Vì sao bà bầu hay buồn nôn

Buồn nôn hay ốm nghén thường gặp trong 3 tháng đầu của thai kỳ, sau đó, các triệu chứng sẽ dịu đi hẳn. Nhưng trong 3 tháng cuối thai kỳ, mặc dù ít hơn, thai phụ vẫn có thể gặp triệu chứng buồn nôn. Đây có thể là diễn biến bình thường nhưng cũng có thể là dấu hiệu dự báo một số nguy cơ bệnh lý tiềm ẩn.

Nôn ói vào giai đoạn nào cũng làm cho thai kỳ trở nên khó khăn hơn. Quan trọng hơn, bạn nên tìm hiểu xem liệu nôn ói trong 3 tháng cuối thai kỳ có là bình thường không và tại sao nó lại xảy ra.

Nguyên nhân gì gây ra buồn nôn trong 3 tháng cuối thai kỳ

Ợ nóng: Buồn nôn trong 3 tháng cuối thai kỳ chủ yếu là do ợ nóng, còn được gọi là trào ngược axit dạ dày. Cơ thể có một cái van ở dưới cùng của thực quản đóng lại khi thức ăn đã vào trong dạ dày, nhưng đôi khi nó mở ra và khiến cho axit dạ dày di chuyển ngược lên thực quản. Điều này gây ra cảm giác nóng bỏng vùng thực quản cùng với buồn nôn. Chứng ợ nóng là thông thường trong 3 tháng cuối thai kỳ, vì đây là thời gian thay đổi hoóc môn làm giãn cơ trơn trong đường tiêu hóa. Cảm giác buồn nôn do ợ nóng gây ra đau đớn vùng thượng vị nhưng không đáng lo lắng. Để khắc phục vấn đề này, thai phụ nên chia nhỏ các bữa ăn và tránh thức ăn cay. Ngoài ra, nên giảm ăn hoặc uống thực phẩm có chứa caffein và không nằm ngay ít nhất trong một giờ sau khi ăn.

Chứng tiền sản giật: Biến chứng này có thể phát triển sau khi thai phụ mang thai 20 tuần. Xét nghiệm có thể protein trong nước tiểu và huyết áp cũng sẽ tăng lên. Khoảng 8% phụ nữ mang thai gặp phải tình trạng này, biến chứng có thể gây suy gan, đột quỵ, suy thận, động kinh, ứ dịch trong phổi và tạo ra huyết khối. Tiền sản giật có thể là một tình trạng nguy hiểm đến tính mạng đối với cả em bé và người mẹ. Nếu thai phụ bị buồn nôn trong 3 tháng cuối thai kỳ với các triệu chứng đi kèm như đau bụng, nặng mặt, đau đầu nghiêm trọng và rối loạn thị giác thì cần nghĩ tới chứng tiền sản giật.

Sắp sinh nở: Buồn nôn trong 3 tháng cuối thai kỳ đôi khi có thể là một dấu hiệu cho thấy rằng thai phụ sắp chuyển dạ. Ngoài ra còn có một số triệu chứng khác như đau lưng, chuột rút, tiêu chảy, tăng áp lực khung chậu và tăng tiết dịch âm đạo nếu buồn nôn là do chuyển dạ.

Thay đổi hormon: Sự dao động của hormon có thể là lý do tại sao thai phụ cảm thấy buồn nôn trong 3 tháng đầu và 3 tháng cuối thai kỳ. Cũng giống như giai đoạn đầu của thai kỳ, giai đoạn cuối của thai kỳ sẽ gây ra sự biến động mạnh lượng hormon của người phụ nữ. Sự mất cân bằng này sẽ dẫn đến buồn nôn, nôn  trong 3 tháng cuối thai kỳ.

Thai nhi phát triển nhanh chóng: Kích thước tử cung phát triển nhanh chóng trong 3 tháng cuối của thai kỳ có thể gây buồn nôn. Em bé gần như đã sẵn sàng để rời khỏi tử cung trong 3 tháng cuối thai kỳ, vì vậy thai nhi đã lớn và sẽ đè ép các cơ quan khác trong ổ bụng như ruột và dạ dày của người mẹ. Điều này sẽ dẫn đến buồn nôn và ợ nóng. Đồng thời, sự di chuyển của thực phẩm từ dạ dày vào ruột non có thể rất chậm do sự đè ép, gây ra một tình trạng được gọi là chứng ứ trệ dạ dày.

Ăn quá nhiều: Ăn quá nhiều trong 3 tháng cuối thai kỳ cũng có thể dẫn đến buồn nôn và nôn. Như đã đề cập, tử cung đang phát triển sẽ đè ép lên dạ dày của thai phụ, để lại ít khoảng trống cho thức ăn chứa trong dạ dày, vì vậy ăn quá nhiều sẽ dễ dẫn đến buồn nôn. Ăn thực phẩm bổ dưỡng với số lượng nhỏ hơn, chia làm nhiều bữa hơn trong ngày để tránh triệu chứng này.

