Giải Vở Bài Tập Vật Lí 9 – Bài 31: Hiện tượng cảm ứng điện từ giúp HS giải bài tập, nâng cao khả năng tư duy trừu tượng, khái quát, cũng như định lượng trong việc hình thành các khái niệm và định luật vật lí:
A – HỌC THEO SÁCH GIÁO KHOA
I – CẤU TẠO VÀ HOẠT ĐỘNG CỦA ĐINAMO Ở XE ĐẠP
Liệu có phải nhờ nam châm mà tạo ra dòng điện không?
Nhờ nam châm mà tạo ra dòng điện.
II – DÙNG NAM CHÂM ĐỂ TẠO RA DÒNG ĐIỆN
1. Dùng nam châm vĩnh cửu
Thí nghiệm 1
C1 Trong cuộn dây dẫn xuất hiện dòng điện cảm ứng khi:
– Di chuyển nam châm lại gần cuộn dây.
– Di chuyển nam châm ra xa cuộn dây.
C2. Nếu để nam châm đứng yên và cho cuộn dây chuyến động lại gần hay ra xa nam châm thì cuộn dây có xuất hiện dòng điện
Nhận xét 1:
Dòng điện xuất hiện trong cuộn dây dẫn kín khi ta đưa một cực nam châm lại gần hay ra xa một đầu cuộn dây đó hoặc ngược lại.
2. Dùng nam châm điện
Thí nghiệm 2
C3. Trong cuộn dây có mắc đèn LED xuất hiện dòng điện khi:
– Trong khi đóng mạch điện của nam châm điện.
– Trong khi ngắt mạch điện của nam châm điện.
Nhận xét 2:
Dòng điện xuất hiện ở cuộn dây dẫn kín khi đóng hoặc ngắt mạch điện của nam châm nghĩa là trong thời gian từ trường của nam châm điện biến thiên.
III – HIỆN TƯỢNG CẢM ỨNG ĐIỆN TỪ
– Dòng điện được tạo ra bằng cách dùng nam châm gọi là dòng điện cảm ứng.
– Hiện tượng xuất hiện dòng điện cảm ứng gọi là hiện tượng cảm ứng điện từ.
C4. Cho nam châm quay trước cuộn dây thì trong cuộn dây sẽ liên tục có dòng điện cảm ứng. Ta thấy hai đèn LED luôn thay phiên nhau sáng.
C5.
Có phải nhờ nam châm mà tạo ra được dòng điện trong đinamô xe đạp không ?
Nhờ nam châm ta có thể tạo ra dòng điện với điều kiện sau có sự chuyển động tương đối giữa nam châm và cuộn dây để có sự thay đổi các đường sức từ gửi qua cuộn dây.
I – BÀI TẬP TRONG SÁCH BÀI TẬP
Câu 31.1 trang 88 VBT Vật Lí 9:
Chọn D. Đưa một cực của nam châm từ ngoài vào trong một cuộn dây dẫn kín
Câu 31.2 trang 88 VBT Vật Lí 9: Trường hợp mô tả dưới đây, nam châm chuyển động so với cuộn dây mà trong cuộn dây không xuất hiện dòng điện:
Nam châm quay quanh một trục trùng với trục của cuộn dây thì trong cuộn dây dẫn có dòng điện cảm ứng do số lượng đường sức từ xuyên qua khung dây không thay đổi.
Vẽ vào hình 31.1 một mũi tên mô tả sự chuyển động của nam châm như thế nào.
Câu 31.3 trang 88 VBT Vật Lí 9:
Để có thể tạo ra dòng điện cảm trong cuộn dây dẫn kín nếu để công tắc của nam châm điện luôn đóng ta làm như sau:
Ta đưa nam châm điện chuyển động lại gần hay ra xa cuộn dây dẫn kín.
Câu 31.4 trang 89 VBT Vật Lí 9:
– Thiết kế hai cuộn dây L1 và L2 được đặt cạnh nhau như hình vẽ. Trong đó cuộn L2 được nối với điện kế rất nhạy với kim điện kế chỉ số 0 nằm ở chính giữa mặt số. Khi khóa K được đóng, ta thấy kim điện kế bị lệch về một bên sau đó trở về vị trí số 0 cho tới khi khó K mở thì kim điện kế lệch về phía ngược lại, rồi lại trở về vị trí số 0.
Câu 31a trang 89 VBT Vật Lí 9: Hãy dự đoán xem trong thí nghiệm ở hình 31.2 khi cho nam châm quay quanh trục thẳng đứng thì các đèn LED mắc vào hai đầu cuộn dây có sáng không? Hãy làm thí nghiệm kiểm tra dự đoán
Dự đoán: Khi cho nam châm quay quanh trục thẳng đứng thì các đèn LED mắc vào hai đầu cuộn dây có sáng vì xuất hiện dòng điện cảm ứng.
