Bạn có biết diode hay đi-ốt là gì? Có những cách kiểm tra diode nào? Hôm nay, chúng tôi sẽ giới thiệu với bạn cách kiểm tra diode bằng đồng hồ vạn năng kỹ thuật số. Hãy theo dõi bài viết này nhé.
Diode hay đi-ốt là gì?
Diode là một thiết bị bán dẫn đóng vai trò chủ yếu như công tắc một chiều của dòng điện. Nó cho phép dòng điện dễ dàng chạy theo một hướng, nhưng hạn chế dòng điện chạy theo hướng ngược lại.
Điốt còn được gọi là bộ chỉnh lưu vì chúng thay đổi chiều dòng điện, từ dòng điện xoay chiều thành một chiều. Diode được đánh giá theo loại, điện áp và công suất hiện tại của chúng.
Diode có cực tính, được xác định bởi cực dương [dương dẫn] và cực âm [dẫn âm]. Hầu hết các điốt chỉ cho phép dòng điện chạy qua khi đặt điện áp dương vào cực dương.
Cách kiểm tra diode bằng đồng hồ vạn năng:
Đồng hồ vạn năng kỹ thuật số có thể kiểm tra điốt bằng hai cách sau:
- Chế độ kiểm tra Diode: hầu như luôn luôn là cách tiếp cận tốt nhất.
- Chế độ điện trở: thường chỉ được sử dụng nếu đồng hồ vạn năng không được trang bị chế độ Kiểm tra Diode.
Lưu ý: Trong một số trường hợp, có thể cần phải tháo một đầu của diode ra khỏi mạch để kiểm tra diode.
Những điều cần biết về chế độ Điện trở khi kiểm tra diode:
- Không phải lúc nào cũng cho biết một diode tốt hay xấu.
- Không nên thực hiện khi một diode được kết nối trong mạch vì nó có thể tạo ra kết quả đọc sai.
- Có thể được sử dụng để xác minh một diode bị hỏng trong một ứng dụng cụ thể sau khi Kiểm tra Diode cho thấy một diode bị hỏng.
- Một diode được kiểm tra tốt nhất bằng cách đo điện áp rơi trên diode khi nó được phân cực thuận. Một diode phân cực thuận hoạt động như một công tắc đóng, cho phép dòng điện chạy qua.
Cách kiểm tra diode bằng đồng hồ vạn năng kỹ thuật số
Một diode được phân cực thuận khi dây dẫn thử nghiệm dương [đỏ] ở trên cực dương và dây dẫn thử nghiệm âm [màu đen] trên cực âm.
Chế độ Kiểm tra Diode của đồng hồ vạn năng tạo ra một điện áp nhỏ giữa các dây dẫn thử nghiệm. Sau đó, đồng hồ vạn năng hiển thị điện áp giảm khi các dây dẫn thử nghiệm được kết nối qua một diode khi phân cực thuận.
Quy trình Kiểm tra Diode được thực hiện như sau:
- Hãy chắc chắn rằng a] tất cả nguồn điện vào mạch là TẮT và b] không tồn tại điện áp ở diode. Điện áp có thể có trong mạch do tụ điện tích điện. Nếu vậy, các tụ điện cần phải được phóng điện. Đặt đồng hồ vạn năng để đo điện áp xoay chiều hoặc một chiều theo yêu cầu.
- Xoay nút xoay [công tắc xoay] sang chế độ Kiểm tra Diode. Nó có thể chia sẻ một khoảng trống trên mặt số với một chức năng khác.
- Kết nối các dây dẫn thử nghiệm với diode. Ghi lại phép đo được hiển thị.
- Đảo ngược các đạo trình thử nghiệm. Ghi lại phép đo được hiển thị.
Phân tích kiểm tra diode – điốt:
- Một diode thuận chiều tốt hiển thị mức giảm điện áp từ 0,5 đến 0,8 volt đối với các điốt silicon được sử dụng phổ biến nhất. Một số điốt gecmani có điện áp giảm trong khoảng từ 0,2 đến 0,3 V.
- Đồng hồ vạn năng hiển thị OL khi một diode tốt bị phân cực ngược. Việc đọc OL cho biết diode đang hoạt động như một công tắc mở.
- Một diode kém [mở] không cho phép dòng điện chạy theo cả hai hướng. Đồng hồ vạn năng sẽ hiển thị OL theo cả hai hướng khi diode được mở.
