ngày 25/5/2007 quy định: "Hộ gia đình, cá nhân chưa đủ khả năng nộp tiền sử dụng đất cho Nhà nước theo quy định tại khoản 4 Điều 5 Nghị định số 17/2006/NĐ-CP... mà có nguyện vọng ghi nợ thì được ghi “nợ tiền sử dụng đất” trên Giấy chứng nhận sau khi có đơn đề nghị được ghi nợ kèm theo hồ sơ xin cấp Giấy chứng nhận hoặc hồ sơ xin chuyển mục đích sử dụng đất hoặc hồ sơ giao đất tái định cư. Khi thanh toán nợ, người sử dụng đất phải trả theo giá đất tại thời điểm trả nợ và được xóa “nợ tiền sử dụng đất” đã ghi trên Giấy chứng nhận".
Căn cứ Điều 16 Nghị định số 45/2014/NĐ-CP ngày 15/5/2014 của Chính phủ quy định về ghi nợ tiền sử dụng đất: "Hộ gia đình, cá nhân được chuyển mục đích sử dụng đất; được cấp Giấy chứng nhận phải nộp tiền sử dụng đất theo quy định tại Điều 5, Điều 6, Điều 7, Điều 8, Điều 9 Nghị định này và hộ gia đình, cá nhân được Nhà nước giao đất tái định cư mà có khó khăn về tài chính, có nguyện vọng ghi nợ thì được ghi nợ số tiền sử dụng đất phải nộp... Người sử dụng đất được trả nợ dần trong thời hạn tối đa là 5 năm; sau 5 năm kể từ ngày ghi nợ mà chưa trả hết nợ tiền sử dụng đất thì người sử dụng đất phải nộp tiền sử dụng đất còn lại theo giá đất tại thời điểm trả nợ. Trường hợp hộ gia đình, cá nhân thanh toán nợ trước hạn thì được hỗ trợ giảm trừ vào tiền sử dụng đất phải nộp theo mức hỗ trợ là 2%/năm của thời hạn trả nợ trước hạn và tính trên số tiền sử dụng đất trả nợ trước hạn.
Đối với trường hợp đã được ghi nợ tiền sử dụng đất trước ngày Nghị định này có hiệu lực thi hành mà còn nợ tiền sử dụng đất trong thời hạn được ghi nợ thì được hưởng mức hỗ trợ thanh toán trước hạn theo quy định tại Khoản 1 Điều này..."
Theo các căn cứ nêu trên, trường hợp của bà Đỗ Thị Kim đã được ghi nợ từ ngày 1/2/2010 và có đơn đề nghị được thanh toán nợ tiền sử dụng đất vào ngày 21/8/2014 [thanh toán nợ trước hạn] thì việc xác định nghĩa vụ tài chính được thực hiện theo Thông báo số 189 ngày 13/1/2010 và được hỗ trợ giảm trừ vào tiền sử dụng đất phải nộp theo mức hỗ trợ là 2%/năm của thời hạn trả nợ trước hạn quy định tại khoản 1, khoản 2 Điều 16 Nghị định số 45/2014/NĐ-CP của Chính phủ.
Từ ngày 10.12.2019, việc trả nợ tiền sử dụng đất đã có nhiều điểm mới, đặc biệt là mốc từ ngày 1.3.2021.
Theo quy định, các trường hợp sau đây, người sử dụng đất sẽ phải nộp tiền [gọi là tiền sử dụng đất] vào ngân sách Nhà nước:
- Nhà nước giao đất có thu tiền sử dụng đất.
- Nhà nước công nhận quyền sử dụng đất cho các đối tượng đang sử dụng đất thuộc trường hợp phải nộp tiền sử dụng đất.
- Nhà nước cho phép chuyển mục đích sử dụng đất từ đất nông nghiệp, đất phi nông nghiệp không phải là đất ở sang đất ở hoặc đất nghĩa trang, nghĩa địa có mục đích kinh doanh thuộc trường hợp phải nộp tiền sử dụng đất.
