Nhóm chỉ số hiệu quả hoạt động được hiểu là một tập hợp các chỉ số tài chính dùng để đánh giá khả năng của một công ty trong việc chuyển đổi các hạng mục khác nhau thành tiền mặt hoặc doanh thu. Nhóm chỉ số này gồm:
- Số vòng quay các khoản phải thu – Accounts receivable turnover ratio
- Số vòng quay hàng tồn kho – Inventory turnover ratio
- Hiệu suất sử dụng tài sản cố định – Sales-to-Fixed assets ratio
- Hiệu suất sử dụng tổng tài sản – Sales-to-total assets ratio
- Hiệu suất sử dụng vốn cổ phần – Sales-to-equity ratio
Qua bài viết này, Webketoan sẽ giúp bạn đọc hiểu rõ hơn về Số vòng quay hàng tồn kho – Inventory turnover ratio.
Xem thêm: Tổng hợp các Tỷ số tài chính quan trọng trong phân tích Tài chính doanh nghiệp
Số vòng quay hàng tồn kho là gì?
Số vòng quay hàng tồn kho tiếng Anh là Inventory turnover ratio.
Là thước đo số lần hàng tồn kho của một cơ sở kinh doanh luân chuyển trong một khoảng thời gian nhất định để tạo ra doanh thu được ghi nhận trong khoảng thời gian đó. Đây là một chỉ số tài chính quan trọng mà dựa vào nó các nhà quản trị có thể đánh giá được tình hình kinh doanh của doanh nghiệp trong một khoảng thời gian nhất định.
Công thức tính vòng quay hàng tồn kho
Trong đó:
Giá vốn hàng bán – Cost of Goods Sold chính là tổng doanh thu trong kỳ kế toán.
Giá trị hàng tồn kho trung bình – Average Inventory được tính theo công thức như sau:
[Giá trị tồn kho đầu kỳ + Giá trị tồn kho cuối kỳ] / 2
Ý nghĩa của Số vòng quay hàng tồn kho
Chỉ số vòng quay hàng tồn kho càng cao càng cho thấy doanh nghiệp bán hàng nhanh và hàng tồn kho không bị ứ đọng nhiều trong doanh nghiệp. Điều này cho thấy doanh nghiệp sẽ có ít rủi ro hơn khi phản ánh trong báo cáo tài chính, khoản mục hàng tồn kho có giá trị giảm qua các năm.
Chỉ số vòng quay hàng tồn kho càng thấp càng cho thấy Doanh nghiệp bán hàng chậm và hàng tồn kho bị ứ đọng nhiều. Dự trữ quá nhiều sẽ gây ứ đọng vốn, gia tăng chi phí bảo quản và dẫn đến hiệu quả sử dụng vốn thấp.
Ví dụ minh họa
Ta có số liệu của Công ty TNHH ABC trong năm 2022 như sau:
Giá vốn hàng bán: 112.760 triệu đồng
Bình quân giá trị hàng tồn kho: 27.530 triệu đồng
Ta tính được:
Số vòng quay hàng tồn kho của công ty = 112.760/27.530=4.09 lần
Tính toán trên cho thấy rằng trong năm 2022 hàng tồn kho của công ty ABC luân chuyển 4,09 vòng có nghĩa là khoảng 88 ngày một vòng.
Số vòng luân chuyển hàng tồn kho cao hay thấp tùy thuộc vào đặc điểm ngành kinh doanh. Nếu công ty ABC là nhà máy sản xuất rượu vang với số vòng luân chuyển hàng tồn kho 4,09 vòng/năm cho thấy công ty đã sản xuất sản phẩm quá nhanh đến nỗi rượu chưa thích hợp để uống. Ngược lại, nếu công ty ABC kinh doanh rau quả tươi với hàng hoá khoảng 88 ngày quay vòng một lần thì có lẽ là hàng hoá chưa kịp bán đã bị hư hỏng.
Số vòng quay hàng tồn kho bao nhiêu là tốt?
Theo như các chuyên gia tài chính, hoàn toàn không có câu trả lời chính xác cho câu hỏi này. Để đánh giá được hệ số vòng quay tính ra có tốt hay không còn phụ thuộc vào đặc điểm ngành nghề, lĩnh vực mà doanh nghiệp kinh doanh.