- Một diode bị nối tắt có cùng số đọc sụt áp [xấp xỉ 0,4 V] ở cả hai hướng.
Một đồng hồ vạn năng được đặt ở chế độ Điện trở [Ω] có thể được sử dụng như một thử nghiệm điốt bổ sung hoặc, như đã đề cập trước đây, nếu đồng hồ vạn năng không bao gồm chế độ Kiểm tra điốt.
Một diode được phân cực thuận khi dây dẫn thử nghiệm dương [đỏ] ở trên cực dương và dây dẫn thử nghiệm âm [màu đen] trên cực âm.
- Điện trở phân cực thuận của một diode tốt nên nằm trong khoảng từ 1000 Ω đến 10 MΩ.
- Phép đo điện trở cao khi diode phân cực thuận vì dòng điện từ đồng hồ vạn năng chạy qua diode, gây ra yêu cầu đo điện trở cao để thử nghiệm.
- Điốt được phân cực ngược khi dây dẫn thử nghiệm dương [đỏ] nằm trên catốt và dây dẫn thử nghiệm âm [đen] nằm trên anôt.
- Điện trở phân cực ngược của một diode tốt hiển thị OL trên đồng hồ vạn năng. Diode bị hỏng nếu các kết quả đọc giống nhau ở cả hai hướng.
Quy trình chế độ kháng được tiến hành như sau:
- Hãy chắc chắn rằng a] tất cả nguồn điện vào mạch là TẮT và b] không tồn tại điện áp ở diode. Điện áp có thể có trong mạch do tụ điện tích điện. Nếu vậy, các tụ điện cần phải được phóng điện. Đặt đồng hồ vạn năng để đo điện áp xoay chiều hoặc một chiều theo yêu cầu.
- Xoay mặt đồng hồ sang chế độ Điện trở [Ω]. Nó có thể chia sẻ một khoảng trống trên mặt số với một chức năng khác.
- Kết nối dây dẫn thử nghiệm với diode sau khi nó đã được tháo ra khỏi mạch. Ghi lại phép đo được hiển thị.
- Đảo ngược các đạo trình thử nghiệm. Ghi lại phép đo được hiển thị.
- Để có kết quả tốt nhất khi sử dụng chế độ Điện trở để kiểm tra điốt, hãy so sánh kết quả đọc được với một điốt tốt đã biết.
Với bài viết này, hi vọng bạn đã có được những thông tin hữu ích và nắm được cách kiểm tra diode bằng đồng hồ vạn năng kỷ thuật số như thế nào. Chúc bạn thành công. Có bất kỳ thắc mắc gì hãy để lại comment dưới bài viết nhé. Cảm ơn các bạn, hãy theo dõi website thường xuyên để cập nhật những kiến thức hữu ích mới nhất nhé.
1.1 – Chất bán dẫn là gì?
Chất bán dẫn là nguyên liệu để sản xuất ra các loại linh kiện bán dẫn như Diode, Transistor, IC mà ta đã thấy trong các thiết bị điện tử ngày nay.
Chất bán dẫn là những chất có đặc điểm trung gian giữa
chất dẫn điện và chất cách điện, về phương diện hoá học thì bán dẫn l�
những chất có 4 điện tử ở lớp ngoài cùng của nguyên tử. đó là các chất
Germanium [ Ge] và Silicium [Si]
Từ các chất bán dẫn ban đầu [ tinh khiết] người ta phải
tạo ra hai loại bán dẫn là bán dẫn loại N và bán dẫn loại P, sau đó
ghép các miếng bán dẫn loại N và P lại ta thu được Diode hay Transistor.
Si và Ge đều có hoá trị 4, tức là lớp ngoài cùng có 4
điện tử, ở thể tinh khiết các nguyên tử Si [Ge] liên kết với nhau theo
liên kết cộng hoá trị như hình trên.
1.2 – Chất bán dẫn loại N
* Khi ta pha một lượng nhỏ chất có hoá trị 5 như Phospho [P] vào chất
bán dẫn Si thì một nguyên tử P liên kết với 4 nguyên tử Si theo liên
kết cộng hoá trị, nguyên tử Phospho chỉ có 4 điện tử tham gia liên kết
và còn dư một điện tử và trở thành điện tử tự do => Chất bán dẫn lúc
này trở thành thừa điện tử [ mang điện âm] và được gọi là bán dẫn N [
Negative : âm ].
