Văn bản on dịch, thuốc la được gọi là văn bản văn chương dụng hay sai

1. Phân tích ý nghĩa của việc dùng dấu phẩy trong đầu đề của văn bản : Ôn dịch, thuốc lá. Có thể sửa thành Ôn dịch thuốc lá hoặc Thuốc lá là một loại ôn dịch được không ? Vì sao ?

2. Vì sao tác giả dẫn lời Trần Hưng Đạo bàn về việc đánh giặc trước khi phân tích tác hại của thuốc lá ? Điều đó có tác dụng gì trong lập luận ?

3. Vì sao tác giả đặt giả định "Có người bảo : Tôi hút, tôi bị bệnh, mặc tôi !" trước khi nêu lên những tác hại về phương diện xã hội của thuốc lá ?

4. Vì sao tác giả đưa ra những số liệu để so sánh tình hình hút thuốc lá ở nước ta với các nước Âu - Mĩ trước khi đưa ra kiến nghị : Đã đến lúc mọi người phải đứng lên chống lại, ngăn ngừa nạn ôn dịch này ?

I. Đọc - Hiểu văn bản

Câu 1 trang 121 - SGK Ngữ văn 8 tập 1 : Phân tích ý nghĩa của việc dùng dấu phẩy trong đầu đề của văn bản : Ôn dịch, thuốc lá. Có thể sửa thành Ôn dịch thuốc lá hoặc Thuốc lá là một loại ôn dịch được không ? Vì sao ? 

"Ôn dich" không đơn thuần chỉ có nghĩa là một thứ bệnh lan truyền rộng. Từ này "thường dùng làm tiếng chửi rủa" [theo chú thích [1]], lại đặt dấu phẩy ngăn cách giữa hai từ "ôn dịch" và "thuốc lá". Dấu phẩy là lối tu từ để nhấn mạnh sắc thái biểu cảm vừa căm tức, vừa ghê tởm. Vì thế không nên sửa thành đầu đề khác như "Ôn dịch thuốc lá" hay "Thuốc lá là một loại ôn dịch".

Câu 2 trang 121 - SGK Ngữ văn 8 tập 1 : Vì sao tác giả dẫn lời Trần Hưng Đạo bàn về việc đánh giặc trước khi phân tích tác hại của thuốc lá ? Điều đó có tác dụng gì trong lập luận ?

Trước khi phân tích tác hại của thuốc lá, tác giả dẫn lời của Trần Hưng Đạo bàn về đánh giặc. Điều đó muốn nhấn mạnh thuốc lá cũng là một loại giặc mà con người cần chống. Giặc thuốc lá là loại giặc nguy hiểm, khó chống lại bởi vì nó không đánh như vũ bão mà gặm nhấm như tằm ăn dâu. Tác giả đưa chứng cứ là người hút thuốc không lăn đùng ra chết, không say bê bết như người uống rượu. Bởi thế mà người ta không chống lại quyết liệt, người ta chủ quan. Chính điều đó là một mối nguy hiểm.Việc so sánh chống giặc với chống thuốc lá là một so sánh sáng tạo, vừa làm cho lập luận chặt chẽ, lại vừa tạo ra sự liên tưởng thú vị. Đặc biệt là tác hại không nhìn thấy ngay của việc hút thuốc lá chẳng khác nào sự gặm nhấm như tằm ăn dâu mà vị tướng lừng danh Trần Hưng Đạo cũng phải coi là "đáng sợ".

Câu 3 trang 121 - SGK Ngữ văn 8 tập 1 : Vì sao tác giả đặt giả định "Có người bảo : Tôi hút, tôi bị bệnh, mặc tôi !" trước khi nêu lên những tác hại về phương diện xã hội của thuốc lá ?

Ở trên tác giả nêu tá hại của khói thuốc lá đối với bản thân người hút thì phần này nêu tác hại đối với cả những người không hề hút. Đây không phải là điều mà ai cũng biết. Để làm nổi bật điều này, tác giả đã mở đầu bằng lời chống chế thường gặp ở những người hút thuốc : "Tôi hút, tôi bị bệnh, mặc tôi !". Bằng những lập luận chặt chẽ, dẫn chứng sinh động và cả tình cảm nhiệt thành sôi nổi nữa, tác giả đã bác bỏ luận điệu sai lầm ấy.

