Hệ thống thông tin y tế là gì năm 2024
|
Trong lĩnh vực y tế, ứng dụng CNTT ngày càng phát triển mạnh mẽ. Các hệ thống thông tin y tế HIS, RIS, PACS, LIS… được ứng dụng rộng rãi và hiệu quả. Mục đích nhằm thống nhất trao đổi và xử lý thông tin dữ liệu giữa các bệnh viện, phòng khám. Từ đó, phục vụ công tác quản lý, chẩn đoán, điều trị và chăm sóc sức khỏe. Show
Dưới đây là một số khái niệm y tế đang phổ biến hiện nay. Các hệ thống công nghệ thông tin phổ biến trong ngành y tếHIS (Hospital Information System) – Hệ thống thông tin bệnh việnHệ thống thông tin bệnh viện thường được biết đến với tên gọi khác là “Hệ thống quản lý bệnh viện”, phục vụ công tác quản lý, điều hành tại Bệnh viện. Các chức năng chính: quản lý thông tin bệnh nhân, lịch sử bệnh án, quản lý việc khám chữa bệnh nội và ngoại trú, dược, tài chính, viện phí, trang thiết bị vật tư y tế, nhân sự… Ngày nay, HIS là công cụ tối ưu hóa trong quản lý điều hành tổng thể. HIS giúp phục vụ điều trị, phục vụ nghiên cứu và đào tạo, thống kê, dự báo, dự phòng… tại các Bệnh viện. Xem thêm các tính năng của Phần mềm quản lý phòng khám SUNS HIS. RIS (Radiology Information System) – Hệ thống thông tin chẩn đoán hình ảnhHệ thống thông tin chẩn đoán hình ảnh là hệ thống phần mềm được triển khai tại Khoa chẩn đoán hình ảnh. RIS bao gồm các thành phần và có tổ chức gần giống với HIS nhưng ở quy mô nhỏ hơn với các chức năng: quản lý thông tin bệnh nhân, danh sách bệnh nhân đến chụp – chiếu tại khoa, số liệu chụp – chiếu và kết quả chẩn đoán… Thông tin dữ liệu của RIS gồm dạng text và dạng ảnh theo tiêu chuẩn DICOM được lấy từ các thiết bị chiếu chụp: X-quang, cắt lớp, siêu âm, cộng hưởng từ… PACS (Picture Archiving and Communication System) – Hệ thống lưu trữ và truyền hình ảnhPACS là hệ thống lưu trữ và truyền hình ảnh trong y khoa có nhiệm vụ quản lý công tác lưu trữ, truyền và nhận hình ảnh trên mạng thông tin máy tính của Khoa chẩn đoán hình ảnh hoặc của Bệnh viện. Trong đó, các hình ảnh được lấy từ các thiết bị: siêu âm, X-quang, chụp cắt lớp, cộng hưởng từ hạt nhân… với định dạng ảnh phổ biến hiện nay là DICOM được lưu trữ tại các Server và truyền đến các máy tính tại Khoa chẩn đoán hình ảnh và các Khoa trong Bệnh viện phục vụ công tác khám, chẩn đoán và điều trị. Xem thêm về hệ thống PACS là gì? LIS (Laboratory Information System) – Hệ thống quản lý thông tin phòng xét nghiệmLIS là hệ thống quản lý thông tin phòng xét nghiệm được thiết kế giúp các phòng khám, bệnh viện quản lý hiệu quả các hoạt động xét nghiệm, có thể cung cấp thêm các dịch vụ giá trị gia tăng khác như theo dõi tình hình hoạt động của phòng xét nghiệm từ xa, trả kết quả xét nghiệm qua LAN, Internet, Web, SMS, Email, App… Kết nối hệ thống HIS, RIS, PACS, LIS vào phần mềm quản lýHiện nay, để tích hợp các hệ thống này với nhau nhằm đưa về báo cáo tổng hợp tối ưu cần phải đầu tư khá nhiều chi phí. Một số lưu ý chủ các Bệnh viện cần quan tâm như: Qua đại dịch Covid-19, khi mà quá trình số hóa của ngành chăm sóc sức khỏe diễn ra nhanh hơn dự đoán, chúng ta đều nhận thấy rằng việc quản lý dữ liệu bệnh nhân là một gánh nặng trên hệ thống y tế nói chung, cũng như từng bệnh viện nói riêng. Vậy một hệ thống quản lý thông tin bệnh nhân cần đáp ứng những điều kiện gì? Hệ thống công nghệ thông tin quản lý bệnh viện (health information system – HIS) là một hệ thống được thiết kế để quản lý thông tin và dữ liệu bệnh nhân. Hệ thống đó phải đảm bảo được các tính năng thu thập, dự trữ, quản lý và chuyển giao bệnh án điện tử của bệnh nhân. Hệ thống hay phần mềm này giúp các bệnh viện dễ dàng xử lý thông tin của bệnh nhân, và có thể sử dụng thông tin đó một cách dễ dàng khi cần đến. Hệ thống này phải