1.3 – Chất bán dẫn loại P
Ngược lại khi ta pha thêm một lượng nhỏ chất có hoá trị 3 như Indium
[In] vào chất bán dẫn Si thì 1 nguyên tử Indium sẽ liên kết
với 4 nguyên tử Si theo liên kết cộng hoá trị và liên kết bị thiếu một
điện tử => trở thành lỗ trống [ mang điện dương] và được
gọi là chất bán dẫn P.
2 – Diode [Đi ốt] Bán dẫn
2.1 – Tiếp giáp P – N và Cấu tạo của Diode bán dẫn.
Khi
đã có được hai chất bán dẫn là P và N , nếu ghép hai chất bán dẫn theo
một tiếp giáp P – N ta được một Diode, tiếp giáp P -N có đặc điểm
: Tại bề mặt tiếp xúc, các điện tử dư thừa trong bán dẫn N khuyếch tán
sang vùng bán dẫn P để lấp vào các lỗ trống => tạo thành một lớp Ion
trung hoà về điện => lớp Ion này tạo thành miền cách điện giữa
hai chất bán dẫn.
* Ở hình trên là mối tiếp xúc P – N và cũng chính là cấu tạo của Diode bán dẫn.
2.2 – Phân cực thuận cho Diode.
Khi
ta cấp điện áp dương [+] vào Anôt [ vùng bán dẫn P ] và điện áp âm [-]
vào Katôt [ vùng bán dẫn N ] , khi đó dưới tác dụng tương tác của điện
áp, miền cách điện thu hẹp lại, khi điện áp chênh lệch giữ hai cực đạt
0,6V [ với Diode loại Si ] hoặc 0,2V [ với Diode loại Ge ] thì diện
tích miền cách điện giảm bằng không => Diode bắt đầu dẫn điện. Nếu
tiếp tục tăng điện áp nguồn thì dòng qua Diode tăng nhanh nhưng chênh
lệch điện áp giữa hai cực của Diode không tăng [vẫn giữ ở mức 0,6V ]
* Kết luận: Khi Diode [loại Si]
được phân cực thuận, nếu điện áp phân cực thuận < 0,6V thì chưa có
dòng đi qua Diode, Nếu áp phân cực thuận đạt = 0,6V thì có dòng đi qua
Diode sau đó dòng điện qua Diode tăng nhanh nhưng sụt áp thuận vẫn giữ
ở giá trị 0,6V .
2.3 – Phân cực ngược cho Diode.
Khi phân cực ngược cho Diode tức là cấp nguồn [+] vào Katôt [bán
dẫn N], nguồn [-] vào Anôt [bán dẫn P], dưới sự tương tác của điện áp
ngược, miền cách điện càng rộng ra và ngăn cản dòng điện đi qua
mối tiếp giáp, Diode có thể chiu được điện áp ngược rất lớn
khoảng 1000V thì diode mới bị đánh thủng.
2.4 – Phương pháp đo kiểm tra Diode
Đo kiểm tra Diode
- Đặt đồng hồ ở thang x 1Ω , đặt hai que đo vào hai đầu Diode, nếu :
- Đo chiều thuận que đen vào Anôt, que đỏ vào Katôt => kim lên, đảo chiều đo kim không lên là => Diode tốt
- Nếu đo cả hai chiều kim lên = 0Ω => là Diode bị chập.
- Nếu đo thuận chiều mà kim không lên => là Diode bị đứt.
- Ở phép đo trên thì Diode D1 tốt , Diode D2 bị chập và D3 bị đứt
- Nếu để thang 1KΩ mà đo ngược vào Diode kim vẫn lên một chút là Diode bị dò.
2.5 – Ứng dụng của Diode bán dẫn.
* Do tính chất dẫn điện một chiều nên Diode
thường được sử dụng trong các mạch chỉnh lưu nguồn xoay chiều thành một
chiều, các mạch tách sóng, mạch gim áp phân cực cho transistor hoạt
động . trong mạch chỉnh lưu Diode có thể được tích hợp thành Diode cầu
có dạng .
3 – Các loại Diode
3.1 – Diode Zener
* Cấu tạo :
Diode Zener có cấu tạo tương tự Diode thường nhưng có hai lớp bán dẫn P
– N ghép với nhau, Diode Zener được ứng dụng trong chế độ phân cực
ngược, khi phân cực thuận Diode zener như diode thường nhưng khi phân
cực ngược Diode zener sẽ gim lại một mức điện áp cố định bằng giá trị
ghi trên diode.
