỗi năm.
Cơ chế hoạt động của gen sinh con trai như thế nào?
Các cây phả hệ [ở trên] minh họa cách thức hoạt động của gen. Đó là một ví dụ đơn giản, trong đó nam giới hoặc chỉ có con trai, chỉ có con gái, hoặc số lượng mỗi người bằng nhau, mặc dù trên thực tế, nó không rõ ràng hơn. Nó cho thấy rằng mặc dù gen không có tác dụng ở con cái, chúng cũng mang gen và truyền cho con cái của họ.
Trong cây phả hệ thứ nhất [A], ông nội là mm, vì vậy tất cả các con của ông đều là nam. Anh ta chỉ di truyền alen m, vì vậy con cái của anh ta có nhiều khả năng có tổ hợp mm của chính các alen đó. Kết quả là, những người con trai đó cũng có thể chỉ có con trai [như hình minh họa]. Các cháu trai có sự kết hợp mf của các alen, bởi vì chúng thừa hưởng m từ cha và f từ mẹ của chúng. Kết quả là họ có số con trai và con gái [chắt] bằng nhau.
Ở cây thứ hai [B], người ông là ff, vì vậy tất cả các con của ông ta đều là nữ, chúng có sự kết hợp ff của các alen vì bố và mẹ của chúng đều là ff. Một trong những người con cái đã có con riêng với một người nam có tổ hợp alen mm. Nam đó quyết định giới tính của con cái, nên các cháu đều là nam. Các cháu trai có sự kết hợp mf của các alen, vì chúng thừa hưởng m từ bố và f từ mẹ. Kết quả là họ có số con trai và con gái [chắt] bằng nhau.
Tài liệu tham khảo
- Gellatly et al. Trends in Population Sex Ratios May be Explained by Changes in the Frequencies of Polymorphic Alleles of a Sex Ratio Gene. Evolutionary Biology, Dec 11, 2008; DOI: 10.1007/s11692-008-9046-3
- //www.ncl.ac.uk/press/articles/archive/2015/08/boyorgirlitsinthefathersgenes.html