Phòng ngừa buồn nôn, nôn trong 3 tháng cuối thai kỳ

Nếu thai phụ gặp triệu chứng buồn nôn trong 3 tháng cuối thai kỳ, có một số cách đơn giản có thể áp dụng để giúp giảm bớt triệu chứng này: Ăn các bữa ăn nhỏ thường xuyên, tránh dùng nhiều chất lỏng đi kèm với bữa ăn. Đừng ăn ngay trước khi đi ngủ. Tránh thực phẩm nhiều gia vị và có chứa caffein. Hãy hoạt động và tập thể dục thường xuyên [có sự tư vấn của bác sĩ] để cải thiện tình trạng buồn nôn. Nghỉ ngơi nhiều hơn và ít nhất một giờ vào giữa ngày. Có thể ngủ với đầu nâng cao lên để giúp làm giảm trào ngược dạ dày.

Uống nhiều nước để tránh bị mất nước do buồn nôn và nôn. Sử dụng một số loại thảo mộc như bạc hà, gừng và trà chanh để giảm buồn nôn. Tránh suy nghĩ về buồn nôn và dùng vitamin B6 để kiểm soát buồn nôn.

Trong những trường hợp nặng, những biện pháp trên không làm thuyên giảm, bác sĩ có thể kê toa thuốc làm giảm axit trong dạ dày và làm tăng co bóp dạ dày để làm dạ dày nhanh vơi. Nếu tình trạng nôn ói quá trầm trọng, bác sĩ có thể dùng thuốc chống nôn cho bà mẹ nhưng chọn loại ít ảnh hưởng đến thai nhi.

[Nguồn: Báo sức khỏe và đời sống]

Ốm nghén là dấu hiệu biểu hiện có thai phổ biến ở mẹ bầu. Đây không phải tình trạng bệnh lý nghiêm trọng gây nguy cơ xấu đến sức khỏe của bé cưng trong bụng. Nế

Ốm nghén do mang thai là gì? Ốm nghén là tổng hợp của các biểu hiện khó chịu xảy ra giai đoạn đầu của thai kỳ. Trong đó, nổi bật nhất là triệu chứng buồn nôn và nôn ói. Có đến khoảng từ 50% đến 90% phụ nữ mang thai phải chịu đựng các cơn buồn nôn và ói mửa mỗi ngày khi trải qua giai đoạn ốm nghén. Tuy nhiên, chỉ có 1% trong số đó thực sự được xem là ốm nghén nặng và cần đến trợ giúp y tế.

Khi mới mang thai, nhiều phụ nữ thường bị buồn nôn vào buổi sáng. Thông thường, tình trạng này là vô hại. Buồn nôn vào buổi sáng có thể gây khó chịu nhưng triệu chứng này thường biến mất khi bạn mang thai khoảng 12 tuần. Thời điểm xảy ra dấu hiệu ốm nghén đầu tiên khác nhau ở sản phụ này so với sản phụ khác. Tuy nhiên, hầu hết các phụ nữ bắt đầu cảm thấy khó chịu do thai kì bắt đầu khoảng nửa chừng trong ba tháng đầu tiên, giữa tuần thứ sáu và tuần thứ tám của tuổi thai. Nói một cách khác, mẹ bầu hoàn toàn không có triệu chứng gì bất thường trước tuần lễ thứ sáu. Và điều này cũng có nghĩa là cơn nôn ói đầu tiên đột ngột vào ngay lúc thức dậy sau những ngày trễ kinh là tin báo hiệu bạn đã mang thai.

Phân biệt giữa nôn nghén thông thường và chứng ốm nghén nặng Một số bà bầu chỉ cảm thấy buồn nôn thoáng qua một, hai lần trong ngày. Tình trạng này được xem là ốm nghén nhẹ. Trường hợp ốm nghén nặng là khi cơn buồn nôn kéo dài vài giờ mỗi ngày và xảy ra nôn ói thường xuyên hơn. Việc có điều trị ốm nghén hay không phụ thuộc vào mức độ ảnh hưởng đến cuộc sống của bà mẹ mang thai, chứ không phải là tình trạng ốm nghén nhẹ hay nặng. Hội chứng nôn nghén là dạng ốm nghén nặng nhất của thai kỳ, với tỷ lệ xảy ra khoảng 3%. Phụ nữ được chẩn đoán bị nôn nghén khi trọng lượng cơ thể trước khi sinh giảm tới 5% và bị mất nước nghiêm trọng [do nôn ói quá nặng]. Bà bầu bị nôn nghén cần điều trị để ngăn chặn tình trạng nôn mửa, cân bằng nước và điện giải cho cơ thể. Đôi khi sản phụ cần phải nhập viện để theo dõi.

Ốm nghén nặng xảy ra khi nào?

• Có tiền sử HG nghĩa là bạn từng bị ốm nghén nặng khi mang thai lần trước
• Mang song thai hoặc đa thai
• Thừa cân
• Mang thai lần đầu
• Bệnh nguyên bào nuôi [bệnh do có sự gia tăng của tế bào bên trong tử cung].