- Sơ đồ trên minh hoạ ứng dụng của Dz, nguồn U1 là nguồn có điện áp thay đổi, Dz là diode ổn áp, R1 là trở hạn dòng.
- Ta thấy rằng khi nguồn U1 > Dz thì áp trên Dz luôn luôn cố định cho dù nguồn U1 thay đổi.
- Khi nguồn U1 thay đổi thì dòng ngược qua Dz thay đổi, dòng ngược qua Dz có giá trị giới hạn khoảng 30mA.
- Thông thường người ta sử dụng nguồn U1 > 1,5 => 2
lần Dz và lắp trở hạn dòng R1 sao cho dòng ngược lớn nhất qua Dz
< 30mA.
3.2 – Diode Thu quang. [ Photo Diode ]
Diode
thu quang hoạt động ở chế độ phân cực nghịch, vỏ diode có một miếng
thuỷ tinh để ánh sáng chiếu vào mối P – N , dòng điện ngược qua diode
tỷ lệ thuận với cường độ ánh sáng chiếu vào diode.
3.3 – Diode Phát quang [Light Emiting Diode : LED]
Diode
phát phang là Diode phát ra ánh sáng khi được phân cực thuận, điện áp
làm việc của LED khoảng 1,7 => 2,2V dòng qua Led khoảng từ 5mA đến
20mA
Led được sử dụng để làm đèn báo nguồn, đèn nháy trang trí, báo trạng thái có điện . vv…
3.4 – Diode Varicap [Diode biến dung]
Diode biến dung là Diode có điện dung như tụ điện, và điện dung biến đổi khi ta thay đổi điện áp ngược đặt vào Diode.
- Ở hình trên khi ta chỉnh triết áp VR, điện áp
ngược đặt vào Diode Varicap thay đổi , điện dung của diode thay đổi
=> làm thay đổi tần số công hưởng của mạch.
- Diode biến dung được sử dụng trong các bộ kênh Ti vi mầu, trong các mạch điều chỉnh tần số cộng hưởng bằng điện áp.
3.5 – Diode xung
Trong
các bộ nguồn xung thì ở đầu ra của biến áp xung , ta phải dùng Diode
xung để chỉnh lưu. diode xung là diode làm việc ở tần số cao khoảng vài
chục KHz , diode nắn điện thông thường không thể thay thế vào vị trí
diode xung được, nhưng ngựơc lại diode xung có thể thay thế cho vị trí
diode thường, diode xung có giá thành cao hơn diode thường nhiều lần.
Về đặc điểm , hình dáng thì Diode xung không có gì khác biệt với Diode
thường, tuy nhiên Diode xung thường có vòng dánh dấu đứt nét hoặc
đánh dấu bằng hai vòng
3.6 – Diode tách sóng.
Là loại Diode nhỏ vở bằng thuỷ tinh và còn gọi là diode tiếp điểm vì
mặt tiếp xúc giữa hai chất bán dẫn P – N tại một điểm để tránh điện
dung ký sinh, diode tách sóng thường dùng trong các mạch cao tần dùng
để tách sóng tín hiệu.
3.7 – Diode nắn điện.
Là Diode tiếp mặt dùng để nắn điện trong các bộ chỉnh lưu nguồn AC 50Hz
, Diode này thường có 3 loại là 1A, 2A và 5A.
Mọi chi tiết xin vui lòng liên hệ:
CÔNG TY CỔ PHẦN HỌC VIỆN IT
MST: 0108733789
Tổng đài hỗ trợ: 024 3566 8686 – Hotline: 0981 223 001
Facebook: www.fb.com/hocvienit
Đăng ký kênh Youtube để theo dõi các bài học của Huấn luyện viên tốt nhất: //bit.ly/Youtube_HOCVIENiT
Tham gia cộng đồng Học viện IT.vn tại: //www.facebook.com/groups/www.hocvienit.vn/
Trụ sở Hà Nội: Số 8 ngõ 117 Thái Hà, Đống Đa, Hà Nội
Hồ Chí Minh: Số 283/45 Cách Mạng Tháng Tám, Phường 12, Quận 10, TP.HCM
Hải Phòng: Số 94 Quán Nam, Lê Chân, Hải Phòng
Thái Nguyên: Số 297 Lương Ngọc Quyến, TP. Thái Nguyên
Học viện IT.vn – Truyền nghề thực tế cùng bạn đến thành công!