Ví dụ, đối với các doanh nghiệp kinh doanh xe hơi, số vòng quay hàng tồn kho chỉ rơi vào khoảng 2-3 vòng/năm. Tuy nhiên, đối với các doanh nghiệp kinh doanh linh kiện, phụ tùng ô tô, số vòng quay trong 1 năm có thể lên tới con số 40.
Như vậy, những ngành hàng có tỷ suất lợi nhuận thấp thường sẽ có số vòng quay hàng tồn kho cao, ngược lại, những ngành hàng có tỷ suất lợi nhuận cao thường sẽ có số thấp.
Tuy nhiên, cần phải hiểu rằng Inventory Turnover là một giá trị bình quân tương đối tính trong 1 năm. Trong năm, có thể sẽ có những thời điểm doanh nghiệp áp dụng chính sách xúc tiến bán như các chương trình khuyến mãi, khuyến mại,… Điều này có thể tác động và làm thay đổi giá trị của vòng quay hàng tồn kho.
Để đánh giá được giá trị vòng quay hàng tồn kho đó là tốt hay chưa tốt, các bạn chú ý đến hai yếu tố sau:
Vòng quay hàng tồn kho [Inventory turnover] là một hệ số quan trọng giúp doanh nghiệp xác định được chiến lược dự trữ và lưu kho một cách hiệu quả. Trong bài viết này hãy cùng Học viện PMS tìm hiểu xem Tỷ số vòng quay hàng tồn kho là gì? Và cách tính vòng quay hàng tồn kho như thế nào nhé!
Mục lục
Vòng quay hàng tồn kho là một thước đo đánh giá mức độ hiệu quả trong việc quản lý tồn kho của một doanh nghiệp. Nó giúp thể hiện số lần doanh nghiệp thay thế lượng tồn kho trong một thời gian cụ thể, có thể trong từng quý hay năm.
Hiểu theo cách khác, vòng quay tồn kho là chỉ số đo lường tốc độ bán hàng. Giúp doanh nghiệp có cơ sở để dự báo cho hoạt động kinh doanh trong thời gian tiếp theo. Hỗ trợ việc xác định số lượng hàng hóa và các phương pháp quản lý hàng tồn kho phù hợp cho quá trình sản xuất và kinh doanh.
Dành cho bạn nếu muốn tìm hiểu về Tổng quan và cách quản lý kho hàng hiệu quả
2. Cách tính hệ số vòng quay hàng tồn kho chính xác
Trước khi tính toán vòng quay hàng tồn kho, doanh nghiệp cần xác định được một số dữ liệu cách chính xác, bao gồm:
- Khoảng thời gian muốn tính Inventory turnover: Bạn cần xác định thời gian cố định cho giai đoạn muốn thực hiện tính toán.
- Giá trị hàng hóa bán ra: Đây là tổng chi phí của hàng hóa đã được bán trong khoảng thời gian cố định. Nó có thể được tìm thấy trên báo cáo kế toán hay các giấy tờ liên quan.
- Giá trị trung bình của tồn kho: Được tính bằng cách lấy tỷ lệ trung bình giá trị tồn kho đầu kỳ và tồn kho cuối kỳ cho giai đoạn đó.
Sau khi xác định được các yếu tố này. Bạn sử dụng công thức tính hệ số vòng quay hàng tồn kho:
Vòng quay hàng tồn kho = Giá trị hàng hóa / Giá trị trung bình của tồn kho
Ví dụ tính tỷ số vòng quay hàng tồn kho trong doanh nghiệp cụ thể:
Một doanh nghiệp A có giá trị hàng bán là 8 tỷ VND. Lượng tồn kho trung bình là 500 triệu VND. Tỷ lệ quay vòng tồn kho của họ sẽ là:
Vòng quay tồn hàng kho = 8 tỷ VND / 500 triệu VND = 16 vòng
Điều này có nghĩa là công ty bán và thay thế tồn kho của họ mười sáu lần trong một năm.
3. Ý nghĩa của số vòng quay hàng tồn kho
Vòng quay tồn hàng kho càng cao thể hiện rằng công ty đang có hoạt động kinh doanh tốt, lượng tồn kho ra – vào liên tục. Điều này giúp công ty không bị ràng buộc quá nhiều vốn vào tồn kho, có khả năng đáp ứng nhu cầu của khách hàng mà không cần dự trữ giữ quá nhiều lượng hàng tồn.