Có hai khái niệm đã được giới thiệu khoa học dùng phổ biến là hút thuốc lá chủ động và hút thuốc lá bị động. Không hút thuốc nhưng để cho khói thuốc gây tác hại đến bản thân gọi là hút thuốc lá bị động.

Tóm lại, bản thân hút cũng là làm cho những người xung quanh hút thuốc lá bị động theo, tự làm hại sức khỏe đồng thời cũng làm hại sức khỏe của nhiều người khác !

Câu 4 trang 122 - SGK Ngữ văn 8 tập 1 : Vì sao tác giả đưa ra những số liệu để so sánh tình hình hút thuốc lá ở nước ta với các nước Âu - Mĩ trước khi đưa ra kiến nghị : Đã đến lúc mọi người phải đứng lên chống lại, ngăn ngừa nạn ôn dịch này ?

Tác giả đã so sánh tình hình hút thuốc lá ở nước ta với các nước Âu - Mĩ trước khi đưa ra kiến nghị : "Đã đến lúc mọi người phải đứng lên chống lại, ngăn ngừa nạn ôn dịch này", bởi vì :

- Nước ta nghèo hơn các nước Âu - Mĩ rất nhiều nhưng dùng thuốc là tương đương với các nước đó.

- Các nước đã tiến hành những chiến dịch, thực hiện những biện pháp ngăn ngừa, hạn chế để chống tệ hút thuốc quyết liệt hơn ta.

Sự so sánh đó vừa có tác dụng làm rõ hơn tính đúng đắn của những điều được thuyết minh ở các phần trên, vừa tạo đà thuận lợi, cơ sở vững chắc cho tác giả nêu lên lời phán xét cuối cùng.

II - Luyện tập

Câu 1 trang 122 - SGK Ngữ văn 8 tập 1 : Tìm hiểu tình trạng hút thuốc lá ở một số người thân hoặc bạn bè quen biết. Dựa vào cách lập bảng thống kê của bài đọc thêm số 1 để phân loại nguyên nhân.

Câu 2 trang 122 - SGK Ngữ văn 8 tập 1 : Dùng năm dòng để ghi lại cảm nghĩ của mình sau khi đọc bản tin của báo Sài Gòn tiếp thị trích in ở bài đọc thêm số 2.

Bản tin với nội dung ngắn gọn về cái chết của một người trẻ tuổi, con một gia đình tỉ phú ở Mỹ, đã để lại nhiều suy nghĩ cho người đọc. Vì khối tài sản kếch xù được thừa kế từ gia đình, cậu thanh niên Ra-pha-en đã lao vào ăn chơi sa đọa. Như vậy, con người chỉ thực sự trân trọng những giá trị vật chất khi chính họ tạo dựng lên. Hãy giáo dục con cái hiểu về giá trị đồng tiền được làm ra bởi công sức lao động của chính họ. Đó là một thông điệp sâu sắc và rất ý nghĩa thông qua bản tin.

Câu 4: [Trang 122 - SGK Ngữ văn 8 tập 1] Vì sao tác giả đã đưa ra những số liệu đế so sánh tình hình hút thuốc lá ở nước ta với các nước Âu - Mĩ trước khi đưa ra kiến nghị: Đã đến lúc mọi người phải đứng lên chống lại, ngăn ngừa nạn ôn dịch này?

Xem lời giải

1. Tìm hiểu chung

a. Xuất xứ

- Ôn dịch, thuốc lá là văn bản nhật dụng được trích từ văn bản “Từ thuốc lá đến ma túy – Bệnh nghiện”.

b. Bố cục: 3 phần

- Phần 1 [từ đầu … còn nặng hơn cả AIDS]: thông báo về nạn dịch thuốc lá.

- Phần 2 [tiếp … con đường phạm pháp]: tác hại của thuốc lá.

- Phần 3 [còn lại]: lời kêu gọi chống thuốc lá.

2. Giá trị nội dung và nghệ thuật:

a. Giá trị nội dung

- Nạn nghiện thuốc lá dễ lây lan và gây những tổn thất to lớn cho sức khỏe và tính mạng con người; gây tác hại nhiều mặt với cuộc sống gia đình và xã hội. Bởi vậy, muốn chống lại nó, cần có quyết tâm cao hơn và biện pháp triệt để hơn là phòng chống ôn dịch.

b. Giá trị nghệ thuật

- Liệt kê, so sánh, phân tích phân loại, nêu ví dụ.

