Bài tập cụm động từ ngữ văn 6

Các từ ngữ in đậm là phụ ngữ của các động từ đi, ra: đã, nhiều nơi bổ sung ý nghĩa cho động từ đi;cũng, những câu đố oái oăm để hỏi mọi người bổ sung ý nghĩa cho động từ ra.

2. Thử lược bỏ các từ ngữ in đậm nói trên rồi rút ra nhận xét về vai trò của chúng.

Lược bỏ các phụ ngữ, câu trên sẽ thành: Viên quan đi, đến đâu cũng ra. Với hình thức câu như thế, người đọc sẽ không thể hiểu được nội dung ý nghĩa mà người kể muốn biểu đạt. Như vậy, các từ ngữ bổ sung ý nghĩa cho động từ có một vai trò quan trọng, giúp biểu đạt trọn vẹn ý nghĩa.

3. Với cụm động từ “đã đi nhiều nơi“, hãy:

- Đặt một câu có cụm từ này làm vị ngữ;

- Đặt một câu có cụm từ này làm chủ ngữ.

Ví dụ:

Hồi còn trẻ, ông nội tôi đã đi nhiều nơi. (cụm động từ làm vị ngữ, giống như động từ đây là chức vụ ngữ điển hình của cụm động từ).

Đi nhiều nơi là đặc điểm của nghề phóng viên. (cụm động từ làm chủ ngữ; khi đảm nhiệm chức vụ này trong câu, cụm động từ không kèm theo phụ ngữ trước).

2. Cấu tạo của cụm động từ

1. Hãy đặt các cụm đã đi nhiều nơi, cũng ra những câu đố oái oăm để hỏi mọi người vào mô hình cụm động từ sau đây:

Phụ ngữ trước

Trung tâm

Phụ ngữ sau

đã

đi

nhiều nơi

Cũng ra những câu đố oái oăm để

hỏi

mọi người

2. Cụm động từ được cấu tạo như thế nào?

Cụm động từ gồm động từ trung tâm và các từ ngữ phụ thuộc đứng trước, sau bổ sung ý nghĩa cho động từ trung tâm.

3. Các phụ ngữ trước và sau động từ bổ sung ý nghĩa gì cho động từ trung tâm? Hãy kể ra các từ ngữ thường làm thành phần phụ cho động từ để tạo thành cụm động từ.

II. RÈN LUYỆN KĨ NĂNG

1. Tìm các cụm động từ trong các câu sau:

1. Em bé còn đang đùa nghịch ở sau nhà.

(Em bé thông minh)

2. Vua cha yêu thương Mị Nương hết mực, muốn kén cho con một người chồng thật xứng đáng.

(Sơn Tinh, Thuỷ Tinh)

3. Cuối cùng, triều đình đành tìm cách giữ sứ thần ở công quán để có thì giờ đi hỏi ý kiến em bé thông minh nọ.

(Em bé thông minh)

Gợi ý: Xác định động từ trung tâm trước, sau đó mới xác định các từ ngữ phụ trước và sau. Các cụm động từ là: còn đang đùa nghịch ở sau nhà; yêu thương Mị Nương hết mực; muốn kén cho con một người chồng thật xứng đáng; đành tìm cách giữ sứ thần ở công quán để có thì giờ đi hỏi ý kiến em bé thông minh nọ.

2. Đặt các cụm động từ vừa tìm được vào mô hình cấu tạo cụm động từ.

Lưu ý khi xác định động từ trung tâm của những cụm có nhiều động từ, chẳng hạn: đành tìm cách giữ sứ thần ở công quán để có thì giờ đi hỏi ý kiến em bé thông minh nọ. Trong trường hợp cụm động từ làm vị ngữ thì động từ nào là trung tâm của vị ngữ sẽ là động từ trung tâm của cụm động từ.

Phụ trước

Trung tâm

Phụ sau

đành tìm cách giữ sứ thần ở công quán để có thì giờ đi hỏi ý kiến em bé thông minh nọ …

3. a) Xác định cụm động từ có phụ ngữ được in đậm sau:

Người cha đứng ngẩn ra chưa biết trả lời thế nào thì đứa con chừng bảy, tám tuổi nhanh miệng hỏi vặn lại quan [...]. Viên quan nghe cậu bé hỏi lại như thế thì há hốc mồm sửng sốt, không biết đáp sao cho ổn. Quan thầm nghĩ, nhất định nhân tài ở đây rồi, chả phải tìm đâu mất công.

(Em bé thông minh)

Gợi ý: chưa, không là phụ ngữ trước của các động từ biết trả lời, biết đáp.

2. Việc sử dụng các phụ ngữ chưa, không trong đoạn văn trên có tác dụng gì?

Gợi ý: Tra từ điển để biết nghĩa của các từ chưa và không. Cả hai từ này đều mang nghĩa phủ định, chỉ khác nhau về mức độ: chưa có ý nghĩa phủ định điều gì đó tính đến thời điểm hiện tại, không hàm nghĩa phủ định hoàn toàn. Hai từ này có tác dụng tô đậm sự thông minh, nhanh trí của em bé: cha còn chưanghĩ ra thì em đã đáp khiến viên quan không biết trả lời thế nào.