Kết quả thí nghiệm kiểm tra: Đúng như dự đoán.
Câu 31b trang 89 VBT Vật Lí 9: Trong thí nghiệm ở hình 31.3 khi cho con chạy C của biến trở di chuyển từ phải sang trái thì trong cuộn dây dẫn kín B có xuất hiện dòng điện cảm ứng không?
Hãy chỉ ra thí nghiệm này tương tự thí nghiệm nào trong SGK?
Từ đó suy ra dự đoán và sau đó làm thí nghiệm kiểm tra dự đoán.
– Thí nghiệm này tương tự như thí nghiệm hình 31.3 SGK.
– Dự đoán: Khi con chạy C di chuyển từ phải sang trái thì trong cuộn dây dẫn kín B có xuất hiện dòng điện cảm ứng vì khi con chạy C di chuyển thì thay đổi độ lớn cường độ dòng điện chạy qua cuộn dây và làm thay đổi từ thông qua nó nên không xuất hiện dòng cảm ứng.
Giải bài tập SGK Vật lý lớp 9 bài 31: Hiện tượng cảm ứng điện từ. Đây là tài liệu tham khảo hay được VnDoc.com sưu tầm nhằm giúp quá trình ôn tập và củng cố kiến thức chuẩn bị cho kì thi học kì mới môn Vật lý của các bạn học sinh lớp 9 trở nên thuận lợi hơn. Mời các bạn tham khảo
Bài C1 - Trang 85 - SGK Vật lí 9
C1. Cho hai đèn LED mắc song song ngược chiều vào hai đầu của một cuộn dây dẫn và một thanh nam châm vĩnh cửu. Hãy bố trí thí nghiệm như hình 31.2 để tìm hiểu xem dòng điện xuất hiện trong cuộn dây dẫn kín ở trường hợp nào sau đây:
+ Di chuyển nam châm lại gần cuộn dây.
+ Đặt nam châm đứng yên trước cuộn dây.
+ Đặt nam châm nằm yên trong cuộn dây.
+ Di chuyển nam châm ra xa cuộn dây.
Hướng dẫn:
Dòng điện xuất hiện trong cuộn dây trong hai trường hợp:
+ Di chuyển nam châm lại gần cuộn dây.
+ Di chuyển nam châm ra xa cuộn dây.
Bài C2 - Trang 85 - SGK Vật lí 9
C2. Trong thí nghiệm trên, nếu để nam châm đứng yên và cho cuộn dây chuyển động lại gần hay ra xa nam châm thì cuộn dây có xuất hiện dòng điện không?
Hãy làm thí nghiệm để kiểm tra dự đoán.
Hướng dẫn:
Trong thí nghiệm trên, nếu để nam châm đứng yên và cho cuộn dây chuyển động lại gần hay ra xa nam châm thì trong cuộn dây có xuất hiện dòng điện cảm ứng.
Bài C3 - Trang 86 - SGK Vật lí 9
C3. Đặt một nam châm điện nằm yên trước cuộn dây dẫn có mắc hai đèn LED song song ngược chiều [Hình 31.3]. Hãy làm thí nghiệm để xác định trong những trường hợp nào sau đây xuất hiện dòng điện ở cuộn dây có mắc đèn LED.
+ Trong khi đóng mạch điện của nam châm điện.
+ Khi dòng điện đã ổn định.
+ Trong khi ngắt mạch điện của nam châm điện.
+ Sau khi ngắt mạch điện.
Hướng dẫn:
Dòng điện xuất hiện ở cuộn dây có mắc đèn LED trong những trường hợp sau:
+ Trong khi đóng mạch điện của nam châm điện.
+ Trong khi ngắt mạch điện của nam châm điện.
Bài C4 - Trang 86 - SGK Vật lí 9
C4. Nếu làm lại thí nghiệm ở hình 31.2 nhưng lần này cho nam châm quay quanh một trục thẳng đứng [Hình 31.4] thì có hiện tượng gì xảy ra trong cuộn dây?
Hướng dẫn:
Trong cuộn dây xuất hiện dòng điện cảm ứng.
Bài C5 - Trang 86 - SGK Vật lí 9
C5. Hãy trả lời câu hỏi ở phần I: Liệu có phải nhờ nam châm mà tạo ra được dòng điện không?
Trả lời:
Xem hình 31.1 SGK mô tả đinamô xe đạp. Khi quay núm của đinamô, nam châm sẽ quay, vì thế sẽ tạo ra dòng điện trong cuộn dây làm sáng bóng đèn của xe đạp.