- Lập luận chặt chẽ, lời văn ngắn gọn, thuyết phục.

Sơ đồ tư duy về văn bản "Ôn dịch, thuốc lá":

Loigiaihay.com

Soạn văn 8 tập 1 bài 12 [trang 118]

Thuốc lá có thể gây nguy hại đến sức khỏe của con người. Trong chương trình học môn Ngữ Văn lớp 8, học sinh sẽ được tìm hiểu văn bản "Ôn dịch, thuốc lá".

Download.vn muốn giới thiệu tài liệu Soạn văn 8: Ôn dịch, thuốc lá, sẽ được đăng tải chi tiết dưới đây.

Soạn văn 8: Ôn dịch, thuốc lá

I. Tác giả

- Nguyễn Khắc Viện [1913 - 1997] là một bác sĩ nhi khoa.

- Quê ở làng Gôi Vị, nay là xã Sơn Hòa, huyện Hương Sơn, tỉnh Hà Tĩnh.

II. Tác phẩm

1. Hoàn cảnh sáng tác

Ôn dịch, thuốc lá là bài viết của Nguyễn Khắc Viện trong Từ thuốc lá đến ma túy - Bệnh nghiện, NXB Giáo dục, Hà Nội năm 1992.

2. Bố cục

Gồm 3 phần:

• Phần 1. Từ đầu đến “còn nặng hơn cả AIDS”: Nêu vấn đề là sự nghiêm trọng của việc sử dụng thuốc lá.
• Phần 2. Tiếp theo đến “chính là đã đẩy con em vào con đường phạm pháp”. Tác hại của thuốc lá đối với con người.
• Phần 3. Còn lại. Lời kêu gọi, biện pháp phòng chống hút thuốc lá.

III. Đọc - hiểu văn bản

1. Nêu vấn đề là sự nghiêm trọng của việc sử dụng thuốc lá

- Những ôn dịch cũ như dịch hạch, thổ tả nhờ có tiến bộ y học mà con người đã hầu như loại trừ được những dịch bệnh khủng khiếp ấy.

- Nhưng lại xuất hiện thêm những ôn dịch mới như: AIDS - chưa tìm ra giải pháp chữa trị, đặc biệt hơn là thuốc lá có thể đe dọa đến sức khỏe của con người.

=> Cách đặt vấn đề ngắn gọn, nhấn mạnh vào sự nguy hiểm của nạn ôn dịch này.

2. Tác hại của thuốc lá đối với con người

* Ảnh hưởng đến sức khỏe con người:

- Khói thuốc lá có nhiều chất độc thấm vào cơ thể:

• Những lông rung của những tế bào niêm mạc ở ở vòm họng, phế quản, nang phổi bị chất hắc ín trong khói thuốc lá làm tê liệt, gây ra ho hen, sau nhiều năm có thể gây viêm phế quản; chất hắc ín thấm vào tế bào gây ra ung thư.
• Các chất ô-xít các-bon bám chặt vào máu, hồng cầu không có chúng tiếp cận với ô xi.
• Ni-cô-tin trong khói thuốc lá làm cho các động mạch co thắt lại, gây ra các bệnh huyết áp cao, tắc động mạch, nhồi máu cơ tim.

- Khói thuốc lá còn đầu độc những người xung quanh cũng bị nhiễm độc, viêm phế quản, ung thư, gây nguy hiểm cho phụ nữ đang mang thai, ảnh hưởng đến thai nhi…

=> Bác bỏ suy nghĩ sai lầm: “Tôi hút, tôi bị bệnh, mặc tôi!” - con người có quyền tự do cá nhân - có thể hút thuốc nhưng xin đừng làm ảnh hưởng đến người xung quanh.

* Ảnh hưởng đến đạo đức con người:

- Người lớn hút thuốc, trẻ em sẽ học theo tấm gương xấu.

- Tỉ lệ hút thuốc lá ở thanh thiếu niên ngày càng tăng cao, khi cần tiền để mua thuốc có thể sẵn sàng trộm cắp, hoặc dễ dàng tiếp cận với rượu bia, ma túy.

3. Lời kêu gọi, biện pháp phòng chống hút thuốc lá

- Các nước phát triển đều tích cực trong chiến dịch phòng chống thuốc lá.