4. Viết một câu trình bày ý nghĩa của truyện Treo biển. Chỉ ra các cụm động từ có trong đoạn văn đó.

Gợi ý: có thể viết câu văn sau.

Treo biển mang ý nghĩa phê phán nhẹ nhàng những người thiếu chủ kiến khi làm việc, không suy xét kĩ khi nghe những ý kiến của bên ngoài.

- Cụm động từ chính trong câu văn trên là: mang ý nghĩa phê phán nhẹ nhàng. Trong đó phê phán là động từ trung tâm.

1.1. Cụm động từ là gì?

a. Khái niệm

• Cụm động từ là loại tổ hợp từ do động từ và một số từ ngữ khác phụ thuộc nó tạo thành.
• Ví dụ: Đang múa hát.

b. Lưu ý

• Nhiều động từ phải có các từ ngữ phụ thuộc nó đi kèm tạo thành cụm động từ thì mới trọn nghĩa.
• Ví dụ
  • Tôi đang định xin lỗi nó, nhưng thấy nó khóc to quá, tôi không dám mở mồm
    • Cụm động từ: "đang định xin lỗi nó" và "không dám mở mồm" → Là hai động từ tính thái phải có động từ khác đi kèm phía sau.

c. Chức vụ cú pháp của cụm động từ

• Cụm động từ có ý nghĩa đầy đủ hơn và có cấu tạo phức tạp hơn một mình động từ nhưng hoạt động trong câu giống như một động từ .
  • Ví dụ
    • Học
      • Học bài
      • Đang học bài

→ Em (tôi)/ đang học bài.

CN VN

• Chức vụ của cụm động từ cũng giống động từ đó là: Thường làm vị ngữ trong câu, khi làm chủ ngữ mất khả năng kết hợp với từ "đã"
  • Ví dụ: Nam//đang cắt cỏ ngoài đồng.

C động từ V

1.2. Cấu tạo của cụm động từ

a. Mô hình cấu tạo của cụm động từ

Phần trước

Phần trung tâm

Phần sau

Đã

đi

nhiều nơi

Cũng

ra

những câu đố oái oăm để hỏi mọi người.

Còn đang

tìm

tìm được ngay câu trả lời

Chưa, chẳng, hãy, đừng, chớ

làm

bài tập

→ Quan hệ thời gian, sự tiếp diễn

→ Bổ sung ý nghĩa, mục đích, cách thức hành động

b. Phần phụ trước

• Ngoài ra phụ ngữ trước còn bổ sung cho động từ trung tâm các ý nghĩa sau
  • Sự khuyến khích hoặc ngăn cản hành động: hãy, đừng , chớ .
    • Ví dụ: Hãy làm tốt nhé, Đừng đivào đó.
• Sự khẳng định: có, sự phủ định: không, chẳng, chưa.
  • Ví dụ: Chưa ăn cơm, Chẳng tim thấy ở đâu..

c. Phần phụ sau

• Phụ ngữ sau "Nhiều nơi" bổ sung cho động từ trung tâm ý nghĩa về địa điểm .
• Phụ ngữ sau "Những câu đố oái oăm để hỏi mọi người" bổ sung cho động từ trung tâm ý nghĩa chỉ đối tượng của hành động .
• Ngoài ra phụ ngữ sau còn bổ sung cho động từ trung tâm
  • Ý nghĩa về hướng: Đi lên, đi xuống.
  • Ý nghĩa về thời gian: ăn vào buôỉ sáng , Chơi vào buổi chiều .
  • Ý nghĩa về mục đích: ăn cơm rồi , học nữa , học mãi .
  • Ý nghĩa về nguyên nhân: ăn cơm trước vì đi học sớm.
  • Ý nghĩa về phương tiện: ăn cơm bằng thìa, đi bằng tàu hoả .
  • Ý nghĩa về cách thức hành động: Nghĩ về quê hương, ngủ ở nhà ngoài.

Cụm động từ là gì Ngữ văn lớp 6?

Cụm động từ là loại tổ hợp từ do động từ kết hợp với một số từ ngữ phụ thuộc nó tạo thành. Tương tự như cụm danh từ, cụm động từ có ý nghĩa đầy đủ hơn và có cấu tạo phức tạp hơn một mình động từ, nhưng lại hoạt động trong câu với vị trí và chức năng giống như một động từ.

Từ và cụm từ khác nhau như thế nào?

Từ là đơn vị ngữ pháp nhỏ nhất trong câu. Cụm từ là nhóm các từ được đặt cạnh nhau để tạo thành một ý nghĩa hoàn chỉnh hơn. Mệnh đề là một nhóm gồm chủ đề và động từ tạo thành một ý nghĩa hoàn chỉnh. Câu là một nhóm các mệnh đề được sử dụng để truyền đạt một ý nghĩa hoàn chỉnh, thường bao gồm một chủ đề và một động từ.

Cụm động từ trong tiếng Việt là gì?

Cụm động từ là những từ được tạo ra từ sự kết hợp giữa động từ và một số từ liên quan khác, trong nhiều trường hợp một số động từ cần có các từ khác đi kèm. Như vậy thì nghĩa của câu có mới được trọn vẹn.

Danh từ trung tâm nghĩa là gì?

Danh từ Phần giữa của một khoảng không gian. Trung tâm thành phố. Nơi tập hợp hay phối hợp nhiều hoạt động.