Vòng quay tồn hàng kho thấp có thể cho thấy công ty đang bán hàng không tốt, lượng tồn kho không thể xuất đi hoặc trong kho giữ quá nhiều hàng hóa.
Vòng quay hàng tồn kho tốt rơi vào khoảng bao nhiêu vòng trong một năm?
Đây có lẽ là thắc mắc của rất nhiều nhà quản lý khác nhau. Trên thực tế, tỷ lệ quay vòng tồn kho còn khác nhau tùy thuộc vào mối ngành công nghiệp đặc thù. Thông thường các doanh nghiệp bán lẻ có vòng quay tồn kho cao hơn so với các doanh nghiệp sản xuất.
- Con số này có thể lên tới 40 vòng/ năm đối với các doanh nghiệp kinh doanh trong các lĩnh vực sản xuất linh kiện điện tử…
- Lĩnh vực thời trang có tỷ số vòng quay hàng tồn kho thấp hơn đáng kể, khoảng từ 4-5 vòng/ năm.
- Đối với lĩnh vực kinh doanh lớn như xe hơi, hay các doanh nghiệp sản xuất công nghiệp, chỉ số vòng quay hàng tồn kho cũng chỉ rơi vào khoảng 2-3 vòng / năm.
Vì vậy, tỷ lệ quay vòng tồn kho tốt còn tùy thuộc vào lĩnh vực kinh doanh và sự biến động của thị trường.
4. Yếu tố ảnh hưởng đến vòng quay hàng tồn kho
Các yếu tố dưới đây có thể tác động mạnh mẽ hay gián tiếp đến vòng quay tồn kho, vậy nên bạn cần hiểu được này để việc tính chỉ số vòng quay tồn kho được chính xác hơn. Một số tác động như:
4.1 Nhu cầu khách hàng
Nhu cầu sử dụng sản phẩm của khách hàng càng cao thì tỷ lệ quay vòng tồn kho của công ty cũng tỷ lệ thuận tăng lên. Điều này cũng dễ hiểu vì khi công ty bán nhiều sản phẩm để đáp ứng nhu cầu khách hàng thì lượng tồn kho cũng được xuất đi liên tục. Ngược lại, nhu cầu từ thị trường là không lớn thì hệ số này cũng theo đó mà giảm dần.
4.2 Loại hình sản phẩm
Đối với một số loại hàng hóa đặc thù như thực phẩm, có hạn sử dụng ngắn hơn so với các sản phẩm khác. Khi này, các công ty cần thúc đẩy tỷ lệ quay vòng tồn kho cao hơn, để đảm bảo hàng hóa không quá hạn, xảy ra tình trạng hỏng hóc hay lỗi thời.
4.3 Phương pháp quản trị kho bãi
Kho bãi không được quản lý hiệu quả có thể dẫn đến lượng tồn kho bị dư thừa và tỷ lệ quay vòng tồn kho thấp.
Ngoài ra, có một số yếu tố từ lĩnh vực quản trị kinh doanh có thể ảnh hưởng đến vòng quay hàng tồn kho như:
4.4 Chiến lược giá
Các doanh nghiệp khi tối ưu được công đoạn sản xuất, từ đó cung cấp sản phẩm có mức giá thấp hơn so với thị trường. Lúc này họ có khả năng bán được hàng cao hơn so với đối thủ, giúp tăng doanh số bán hàng và đẩy nhanh tỷ lệ quay vòng tồn kho.
4.5 Chiến lược tiếp thị và bán hàng
Hoạt động tiếp thị và bán hàng được diễn ra tốt cũng thúc đẩy hệ số vòng quay hàng tồn kho.
4.6 Điều kiện kinh tế
Sự suy giảm kinh tế có thể dẫn đến nhu cầu của khách hàng giảm và tỷ lệ quay vòng tồn kho thấp hơn.
5. Phương pháp để tối ưu vòng quay tồn kho trong quản lý
Trong kinh nghiệm hơn 16 năm đào tạo và tư vấn tại các doanh nghiệp đối tác, Học viện PMS chúng tôi đã đúc kết được một số phương pháp để tối ưu vòng quay tồn kho một cách hiệu quả như sau:
5.1 Dự đoán nhu cầu
Dự đoán nhu cầu của thị trường và khách hàng để dự trữ tồn kho một cách chính xác, bằng cách áp dụng nhiều số liệu liên quan như dữ liệu bán hàng, nghiên cứu thị trường và phản hồi từ khách hàng.