- Các biện pháp như: cấm hút thuốc nơi công cộng, phạt nặng những người vi phạm, tài liệu khẩu hiệu chống thuốc lá lấn át những quảng cáo của các hãng thuốc lá.

- Việt Nam tuy còn trong tình trạng có nhiều bệnh tật lại thêm ôn dịch thuốc lá thì vô cùng nguy hiểm, chính vì vậy cần nêu cao tinh thần nói “không” với thuốc lá.

Tổng kết:

- Nội dung: Bài viết đã nêu ra tác hại của ôn dịch thuốc lá cũng như kêu gọi mọi người nêu cao quyết tâm chống lại ôn dịch này.

- Nghệ thuật: lý lẽ, dẫn chứng thuyết phục…

Soạn văn Ôn dịch, thuốc lá ngắn gọn

I. Trả lời câu hỏi

Câu 1. Phân tích ý nghĩa của việc dùng dấu phẩy trong đầu đề của văn bản: Ôn dịch, thuốc lá. Có thể sửa “Ôn dịch, thuốc lá” thành “Thuốc lá là một loại ôn dịch” được hay không?

- “Ôn dịch” chỉ chung các loại bệnh nguy hiểm, lây lan rộng làm chết người hàng loạt trong một thời gian nhất định.

- “Thuốc lá” là một loại sản phẩm gây nguy hại đến sức khỏe của con người.

- Việc sử dụng dấu phẩy giữa “ôn dịch” và “thuốc lá” nhằm gây ấn tượng mạnh mẽ với người đọc thuốc lá giống như ôn dịch, vô cùng nguy hiểm.

Câu 2. Vì sao tác giả dẫn lời Trần Hưng Đạo bàn về việc đánh giặc trước khi phân tích tác hại của thuốc lá? Điều đó có tác dụng gì trong lập luận?

- Tác giả đã trích dẫn lời của Trần Hưng Đạo: “Nếu đánh giặc như vũ bão thì không đáng sợ, đáng sợ là giặc gặm nhấm như tằm ăn dâu”.

- Từ cách nói so sánh của Trần Hưng Đạo, tác giả muốn liên hệ đến tác hại của thuốc lá gây cho con người chậm rãi giống như hình ảnh “giặc gặm nhấm như tằm ăn dâu”: thuốc lá cũng là một loại giặc nguy hiểm cần phải chống lại, nếu không sẽ gây hiểm họa khó lường.

Câu 3. Vì sao tác giả đặt giả định có người bảo: “Tôi hút; tôi bị bệnh, mặc tôi!” trước khi nêu lên những tác hại về phương diện xã hội của thuốc lá?

Tác giả đặt giả định nhằm có người bảo “Tôi hút, tôi bị bệnh, mặc tôi!” rồi đưa ra ý kiến cá nhân để bác bỏ suy nghĩ sai lầm: Biện minh bằng cách đó là quyền tự do riêng tư, nhưng chính điều đó làm ảnh hưởng đến cuộc sống của người xung quanh.

Câu 4. Vì sao tác giả so sánh tình hình hút thuốc lá ở nước ta với các nước Âu - Mĩ trước khi đưa ra kiến nghị: Đã đến lúc mọi người phải đứng lên chống lại, ngăn ngừa nạn ôn dịch này?

- Tuy nước ta phát triển chậm hơn so với các nước châu Âu, nhưng tỉ lệ hút thuốc lại ngang với các nước họ - đó là điều đáng báo động.

- Các nước phát triển sớm đã có những biện pháp quyết liệt, nhưng ở nước ta thì chưa được như vậy.

- Nước ta còn phải đối mặt với quá nhiều dịch bệnh nguy hiểm, mà chúng ta lại đem về thêm thứ ôn dịch vừa nguy hiểm, vừa tốn kém.

=> Sự so sánh vô cùng cần thiết nhằm báo động tác hại của thuốc lá.

II. Luyện tập

Dùng năm dòng để ghi lại cảm nghĩ của mình sau khi đọc bản tin của báo Sài Gòn tiếp thị trích in ở bài đọc thêm số 2 [trang 122, SGK].

