Căn cứ theo khoản 9 Điều 3 Luật Đa dạng sinh học 2008 được bổ sung bởi khoản 1 Điều 10 Luật sửa đổi, bổ sung một số Điều của 37 Luật có liên quan đến quy hoạch 2018 giải thích về hệ sinh thái như sau:
Giải thích từ ngữ
Trong Luật này, các từ ngữ dưới đây được hiểu như sau:
...
9. Hệ sinh thái là quần xã sinh vật và các yếu tố phi sinh vật của một khu vực địa lý nhất định, có tác động qua lại và trao đổi vật chất với nhau.
...
Như vậy, có thể hiểu hệ sinh thái là quần xã sinh vật và các yếu tố phi sinh vật của một khu vực địa lý nhất định, có tác động qua lại và trao đổi vật chất với nhau.
Các mối quan hệ giữa các sinh vật trong hệ sinh thái bao gồm:
- Mối quan hệ dinh dưỡng
- Mối quan hệ cạnh tranh
- Mối quan hệ cộng sinh
- Mối quan hệ ký sinh
Hệ sinh thái có vai trò quan trọng đối với con người và môi trường tự nhiên, bao gồm:
- Cung cấp nguồn tài nguyên thiên nhiên: Hệ sinh thái cung cấp cho con người các nguồn tài nguyên thiên nhiên quan trọng, như thực phẩm, gỗ, dược liệu,...
- Kiểm soát khí hậu: Hệ sinh thái giúp điều hòa khí hậu, ngăn chặn sự biến đổi khí hậu.
- Bảo vệ môi trường: Hệ sinh thái giúp hấp thụ khí thải độc hại, bảo vệ nguồn nước,...
Hệ sinh thái là gì? Hệ sinh thái có vai trò như thế nào? [Hình từ Internet]
Phân loại hệ sinh thái hiện nay?
Hệ sinh thái có thể được phân loại theo nhiều tiêu chí khác nhau, như:
- Theo kích thước: Hệ sinh thái có thể nhỏ như một cái ao hoặc một khu rừng, hoặc lớn như một đại dương hoặc một lục địa.
- Theo môi trường sống: Hệ sinh thái có thể là hệ sinh thái trên cạn, hệ sinh thái dưới nước, hoặc hệ sinh thái hỗn hợp.
- Theo các mối quan hệ giữa các sinh vật: Hệ sinh thái có thể là hệ sinh thái tự nhiên, hệ sinh thái nhân tạo, hoặc hệ sinh thái hỗn hợp.
Cụ thể:
[1]Phân loại theo kích thước: gồm ba loại chính:
- Hệ sinh thái vi mô: Là hệ sinh thái có kích thước nhỏ, chỉ bao gồm một số lượng nhỏ các sinh vật sống, như hệ sinh thái trong một giọt nước hoặc trên một chiếc lá.
- Hệ sinh thái trung bình: Là hệ sinh thái có kích thước trung bình, bao gồm một số lượng lớn các sinh vật sống, như hệ sinh thái trong một cái ao hoặc một khu rừng nhỏ.
- Hệ sinh thái vĩ mô: Là hệ sinh thái có kích thước lớn, bao gồm một số lượng rất lớn các sinh vật sống, như hệ sinh thái trong một đại dương hoặc một lục địa.
[2] Phân loại theo môi trường sống: có thể phân thành 02 loại chính:
- Hệ sinh thái trên cạn: Là hệ sinh thái tồn tại trên đất liền, bao gồm các hệ sinh thái rừng, đồng cỏ, sa mạc,...
- Hệ sinh thái dưới nước: Là hệ sinh thái tồn tại dưới nước, bao gồm các hệ sinh thái biển, sông, hồ,...
[3] Phân loại theo các mối quan hệ giữa các sinh vật: có thể được phân thành 03 loại chính:
- Hệ sinh thái tự nhiên: Là hệ sinh thái tồn tại một cách tự nhiên, không có sự tác động của con người.
- Hệ sinh thái nhân tạo: Là hệ sinh thái được tạo ra bởi con người, như hệ sinh thái nông nghiệp, hệ sinh thái đô thị,...
- Hệ sinh thái hỗn hợp: Là hệ sinh thái bao gồm cả yếu tố tự nhiên và nhân tạo, như hệ sinh thái rừng trồng, hệ sinh thái hồ thủy lợi,...
Một số ví dụ về hệ sinh thái
+ Hệ sinh thái rừng nhiệt đới: Là hệ sinh thái trên cạn, bao gồm các cây gỗ lớn, các loại cây bụi, dây leo, và các loài động vật hoang dã.
+ Hệ sinh thái biển: Là hệ sinh thái dưới nước, bao gồm các loài sinh vật biển như cá, tôm, cua, rong biển,...
+ Hệ sinh thái đồng cỏ: Là hệ sinh thái trên cạn, bao gồm các loại cỏ, các loại cây bụi, và các loài động vật ăn cỏ, ăn thịt.
+ Hệ sinh thái sa mạc: Là hệ sinh thái trên cạn, bao gồm các loại cây bụi, xương rồng, và các loài động vật thích nghi với điều kiện khô hạn.
+ Hệ sinh thái nông nghiệp: Là hệ sinh thái nhân tạo, bao gồm các loại cây trồng, vật nuôi, và các loài động vật có ích.
+ Hệ sinh thái đô thị: Là hệ sinh thái nhân tạo, bao gồm các tòa nhà, đường phố, và các loài động vật sống trong thành phố.
Lưu ý: Nội dung trên chỉ mang tính chất tham khảo
Các thành phần cấu tạo của hệ sinh thái là gì?
Các thành phần cấu tạo nên hệ sinh thái bao gồm:
- Các sinh vật sống: Các sinh vật sống trong hệ sinh thái có thể được phân thành hai nhóm chính là sinh vật tự dưỡng và sinh vật dị dưỡng:
+ Sinh vật tự dưỡng là các sinh vật có khả năng tự tổng hợp chất hữu cơ từ chất vô cơ, như thực vật.
+ Sinh vật dị dưỡng là các sinh vật không có khả năng tự tổng hợp chất hữu cơ, như động vật.
- Môi trường sống: Môi trường sống của hệ sinh thái bao gồm các yếu tố vô sinh, như không khí, nước, đất, ánh sáng, nhiệt độ,... Các yếu tố vô sinh này cung cấp cho các sinh vật sống các điều kiện cần thiết để tồn tại và phát triển.
Các thành phần của hệ sinh thái có mối quan hệ chặt chẽ với nhau và tác động qua lại lẫn nhau. Các sinh vật sống trong hệ sinh thái phụ thuộc vào môi trường sống để tồn tại và phát triển. Môi trường sống cũng chịu ảnh hưởng của các sinh vật sống.