5.2 Triển khai chiến lược tiếp thị
Thúc đẩy vòng quay tồn kho một cách gián tiếp bằng việc đẩy mạnh nhu cầu mua của khách hàng. Triển khai các chiến lược tiếp thị như các chương trình khuyến mãi, PR…
5.3 Áp dụng chiến lược về giá
Tối ưu chi phí quản lý kho hàng để áp dụng chiến lược giá. Bằng cách khác, doanh nghiệp nên đàm phán thương lượng với nhà cung cấp hàng hóa để giảm giá thành nguyên vật liệu. Từ đó xây dựng được lợi thế cạnh tranh trên thị trường.
5.4 Triển khai hệ thống tồn kho Just in Time [JIT]
Là hệ thống giúp kiểm soát lượng hàng được cung cấp đúng thời điểm. Điều này giúp tối ưu mức tồn kho và cải thiện vòng quay hàng tồn kho.
5.5 Sử dụng phần mềm quản lý chuyên dụng
Các phần mềm quản lý tồn kho được sử dụng khá phổ biến hiện này, nó hỗ trợ theo dõi mức tồn kho, quản lý đơn hàng và việc xuất – nhập khẩu một cách tự động. Qua đó, giúp cải thiện hiệu suất và vòng quay tồn kho hiệu quả.
Ngoài các phương pháp trên, còn có nhiều phương pháp cụ thể cho từng ngành nghề mà doanh nghiệp có thể sử dụng để tối ưu hóa chỉ số vòng quay hàng tồn kho.
Nhưng trên hết, bạn phải là người hiểu rõ các vấn đề liên quan đến kho bãi. Với phương châm hướng đến người học, Học viện PMS chúng tôi đã cho triển khai Lớp học Đào tạo Quản trị kho bãi. Với sứ mệnh giúp Học viên xây dựng nền tảng trong công tác quản lý kho, sau đó hỗ trợ họ hiểu và ứng dụng được các phương pháp như quản lý chi tiết và các công việc cụ thể với mục đích cải thiện hệ số vòng quay hàng tồn kho một cách hiệu quả.
Nếu bạn có nhu cầu, cùng tìm hiểu ngay Khóa học quản lý kho bãi để nhận các kiến thức, kỹ năng áp dụng vào thực tế. Chúng tôi tự tin rằng có đội ngũ chuyên gia giảng viên chất lượng hàng đầu, với phương pháp giảng dạy đa dạng, độc đáo sẽ giúp Học viên tiếp thu nhanh hơn trong quá trình học.
Vòng quay hàng tồn kho cao thể hiện điều gì?
Hệ số vòng quay hàng tồn kho càng cao càng cho thấy doanh nghiệp bán hàng nhanh và hàng tồn kho không bị ứ đọng nhiều. Có nghĩa là doanh nghiệp sẽ ít rủi ro hơn nếu khoản mục hàng tồn kho trong báo cáo tài chính có giá trị giảm qua các năm.
Tồn kho bao nhiêu là tốt?
Theo cách tính này thì chỉ số hàng tồn kho được coi là tốt khi nằm trong khoảng từ 5 - 6%, nếu tỷ lệ này vượt lên mức trên 8% thì được coi là cao. Tất nhiên, tỷ lệ này tùy thuộc vào từng loại hình doanh nghiệp và mặt hàng mà doanh nghiệp đó sản xuất. Thời gian trung bình xử lý hàng tồn kho [ngày].
Số vòng quay hàng tồn kho tiếng Anh là gì?
Vòng quay hàng tồn kho tiếng Anh gọi là Inventory Turnover hay tỷ lệ vòng quay hàng tồn kho. Đây là số lần một doanh nghiệp bán và thay thế hàng tồn kho của mình trong một khoảng thời gian nhất định.
Số ngày 1 vòng quay hàng tồn kho được xác định như thế nào?
Số ngày tồn kho chính là số ngày của một vòng quay hàng tồn kho của một doanh nghiệp. Nó được xác định bằng cách lấy số ngày trong năm chia cho số vòng quay hàng tồn kho. công thức IP = 365/ VÒNG QUAY- HÀNG TỒN KHO [VQ- HÀNG TỒN KHO = GIÁ VỐN/ BÌNH QUÂN- HÀNG TỒN KHO.]