Gợi ý:

Bản tin của báo Sài Gòn tiếp thị đã cung cấp cho người đọc thông tin về cái chết của Rốt-sin - một tỷ phú được thừa hưởng khối tài sản kếch xù. Anh ta đã chết vì chơi bạch phiến quá liều khi chỉ mới hai mươi ba tuổi. Đó chính là bài học dành cho thế hệ thiếu niên cần tránh xa các tệ nạn xã hội. Cũng như lời cảnh tỉnh dành cho các bậc phụ huynh cần phải có biện pháp giáo dục con cái hợp lý. Cuộc sống là vô giá, đừng để đánh mất đi sức khỏe và tính mạng của bản thân.

Soạn bài Ôn dịch, thuốc lá - Mẫu 2

I. Trả lời câu hỏi

Câu 1. Phân tích ý nghĩa của việc dùng dấu phẩy trong đầu đề của văn bản: Ôn dịch, thuốc lá. Có thể sửa “Ôn dịch, thuốc lá” thành “Thuốc lá là một loại ôn dịch” được hay không?

- “Ôn dịch” chỉ chung các loại bệnh nguy hiểm, lây lan rộng làm chết người hàng loạt trong một thời gian nhất định. Còn “thuốc lá” là một loại sản phẩm gây nguy hại đến sức khỏe của con người.

- Việc sử dụng dấu phẩy giữa “ôn dịch” và “thuốc lá” cho thấy rằng thuốc lá giống như ôn dịch, vô cùng nguy hiểm.

Câu 2. Vì sao tác giả dẫn lời Trần Hưng Đạo bàn về việc đánh giặc trước khi phân tích tác hại của thuốc lá? Điều đó có tác dụng gì trong lập luận?

Tác giả đã trích dẫn lời của Trần Hưng Đạo: “Nếu đánh giặc như vũ bão thì không đáng sợ, đáng sợ là giặc gặm nhấm như tằm ăn dâu”. Từ cách nói so sánh của Trần Hưng Đạo, tác giả muốn liên hệ đến tác hại của thuốc lá gây cho con người chậm rãi giống như hình ảnh “giặc gặm nhấm như tằm ăn dâu”: thuốc lá cũng là một loại giặc nguy hiểm cần phải chống lại, nếu không sẽ gây hiểm họa khó lường.

Câu 3. Vì sao tác giả đặt giả định có người bảo: “Tôi hút; tôi bị bệnh, mặc tôi!” trước khi nêu lên những tác hại về phương diện xã hội của thuốc lá?

Tác giả đặt giả định nhằm có người bảo “Tôi hút, tôi bị bệnh, mặc tôi!” rồi đưa ra ý kiến cá nhân để bác bỏ suy nghĩ sai lầm để khẳng định rằng việc hút tuộc đó là quyền tự do riêng tư, nhưng chính điều đó làm ảnh hưởng đến cuộc sống của người xung quanh.

Câu 4. Vì sao tác giả so sánh tình hình hút thuốc lá ở nước ta với các nước Âu - Mĩ trước khi đưa ra kiến nghị: Đã đến lúc mọi người phải đứng lên chống lại, ngăn ngừa nạn ôn dịch này?

Tuy nước ta phát triển chậm hơn so với các nước châu Âu, nhưng tỉ lệ hút thuốc lại ngang với các nước họ - đó là điều đáng báo động. Các nước phát triển sớm đã có những biện pháp quyết liệt, nhưng ở nước ta thì chưa được như vậy. Nước ta còn phải đối mặt với quá nhiều dịch bệnh nguy hiểm, mà chúng ta lại đem về thêm thứ ôn dịch vừa nguy hiểm, vừa tốn kém.

=> Sự so sánh vô cùng cần thiết nhằm báo động tác hại của thuốc lá.

II. Luyện tập

Dùng năm dòng để ghi lại cảm nghĩ của mình sau khi đọc bản tin của báo Sài Gòn tiếp thị trích in ở bài đọc thêm số 2 [trang 122, SGK].

Gợi ý:

Bản tin viết trên báo Sài Gòn tiếp thị cung cấp cho người đọc về cái chết của Rốt-sin - một tỷ phú được thừa hưởng khối tài sản kếch xù. Nguyên nhân dẫn đến cái chết là việc anh ta chơi bạch phiến quá liều khi chỉ mới hai mươi ba tuổi. Một bài học thức tỉnh thế hệ trẻ hôm nay. Cũng như lời cảnh tỉnh dành cho các bậc phụ huynh cần phải có biện pháp giáo dục con cái hợp lý. Mạng sống và sức khỏe là vô giá.

Cập nhật: 26/10/2021