Khi được cấp Giấy chứng nhận một số đối tượng được ghi nợ tiền sử dụng đất trong vòng 05 năm.
Tuy nhiên, từ ngày 10.12.2019, Nghị định 79/2019/NĐ-CP của Chính phủ chính thức có hiệu lực, thì việc trả nợ tiền sử dụng đất đã có nhiều điểm mới, đặc biệt cần lưu ý thời điểm từ ngày 1.3.2021. Cụ thể:
1. Ghi nợ tiền sử dụng đất trước ngày 1.3.2016
Nếu được ghi nợ tiền sử dụng đất trước ngày 1.3.2016 thì tiếp tục thanh toán tiền sử dụng đất còn nợ theo chính sách và giá đất tại thời điểm cấp Giấy chứng nhận [hoặc theo số tiền ghi trên Giấy chứng nhận đã được xác định theo đúng quy định của pháp luật] đến hết ngày 28.2.2021.
Quy định này không áp dụng đối với số tiền sử dụng đất thanh toán nợ mà hộ gia đình, cá nhân đã nộp vào ngân sách nhà nước.
Còn kể từ ngày 1.3.2021 trở về sau thì hộ gia đình, cá nhân phải thanh toán số tiền sử dụng đất còn nợ theo chính sách và giá đất tại thời điểm trả nợ.
2. Ghi nợ tiền sử dụng đất từ ngày 1.3.2016 đến trước ngày 10.12.2019
Hộ gia đình, cá nhân đã được ghi nợ tiền sử dụng đất từ ngày 1.3.2016 đến trước ngày đến trước ngày 10.12.2019 thì tiếp tục thanh toán tiền sử dụng đất còn nợ theo số tiền ghi trên Giấy chứng nhận đã được xác định theo đúng quy định tại Nghị định 45/2014/NĐ-CP trong thời hạn 05 năm kể từ ngày ghi nợ tiền sử dụng đất.
Quá thời hạn 05 năm kể từ ngày ghi nợ tiền sử dụng đất thì hộ gia đình, cá nhân phải thanh toán số tiền còn nợ theo chính sách và giá đất tại thời điểm trả nợ.
3. Ghi nợ tiền sử dụng đất từ ngày 10.12.2019 đến nay
Quy định của Nghị định 79/2019/NĐ-CP, ghi nợ tiền sử dụng đất từ ngày 10.12.2019 đến nay đã bị thu hẹp.
Theo đó, trường hợp được ghi nợ chỉ còn hộ gia đình, cá nhân được Nhà nước giao đất tái định cư khi thu hồi đất theo quy định của pháp luật về đất đai.
Trong đó, hộ gia đình, cá nhân gồm: Người có công với cách mạng; hộ nghèo; hộ gia đình, cá nhân là đồng bào dân tộc thiểu số; hộ gia đình, cá nhân có hộ khẩu thường trú tại địa bàn cấp xã được công nhận là địa bàn kinh tế - xã hội khó khăn, địa bàn kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn.
Quy định về trả nợ tiền sử dụng đất
- Hộ gia đình, cá nhân được trả nợ dần trong thời hạn 05 năm kể từ ngày có quyết định giao đất tái định cư của cơ quan nhà nước có thẩm quyền và không phải nộp tiền chậm nộp trong thời hạn 05 năm này.
- Sau 05 năm kể từ ngày có quyết định giao đất tái định cư của cơ quan nhà nước có thẩm quyền mà hộ gia đình, cá nhân chưa trả hết nợ tiền sử dụng đất ghi trên Giấy chứng nhận thì hộ gia đình, cá nhân phải nộp đủ số tiền sử dụng đất còn nợ và tiền chậm nộp tính trên số tiền còn nợ theo mức quy định của pháp luật về quản lý thuế từ thời điểm hết thời hạn 05 năm được ghi nợ tới thời điểm trả nợ.