xử lý những dữ liệu liên quan đến tất cả hoạt động của bệnh viện, hay các tổ chức sức khỏe. Những thông tin này có thể được thu thập với mục đích cải thiện dịch vụ chăm sóc sức khỏe hay dành cho các nghiên cứu khoa học. Vì hệ thống này luôn được truy cập, xử lý và duy trì với một lượng lớn các thông tin cá nhân khá nhạy cảm, nên vấn đề bảo mật được ưu tiên hàng đầu. 2. Một số ví dụ của hệ thống công nghệ thông tin quản lý bệnh việnHệ thống công nghệ thông tin quản lý bệnh viện được sử dụng bởi tất cả các đối tượng tham gia trong hoạt động, từ bệnh nhân đến nhân viên y tế, và nhân viên hành chính cũng như lãnh đạo bệnh viện. Sau đây, là một vài ví dụ các tính năng cần có trong hệ thống công nghệ thông tin quản lý bệnh viện: 2.1. Bệnh án điện tử (electronic medical record)Trước đây, bệnh án của bệnh nhân được bác sĩ ghi chép và lưu trữ trên giấy, việc này dẫn đến khó kiểm soát thông tin cũng như chuyển giao dữ liệu diễn ra khá khó khăn. Với sự phát triển của công nghệ, thông tin của bệnh nhân được ghi chép trên máy tính, bệnh án điện tử giúp tiết kiệm nhiều thời gian và đảm bảo thông tin được lưu trữ đầy đủ và chính xác. Tại Việt Nam, chúng ta đã thấy những cơ sở bệnh viện lớn đã sử dụng các ứng dụng giúp lưu trữ hồ sơ bệnh án, và bệnh nhân sẽ nhận được một bản in đính kèm vào sổ khám sức khỏe. Tuy nhiên, những cơ sở nhỏ hay tư nhân hiện vẫn chưa có một hệ thống hay quy trình cụ thể, các bác sĩ vẫn viết tay bệnh án và chỉ có một bản được bệnh nhân mang theo ở mỗi lần tái khám. Dù hệ thống y tế của chúng ta còn gặp nhiều thách thức, việc chuyển đổi sang bệnh án điện tử là việc tất yếu sẽ diễn ra dựa trên những lợi ích mà hệ thống mang lại. Những lợi ích cũng như những vấn đề mà hệ thống bệnh án điện tử có thể hỗ trợ cho nhân viên y tế dễ dàng truy cập và quản lý thông tin bệnh nhân:
2.2 Phần mềm quản lý (practice management software)Khác với hồ sơ bệnh án, phần mềm quản lý tập trung vào các dữ liệu liên quan đến các vấn đề quản lý và thủ tục. Phần mềm có thể giúp nhân viên dễ theo dõi lịch khám, số lượng bệnh nhân, cũng như việc chi trả các hóa đơn. 2.3 Cổng thông tin bệnh nhân (Patient Portal)Cổng thông tin bệnh nhân cho phép người sử dụng có thể truy cập tất cả thông tin cá nhân của họ bao gồm bệnh án, phương án điều trị, hay các toa thuốc. Ngoài ra, cổng thông tin này có thể cung cấp cho bệnh nhân các tính năng như đặt lịch hẹn khám, hay thanh toán online. Tại Việt Nam, chúng ta chưa có một ứng dụng nào có đầy đủ chức năng như thế. Với xu hướng toàn cầu, cổng thông tin bệnh nhân ngày càng phổ biến, và được các bệnh viện tập trung phát triển. Bệnh nhân có tâm lý tin tưởng và đánh giá cao tính minh bạch cũng như tiện lợi khi hệ thống cổng thông tin bệnh nhân hoạt động hiệu quả. Khi đợt sóng thứ 4 của đại dịch Covid-19 bùng phát tại các tỉnh phía Nam, đặc biệt là TP.HCM, app “Sổ sức khỏe điện tử” là một ví dụ của hệ thống cổng thông tin bệnh nhân. Hầu hết, ở giai đoạn đầu chúng ta chỉ tập trung vào tính năng cập nhật tiêm chủng của ứng dụng. Tuy nhiên cổng thông tin bệnh nhân này còn cung cấp 2 tính năng quan trọng: hồ sơ sức khỏe và đặt khám. Với hồ sơ sức khỏe, ngoài thông tin tiêm chủng, app còn lưu trữ các thông tin như lịch sử khám – tư vấn, đơn thuốc, xét nghiệm, chẩn đoán hình ảnh. Hai tính năng này chưa thật sự tối ưu và gây nhiều khó khăn cho người dùng. Vì nhu cầu cấp bách, với lượng người sử dụng rất lớn, app cũng tồn tại nhiều lỗi hệ thống cũng như thông tin cập nhật chưa được nhanh chóng. Nhưng không thể phủ nhận rằng, đây vẫn là một ứng dụng nên được đầu tư và cải thiện trong tương lai. 2.4. Thiết bị theo dõi sức khỏe từ xa (remote patient monitoring)Cùng với sự phát triển của telemedicine (thăm khám từ xa), thiết bị theo dõi sức khỏe từ xa được xem là một công cụ cần thiết nhất trong quá trình tư vấn sức khỏe trực tuyến. Ngoài những biểu hiện lâm sàng, thì các bác sĩ sẽ dựa trên các chỉ số để đưa ra quyết định đúng đắn nhất. Để tối ưu độ chính xác và thông tin được cập nhật liên tục cho bác sĩ, chức năng này thường được thiết kế riêng cho từng bệnh viện hay cơ sở y tế dưới dạng phần mềm trên máy tính hay ứng dụng trên điện thoại. Một số ví dụ về tính năng của thiết bị theo dõi từ xa như đo nhịp tim, huyết áp, đường huyết, calories, màn hình giám sát từ xa (đề phòng các trường hợp té ngã), theo dõi điều trị vô sinh, hay xét nghiệm tại nhà (dành cho các bệnh nhân lạm dụng chất kích thích). 2.5 Kinh nghiệm lâm sàng (clinical decision support)Nếu hệ thống lưu trữ những kinh nghiệm lâm sàng hoạt động hiệu quả, nó sẽ góp phần giúp việc đánh giá cũng như quyết định phác đồ điều trị tốt hơn dựa trên những bằng chứng trong kho dữ liệu. Công cụ này giúp các bác sĩ lọc được thông tin mà mình muốn kiếm nhanh chóng cũng như dự đoán trước tình trạng tiến triển của bệnh. 3. Case study: ứng dụng chăm sóc sức khỏe YouMedMột ví dụ khác tại Việt Nam là app “YouMed” với 3 tính năng chính: đặt lịch khám bệnh, tư vấn trực tuyến và tin y tế. Với đặt lịch khám, người dùng có thể lựa chọn giữa hẹn khám với bác sĩ, chuyên khoa, phòng khám hay bệnh viện. Sau ba năm xây dựng và hoàn thiện app, cũng như chiếm được lòng tin của ban lãnh đạo các bệnh viện, nền tảng này là một công cụ tiện lợi giúp người dùng tiết kiệm thời gian với sự lựa chọn đa dạng nơi khám chữa bệnh. Trong giai đoạn đại dịch, YouMed cho ra mắt tính năng tư vấn trực tuyến (telehealth) hoàn toàn miễn phí. Người dùng dễ dàng sử dụng tính năng này sau khi đăng kí tài khoản trên app. Ứng dụng cung cấp thông tin về bác sĩ như chuyên khoa, nơi làm việc,… người dùng hoàn toàn có thể lựa chọn bác sĩ phù hợp với tình trạng của bản thân và đặt lịch hẹn khám trực tuyến. Tạm kếtTuy chúng ta còn phải đối mặt với nhiều thách thức trong việc áp dụng công nghệ vào hệ thống chăm sóc sức khỏe, nhưng những lợi ích mà những công cụ này mang lại là không thể phủ nhận. Chắc rằng ban lãnh đạo của các bệnh viện và cơ sở y tế cũng đặt mục tiêu hoàn thiện hệ thống lên hàng đầu. Hy vọng trong tương lai gần, hệ thống công nghệ thông tin quản lý bệnh viện sẽ trở thành cánh tay phải đắc lực của bộ máy vận hàng bệnh viện. Khái niệm hệ thống y tế là gì?Hệ thống y tế, đôi khi được gọi là hệ thống chăm sóc sức khỏe, là việc tổ chức con người, tổ chức và tài nguyên cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe để đáp ứng nhu cầu sức khỏe của quần thể mục tiêu. Có rất nhiều hệ thống y tế trên toàn thế giới, với nhiều hệ thống có lịch sử và cấu trúc tổ chức như các quốc gia. Hệ thống thông tin là gì?Hệ thống thông tin là một tập hợp nhiều yếu tố có mối liên hệ mật thiết với nhau, tạo thành một chỉnh thể. Các yếu tố này vô cùng đa dạng, tạo nên khối dữ liệu không lồ và cấu thành từng lĩnh vực hệ thống thông tin nhất định. Có thể kể đến như hệ thống các trường đại học, hệ thống truyền thông, hệ thống giao thông… Phần mềm HIS bệnh viện là gì?Hệ thống công nghệ thông tin quản lý bệnh viện (health information system – HIS) là một hệ thống được thiết kế để quản lý thông tin và dữ liệu bệnh nhân. Hệ thống đó phải đảm bảo được các tính năng thu thập, dự trữ, quản lý và chuyển giao bệnh án điện tử của bệnh nhân. Thông tin y tế được sử dụng để làm gì?Hệ thống thông tin y tế giúp thu thập, tổng hợp và phân tích dữ liệu sức khỏe để giúp quản lý sức khỏe dân số và giảm chi phí chăm sóc sức khỏe. Sau đó, phân tích dữ liệu chăm sóc sức khỏe có thể cải thiện chăm sóc bệnh nhân. |