• Ăn không ngon
• Nôn nhiều hơn 3 hoặc 4 lần một ngày
• Mất nước
• Cảm thấy xây xẩm, chóng mặt
• Giảm 2 – 10kg cân nặng hoặc 5% trọng lượng cơ thể vì nôn quá nhiều.

Ốm nghén thường nặng nhất vào giai đoạn nào? Ốm nghén khi mang thai còn có tên gọi là “bệnh buổi sáng” [Morning sickness] do các triệu chứng thường nặng nề vào lúc mới thức dậy. Tuy thế, phần lớn các mẹ bầu đều có thể bị ảnh hưởng tại bất cứ thời điểm nào trong ngày, nhất là khi có sự kích thích về mùi, vị thức ăn hay cả âm thanh, ánh sáng, nơi đông người. Không những thế, mẹ bầu còn gặp phải cảm giác chán ăn, thường xuyên thấy mệt mỏi, thiếu năng lượng, không thể tập trung vào bất cứ điều gì khác hơn ngoài cảm giác buồn nôn, nhức đầu, chóng mặt, rối loạn giấc ngủ... Đỉnh điểm của các rối loạn này cũng thay đổi trên từng sản phụ nhưng phần lớn là tập trung nhiều quanh tuần lễ thứ chín của thai kì. Một số giả thiết được đặt ra để giải thích cho vấn đề này là do đây là mốc thời gian hình thành trọn vẹn các cơ quan của bào thai. Dưới sự huy động một lượng lớn các nguyên liệu, chất xúc tác, phản ứng chuyển hóa và nồng độ hormone tăng trưởng, những cơn “bùng nổ sinh hóa” khiến cơ thể người mẹ mất căn bằng và hoạt động của các hệ cơ quan từ đó cũng bị xáo động theo. Sau những ngày “thai hành” vất vả, hầu hết các phụ nữ sẽ cảm thấy thuyên giảm vào tuần thứ 16. Chỉ một số nhỏ [khoảng 10%] còn bị buồn nôn và nôn kéo dài trong suốt thai kỳ đến lúc sinh.

Tình trạng buồn nôn và nôn khi mang thai thường không gây hại cho sức khỏe của cả thai phụ và thai nhi. Tuy nhiên, sản phụ cần phải tìm cách khắc phục bằng cách bổ sung đủ nước và điện giải để tránh bị mất nước và giảm cân quá mức, ảnh hưởng đến cân nặng của thai nhi sau khi sinh. Mất nước quá mức có thể dẫn đến rối loạn ở tuyến giáp, gan và nước ối.

• Nghỉ ngơi, ngủ đủ giấc và thư giãn càng nhiều càng tốt. Stress và mệt mỏi có thể khiến tình trạng ốm nghén trở nên tồi tệ hơn. Do đó, nếu có thể bạn nên tạm nghỉ việc một thời gian ngắn để không làm tình trạng tồi tệ thêm nữa.
• Uống nước thường xuyên để tránh mất nước. Bạn nên uống từng ngụm nhỏ và thường xuyên. Việc này có thể giúp ngăn ngừa nôn hơn là bạn uống một lượng nước lớn cùng một lúc. Hãy thử uống nước giữa các bữa ăn. Nếu bạn thấy thật khó để không nôn ra mọi thứ, bạn chỉ nên uống vài ngụm nước trong bữa ăn.
• Tránh các đồ uống lạnh, chua hay ngọt.
• Chia nhỏ các bữa ăn và hạn chế để dạ dày trống vì có thể làm bạn cảm thấy buồn nôn hơn. Bạn cần giữ lượng đường trong máu không xuống quá thấp bằng cách ăn một lượng nhỏ thức ăn ít đường, thực phẩm giàu  chất xơ hay chứa nhiều carbohydrate và ít chất béo như bánh mì, cơm hoặc mì ống.
• Ưu tiên cho các loại thực phẩm dễ ăn như bánh mì nướng hoặc bánh quy giòn. Vì các loại thực phẩm này tốt hơn so với các loại thực phẩm ngọt, cay hoặc béo. Hãy ưu tiên dùng một số loại thực phẩm có hàm lượng protein cao như thịt, trứng, các loại hạt hoặc các sản phẩm từ sữa như bánh quy giòn.
• Nếu bị ốm nghén không ăn được bạn nên bổ sung dinh dưỡng cho cơ thể bằng các món ăn đơn giản như bánh quy lạt. Hãy nghỉ ngơi trong 20 phút hoặc lâu hơn trước khi ra khỏi giường và nhớ dành thời gian để làm thức ăn vào buổi sáng.
• Gừng được xem là một trong những phương pháp giúp giảm buồn nôn. Gừng tươi có thể khó sử dụng với một số mẹ bầu. Do đó, bạn hãy sử dụng gừng dưới dạng sản phẩm như bánh quy gừng, trà gừng hoặc dùng sirô gừng, viên nang hoặc viên nén.